Interpretacja indywidualna z dnia 23 listopada 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.123.2022.1.MZ
Temat interpretacji
Skutki podatkowe darowizny środków pieniężnych od siostry za zgodą jej męża.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
27 września 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 27 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych od siostry.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Siostra zamierza przekazać Pani darowiznę środków pieniężnych w kwocie 130 000 zł (słownie: sto trzydzieści tysięcy złotych). Siostra pozostaje w związku małżeńskim w ustroju wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej (nie posiada rozdzielności majątkowej), a darowizna przekazana Pani przez siostrę pochodzić ma z majątku wspólnego małżeństwa siostry i jej męża. Darowizna przekazana zostanie Pani na rachunek bankowy w ramach pisemnej umowy darowizny zawartej pomiędzy Panią (obdarowaną) i Pani siostrą (darczyńcą). Do umowy darowizny dołączone będzie pisemne oświadczenie podpisane własnoręcznie przez męża siostry, który nie będąc stroną umowy darowizny, oświadczy, że wyraża zgodę na przekazanie przez żonę darowizny pieniężnej pochodzącej z ich majątku wspólnego małżeństwa. Jednocześnie oświadczy, że darowana kwota stanowić będzie taką, którą żona (darczyńca), może dysponować samodzielnie w ramach wydatków indywidualnych.
Pytanie
Czy darowizna środków pieniężnych dla Pani od Pani siostry pochodząca z majątku wspólnego małżeństwa Pani siostry i jej męża będzie w całości zwolniona z podatku jeśli nabycie zgłosi się właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego składając formularz SD-Z2 w terminie do 6 miesięcy od wystąpienia faktu dokonania darowizny?
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem, darowizna środków pieniężnych dla Pani od Pani siostry pochodząca z majątku wspólnego małżeństwa Pani siostry i jej męża będzie w całości zwolniona z podatku jeśli w terminie do 6 miesięcy nabycie jej zostanie zgłoszone właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego składając formularz SD-Z2. Mąż siostry nie jest stroną umowy darowizny, równocześnie wyraża zgodę na przekazanie darowizny z majątku wspólnego ich małżeństwa, a sama darowizna przekazana jest pomiędzy Pani siostrą i Panią, czyli rodzeństwem, co zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, który mówi, że darowizna od siostry (rodzeństwa), która znajduje się w I grupie podatkowej jest zwolniona z opodatkowania bez względu na jej wartość przy spełnieniu poszczególnych warunków.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Z tego względu, celem ustalenia tej definicji, należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.
Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.
Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Jak wynika z treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje, przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy w związku z § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 października 2022 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dz.U. z 2022 r. poz. 2084):
Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 10 434 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
Art. 14 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
Na podstawie art. 14 ust. 2 ww. ustawy:
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Zgodnie z art. 14 ust. 3 cyt. ustawy:
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1)do grupy I − małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2)do grupy II − zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3)do grupy III − innych nabywców.
Jednakże zgodnie z art. 4a ust. 1 ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).
Stosownie do art. 4a ust. 3 ww. ustawy:
W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Natomiast art. 4 ust. 4 ww. ustawy stanowi, że:
Zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa.
Przy czym, w myśl art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:
1)wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2)nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Pani siostra zamierza przekazać Pani w darowiźnie środki pieniężne w kwocie 130 000 zł. Siostra pozostaje w związku małżeńskim, w którym obowiązuje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej (nie posiada rozdzielności majątkowej), a darowizna przekazana Pani przez siostrę pochodzić ma z majątku wspólnego małżeńskiego siostry i jej męża. Darowizna przekazana zostanie Pani na rachunek bankowy w ramach pisemnej umowy darowizny zawartej pomiędzy Panią (obdarowaną) i Pani siostrą (darczyńcą). Do umowy darowizny dołączone będzie pisemne oświadczenie podpisane własnoręcznie przez męża siostry (Pani szwagra), który nie będąc stroną umowy darowizny, oświadczy, że wyraża zgodę na przekazanie przez żonę darowizny pieniężnej pochodzącej z ich majątku wspólnego małżeństwa. Jednocześnie mąż siostry oświadczy, że darowana kwota stanowić będzie taką, którą żona (darczyńca), może dysponować samodzielnie w ramach wydatków indywidualnych.
Kwestie dotyczące wymaganej zgody drugiego małżonka do dokonania czynności darowizny z majątku wspólnego zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).
Na podstawie art. 37 § 1 pkt 4 ww. ustawy:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.
W myśl art. 37 § 2 ww. ustawy:
Ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka.
Na mocy art. 37 § 4 ww. ustawy:
Jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.
Z powyższego wynika, że w kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn planowanej darowizny zgoda męża Pani siostry (Pani szwagra) będzie neutralna podatkowo, w żaden sposób nie powodując, że mąż Pani siostry stanie się stroną umowy darowizny zawartej między Panią a Pani siostrą. Z treści przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika bowiem, że zgoda małżonka jest niezbędna dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są składniki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.
Podsumowując, planowana darowizna środków pieniężnych przez Pani siostrę z majątku wspólnego Pani siostry i jej męża, za zgodą męża (mąż siostry nie będzie stroną darującą), na Pani rzecz, będzie w całości korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Podkreślić przy tym należy, że jeżeli umowa darowizny nie zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego, to będzie miała Pani obowiązek zgłoszenia darowizny w terminie, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy do naczelnika urzędu skarbowego. W takim przypadku będzie Pani miała zatem obowiązek zgłoszenia nabycia na formularzu SD-Z2. Ponadto musi Pani udokumentować fakt otrzymania środków pieniężnych od siostry dowodem przekazania na Pani rachunek płatniczy lub na Pani rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo -kredytowej lub przekazem pocztowym.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).