Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 17.05.2004, sygn. ZF/415-24-04, Urząd Skarbowy Poznań-Śródmieście

Temat interpretacji

1. Na mocy porozumienia zawartego w dniu 04 marca 2003r. pomiędzy podatnikiem a Przedsiębiorstwem Ekspolatacji Rurociągów Naftowych "Przyjaźń" S.A., podatnik wyraził zgodę na lokalizację linii światłowodowej na terenie dzierżawionego przez siebie gruntu. PERN "Przyjaźń" S.A. zobowiązał się do doprowadzenia terenu do stanu pierwotnego i wypłacenia odszkodowania za każdorazowo wyrządzone budową oraz konserwacją szkody w plonach, zasiewach i drzewostanie oraz utracone korzyści wynikające z przerwy w użytkowaniu gruntów, na podstawie protokołu szkód, w wysokości ustalonej przez rzeczoznawcę majątkowego. W dniu 21 listopada 2003r. sporządzono "Protokół ustalenia szkód mogących powstać na skutek prac przy budowie linii światłowodowej wzdłuż Rurociągu Naftowego PERN Przyjaźń S.A." na podstawie którego ustalono możliwość powstania szkód. Dnia 26 listopada 2003r. zawarto ugodę pomiędzy podatnikiem a PERN "Przyjaźń" S.A., z której wynika, iż w związku z budową linii światłowodowej zostały wyrządzone szkody oszacowane na ogólną kwotę 14.794,00 zł, na które składają się :

- straty w plonach

- koszty rekultywacji

- straty w plonach z tytułu zmniejszenia produkcyjności gruntu rolnego w okresie porekultywacyjnym

2. Ponadto podatnik zwrócił się o udzielenie odpowiedzi na pytanie czy jako podatnik podatku rolnego, którego przychody uzyskiwane z tytułu działalności gospodarstwa rolnego są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych, jest zobowiązany do zapłaty podatku od otrzymanej kwoty odszkodowania za szkody poczynione przez zwierzęta żyjące w stanie dzikim.

Na podstawie art. 21 ust.1 pkt 3 lit.g ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz.U.z 2000r. Nr 14, poz 176 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2003 r., wolne od podatku dochodowego są odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem między innymi odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.

Z zapisu tego wynika jednoznacznie, że zwolnieniem objęte są jedynie odszkodowania otrzymane na podstawie konkretnych przepisów, to znaczy prawa administracyjnego, prawa cywilnego lub na podstawie innych ustaw. W przypadku wypłacenia odszkodowania na podstawie zawartej umowy lub ugody między stronami podatnik nie ma prawa skorzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego i nie ma przy tym znaczenia na jakie cele zostanie to odszkodowanie przeznaczone.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b w/w ustawy, zwalnia się od podatku dochodowego inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań :

a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (wówczas otrzymane odszkodowania w związku z prowadzoną działalnością stanowią przychód z tej działalności i podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych)

b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Wszelka szkoda rozpatrywana jako uszczerbek o charakterze majątkowym może mieć w świetle przepisów Kodeksu cywilnego postać dwojaką:

a) może spowodować stratę, jakiej doznaje mienie poszkodowanego; wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas

b) może obejmować utratę korzyści, jakiej poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono; wskutek doznania tej postaci uszczerbku poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Tak więc zwolnieniem objęte są odszkodowania wypłacone z tytułu poniesienia rzeczywistej szkody (damnum emergens). Natomiast nie korzystają ze zwolnienia otrzymane odszkodowania dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (lucrum cesans).

Omawiane odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku sądowego, nie muszą wynikać wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Z opisanego stanu faktycznego wynika, iż między stronami została zawarta ugoda, tak więc zgodnie z art. 21 ust.1 pkt 3 lit.g w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wypłacone odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jednakże w myśl rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 kwietnia 2004r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) (Dz.U. Nr 82 poz. 752) zarządzono zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów (przychodów), z tytułu odszkodowań wypłaconych na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

- ustanowienia służebności gruntowej

- rekultywacji gruntów

- szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji związanych z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art.143 ust.2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U.46 z 2000r. poz.543 ze zm.). Przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Zaniechanie to ma zastosowanie do dochodów (przychodów) z tytułu odszkodowań otrzymanych przez osoby fizyczne w okresie od dnia 01 stycznia 2003r. do 31 grudnia 2004r.

Zatem należy uznać , iż do odszkodowań otrzymanych przez Pana w 2003r. mają zastosowanie przepisy w/w rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów).

Odnośnie zapytania dotyczącego szkód wyrządzonych przez działalność dzikiej zwierzyny, tutejszy organ informuje, iż w chwili obecnej nie można ustalić stanu faktycznego, gdyż podatnik dopiero stara się o odszkodowanie od organów administracji leśnej.

Jednakże, jeśli wysokość otrzymanego odszkodowania wynikałaby wprost z przepisów odrębnych ustaw lub odszkodowanie byłoby otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych byłoby wolne od podatku dochodowego, mając na uwadze wymienione w ustawie wyjątki.

Zaznaczyć należy, iż do odszkodowań za szkody wyrządzone działalnością dzikiej zwierzyny, nie mają zastosowania przepisy powyższego rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów).