Zastosowanie zwolnienia od podatku do planowanej czynności związanej z ustanowieniem i przeniesieniem odrębnej własności nadbudowy o część mieszkalną ... - Interpretacja - 0114-KDIP4-3.4012.564.2023.2.AAR

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 12 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.564.2023.2.AAR

Temat interpretacji

Zastosowanie zwolnienia od podatku do planowanej czynności związanej z ustanowieniem i przeniesieniem odrębnej własności nadbudowy o część mieszkalną stanowiącą dwa odrębne lokale mieszkalne wraz z udziałem w gruncie.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 28 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zastosowania zwolnienia od podatku do planowanej czynności związanej z ustanowieniem i przeniesieniem odrębnej własności nadbudowy o część mieszkalną stanowiącą dwa odrębne lokale mieszkalne wraz z udziałem w gruncie. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 lutego 2024 r. (wpływ 15 lutego 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W latach (...) ubiegłego wieku Spółdzielnia zawarła z Członkiem Spółdzielni umowę na budowę lokalu użytkowego w pawilonie wielofunkcyjnym handlowo-usługowym przy ul. (...), obecnie (...). W (...) roku dowodem OT nr (...) z (...) r. lokal (...) został przyjęty na stan majątku Spółdzielni. Tego samego dnia członek uzyskał przydział lokalu użytkowego na warunkach własnościowego prawa do lokalu użytkowego. Spółdzielnia posiadała wtedy prawo wieczystego użytkowania gruntu, na którym wybudowano przedmiotowy lokal.

W (...) roku Spółdzielnia podpisała umowę z Członkiem na realizację nadbudowy pawilonu o część mieszkalną oraz o budowę z Wykonawcą. Prezydent Miasta decyzją z (...) r. zatwierdził projekt budowlany i udzielił Spółdzielni pozwolenia na rozbudowę i nadbudowę o część mieszkalną lokalu.

Na poczet wkładu budowlanego do nadbudowy, Członek wniósł zaliczki w kwocie (...) zł. Z zaliczek na wkład budowlany Spółdzielnia zapłaciła wykonawcom robót:

  • w (...) r. faktury VAT na kwotę (...) zł netto + (...) zł VAT = (...) zł;
  • w (...) r. faktury VAT na kwotę (...) netto + (...) zł VAT = (...) zł

oraz pokryła poniesione koszty pośrednie w roku (...) na kwotę (...) zł i w roku (...) na kwotę (...) zł. Spółdzielnia nie posiada dokumentów stwierdzających czy VAT naliczony w okresie realizacji nadbudowy pawilonu był odliczony od nakładów inwestycyjnych.

W trakcie realizacji inwestycji, nadzór budowlany wstrzymał budowę z powodu dokonanej samowoli budowlanej przez Członka oraz zwłoki w robotach spowodowanej przez Wykonawcę. W związku z zaistniałą sytuacją (...) r. zostało zawarte trójstronne Porozumienie: Spółdzielnia - Członek - dotychczasowy Wykonawca, na podstawie którego Spółdzielnia wyraziła zgodę Członkowi na dokończenie budowy systemem gospodarczym, jako Wykonawca. Spółdzielnia wydała Członkowi prawo do dysponowania nieruchomością gruntową na cele budowlane. W ślad za tym, decyzja wydana dla Spółdzielni przez Prezydenta Miasta w sprawie pozwolenia na rozbudowę i nadbudowę o część mieszkalną przeniesiona została za zgodą Prezydenta Miasta na Członka (...) r. Termin ostatecznego zakończenia nadbudowy mieszkalnej kilkakrotnie był przesuwany na prośbę zainteresowanego. W końcu Członek zaniechał udzielania informacji o stanie prowadzonej inwestycji.

W (...) r. Zarząd Spółdzielni zawarł akt notarialny dotyczący wykupu na własność działki zabudowanej pawilonem wielofunkcyjnym przy ul. (...). Członek wniósł wymaganą kwotę z tytułu wykupu gruntu odpowiadającą udziałowi w nieruchomości wspólnej łącznie z podatkiem VAT 22% - zarówno za istniejący lokal użytkowy oraz niezakończoną nadbudowę lokali mieszkalnych nad pawilonem.

Spółdzielnia w piśmie z (...) r. informowała Członka, że do lokali mieszkalnych w nadbudowie nie posiada tytułu prawnego oprócz prawa do dysponowania nieruchomością Spółdzielni na cele budowlane i pozwolenie na budowę, wskazując jednocześnie warunki jakie należałoby spełnić dla ustanowienia odrębnej własności, tj. dla ustalenia podstawy naliczenia podatku VAT należało przedstawić poniesione nakłady na budowę tych lokali w formie wyceny sporządzonej przez rzeczoznawcę majątkowego, określającej wartość nieruchomości zabudowanej oraz obejmującej wartość gruntu albo kosztorys budowlany sporządzony na bazie aktualnych cen z doliczeniem nakładów towarzyszących wraz z doliczeniem wartości gruntu wg ceny rzeczoznawcy majątkowego. Ponownie (...) r. na pisemny wniosek zainteresowanego o przeniesienie w odrębną własność nadbudowanych lokali mieszkalnych przy ul. (...) i (...) w (...), Spółdzielnia wskazała ww. warunki jakie należałoby spełnić dla przeniesienia i ustanowienia odrębnej własności. Pisma pozostały bez odpowiedzi.

W roku (...) na pisemny wniosek Członka, w formie aktu notarialnego zawarta została umowa ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności dotycząca lokalu użytkowego, o którym mowa na wstępie.

W czerwcu (...) r. zainteresowany kolejny raz zwrócił się z prośbą o wskazanie warunków do wyodrębnienia i przeniesienia własności nadbudowanych lokali mieszkalnych załączając pozwolenie na ich użytkowanie przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych, wydane przez (...) Inspektora Nadzoru Budowlanego z (...) r. W treści pozwolenia zawarta została informacja, że do zakończenia całości inwestycji pozostają roboty budowlane wykończeniowe. Pomimo ich niewykonania, nadbudowa o dwa lokale mieszkalne spełnia wymogi do uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Jednocześnie wskazuje, że inwestor obowiązany jest zawiadomić właściwy organ o zakończeniu robót budowlanych prowadzonych po przystąpieniu do użytkowania budynku mieszkalnego, na podstawie pozwolenia na użytkowanie. W odpowiedzi Spółdzielnia ponownie określiła warunki, jakie należałoby spełnić dla przeniesienia i ustanowienia odrębnej własności nadbudowanych lokali mieszkalnych, wskazanych jak w poprzednich pismach z roku (...).

Zainteresowany (...) r. dołączył do swojego pisma przewodniego zawiadomienie skierowane do (...) Inspektora nadzoru budowlanego z (...) r. o zakończeniu robót wykończeniowych, a także ksero zaświadczenia o zameldowaniu na pobyt stały w nadbudowanych lokalach mieszkalnych wydanych przez Prezydenta Miasta do części przy ul. (...) w dacie (...) r. na zainteresowanego i przy ul. (...) w dacie (...) r. na syna zainteresowanego. Wskazał również, że: „zaświadczenia i pisma dokumentują użytkowanie tych pomieszczeń do celów mieszkalnych od trzech lat”. Dla udowodnienia użytkowania lokali mieszkalnych na własne potrzeby, załączone zostały faktury za zużycie gazu oraz energii elektrycznej wybiórczo za poszczególne miesiące roku (...). Zainteresowany oświadczył, że poniesione nakłady na budowę i dokończenie inwestycji były finansowane z prywatnych środków i w związku z tym podatek VAT nie był odliczany. Poza tym zainteresowany ponownie wystąpił do Spółdzielni o ustanowienie odrębnej własności lokali mieszkalnych nr (...) i (...) przy ul. (...).

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Między Spółdzielnią a Zainteresowanym nie wystąpi jakiekolwiek rozliczenie z tytułu nakładów poniesionych przez Zainteresowanego na nadbudowę obiektu o część mieszkalną.

Ustanowienie i przeniesienie odrębnej własności nadbudowy o część mieszkalną stanowiącą dwa odrębne lokale mieszkalne nastąpi bez wynagrodzenia dla Spółdzielni.

Cena zbycia nieruchomości wraz z udziałem w gruncie ustalona zostanie na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego.

Pytanie

Czy planowana czynność związana z ustanowieniem i przeniesieniem odrębnej własności nadbudowy o część mieszkalną stanowiącą dwa odrębne lokale mieszkalne na rzecz zainteresowanego korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT naliczonego od wartości nieruchomości zabudowanej oraz od wartości gruntu, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Spółdzielni, zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. ze zm., planowana czynność związana z wyodrębnieniem i przeniesieniem własności nadbudowy o część mieszkalną stanowiącą dwa odrębne lokale mieszkalne, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, naliczonego od wartości nieruchomości zabudowanej oraz od wartości gruntu, ponieważ na podstawie posiadanej dokumentacji:

1. Pierwsze zasiedlenie, zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 września 2019 roku, miało miejsce z dniem wydania decyzji dla zainteresowanego przez (...) Inspektora Nadzoru Budowlanego, tj. (...) r. udzielającego pozwolenia na użytkowanie przedmiotowych lokali mieszkalnych po wybudowaniu, pomimo niewykonania wszystkich robót budowlanych o charakterze wykończeniowym (art. 55 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane ze zm.). Sam zainteresowany wskazał, że: „zaświadczenia i pisma dokumentują użytkowanie tych pomieszczeń do celów mieszkalnych od trzech lat”. Dla potwierdzenia użytkowania lokali mieszkalnych na własne potrzeby, załączył faktury zużycia za media.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone przez organy podatkowe np.:

  • Dyrektora KIS w interpretacji indywidualnej z 13 sierpnia 2019 r. (0111-KDIB3-2.4012.459.2019.3.MD), który uznał, że „pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku lub jego części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku oddano go w najem, jak i w przypadku wykorzystania budynku na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika - ponieważ w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku";
  • Dyrektora KIS w interpretacji indywidualnej z 26 września 2019 r. (0115-KDIT1-3.4012.418.2019.3.BJ), który wskazał, iż: „pierwsze zasiedlenie należy rozumieć szeroko jako „pierwsze zajęcie budynku, używanie”. W efekcie, aby w tej sytuacji można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, jego używania, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej”.

2. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1) przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2) wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3) wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4) wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5) ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6) oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7) zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Stosownie zaś do art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, zarówno grunty, jak i budynki i budowle spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE. Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Wskazać należy, że opodatkowaniu, co do zasady, podlegają czynności odpłatne, przy czym odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia usług nie musi mieć postaci pieniężnej. Odpłatność, jako świadczenie wzajemne, może również przybrać postać rzeczową, np. zapłata w innym towarze lub usłudze, albo mieszaną – zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę.

Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council Trybunał stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Zatem pod pojęciem „odpłatności dostawy towarów” lub „odpłatności świadczenia usług” rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towaru lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej, zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Jednakże nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

I tak, na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powyższe przepisy pozwalają stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług są czynności odpłatne, natomiast nieodpłatna dostawa towarów i nieodpłatne świadczenie usług, co do zasady nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, za wyjątkiem ściśle określonych sytuacji, wskazanych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)  przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)  wszelkie inne darowizny,

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Na podstawie art. 2 pkt 14a ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o wytworzeniu nieruchomości - rozumie się przez to wybudowanie budynku, budowli lub ich części, lub ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Zatem, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, ale jedynie wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

W konsekwencji niespełnienie ww. warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Z opisu sprawy wynika, że w latach (...) ubiegłego wieku zawarli Państwo z Członkiem Spółdzielni umowę na budowę lokalu użytkowego w pawilonie wielofunkcyjnym handlowo-usługowym przy ul. (...), obecnie (...). W (...) roku dowodem OT nr (...) z (...) r. lokal (...) został przyjęty na stan Państwa majątku. Tego samego dnia członek uzyskał przydział lokalu użytkowego na warunkach własnościowego prawa do lokalu użytkowego. Posiadali wtedy Państwo prawo wieczystego użytkowania gruntu, na którym wybudowano przedmiotowy lokal.

(...) roku podpisali Państwo umowę z Członkiem na realizację nadbudowy pawilonu o część mieszkalną oraz o budowę z Wykonawcą. Prezydent Miasta decyzją z (...) r. zatwierdził projekt budowlany i udzielił Państwu pozwolenia na rozbudowę i nadbudowę o część mieszkalną lokalu. Na poczet wkładu budowlanego do nadbudowy Członek wniósł zaliczki, z których zapłacili Państwo wykonawcom robót oraz pokryli Państwo poniesione koszty pośrednie. Nie posiadają Państwo dokumentów stwierdzających, czy VAT naliczony w okresie realizacji nadbudowy pawilonu był odliczony od nakładów inwestycyjnych.

W trakcie realizacji inwestycji, nadzór budowlany wstrzymał budowę z powodu dokonanej samowoli budowlanej przez Członka oraz zwłoki w robotach spowodowanej przez Wykonawcę. W związku z zaistniałą sytuacją (...) r. zostało zawarte trójstronne Porozumienie: Spółdzielnia - Członek - dotychczasowy Wykonawca, na podstawie którego wyrazili Państwo zgodę Członkowi na dokończenie budowy systemem gospodarczym, jako Wykonawca. Wydali Państwo Członkowi prawo do dysponowania nieruchomością gruntową na cele budowlane. W ślad za tym, decyzja wydana dla Państwa przez Prezydenta Miasta w sprawie pozwolenia na rozbudowę i nadbudowę o część mieszkalną przeniesiona została za zgodą Prezydenta Miasta na Członka (...) r. Termin ostatecznego zakończenia nadbudowy mieszkalnej kilkakrotnie był przesuwany na prośbę zainteresowanego. W końcu Członek zaniechał udzielania informacji o stanie prowadzonej inwestycji.

W (...) r. Zarząd Spółdzielni zawarł akt notarialny dotyczący wykupu na własność działki zabudowanej pawilonem wielofunkcyjnym przy ul. (...). Członek wniósł wymaganą kwotę z tytułu wykupu gruntu odpowiadającą udziałowi w nieruchomości wspólnej łącznie z podatkiem VAT 22% - zarówno za istniejący lokal użytkowy oraz niezakończoną nadbudowę lokali mieszkalnych nad pawilonem.

W piśmie z (...) r. informowali Państwo Członka, że do lokali mieszkalnych w nadbudowie nie posiada tytułu prawnego oprócz prawa do dysponowania Państwa nieruchomością na cele budowlane i pozwolenie na budowę, wskazując jednocześnie warunki jakie należałoby spełnić dla ustanowienia odrębnej własności, tj. dla ustalenia podstawy naliczenia podatku VAT należało przedstawić poniesione nakłady na budowę tych lokali w formie wyceny sporządzonej przez rzeczoznawcę majątkowego, określającej wartość nieruchomości zabudowanej oraz obejmującej wartość gruntu albo kosztorys budowlany sporządzony na bazie aktualnych cen z doliczeniem nakładów towarzyszących wraz z doliczeniem wartości gruntu wg ceny rzeczoznawcy majątkowego. Ponownie (...) r. na pisemny wniosek zainteresowanego o przeniesienie w odrębną własność nadbudowanych lokali mieszkalnych przy ul. (...) i (...) w (...), wskazali Państwo ww. warunki jakie należałoby spełnić dla przeniesienia i ustanowienia odrębnej własności.

W roku (...) na pisemny wniosek Członka, w formie aktu notarialnego zawarta została umowa ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności dotycząca lokalu użytkowego, o którym mowa wyżej.

W (...) r. Zainteresowany kolejny raz zwrócił się z prośbą o wskazanie warunków do wyodrębnienia i przeniesienia własności nadbudowanych lokali mieszkalnych załączając pozwolenie na ich użytkowanie przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych, wydane przez (...) Inspektora Nadzoru Budowlanego z (...) r. W treści pozwolenia zawarta została informacja, że do zakończenia całości inwestycji pozostają roboty budowlane wykończeniowe. Pomimo ich niewykonania, nadbudowa o dwa lokale mieszkalne spełnia wymogi do uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Jednocześnie wskazuje, że inwestor obowiązany jest zawiadomić właściwy organ o zakończeniu robót budowlanych prowadzonych po przystąpieniu do użytkowania budynku mieszkalnego, na podstawie pozwolenia na użytkowanie. W odpowiedzi ponownie określili Państwo warunki jakie należałoby spełnić dla przeniesienia i ustanowienia odrębnej własności nadbudowanych lokali mieszkalnych, wskazanych jak w poprzednich pismach z roku (...).

Zainteresowany (...) r. dołączył do swojego pisma przewodniego zawiadomienie skierowane do (...) Inspektora nadzoru budowlanego z (...) r. o zakończeniu robót wykończeniowych a także ksero zaświadczenia o zameldowaniu na pobyt stały w nadbudowanych lokalach mieszkalnych wydanych przez Prezydenta Miasta do części przy ul. (...) w dacie (...) r. na zainteresowanego i przy ul. (...) w dacie (...) r. na syna zainteresowanego. Wskazał również, że: „zaświadczenia i pisma dokumentują użytkowanie tych pomieszczeń do celów mieszkalnych od trzech lat”. Dla udowodnienia użytkowania lokali mieszkalnych na własne potrzeby, załączone zostały faktury za zużycie gazu oraz energii elektrycznej wybiórczo za poszczególne miesiące roku (...). Zainteresowany oświadczył, że poniesione nakłady na budowę i dokończenie inwestycji były finansowane z prywatnych środków i w związku z tym podatek VAT nie był odliczany. Poza tym zainteresowany ponownie wystąpił do Państwa o ustanowienie odrębnej własności lokali mieszkalnych nr (...) i (...) przy ul. (...) w (...).

Wskazali Państwo również, że między Państwem a Zainteresowanym nie wystąpi jakiekolwiek rozliczenie z tytułu nakładów poniesionych przez Zainteresowanego na nadbudowę obiektu o część mieszkalną. Ustanowienie i przeniesienie odrębnej własności nadbudowy o część mieszkalną stanowiącą dwa odrębne lokale mieszkalne nastąpi bez wynagrodzenia dla Państwa. Cena zbycia nieruchomości wraz z udziałem w gruncie ustalona zostanie na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy planowana czynność związana z ustanowieniem i przeniesieniem odrębnej własności nadbudowy o część mieszkalną stanowiącą dwa odrębne lokale mieszkalne wraz z udziałem w gruncie, będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jak Państwo wskazali, ustanowienie i przeniesienie odrębnej własności nadbudowy o część mieszkalną stanowiącą dwa odrębne lokale mieszkalne wraz z udziałem w gruncie nastąpi bez wynagrodzenia dla Państwa - zatem czynność ta nastąpi nieodpłatnie.

Jednak jak wynika z powołanych powyżej przepisów ustawy, w pewnych ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatną dostawę towarów należy uznać za spełniającą definicję odpłatnej dostawy towarów, która na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanego wyżej art. 7 ust. 2 ustawy wynika, że czynnością zrównaną z odpłatną dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy jest także, przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia pod warunkiem jednak, że podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zatem, aby doszło do uznania czynności nieodpłatnego przekazania towarów za czynność zrównaną z odpłatną dostawą towarów, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

  • dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,
  • przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,
  • przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar (lub jego części składowe), w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało w całości lub w części prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy jego nabyciu, imporcie lub wytworzeniu.

W konsekwencji niespełnienie choćby jednego z warunków jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Jak wynika z okoliczności sprawy, w latach (...) ubiegłego wieku zawarli Państwo z Członkiem umowę na budowę lokalu użytkowego w pawilonie, w (...) r. lokal ten został przyjęty na stan Państwa majątku, a Członek uzyskał przydział lokalu użytkowego na warunkach własnościowego prawa do lokalu użytkowego. Posiadali Państwo wtedy prawo wieczystego użytkowania gruntu, na którym wybudowano lokal. W (...) r. podpisali Państwo z Członkiem umowę na realizację nadbudowy pawilonu, w związku z czym na poczet wkładu budowlanego do nadbudowy Członek wniósł zaliczki, z których zapłacili Państwo w (...) r. oraz (...) r. wykonawcom robót oraz pokryli Państwo poniesione koszty pośrednie. Nie posiadają Państwo dokumentów stwierdzających czy VAT naliczony w okresie realizacji nadbudowy pawilonu był odliczony od nakładów inwestycyjnych.

Powyższe wskazuje, że nabyli Państwo prawo wieczystego użytkowania gruntu przed 1 maja 2004 r., a więc w ramach czynności niepodlegającej opodatkowaniu VAT. Na podstawie obowiązującej przed tym dniem ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11 poz. 50 ze zm.), grunt nie był towarem. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zmieniła się definicja towaru oraz zakres opodatkowania. Zatem nabycie przez Państwa nieruchomości nie podlegało opodatkowaniu, co oznacza jednocześnie, że nie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z tą nieruchomością.

Zainteresowany oświadczył również, że poniesione nakłady na budowę i dokończenie inwestycji były finansowane z prywatnych środków i w związku z tym podatek VAT nie był odliczany. Skoro bowiem Członek Spółdzielni „wytworzył” towar, jakim niewątpliwie jest nadbudowa o część mieszkalną stanowiąca dwa odrębne lokale mieszkalne i uczynił to z własnych środków bez Państwa udziału, to nie ma podstaw do przyjęcia, że przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z ww. inwestycją.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że w odniesieniu do nadbudowy o część mieszkalną stanowiącą dwa odrębne lokale mieszkalne wraz z udziałem w gruncie, nieodpłatne przekazanie nie będzie zrównane z odpłatną dostawą towarów i w tym zakresie czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów. W analizowanej sprawie nie zostanie bowiem spełniony jeden z warunków określonych w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, dający podstawę do uznania nieodpłatnego przekazania wskazanego we wniosku towaru (nieruchomości) za czynność zrównaną z odpłatną dostawą towarów.

Jak już wskazano powyżej, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Z informacji, które Państwo przedstawili wynika, że nie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu i wytworzeniu nieruchomości.

W świetle obowiązujących przepisów oraz przedstawionego opisu sprawy, należy stwierdzić, że z uwagi na niespełnienie przesłanki warunkującej zrównanie nieodpłatnej dostawy towarów z odpłatną dostawą towarów – ze względu na fakt, że nie przysługiwało Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu i wytworzeniu nieruchomości - planowane ustanowienie i przeniesienie odrębnej własności nadbudowy o część mieszkalną stanowiącą dwa odrębne lokale mieszkalne wraz z udziałem w gruncie na Członka Spółdzielni, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będą ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych należy wskazać, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach, w których indywidualnie oceniano stan faktyczny/zdarzenie przyszłe i stanowisko wnioskodawcy. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa i organ nie jest nimi związany. W związku z powyższym, powołane przez Państwa interpretacje indywidualne zostały potraktowane jako element Państwa argumentacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).