Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 lipca 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 8 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 5 sierpnia 2025 r. (wpływ 8 sierpnia 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani obywatelką Polski i Stanów Zjednoczonych.

(…) 2021 r. zmarł Pani mąż A.B.. Razem z mężem przebywała Pani w USA i wspólnie rozliczaliście Państwo podatki. Po śmierci męża zwróciła się Pani do rządu Stanów Zjednoczonych o przyznanie Pani renty wdowiej. Renta została Pani przyznana i od chwili ukończenia 60 lat zaczęła ją Pani otrzymywać na polski rachunek w banku (...) (dolarowy).

Renta ta jest świadczeniem socjalnym, ponieważ jej nabycie zależne było od Pani sytuacji rodzinnej, zdarzenia losowego – w tym przypadku śmierci Pani męża. Naliczana jest ona z podatków Pani męża, z tego z czego się rozliczał przebywając w USA. Wdowa otrzymuje to świadczenie każdorazowo w przypadku śmierci osoby najbliższej. Z powodu wieku nie kwalifikuje się Pani jeszcze do otrzymywania emerytury w USA więc to świadczenie będzie Pani otrzymywała regularnie, prawdopodobnie aż do uzyskania wieku emerytalnego.

Aktualnie rezyduje Pani w Polsce pod podanym adresem.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rodzinne otrzymywane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych.

W dniu (...) 2024 r. na Pani konto wpłynęła pierwsza wpłata. Były to zaległe pieniądze, które powinna Pani otrzymywać od momentu ukończenia 60 lat czyli 31 października 2023 r.

Kwoty, które Pani otrzymała oraz te, które bank zatrzymał na podatek dochodowy (są to wpłaty w dolarach USA):

·(...) 2024 r. – (...), zaliczka (...);

·(...) 2024 r. – (...), zaliczka (...);

·(...) 2024 r. – (...), zaliczka (...);

·(...) 2024 r. – (...), zaliczka (...);

·(...) 2024 r. – (...), zaliczka (...).

Od stycznia 2025 świadczenie wzrosło do (...) dolarów.

·(...) 2025 r. – (...), zaliczka (...);

·(...) 2025 r. – (...), zaliczka (...);

·(...) 2025 r. – (...), zaliczka (...);

·(...) 2025 r. – (...), zaliczka (...);

·(...) 2025 r. – (...), zaliczka (...);

·(...) 2025 r. – (...), zaliczka (...);

·(...) 2025 r. – (...), zaliczka (...).

Łącznie pobrano na koszt zaliczki w 2024 r. i 2025 r. (...) dolarów.

Nadal będzie Pani otrzymywać rentę wdowią co miesiąc na konto dolarowe w banku (...).

W chwili śmierci Pani mąż A.B. nie miał ustalonego prawa do emerytury lub renty. Nie pobierał zasiłku przedemerytalnego ani świadczenia przedemerytalnego. Był obywatelem (...) i posiadał Kartę Stałego Pobytu w Polsce.

Przyznanie Pani renty było uwarunkowane zarówno wiekiem – 60 lat oraz faktem, ze nie pracowała Pani w chwili ubiegania się o nią.

Rząd amerykański ustalił Pani rentę wdowią na podstawie przepisów o rentach rodzinno-socjalnych SSA (Social Security Administration).

Świadczenie dla wdów (wdowców) oferowane przez SSA opiera się na zasadach „ubezpieczenia społecznego”, specjalnie zaprojektowanego w celu zapewnienia świadczeń dla osób pozostających przy życiu – małżonków ubezpieczonych pracowników. To świadczenie jest częścią programu (...). Programu, który jest programem ubezpieczenia społecznego mającym na celu zapewnienie ochrony finansowej pracownikom i ich rodzinom w przypadku przejścia na emeryturę, niepełnosprawności lub śmierci.

Świadczenie wdowie nie jest świadczeniem „federalnej emerytury”, ponieważ nie opiera się na konkretnym planie emerytalnym ani programie emerytalnym sponsorowanym przez pracodawcę. Jest to raczej „świadczenie socjalne” zaprojektowane w celu zapewnienia wsparcia finansowego małżonkom ubezpieczonych pracowników. Świadczenia dla osób pozostających przy życiu SSA, w tym świadczenie dla wdów i wdowców, mają na celu pomoc w zastąpieniu dochodu utraconego w wyniku śmierci pracownika i zapewnienie sieci bezpieczeństwa dla małżonka pozostającego przy życiu. Ma także na celu zmniejszenie ubóstwa i trudności finansowych. Finansowane jest za pośrednictwem programu ubezpieczeń społecznych (podatki od wynagrodzeń).

Świadczenia z SSA, w tym świadczenie wdowie, mają na celu zapewnienie bardziej kompleksowej sieci bezpieczeństwa dla pracowników o niższych dochodach i ich rodzin. Wymóg wiekowy to 60 lat lub 50 lat w przypadku niepełnosprawności. Świadczenie to zapewnia kluczowe wsparcie dla seniorów, którzy stracili współmałżonka, pomagając mu utrzymać podstawowy standard życia. Ma ono chronić przed ubóstwem i trudnościami finansowymi, szczególnie w trudnym okresie ich życia. Zapewnia ono gwarantowane źródło dochodu, które może pomóc seniorom w planowaniu i budżetowaniu swojej przyszłości. W tym kontekście świadczenie wdowie stanowi istotny element sieci zabezpieczeń społecznych dla seniorów zapewniając niezbędne wsparcie finansowe w trudnych okresach życia.

Uprawnienie oparte na wieku odróżnia to świadczenie od tradycyjnych świadczeń emerytalnych lub rentowych. Nie jest ono zastąpieniem dochodu z tytułu przejścia na emeryturę lub niepełnosprawności lecz zapewnieniem wsparcia finansowego pozostającym przy życiu małżonkom.

Świadczenie dla wdów i wdowców z Ubezpieczeń Społecznych ma określony cel i ma inne kryteria kwalifikowania niż tradycyjne świadczenia emerytalne i rentowe.

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania Polska-USA (art. 18 ust. 2) jasno stanowi, że świadczenia z zabezpieczenia społecznego są opodatkowane tylko w państwie źródła – czyli w USA, nawet jeśli faktycznie USA z tego podatku rezygnuje.

W konsekwencji renta wdowia z SSA nie podlega opodatkowaniu w Polsce a bank nie powinien pobierać od niej zaliczek na podatek.

Nawet jeśli świadczenie nie jest opodatkowane w USA z uwagi na niski dochód, to na mocy art. 18 ust. 2 umowy między Polską a USA, Polska nie ma prawa do opodatkowania tego dochodu. Opodatkowanie lub jego brak pozostaje w gestii USA jako państwa źródła świadczenia.

Z chwilą ukończenia 60 lat otrzymała Pani emeryturę w Polsce. Początkowo wynosiła ona (...) zł, następnie (...) zł a teraz (...) zł.

W piśmie otrzymanym z SSA (...) została Pani poinformowana, że w przypadku kiedy jest Pani osobą niezamężną i Pani całkowity dochód jest większy niż 25 000 dolarów, być może będzie Pani musiała zapłacić podatek od świadczeń, które Pani otrzymuje. Pani dochód nie przekracza tej kwoty.

Pytanie

Czy świadczenie wdowie wypłacane przez Social Security Administration obywatelce Polski ale także obywatelce USA zamieszkałej obecnie w Polsce, na rachunek bankowy w Polsce, podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Czy musi ją Pani wykazywać w rocznym zeznaniu PIT?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, świadczenie wdowie wypłacane Pani przez Social Security Administration, z uwagi na swój socjalny charakter, stanowi odpowiednik unormowanego w polskim prawie świadczenia rodzinnego.

Za zasadnością takiego stanowiska przemawia fakt, iż przesłankami przyznania Pani ww. świadczenia była sytuacja rodzinna/zdarzenie losowe – śmierć Pani męża.

Wdowiec/wdowa otrzymuje to świadczenie każdorazowo w przypadku śmierci osoby najbliższej jednak wysokość tego świadczenia redukowana jest indywidualnie w zależności od wieku beneficjenta.

Jakiekolwiek uprawnienia emerytalno-rentowe nie stanowiły przesłanki uprawniającej do nabycia tego świadczenia. Rząd amerykański ustalił Pani rentę wdowią na podstawie przepisów o rentach rodzinno-socjalnych Social Security. Renta rodzinna jest przyznawana w oparciu o wiek żony i ustalono bazę średniej renty (...) dolarów na miesiąc. Następnie została ona podniesiona do (...) dolarów na miesiąc. Ma ona charakter renty socjalno-pomocniczej.

W związku z tym, że amerykańska renta wdowia jest świadczeniem rodzinno-socjalnym opartym i przydzielonym na podstawie przepisów Social Security, jak równię jest wypłacana przez Social Security, powinna podlegać ona zwolnieniu od podatku dochodowego w Polsce.

Zgodnie z informacją Dyrektora KIS renta rodzinna-wdowia wypłacana przez SSA w USA korzysta ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. To oznacza, że podatnik nie musi odprowadzać podatku dochodowego od tego świadczenia (interpretacja indywidualna z 9 marca 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.43.2023.2.KP).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 4a ww. ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że jest Pani obywatelką Polski oraz USA. Wspólnie z mężem mieszkała Pani i rozliczała się w USA. W związku ze śmiercią Pani męża, który zmarł w 2021 r. została Pani przyznana renta wdowia. Pierwsza wpłata z tego tytułu wpłynęła na Pani konto (...) 2024 r. Renta wdowia jest Pani wypłacana przez Social Security Administration. Obecnie Pani miejscem zamieszkania jest Polska.

Pani zdaniem, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych świadczenie wdowie przyznane przez Social Security Administration z USA kwalifikuje się do świadczeń rodzinnych i jest zwolnione z podatku dochodowego w Polsce.

Zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego, osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Stąd też do tej kategorii osób mają zastosowanie ogólne reguły podatkowe korygowane wyłącznie treścią umów międzynarodowych w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu.

Ponieważ otrzymuje Pani świadczenie wdowie ze Stanów Zjednoczonych Ameryki, w niniejszej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 31 poz. 178).

Powyższa Umowa nie zawiera odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania świadczenia (zasiłku) wdowiego wypłacanego z USA. Oznacza to, że dochód ten podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z postanowieniami art. 5 Umowy („Ogólne zasady opodatkowania”).

W myśl art. 5 ust. 1 ww. Umowy:

Przepis art. 5 ust. 2 cyt. Umowy stanowi, że:

Stosownie do art. 5 ust. 3 Umowy:

Jednocześnie art. 20 ust. 1 powołanej Umowy wskazuje sposób unikania podwójnego opodatkowania dochodów. W myśl tego przepisu:

Stosownie do postanowień Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, Polska ma prawo opodatkować dochód uzyskany z tytułu świadczenia wdowiego wypłacanego ze Stanów Zjednoczonych osobie mającej miejsce zamieszkania na terytorium Polski.

Jednocześnie wskazuję, że powołany przez Panią we wniosku art. 18 ust. 2 ww. umowy odnosi się do dochodów uzyskiwanych przez studentów i praktykantów.

Biorąc pod uwagę powyższe należy zatem stwierdzić, że świadczenie wdowie otrzymywane przez Panią z USA podlega opodatkowaniu w Polsce, na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego brzmieniem:

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl natomiast art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:

Na gruncie ustawodawstwa krajowego, świadczenia rodzinne wypłacane są na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 323 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych:

Natomiast instytucja renty rodzinnej przysługującej po śmierci członka rodziny została uregulowana w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1631 ze zm.). Świadczenie to może otrzymać uprawniony członek rodziny po śmierci bliskiej osoby, np. zmarłego małżonka, który w chwili śmierci miał ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniał warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń bądź też pobierał zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

W myśl art. 67 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy do renty rodzinnej uprawniony jest małżonek (wdowa i wdowiec) spełniający warunki określone w art. 70.

Prawo do renty rodzinnej uzyskuje m.in. – zgodnie z art. 70 ust. 1 pkt 1 tejże ustawy – wdowa, jeżeli w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat.

Należy również wskazać, że Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L Nr 166/1 z dnia 30 kwietnia 2004 r.) rozróżnia emerytury i renty oraz świadczenia rodzinne jako odrębne świadczenia.

W związku z Pani wątpliwościami w zakresie skutków podatkowych otrzymywania świadczenia wdowiego po zmarłym małżonku, wypłacanego ze Stanów Zjednoczonych Ameryki (USA) przez Social Security Administration, wyjaśniam co następuje.

Świadczenie wdowie po zmarłym małżonku wypłacane przez Social Security Administration w USA (przez Zarząd Ubezpieczeń Społecznych) jest przyznawane na podstawie amerykańsko-federalnych przepisów emerytalno-rentowych. Przedmiotowe świadczenie wdowie jest świadczeniem cyklicznym, którego wysokość jest uzależniona od zarobków i lat pracy zmarłego małżonka. Należy zatem uznać, że stanowi ono świadczenie emerytalno-rentowe zbliżone na gruncie krajowego ustawodawstwa do renty rodzinnej, a nie do świadczenia rodzinnego.

Wobec powyższego świadczenie wdowie wypłacane z USA przez Social Security Administration nie korzysta w Polsce ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie jest świadczeniem otrzymywanym na podstawie obowiązujących w USA przepisów o świadczeniach rodzinnych.

W świetle powyższego, odnosząc się do Pani wątpliwości, wyjaśnić należy, że świadczenie wdowie, które jak Pani wskazuje:

-otrzymuje Pani z Zarządu Ubezpieczeń Społecznych Social Security Administration w USA,

-otrzymuje Pani po śmierci męża, który pracował w USA,

nie może zostać uznane za świadczenie rodzinne otrzymywane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Zatem, wypłacane przez Social Security Administration świadczenie wdowie nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż z uwagi na jego charakter nie jest żadnym ze świadczeń wymienionych w tym przepisie. W konsekwencji, skoro przyznane Pani świadczenie wdowie nie jest wypłacane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych – nie jest objęte zamkniętym katalogiem zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Otrzymywane przez Panią świadczenie wdowie uznać należy za rentę wypłacaną na podstawie przepisów o ubezpieczeniach społecznych obowiązujących w USA i jako takie mieści się ono w dyspozycji art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym w Polsce podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy.

Powyższe oznacza, że w Polsce opisane we wniosku świadczenie wdowie podlega wykazaniu w zeznaniu podatkowym, składanym za rok podatkowy, w którym je Pani otrzymała.

Jednocześnie, w Polsce – w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu – zastosowanie znajdzie metoda unikania podwójnego opodatkowania, uregulowana w – cytowanym już wyżej - art. 20 ust. 1 Umowy polsko-amerykańskiej. Z zapisów powyższej umowy międzynarodowej wynika zatem, że rozliczenie w Polsce dochodów uzyskanych ze Stanów Zjednoczonych Ameryki następuje za pomocą metody odliczenia proporcjonalnego. Powyższa metoda została odzwierciedlona w art. 27 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.