
Temat interpretacji
POSTANOWIENIE
Na podstawie art. 216, art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8 , poz. 60 z późn. zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego po rozpatrzeniu wniosku Spółdzielni Mieszkaniowej o pisemną interpretację co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych odsetek od lokat
bankowych wolnych środków obrotowych, odsetek za zwłokę w płatności opłat eksploatacyjnych (czynszu) oraz dochodu z wynajmu lokalu mieszkalnego na mocy art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
- postanawia uznać stanowisko Podatnika za nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 05.01.2007 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa wystąpiła z wnioskiem, uzupełnionym w dniu 31.01.2007 r. o udzielenie pisemnej interpretacji w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego, dotyczącym zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych przychodów z tytułu odsetek od lokat bankowych wolnych środków obrotowych, odsetek za zwłokę w płatności opłat eksploatacyjnych (czynszu) oraz dochodu z wynajmu lokalu mieszkalnego na mocy art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że przychody Spółdzielni Mieszkaniowej pochodzą z:
1.opłat za używanie lokali, określonych w
§ 73 Statutu Spółdzielni,
2.odstek od lokat bankowych pochodzących z wolnych środków pieniężnych,
3.odsetek ustawowych za zwłokę w płatności z tytułu ww. opłat za używanie lokali.
Ponadto Spółdzielnia uzyskuje dochód z tytułu wynajmu lokalu mieszkalnego, sfinansowanego funduszem wkładów mieszkaniowych i budowlanych. Spółdzielnia, zgodnie z wnioskiem, nie zarządza nieruchmościami niestanowiacymi jej mienia bądź mienia jej członków, nie wynajmuje ścian budynków pod reklamy, nie prowadzi więc zarobkowej działalności gospodarczej i nie prowadzi działalności kulturalnej.
Z uwagi na fakt, że przepisy ustawy o rachunkowości, ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie zawierają definicji pojęcia przychodów i kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi ani definicji zasobów mieszkaniowych, wątpliwości Spółdzielni dotyczą uznania przychodów z tytułu: wynajmu lokali mieszkalnych, odsetek od lokat bankowych pochodzących z czasowo wolnych środków obrotowych, odsetek od zaległości z tytułu opłat za używanie lokali uzyskiwanych przez Spółdzielnię za przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Ponadto wątpliwosci Spółdzielni dotyczą zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych ww. przychodów przeznaczonych na działalność statutową spółdzielni na mocy art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Według Spółdzielni uzyskiwane przychody z tytułu: wynajmu lokali mieszkalnych, odsetek od lokat bankowych od wolnych srodków obrotowych oraz odsetek od zaległości z tytułu opłat za używanie lokali są przychodami z gospodarki zasobami mieszkaniowymi przeznaczonymi na działalność statutową Spółdzielni i w związku z powyższym podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego na mocy art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Działalność spółdzielni mieszkanowych regulują: ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo Spółdzielcze (tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 z późn. zm.) oraz ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003 r. nr 119, poz. 1116 z późn. zm.).
Zgodnie z § 11 ust. 1 ustawy Prawo spółdzielcze z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego spółdzielnia nabywa osobowość prawną, co oznacza że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez wzgledu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty;w wypadkach o których mowa w art. 21 i 22 , przedmiotem opodatkowania jest przychód. Ust. 2 cytowanego przepisu definiuje pojęcie dochodu - dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczją sumę przychodow, różnica jest stratą. Zgodnie z powyższym opodtkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych podlega co do zasady dochód, tj. nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania, z wyjątkiem sytuacji wymienionych w art. 21 i 22 ustawy.
Zgodnie z art. 7 ust. 3 pkt 1 przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się przychodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku. Zgodnie z pkt 3 przepisu przy ustalaniu dochodu, o którym mowa powyżej, nie uwzględnia sie również kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w pkt 1 (...). Również przy ustalaniu straty nie uwzględnia się ww. przychodow i kosztów. (art. 7 ust. 4). Wolne od podatku sa dochody spółdzielni mieszkaniowych uzyskane z gospodarki zasobami
mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi (art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osob prawnych). Zwolnieniu od podatku podlegać będzie zatem tylko dochód uzyskany przez spółdzielnie mieszkaniowe z gospodarki zasobami mieszkaniowymi o ile zostanie on przeznanczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszakniowych. Zgodnie z art. 17 ust. 1a zwolnienie o którym mowa powyżej nie dotyczy:
1) (...),
2.) dochodów uzyskanych z dzialalności podlegającej na oddaniu środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych do odpłatnego używania na warunkach określonych w art. 17 a- 17 k,
3) dochodów bez względu na czas ich osiągnięcia, wydatkowanych na inne cele niż wymienione w tych przepisach.
Zwolnienie, o którym mowa w art. 17 ust. 1, dotyczące podatników przeznaczjących dochody na cele statutowe lub na inne
cele określone w tym przepisie, ma zastosowanie jeżeli dochód jest przeznaczony i - bez wzgledu na termin wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz opłacenie podatków nie stanowiących kosztu uzyskania przychodów.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegać będą jedynie dochody (tj. nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania):
1.uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które nie zostały przeznaczone na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych,
2.uzyskane z innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.
Przy ustalaniu podstawy opodatkowania spółdzielnie mieszkaniowe nie uwzględniają zatem przychodów i kosztów ich uzyskania z gospodarki zasobami mieszkaniowymi w tej części w jakiej dochód z tego źródła będzie podlegał zwolnieniu od podatku, tj. w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych (w tym również na zakup środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji celów związanych z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów).
Zgodnie z powyższym dla ustalenia dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych w spółdzielni mieszkaniowej istotne jest ustalenie przychodów i kosztów ich uzyskania z gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz przychodów i kosztów ich uzyskania z innych źródeł, a także przeznaczenia ewentualnego dochodu z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.
W przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych brak jest jednak definicji przychodów z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, nie została również zawarta definicja gospodarki zasobami mieszkaniowymi ani definicja zasobów mieszkaniowych.
W złożonym wniosku Spółdzielnia
podnosi, że na mocy art. 6 ust. 2 o spółdzielniach mieszkaniowych, środkami trwałymi stanowiącymi zasoby mieszkaniowe są środki trwałe sfinansowane z funduszu zasobowego (nie udziałowego) lub z wkładów mieszkaniowych i budowlanych. Powoływany przez Spółdzielnię art. 6 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych mówi zaś, że wartość środków trwałych finansowanych bezpośrednio z funduszu udziałowego lub wkładów mieszkaniowych i budowlanych nie zwiększa funduszu zasobowego; umorzenie wartości tych środków trwałych obciąża odpowiednio fundusz udziałowy lub wkłady mieszkaniowe i budowlane. Według Spółdzielni środkami trwałymi stanowiącymi zasoby mieszkaniowe są sfinansowane funduszem zasobowym, wkładami mieszkaniowymi i budowlanymi:
- budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym,
- kotłownie,
-garaże zabudowane i wolnostojące,
-budynki handlowo-usługowe zabudowane i wolnostojące wg umów najmu i na prawach własnościowych,
-budynki warsztatów osiedlowych,
urządzenia i uzbrojenia terenów,
budowle i inne obsługujące ww. obiekty,
prawa wieczystego użytkowania terenów i grunty nabyte nieodpłatnie lub odpłatnie od urzędów miast i gmin i innych organów samorządowych,
tereny zielone, mała architektura i inne.
Powyższą definicję zasobów mieszkaniowych Spółdzielnia oparła na Uchwale nr 95 Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 1973 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych (M.P. Nr 25, poz. 151). Zdaniem tutejszego organu podatkowego powyższa definicja zasobów mieszkaniowych oparta na powoływanej przez Spółdzielnię ww. Uchwale Rady Ministrów nie ma zastosowania, z uwagi na fakt, że Uchwała ta została uchylona od dnia 1 stycznia 1984 r.
Na podstawie art. 1 ust. 1, 2 i 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych można wyróżnić, że podstawowa, ustawowa i obligatoryjna działalność spółdzielni mieszkaniowej składa się z: działalności polegającej na zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu,działalności polegającej na zarządzaniu nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków.
Ponadto zgodnie ust. 5 i 6 cytowanego wyżej przepisu spółdzielnia mieszkaniowa może prowadzić: działalności polegającą na zarządzaniu nieruchomością niestanowiącą jej mienia lub mienia jej członków na podstawie umowy zawartej z właścicielem (współwłaścicielem) tej nieruchomości, inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach i w statucie, jeżeli ta działalność jest bezpośrednio związana z realizacją celu o którym mowa w ust. 1.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Zgodnie z ust. 11 cytowanego przepisu osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5. Ust. 2 nakłada na członków spółdzielni będących właścicielami lokali uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Z kolei ust. 4 zobowiązuje właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni do uczestniczenia w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych oraz w innych kosztach zarządu tymi nieruchomościami na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z ksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Przy czym zauważyć należy, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ww. ustawy lokalem w rozumieniu ustawy jest samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903).
Biorąc pod uwagę powyższe na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi prowadzoną przez spółdzielnie składają się wpływy z opłat pobieranych od lokatorów (czynszów) oraz pokrywane z nich koszty. Opłaty te (czynsze) są kalkulowane w takiej wysokości, by pokrywały zarówno utrzymanie (koszty) lokali, jak i pozostałych pomieszczeń przynależnych do nich oraz koszty ich zarządzania (administracji). Uwzględniając charakter opłat (czynszów) oraz pokrywanych z nich kosztów, uzasadnione jest rozumienie pojęcia "zasoby mieszkaniowe" użytego w art. 17 ust. l pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie tylko jako lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego, lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z lokali przez mieszkańców, jak również ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające sprawne jego funkcjonowanie oraz administrowanie. W myśl art. 16c pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych zalicza się budynki, lokale, budowle i urządzenia, zwane środkami trwałymi. Znalazło to również potwierdzenie w powoływanej przez Spółdzielnię decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Olsztynie Ośrodek Zamiejscowy w Elblągu z dnia 27.06.2006 r. Nr PDP/E/4218-1-4/06. Przy czym ww. środki trwałe nie podlegają amortyzacji.Zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok NSA z dnia 08.11.1995 r. sygn. akt SA/Kr 622/95 oraz z dnia 16.10.1995 r. sygn. akt SA/Wr 152/95-powoływane przez Spółdzielnię we wniosku), pojęcie zasobów mieszkaniowych obejmuje całość substancji lokalowej, tj. lokale mieszkalne i użytkowe wraz z infrastrukturą techniczną.
Biorąc pod uwagę powyższe przez "zasoby mieszkaniowe", o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ww. ustawy, należy rozumieć: budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, jak w szczególności: dźwigi osobowe i towarowe,aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane,klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, garaże, pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, t.j.: budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, kotłownie i hydrofornie wolnostojące,osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno-remontowe, urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się budynki wyżej wymienione jak: zbiorniki-doły gnilne, szamba, rurociągi i przewody sieci wodociągowo- kanalizacyjnej,gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telefoniczne, budowle inżynieryjne (studnie itp.),budowle komunikacyjne, jak: drogi osiedlowe, ulice, chodniki,inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych jak np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia. Powyższa definicja zasobów mieszkaniowych znajduje potwierdzenie w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 22.12.2006 r. Znak DD6-8213-438/WK/06/339/391.
Zdaniem Spółdzielni Mieszkaniowej uzyskiwane przez Spółdzielnię przychody z tytułu: wynajmu lokali mieszkalnych, odsetek od lokat bankowych pochodzących z wolnych środków obrotowych,odsetek od zaległości z tytułu opłat za używanie lokalistanowią przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.
Zgodnie z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym Spółdzielnia Mieszkaniowa posiada lokal mieszkalny użytkowany na podstawie umowy najmu i z tego tytułu osiąga przychód. Zdaniem Spółdzielni przychód ten stanowi przychód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Ponadto Spółdzielnia podnosi, że nie prowadzi zarobkowej działalności gospodarczej. W myśl art. 1 § 1 ustawy Prawo spółdzielcze spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą w interesie swoich członków. Na podstawie art. 1 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych można wyróżnić, że podstawowa, ustawowa i obligatoryjna działalność spółdzielni mieszkaniowej składa się z: działalności polegającej na zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu oraz działalności polegającej na zarządzaniu nieruchomościami stanowiącymi mienie spółdzielni lub mienie jej członków. W myśl art. 1 ust. 5 i ust. 6 spółdzielnia może zarządzać nieruchomością niestanowiącą jej mienia lub mienia jej członków na podstawie umowy zawartej z właścicielem (współwłaścicielami) tej nieruchomości. Spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach i w statucie, jeżeli działalność ta związana jest bezpośrednio z realizacją celu, o którym mowa w ust. 1. Zgodnie z § 5 Statutu Spółdzielni Mieszkaniowej przedmiotem działalności Spółdzielni według Polskiej Klasyfikacji Działalności jest m.in. wynajem nieruchomości na własny rachunek. Wynajem lokali w Spółdzielni uregulowany został w Tytule III Dział V Statutu Spółdzielni (§ 62-§ 64). Zgodnie z § 62 ust. 1 Statutu najemcami lokali mieszkalnych, użytkowych i garaży mogą być osoby fizyczne i prawne, również nie będące członkami Spółdzielni. Zgodnie z § 63 prawa i obowiązki stron umowy najmu, wysokość czynszu i innych opłat, czas trwania najmu i jego przedmiot określa umowa zawierana z najemcą przez Zarząd Spółdzielni. Do najmu mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego. Przychody z działalności Spółdzielni polegającej na wynajmie lokali mieszkalnych nie można, w ocenie tutejszego organu podatkowego, uznać za przychody z gospodarowania zasobami mieszkaniowymi. Gospodarkę zasobami mieszkaniowymi prowadzoną przez Spółdzielnię stanowi podstawowa działalność spółdzielni polegająca na dostarczaniu lokali mieszkalnych i lokali o innym przeznaczeniu jej członkom i ich rodzinom oraz na zarządzaniu nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków. Przychód z wynajmu lokali mieszkalnych stanowi odrębne źródło przychodów. Powyższe znajduje uzasadnienie w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 31.03.1994 r. Nr PO3-IP/722-201/94. Zdaniem tutejszego organu podatkowego bez znaczenia jest tu fakt, że Spółdzielnia nie prowadzi działalności zarobkowej. Cechą charakterystyczną działalności spółdzielni mieszkaniowej nie jest osiąganie zysku, czyli cel zarobkowy. Całokształt działalności spółdzielni mieszkaniowej zmierza do pokrywania kosztów uzyskanymi przychodami, celem gospodarczym spółdzielni jest zatem racjonalne gospodarowanie. W tym celu Spółdzielnia może osiągać przychody z różnych źródeł, nie tylko z gospodarowania zasobami mieszkaniowymi. Wynajem lokali mieszkalnych przez Spółdzielnię, pomimo iż nie ma celu zarobkowego, nie stanowi gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Biorąc pod uwagę powyższe przychody Spółdzielni z wynajmu lokali mieszkalnych nie stanowią przychodu z gospodarowania zasobami mieszkaniowymi.
Odsetki od zaległości z tytułu opłat za używanie lokali stanowią, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychód. Biorąc pod uwagę art. 12 ust. 4 pkt 2 cytowanej ustawy, zgodnie z którym, do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów), odsetki od zaległości stanowią przychód w dacie ich otrzymania, a nie naliczenia. Powstawanie odsetek zawsze musi być związane z istnieniem tytułu prawnego, który może wynikać z czynności prawnej, ustawy, orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu (art. 359 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny /Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm./). Zasadniczym tytułem do żądania przez Spółdzielnię odsetek od zaległości z tytułu czynszu jest art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego obowiązek zapłaty odsetek powstaje z uchybieniem przez dłużnika terminowi świadczenia pieniężnego. Przesłanką żądania odsetek jest tu sam fakt opóźnienia w zapłacie świadczenia pieniężnego bez względu na fakt poniesienia szkody z powodu opóźnienia. Zgodnie z § 2 cytowanego wyżej przepisu wysokość odsetek może określać umowa, a razie braku określenia w umowie wysokości odsetek wierzycielowi należą się odsetki ustawowe. Zgodnie z cytowanym wcześniej art. 4 ust. 1, ust. 11, ust. 2 i ust. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali, właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani do uiszczania opłat zgodnie z postanowieniami statutu spółdzielni. Art. 4 ust. 62 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych określa, że opłaty, do uiszczania których zobowiązani są członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali, właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni, wnosi się co miesiąc z góry do 10 dnia miesiąca, statut spółdzielni może określać jednak inny, nie wcześniejszy niż ustawowy, termin wnoszenia opłat. § 73 ust. 1, 2, 3 i 4 Statutu Spółdzielni Mieszkaniowej określa opłaty za używanie lokali, do uiszczania których zobowiązani są członkowie Spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawa do lokali, członkowie Spółdzielni będący właścicielami lokali, właściciele lokali niebędący członkami Spółdzielni oraz osoby niebędące członkami Spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Termin wnoszenia ww. opłat w Spółdzielni Mieszkaniowej określa § 74 ust. 1 Statutu Spółdzielni, zgodnie z którym opłaty powinny być uiszczane co miesiąc z góry do 20 dnia każdego miesiąca. Ponadto zgodnie z § 74 ust. 3 Statutu od niezapłaconych w terminie opłat pobierane są odsetki ustawowe za zwłokę. Zgodnie z cytowanymi wyżej przepisami Spółdzielnia w przypadku uchybienia określonym w Statucie terminom płatności ma prawo żądać zapłaty odsetek od niewpłaconych w terminie ww. należności z tytułu opłat za używanie lokali od dłużników. Biorąc pod uwagę fakt, że: przedmiotowe odsetki od zaległości są związane z nieterminowym uiszczaniem opłat obligatoryjnie wnoszonych przez członków Spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawa do lokali, członków Spółdzielni będący właścicielami lokali, właścicieli lokali niebędących członkami Spółdzielni oraz osoby niebędące członkami Spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, nieterminowo wpłacone ww. opłaty stanowią przychód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi odsetki od zaległości czynszowych stanowią przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.
Odsetki od lokat bankowych pochodzących z okresowo wolnych środków obrotowych Spółdzielni stanowią zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychód podatkowy. Zgodnie ze stanem faktycznym przedstawionym we wniosku Spółdzielnia Mieszkaniowa uzyskuje przychody z tytułu lokat bankowych od czasowo wolnych środków obrotowych, tj. udziałów i wpisowych, funduszu remontowego, środków z wpłat zaliczek na energię cieplną oraz środków pieniężnych stanowiących majątek Spółdzielni. Pojęcie gospodarki zasobami mieszkaniowymi nie obejmuje wszystkich działań podejmowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe w celu uzyskania środków na zaspokojenie potrzeb będących przedmiotem działalności spółdzielni. Lokowanie środków finansowych Spółdzielni na lokatach bankowych nie można uznać za podstawową działalność spółdzielni, polegającą na zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu oraz na zarządzaniu nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków. Bez znaczenia jest tu źródło pochodzenia wolnych środków finansowych Spółdzielni ulokowanych w banku. Zatem otrzymywanie przez Spółdzielnię mieszkaniową korzyści z tytułu posiadanych lokat nie można uznać jako gospodarowanie zasobami mieszkaniowymi, stanowią one bowiem przychód z kapitałów pieniężnych. Są one przysporzeniem majątkowym. Przychód z oprocentowania lokat bankowych uzyskiwany przez Spółdzielnię jest zatem przychodem z pozostałej działalności Spółdzielni, nie stanowi przychodu z gospodarowania zasobami mieszkaniowymi. Znalazło to potwierdzenie w wyroku NSA z dnia 20.04.1998 r. sygn. akt I SA/Ka 1540/96 oraz z dnia 05.0.03.1997 r. sygn. akt III SA 1734/95.
W złożonym wniosku Spółdzielnia wyraziła pogląd, że przedmiotowe ww. przychody stanowią przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i z uwagi na fakt, że zostają przeznaczone na działalność statutową Spółdzielni są wolne od podatku dochodowego na mocy art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ww. ustawy wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowej prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi- w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskiwanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi. Zgodnie z powyższym stanowisko Spółdzielni wyrażone we wniosku jest nieprawidłowe. Przychody z odsetek od lokat bankowych pochodzących z wolnych środków obrotowych Spółdzielni oraz z tytułu wynajmu lokali mieszkalnych nie stanowią przychodów z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. W przypadku, gdy po uwzględnieniu kosztów uzyskania ww. przychodów, określonych zgodnie z art. 15 i art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wystąpi dochód - będzie podlegał on opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie.
Natomiast, w ocenie tutejszego organu podatkowego, przychody Spółdzielni pochodzące z odsetek od zaległości z tytułu opłat za używanie lokali stanowią przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Ewentualny dochód z tej działalności będzie podlegał, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zwolnieniu z podatku dochodowego pod warunkiem przeznaczenia go i- bez względu na termin wydatkowania na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz opłacenie podatków nie stanowiących kosztu uzyskania przychodów. A zatem ewentualny dochód uzyskany z gospodarki zasobami mieszkaniowymi nie podlega zwolnieniu co do zasady, lecz warunkowo- tylko w przypadku jeżeli zostanie przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. Zwolnieniu podlega zatem tylko dochód uzyskany z gospodarki zasobami mieszkaniowymi przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych (w tym także na na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz opłacenie podatków nie stanowiących kosztu uzyskania przychodów), nie zaś na wszystkie cele statutowe Spółdzielni. Przez utrzymanie zasobów mieszkaniowych rozumieć należy zarówno pokrycie kosztów remontu jak i ponoszenie bieżących wydatków eksploatacyjnych, natomiast przez inne cele statutowe należy rozumieć m.in. działalność społeczno-wychowawczą a także kulturalną prowadzoną przez spółdzielnie (pismo Ministerstwa Finansów z dnia 31.03.1994r. Nr PO3-IP/722-201/94).
Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz wymienione przepisy tutejszy organ podatkowy postanawia jak na wstępie.
Pouczenie
Niniejsza interpretacja odnosi się do stanu faktycznego przedstawionego przez Podatnika i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia. Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej- do czasu zmiany lub uchylenia w trybie określonym w art. 14b § 2 ustawy Ordynacja podatkowa.
