Temat interpretacji

1)

Urząd Marszałkowski w ramach swojej działalności świadczy liczne usługi w zakresie administracji publicznej, które to czynności są zadaniami realizowanymi w oparciu o odrębne przepisy prawa.

Takimi czynnościami są m.in.:

• usługi polegające na udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie (PKWiU 75.12.1 "usługi kierowania działalnością instytucji zajmujących się ochroną zdrowia, edukacją, usługami kulturalnymi i innymi rodzajami usług na rzecz społeczeństwa, poza ubezpieczeniami społecznymi");
• usługi polegające na wydawaniu zezwoleń na obrót hurtowy w kraju napojów alkoholowych o zawartości do 18% (PKWiU 75.13.15-00.00 "usługi administracyjne związane z handlem, hotelami i restauracjami");
• usługi polegające na wydawaniu zezwoleń na wykonywanie przewozu osób w krajowym transporcie drogowym (PKWiU 75.13.14-00.20 "usługi związane z transportem i łącznością");
• opracowywanie analiz sytuacji rynkowej w zakresie krajowego regularnego przewozu osób, za które to analizy pobierana jest opłata z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 grudnia 2003r. (Dz. U. z 2003r. Nr 232, poz. 2331) na podstawie art. 22a ust. 8 ustawy z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371 z późn. zm.);
• obsługa wojewódzkiego zasobu geodezyjno-kartograficznego wykonywana przez umiejscowiony w strukturach Urzędu Marszałkowskiego Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej.

W ramach obsługi wojewódzkiego zasobu geodezyjno - kartograficznego dokonywane są następujące czynności:

1. sprzedaż map drukowanych,
2. usługi polegające na pobieraniu opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a także za wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego (PKWiU 75.14.12-00.00 "usługi o charakterze ogólnym świadczone na rzecz administracji państwowej, gdzie indziej niesklasyfikowane"),
3. usługi polegające na udostępnianiu dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej w celu reprodukowania oraz wydawanie w formie zezwoleń zgody na korzystanie z opracowań geodezyjnych (PKWiU 75.14.12-00.00 "usługi administracji publicznej pomocnicze ogólne z wyjątkiem spraw personalnych"

Wnioskodawca zwraca się z zapytaniem, czy ograniczenie w ustawie z dnia 11 marca 2004r. o podatku VAT zwolnienia od podatku VAT usług administracji publicznej do usług w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych skutkuje wyłączeniem pozostałych usług administracji publicznej spod działania ustawy, jako czynności niepodlegających opodatkowaniu, czy też koniecznością ich opodatkowania według stawki podatku od towarów i usług w wysokości 22%.

Urząd Marszałkowski stoi na stanowisku, iż w/w czynności - za wyjątkiem sprzedaży map drukowanych - zostały wyłączone spod działania ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ wykonywane są w ramach zadań realizowanych przez Urząd w oparciu o odrębne przepisy prawa, co zapisane zostało w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku VAT. W przypadku map drukowanych zastosowanie będzie miała stawka podatku od towarów i usług w wysokości 7% (poz. 48 załącznika Nr 3 do ustawy), ponieważ czynności te wykonywane są przez Urząd na gruncie prawa cywilnego.

2)

Czy w sytuacji, gdy usługi korzystają z wyłączenia spod działania ustawy o VAT na podstawie art. 15 ust. 6 to nierozerwalnie z nimi związane usługi kopiowania (w postaci ksero, zapisu na dyskietce lub płycie CD) również podlegają temu wyłączeniu?

Wnioskodawca nadmienia, iż za usługi kopiowania pobierane są opłaty umowne, a za czynności wyłączone spod działania ustawy o VAT (np. czynności geodezyjne i kartograficzne itp.) opłaty określone rozporządzeniem.

3)

Czy czynny podatnik podatku VAT może wystawiać faktury VAT na czynności nieobjęte ustawa o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, przepis art. 106 ustawy o VAT obliguje wszystkich podatników do wystawiania faktur VAT, bez względu na to, czy wykonują czynności podlegające, czy też niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

4)

Wnioskodawca w ramach swoich zadań, które są wyłączone spod działania ustawy o podatku od towarów i usług dokonuje zakupu, a następnie nieodpłatnego przekazania (lub nieodpłatnego świadczenia) m.in.:

• nagród rzeczowych dla finalistów zawodów sportowych i imprez sportowo - rekreacyjnych, laureatów konkursów, itp.;
• kwiatów na uroczystości kulturalne, oświatowe i sportowe;
• publikacji książkowych, czasopism i folderów m.in. o województwie pomorskim;
• artykułów spożywczych dla gości urzędów;
• artykułów promocyjnych (papier firmowy z logo urzędu, wizytówki firmowe, gadżety itp.).

Wnioskodawca zwraca się z zapytaniem, czy w/w czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W ocenie Wnioskodawcy, w związku z faktem, iż w/w zakupy nie dotyczą sprzedaży opodatkowanej, Urząd nie może skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego. Wnioskodawca zaznacza jednocześnie, iż przedmiotowe zakupy związane są bezpośrednio z działalnością Urzędu.

5)

Czy przy sprzedaży używanego budynku lub budowli, trwale związanych z gruntem znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku od towarów i usług, zarówno w stosunku do budynku, jak i do gruntu?

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż w sytuacji, gdy następuje dostawa budynku lub budowli, trwale związanych z gruntem i z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu, to taka dostawa może być zwolniona od podatku VAT w świetle przepisów prawa podatkowego w stosunku zarówno do budynku/budowli, jak i gruntu.

6)

Czy przez przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel należy rozumieć m.in. wieczyste użytkowanie, trwały zarząd (zdefiniowany w ustawie o gospodarce nieruchomościami), użyczenie i użytkowanie rzeczy? Jaką stawką podatku VAT należy opodatkować w/w czynności w sytuacji, gdy podlegają one opodatkowaniu?

Zdaniem Wnioskodawcy, wieczyste prawo użytkowania, jako prawo zbywalne jest dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku VAT, natomiast trwały zarząd, użyczenie i użytkowanie rzeczy nie są ani dostawą towarów, ani też świadczeniem usług i podlegają wyłączeniu spod działania w/w ustawy o VAT.

7)

Urząd Marszałkowski załączył do złożonego wniosku informację o udziale sprzedaży podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT w sprzedaży ogółem za 2003r., sporządzoną na podstawie przepisów art. 90 ust. 2 - 6 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług, prosząc o potwierdzenie prawidłowości ustalonej proporcji.

Ad. 1-2)

Zgodnie z postanowieniami art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r., Nr 54, poz. 535), podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel i rezultat tej działalności.

Działalność gospodarcza, w myśl przepisu art. 15 ust. 2 cyt. ustawy o VAT, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do przepisu art. 15 ust 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy, w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa dla realizacji, których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Wyłączenie ze statusu podatnika nie ma zastosowania, gdy organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ wykonuje jakiekolwiek czynności, w tym objęte na podstawie przepisów prawa jego urzędowymi kompetencjami, na podstawie umów cywilnoprawnych. Tym samym organy władzy publicznej oraz obsługujące je urzędy na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą zarówno jako:

• podmioty niebędące podatnikami VAT, gdy realizują zadania o charakterze publicznoprawnym nałożone na nie przepisami prawa,
• podatnicy VAT, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 ze zm.), samorząd województwa:

1. wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność,
2. dysponuje mieniem wojewódzkim,
3. prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie budżetu.

Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1 w/w ustawy, samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim określone ustawami, w szczególności w zakresie:

1. edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego,
2. promocji i ochrony zdrowia,
3. kultury i ochrony jej dóbr,
4. pomocy społecznej,
5. polityki prorodzinnej,
6. modernizacji terenów wiejskich,
7. zagospodarowania przestrzennego,
8. ochrony środowiska,
9. gospodarki wodnej, w tym ochrony przeciwpowodziowej,
10. transportu zbiorowego i dróg publicznych,
11. kultury fizycznej i turystyki,
12. ochrony praw konsumentów,
13. obronności,
14. bezpieczeństwa publicznego,
15. przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy.

Ustawy mogą określać sprawy należące do zakresu działania województwa jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez zarząd województwa (art. 14 ust. 2).

Do obsługi organu samorządu terytorialnego, tj. województwa na mocy przepisu art. 27 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. z 1998r. Nr 133, poz. 872 ze zm.), z dniem 1 stycznia 1999 r. w miastach będących siedzibami władz samorządu województwa zostały powołane urzędy marszałkowskie.

Reasumując, jeżeli przedmiotowe czynności wykonywane są w ramach zadań nałożonych na Wnioskodawcę w oparciu o odrębne przepisy prawa i jednocześnie nie są one wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, to Wnioskodawca w stosunku do tych czynności nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Natomiast czynności kopiowania związane z ustawowym obowiązkiem udostępniania informacji, nie podlegają przepisom ustawy o podatku od towarów i usług wyłącznie wtedy, gdy zasady pobierania opłat za usługi kopiowania oraz wysokość tych opłat zostały określone w odrębnych przepisach prawa.

Ad. 3

Zgodnie z przepisem art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Fakturami VAT oraz fakturami wewnętrznymi dokumentuje się zatem jedynie te czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub są zwolnione od tego podatku. Natomiast czynności, do których nie stosuje się przepisów ustawy o VAT dokumentuje się zwykłymi rachunkami, notami księgowymi lub innymi dowodami księgowymi zewnętrznymi w rozumieniu ustawy o rachunkowości oraz z uwzględnieniem art. 87 i nast. Ordynacji podatkowej.

Ad. 4

Zgodnie z postanowieniami art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Dostawa towarów została zdefiniowana w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, jako m.in. przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez "dostawę towarów", zgodnie z art. 7 ust. 2 cyt. ustawy o VAT rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia.
2. wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny

• jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

W myśl art. 7 ust. 3 przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli ich przekazanie (wręczenie) wiązało się bezpośrednio z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. W przepisie art. 7 ust. 4 - 7 ustawy o VAT ustawodawca zawarł definicje prezentów o małej wartości i próbek.

Z przedstawionego w zapytaniu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca nieodpłatnie przekazuje towary lub świadczy usługi, w stosunku do których nie przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego przy ich nabyciu.

W związku z brakiem prawa do odliczenia podatku VAT, przekazanie takie będzie zatem traktowane jako czynność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad. 5 - 6

Jak wynika z przepisu art. 29 ust. 5 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych, albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Oznacza to, że w przypadku dostawy gruntu związanego z budynkiem obowiązuje stawka podatku właściwa dla tego budynku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, z zastrzeżeniem pkt 10, pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego; zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

W pkt 10 postanowiono o zwolnieniu dostawy obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy, zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 43 ust. 2 w/w ustawy przez towary używane, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się:

1. budynki, budowle i ich części - jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej 5 lat,
2. pozostałe towary, z wyjątkiem gruntów, których okres używania przez podatnika, dokonującego ich dostawy, wyniósł co najmniej pół roku.

W świetle natomiast art. 43 ust. 6 w/w ustawy zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do dostawy towarów wymienionych w ust. 2 pkt 1, jeżeli przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych lub w trakcie użytkowania wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej, a podatnik:

1. miał prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od tych wydatków,
2. użytkował te towary w okresie krótszym niż 5 lat w celu wykonywania czynności opodatkowanych.

Ze stanu faktycznego sprawy wynika jedynie, iż Wnioskodawca zamierza dokonać dostawy używanego budynku, trwale związanego z gruntem.

Zatem, jeśli przedmiotowy budynek spełnia kryterium towaru używanego, określone w przepisie art. 43 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT i nie zaistniały przy tym przesłanki wymienione w cyt. art. 43 ust. 6 ustawy, to dostawa powyższej nieruchomości (gruntu i budynków, budowli na nim posadowionych) jest zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy o podatku od towarów i usług.

Prawo użytkowania wieczystego jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach Kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity - Dz. U. z 2000 r., Nr 46, poz. 543 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 232 Kodeksu cywilnego, grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność gmin lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku do towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), przez dostawę towarów rozumie się co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nie mieści się w zakresie definicji dostawy towarów, zawartej w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., nie daje bowiem praw do rozporządzania gruntem jak właściciel, ani nie zostało wymienione pośród praw wskazanych w tym przepisie.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Ponieważ oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste jest świadczeniem na rzecz innego podmiotu, i nie jest dostawą towarów, uznać należy, że jest ono świadczeniem usług w rozumieniu przepisu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. i podlega opodatkowaniu stawką podstawową podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie jednak z § 8 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r, w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970), zwalnia się od podatku od towarów i usług zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku lub opodatkowane stawką podatku w wysokości 0%.

A zatem, w świetle przywołanego przepisu, jeżeli będące przedmiotem dostawy budynki są towarami używanymi w rozumieniu art. 43 ust. 2 w/w ustawy, korzystającymi ze zwolnienia od podatku, to zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntów zabudowanych tymi budynkami jest również zwolnione od podatku od towarów i usług.

Oddanie nieruchomości w trwały zarząd jest instytucją uregulowaną w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity Dz. U. z 2000r., Nr 46, poz. 543 z późn. zm.). Zgodnie z art. 43 ust. 1 tej ustawy trwały zarząd jest formą prawną władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną. Zgodnie z ust. 2 jednostka organizacyjna ma prawo korzystania z nieruchomości oddanej w trwały zarząd, a w szczególności do:

1. korzystania z nieruchomości w celu prowadzenia działalności należącej do zakresu jej działania,
2. zabudowy, odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub modernizacji obiektu budowlanego na nieruchomości, zgodnie z przepisami Prawa budowlanego, za zgodą organu nadzorującego,
3. oddania, za zgodą organu nadzorującego, nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo jej użyczenia w drodze umowy zawartej na okres nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd, z równoczesnym zawiadomieniem właściwego organu, jeżeli umowa jest zawierana na okres do 3 lat, lub za zgodą właściwego organu, jeżeli umowa jest zawierana na okres powyżej 3 lat.

W myśl art. 43 ust. 5 cytowanej ustawy, nieruchomości stanowiące przedmiot własności lub przedmiot użytkowania wieczystego Skarbu Państwa oddaje się w trwały zarząd państwowej jednostce organizacyjnej, a nieruchomości stanowiące przedmiot własności lub przedmiot użytkowania wieczystego jednostki samorządu terytorialnego - odpowiedniej samorządowej jednostce organizacyjnej.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 tej ustawy trwały zarząd na rzecz jednostki organizacyjnej ustanawia właściwy organ, w drodze decyzji. Jednocześnie - zgodnie z art. 4 pkt 9 ilekroć w ustawie jest mowa o właściwym organie - należy przez to rozumieć, z zastrzeżeniem art. 60, starostę, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz organ wykonawczy gminy, powiatu i województwa w odniesieniu do nieruchomości stanowiących odpowiednio własność gminy, powiatu i województwa.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o podatku VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, o której mowa w art. 15 ust. 2 cytowanej ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust 6 cytowanej ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter podmiotowo-przedmiotowy. Dochodzi do niego przy spełnieniu łącznie dwóch przesłanek:

• dotyczy jedynie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy - podmiotowe kryterium wyłączenia,
• odnosi się ono jedynie do tych czynności, które organy władzy publicznej (lub urzędy obsługujące) wykonują w ramach zadań nałożonych na nie odrębnymi przepisami prawa i do realizacji których organy te zostały powołane - przedmiotowe kryterium wyłączenia.

Zatem stwierdzić należy, iż organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

• podmiotów nie będących podatnikami VAT, gdy realizują nałożone na nich przepisami prawa zadania w oparciu o reżim publicznoprawny,
• podatników podatku VAT, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Natomiast zgodnie z § 8 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 97, poz. 970 z późn.zm.) zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z przywołanego przepisu wynika, iż organy samorządu terytorialnego będą zwolnione z podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Natomiast wykonywane przez te organy czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych będą opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym (odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług) podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

W kontekście przytoczonych wyżej przepisów stwierdzić należy, iż w przypadku nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, oddanie ich w trwały zarząd oraz opłaty pobierane z tego tytułu na podstawie decyzji administracyjnej wydanej przez właściwy organ wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, ma zastosowanie art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Oznacza to, iż organ ten we wskazanym wyżej zakresie nie jest podatnikiem podatku VAT, a tym samym czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast ustanawianie trwałego zarządu oraz opłaty pobierane z tego tytułu, w przypadku nieruchomości stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiatu, województwa), dokonane na podstawie decyzji właściwego organu wykonawczego odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego będącej właścicielem danej nieruchomości, korzysta ze zwolnienia na podstawie § 8 ust. 1 pkt 13 w/cyt. rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.).

Zgodnie z art. 710 Kodeksu cywilnego przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy:

• oddanie rzeczy do używania przez pewien czas;
• nieodpłatność.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Stwierdzić zatem należy, iż nieodpłatne użyczenie towarów traktowane jest jako świadczenie usług opodatkowane stawką podatku VAT w wysokości 22 %. Jednakże, jeżeli podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia towaru będącego przedmiotem umowy użyczenia, to czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad. 7

Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz.535), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 90 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Istotną zasadą dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego jest istnienie związku tegoż podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.

Ust. 10 w/w artykułu stanowi, iż w przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2 - 8:

1. przekroczyła 98 % - podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2;
2. nie przekroczyła 2 % - podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2.

W art. 90 ust. 3 ustawy, wskazano, że proporcję o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

W świetle przedstawionego powyżej stanu prawnego, sposób ustalenia przez Wnioskodawcę proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 ustawy o VAT, przedstawiony w zapytaniu - jest właściwy.