
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:
- nieprawidłowe - w zakresie braku powstania przychodu z tytułu otrzymania odsetek ustawowych za opóźnienie;
- prawidłowe – w pozostałym zakresie.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
14 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 9 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 21 sierpnia 2025 r. (wpływ 21 sierpnia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:
A.A.
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
B.B.
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawcy A.A. i B.B. są małżeństwem i 25 lutego 2005 roku zawarli umowę kredytu budowlano-hipotecznego nr (…) (dalej: Umowa).
Jako kwotę kredytu w umowie wpisano 159.741,00 CHF.
Zawarta umowa była umową kredytu denominowanego.
Tytułem kredytu wypłacono 409.812,30 PLN.
Wnioskodawcy przeznaczyli kwotę uzyskanego kredytu na zakup i wykończenie segmentu nr (…) na działce położonej w (…).
Kredyt był spłacany zgodnie z umową w walucie polskiej po uprzednim przeliczeniu wysokości rat według kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej Banku.
Na zabezpieczenie spłaty kredytu na nieruchomości kredytowanej została ustanowiona na rzecz Banku A. hipoteka kaucyjna w kwocie 93.600,00 CHF i hipoteka zwykła w kwocie 159.741,00 CHF.
25 maja 2021 roku Wnioskodawcy wnieśli powództwo o ustalenie, że Umowa kredytu budowlano- hipotecznego nr (…) zawarta 25 lutego 2005 roku pomiędzy Bankiem B. z siedzibą w (…) A.A. i B.B. jest nieważna i zasądzenie od Banku na ich rzecz kwoty 410.696,62 złotych polskich z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 marca 2021 roku do dnia dokonania faktycznej zapłaty.
Wnioskodawcy uważają zawartą umowę za nieważną m.in. na podstawie następujących podstaw prawnych: art. 69 Prawa bankowego, art. 353(1) i art. 58 § 1 k.c., art. 385 § 2 k.c., 3851 k.c., 3581 k.c.)
W czerwcu 2025 roku pozwany Bank A. zaproponował Wnioskodawcom zakończenie sporu sądowego poprzez zawarcie ugody sądowej.
Na moment złożenia propozycji ugodowej Wnioskodawcy mieli wpłacone na rzecz banku 510.263,53 PLN (tzn. o 100.451,23 PLN więcej, aniżeli bank wypłacił kapitału), a wszystkie odsetki ustawowe za opóźnienie na ich rzecz wynosiły na tamten moment 144.904,07 PLN (odsetki te należne są na podstawie art. 481 w zw. art 455 kc i liczone są od dnia wymagalności roszczenia Wnioskodawców).
Łącznie w przypadku pozytywnego rozstrzygnięcia sądowego Wnioskodawcy otrzymaliby ponad 245.355,30 PLN (już po rozliczeniu 409.812,30 PLN na rzecz banku tytułem zwrotu kapitału kredytu).
Bank w propozycji ugody proponuje zapłatę kwoty 194.030,11 PLN.
Wnioskodawcy są zainteresowani zawarciem ugody i cofnięciem powództwa.
Konstrukcja ugody zakłada przyjęcie ważności umowy kredytowej, która ulega jednak przeliczeniu w oparciu o parametry finansowe przyjęte w ugodzie.
Na podstawie § 1 ust. 5 zaproponowanej ugody „Bank zwalnia Kredytobiorcę/Pożyczkobiorcę [i Spadkobiercę] z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) a Kredytobiorca to zwolnienie przyjmuje. Ponadto Bank zobowiązuje się do zwrotu kwoty wynikającej z rozliczenia kredytu/pożyczki w wysokości 194.030,11 PLN”.
Uzgodniona kwota 194.030,11 PLN mieści się w kwocie wpłaconej na rzecz banku przez Wnioskodawców. Na mocy ugody Wnioskodawcy otrzymaliby zatem o około 51.325,19 PLN mniej, aniżeli otrzymaliby na mocy pozytywnego wyroku sądowego.
Podsumowanie:
Kwota wypłaconego kredytu: 409.812,30 PLN
Kwota spłacona przez Wnioskodawców: 510.263,53 PLN
Różnica pomiędzy kwotą wypłaconą a spłaconą: 100.451,23 PLN
Odsetki ustawowe za opóźnienie: 144.904,07 PLN
Kwota zaproponowana w ugodzie: 194.030,11 PLN.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
Bank wypłaci Wnioskodawcom kwotę 194.030,11 zł, która to kwota stanowi zwrot nienależnego świadczenia opisanego w ugodzie jako nowe saldo kredytu obliczane jako kwota wypłacona kredytobiorcy w złotych („PLN”) pomniejszona o spłaty dokonane przez kredytobiorcę oraz dodatkową kwotę związaną z postępowaniem sądowym przez którą strony rozumieją połowę należnych wnioskodawcom odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od daty wpływu pozwu do Banku do dnia poprzedzającego kalkulację ugody.
Precyzując, z kwoty 194.030,11 zł – kwota 94.979,50 zł stanowi różnicę pomiędzy kwotą wypłaconego kredytu a kwotą spłaconą przez wnioskodawców, zaś kwota 99.050,61 zł stanowi połowę należnych wnioskodawcom odsetek ustawowych za opóźnienie (bank pozostawał w opóźnieniu w rozliczeniu wobec kredytobiorców od 12 marca 2021 r.).
Dodatkowo bank wypłaci kwotę 18.900,00 zł, która stanowi jednokrotną, minimalną stawkę kosztów zastępstwa procesowego ustaloną na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.
Bank stoi na stanowisku, że w wyniku zawarcia ugody po stronie kredytobiorców nie powstaje przychód podatkowy i bank nie przewiduje sporządzenia PIT 11.
Załącznik do ugody opisujący sposób ustalenia kwoty do wypłaty w ugodzie brzmi następująco:
„Metoda ustalania zadłużenia dla Ugody
1. Nowe saldo kredytu/pożyczki (zadłużenia) jest obliczone jako kwota wypłacona kredytobiorcy/pożyczkobiorcy w złotych („PLN”) pomniejszona o spłaty dokonane przez kredytobiorcę/pożyczkobiorcę/spadkobiercę oraz dodatkową kwotę związaną z postępowaniem sądowym według następujących zasad:
1.1. kwota wypłacona kredytobiorcy/pożyczkobiorcy w złotych oznacza sumę wszystkich składników transz kredytu/pożyczki przeliczonych po kursie wypłaty kapitału z danej transzy i obejmuje również część kredytu/pożyczki przeznaczoną na koszty kredytu/pożyczki z dnia zawarcia umowy kredytu/pożyczki. W przypadku niezachowania kursu wypłaty w systemach bankowych, kwota wypłaty przeliczana jest przy zastosowaniu kursu średniego NBP z dnia wypłaty,
1.2. spłaty dokonane przez kredytobiorcę/pożyczkobiorcę/spadkobiercę oznaczają sumę wszystkich rat kapitałowo-odsetkowych oraz innych spłat związanych z wykonaniem umowy kredytu/pożyczki uiszczonych w PLN, a w przypadku spłaty we frankach szwajcarskich („CHF”) przeliczonych na PLN według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia [podanego w załączniku nr 1 do Ugody,
1.3. dodatkowa kwota związana z postępowaniem sądowym oznacza połowę sumy:
1.3.1. odsetek ustawowych za opóźnienie obliczonych od spłat dokonanych przez kredytobiorcę/pożyczkobiorcę/spadkobiercę, za okres od daty wpływu pozwu do Banku do dnia poprzedzającego kalkulację ugody,
1.3.2. kosztów zastępstwa procesowego, obliczonych od spłat dokonanych przez kredytobiorcę/pożyczkobiorcę/spadkobiercę, zgodnie ze stawkami minimalnymi ustalonymi w odpowiednim rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych albo adwokatów.
2. Jeżeli nowe saldo kredytu/pożyczki obliczone zgodnie z pkt 1 jest dodatnie, pozostałe do spłaty zadłużenie w PLN będzie spłacane z zachowaniem dotychczasowego okresu kredytowania/okresu spłaty pożyczki wg formuły okresowo stałego oprocentowania w wysokości 2% obowiązującego w okresie pięciu lat (60 miesięcy) po zawarciu Ugody (gdy pozostały okres kredytowania/okres spłaty kredytu/pożyczki nie przekracza 60 miesięcy stałe oprocentowanie 2% obowiązuje w całym tym okresie), a następnie zgodnie z aktualną ofertą Banku dla kredytów/pożyczek.
3. Jeżeli nowe saldo kredytu/pożyczki obliczone zgodnie z ust. 1 jest ujemne, kredytobiorca/pożyczkobiorca/spadkobierca zostanie zwolniony z całości istniejącego zadłużenia (kwota zostanie umorzona) oraz zostanie wypłacona kredytobiorcy/pożyczkobiorcy/spadkobiercy kwota wynikająca z powyższego obliczenia.”
Pytanie
Czy w przypadku zawarcia ugody w zaproponowanym przez bank kształcie (projekt ugody stanowi załącznik do niniejszego wniosku) mającej na celu zakończenie sporu na tle umowy kredytowej, otrzymana przez Wnioskodawców kwota 194.030,11 PLN będzie dla Wnioskodawców stanowić przychód i czy w związku z tym po stronie Wnioskodawców powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647)?
Państwa stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawców, w zaistniałym stanie faktycznym kwota 194,030,11 zł nie będzie stanowiła ich przychodu.
Na mocy ugody saldo zadłużenia zostanie umorzone, a Bank dokona zwrotu kwoty wynikającej z rozliczenia kredytu/pożyczki.
Otrzymanie kwoty 194,030,11 zł nie stanowi dla Wnioskodawców faktycznie żadnej dodatkowej korzyści, a jedynie prowadzi do stanu rozliczeń, który jest zgodny z prawem.
Wnioskodawcy uważają, że zwrot przez Bank środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy kredytu mieszkaniowego przekazali na rzecz Banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu mieszkaniowego nie będzie stanowił dla nich przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Wnioskodawcy uważają, że nie będą mieli obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od zwróconej przez Bank kwoty, będącej przedmiotem zapytania.
Wnioskodawcy w pełni popierają uzasadnienie prawne wskazane w uzasadnieniu interpretacji indywidualnej wydanej w sprawie 0112-KDIL2-1.401.514.2024.2.DJ.
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 z późn. zm.): Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm., dalej: „u.p.d.o.f.”): Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.
Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.
Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Nienależne świadczenie (art. 410 w zw. z art. 405 k.c.), nie zostało wymienione jako odrębne źródło przychodów w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 u.p.d.o.f. Z uwagi na to, że nie ma możliwości przyporządkowania danego świadczenia do jakiegokolwiek źródła przychodu (w tym również do „innych źródeł przychodu”, o których mowa w art. 20 u.p.d.o.f.), to nie można go uznać za przychód podatkowy, choćby nawet odpowiadał ogólnej definicji przychodu zawartego w przepisach art. 11 u.p.d.o.f. (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 164/15).
Ponadto, u.p.d.o.f. określa dochód jako nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania (art. 9 ust. 2 u.p.d.o.f.). Przychód podatkowy warunkuje możliwość powstania dochodu podatkowego w tym znaczeniu, że dopóki nie mamy do czynienia z przychodem w sensie podatkowym, dopóty nie może powstać dochód podatkowy.
Otrzymanego zwrotu nie można traktować w kategorii przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 11 u.p.d.o.f., ponieważ w tej sytuacji nie następuje po stronie Kredytobiorców żadne przysporzenie majątkowe.
Na takim stanowisku stoi również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacjach podatkowych wskazuje, że przy nienależnie pobranych świadczeniach, po stronie kredytobiorców nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego z tytułu otrzymanego zwrotu (interpretacje indywidualne: z 28 kwietnia 2023 r. nr 0114- KDIP3-2.4011.243.2023.1.MN ze wskazanymi tam interpretacjami indywidualnymi oraz z 28 sierpnia 2023 r. nr 0114-KDIP3-2.4011.607.2023.2.MN).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:
- pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
- pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.
Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.
Źródła przychodów
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Wskazali Państwo, że na podstawie zawartej ugody bank wypłaci Państwu określoną kwotę oraz odsetki ustawowe za opóźnienie.
Powzięli Państwo wątpliwość, czy wypłata ta będzie skutkować zapłatą przez Państwa podatku dochodowego od osób fizycznych.
Wypłata ustalonej kwoty
Ugoda – jako jeden z typów umów – regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z art. 917 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.
Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.
W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.
Instytucja kredytu została natomiast uregulowana przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.
Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Państwa skutki podatkowe z tytułu wypłaty kwoty określonej przez bank
Jak wynika z opisu sprawy, Bank wypłaci Państwu kwotę, która stanowi zwrot nienależnego świadczenia opisanego w ugodzie jako nowe saldo kredytu obliczane jako kwota wypłacona kredytobiorcy w złotych pomniejszona o spłaty dokonane przez kredytobiorcę.
Taka operacja nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika - ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów. Po stronie Kredytobiorcy nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego, bowiem otrzymuje on z powrotem zwrot swoich własnych środków, które wcześniej wpłacił tytułem spłaty kredytu ponad to, co powinien był zapłacić. Taka wypłata będzie więc kredytobiorcy neutralna podatkowo – po jego stronie nie powstanie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Skoro więc otrzymają Państwo od banku taki zwrot, to otrzymana przez Państwa kwota w ogóle nie będzie stanowiła przychodu.
Tym samym - nie będzie na Państwu ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.
Skutki podatkowe wypłaty odsetek
Odnosząc się do kwestii odsetek ustawowych za opóźnienie należy wskazać, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy Kodeks cywilny, zgodnie z którym:
Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Na podstawie art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
Nie każde odsetki otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach, w odniesieniu do odsetek, możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Takie zwolnienie przysługuje wyłącznie wówczas, gdy przepis omawianej ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.
Ustawą z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono art. 21 ust. 1 pkt 95b, który ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2021 r.
Zgodnie z ww. przepisem:
Wolne od podatku dochodowego są: odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Przepis art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia z opodatkowania wszelkie odsetki za opóźnienie wypłacone w związku ze świadczeniami, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Skoro zwrot wpłaconych przez Państwa środków tytułem wykonania umowy kredytu nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wypłacone z tego tytułu odsetki podlegają zwolnieniu z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem w zakresie wskazania przez Państwa we własnym stanowisku, że: „w zaistniałym stanie faktycznym kwota 194,030,11 zł nie będzie stanowiła przychodu” Państwa stanowisko jest nieprawidłowe, gdyż odsetki ustawowe będące częścią tej kwoty stanowią dla Państwa przychód, ale zgodnie z ww. przepisem korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.
Skoro odsetki te korzystają ze zwolnienia, to z tytułu wypłaty tych odsetek nie będzie ciążył na Państwu obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych i w tej kwestii Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy prawidłowo postrzegają Państwo, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony przez Państwa stan faktyczny. W polskim systemie prawa podatkowego obowiązuje zasada samoobliczenia podatku. Wydanie interpretacji indywidualnej nie zwalnia podatnika z obowiązku obliczenia podstawy opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego. Stąd też nie analizowałem przedstawionych przez Państwa kwot.
Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazuję, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.
Nie odniosłem się do skutków podatkowych wypłaty na Państwa rzecz kosztów zastępstwa procesowego, gdyż nie było to przedmiotem Państwa zapytania.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pani A.A. (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
