
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
6 czerwca 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 6 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a), b) ustawy usług świadczonych przez Wnioskodawczynię na rzecz ZASI zarządzającej ASI, wynikających z zawartej pomiędzy stronami Umowy (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).
Uzupełniła go Pani pismami: z 7 lipca 2025 r. (wpływ 7 lipca 2025 r.), 23 sierpnia 2025 r. (wpływ 23 sierpnia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie oraz 3 września 2025 r. (3 września 2025 r.), 5 września 2025 r. (5 września 2025 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Informacja o Wnioskodawczyni
Wnioskodawczyni ma nieograniczony obowiązek podatkowy w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej PDOFU. Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą o nazwie „(...)”. Wnioskodawczyni prowadzi działalność m.in. w obszarze usług prawnych, która jest objęta kodem PKD 69.10.Z działalność prawnicza.
W ramach działalności gospodarczej podatnik oferuje usługi prawne z zakresu prawa cywilnego i gospodarczego, transakcji rynku kapitałowego, sporów sądowych, postępowania administracyjnego, pomocy prawnej dla pracowników i pracodawców, czy w zakresie spraw dot. mobbingu i dyskryminacji.
Umowa o świadczenie usług przez Wnioskodawczynię na rzecz ZASI
Wnioskodawczyni, w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej, na podstawie umowy (dalej „Umowa”) nawiązała współpracę z innym podmiotem – spółką z ograniczoną odpowiedzialnością świadczącą usługi zarządzania alternatywną spółką inwestycyjną w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Przedmiotem umowy jest świadczenie usług prawnych oraz usług o podobnym charakterze w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych.
Świadczenie usług prawnych przez Wnioskodawczynię przede wszystkim, w sposób nierozerwalny, związana będzie z działalnością zarządzania inwestycjami – w zakresie, w jakim działalność ta prowadzona jest przez alternatywne spółki inwestycyjne stanowiące rodzaj alternatywnych funduszy inwestycyjnych (dalej: ASI).
Zgodnie z legalną definicją ASI zawartą w art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: ustawa o funduszach), alternatywna spółka inwestycyjna jest rodzajem alternatywnego funduszu inwestycyjnego innym niż specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty. Wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną (art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach). Powyższe jednoznacznie wskazuje, iż spółka ASI jest rodzajem alternatywnego funduszu inwestycyjnego.
Zgodnie z regulacjami ustawy o funduszach, ASI może prowadzić działalność w formie bądź spółki kapitałowej (w tym spółki europejskiej), bądź też w formie spółki komandytowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem jest spółka kapitałowa.
ASI zarządzana jest przez tzw. zarządzającego ASI, zdefiniowanego w przepisach ustawy o funduszach (dalej: ZASI). Zgodnie z art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach, ZASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem. Zgodnie z ustawą o funduszach, status ZASI posiadać może wyłącznie spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI, bądź też spółka kapitałowa (w analizowanym przypadku mowa o sp. z o.o.) będąca KOMPLEMENTARIUSZEM alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako ZEWNĘTRZNIE ZARZĄDZAJĄCY ASI (wpisany na listę ZASI KNF).
To spółka ZASI (która zarządza ASI, która to z kolei sama stanowi rodzaj alternatywnego funduszu inwestycyjnego) będzie podmiotem, na rzecz którego Wnioskodawczyni planuje świadczyć swoje usługi.
Świadczenie usługi przez ZASI na rzecz ASI nie byłoby możliwe bez wcześniejszego nabycia przez ZASI usług od Wnioskodawczyni. Usługi te pozostają bowiem w nierozerwalnym związku z usługami świadczonymi następnie przez ZASI (w sposób nierozerwalny wchodzą w zakres usług świadczonych przez ZASI) na rzecz ASI.
Zgodnie z postanowieniami zawartej przez Wnioskodawczynię ze spółką ZASI umowy (dalej Umowa), Wnioskodawczyni będzie świadczyć usługi standardowe:
·Obsługa prawna funduszu i podmiotu zarządzającego w tym dbałość o compliance i zgodność z regulacjami wewnętrznymi;
· Obsługa prawna w ramach bieżących zdarzeń i zmian wewnątrz korporacyjnych w tym wsparcie w przygotowaniu dokumentacji statutowej, rejestrowej, korporacyjnej spółki oraz pośrednika finansowego, wsparcie w przygotowaniu i wdrażaniu procedur wewnętrznych spółki szczególnie w zakresie ochrony danych osobowych zabezpieczenia dokumentów i danych komponent i w innych obszarach działalności spółki, wymagających ścisłych procedur określonych przepisami zewnętrznymi i wymogami regulacji wewnętrznych spółki;
·Obsługa prawna procesu inwestycyjnego oraz wyjść z inwestycji w spółkach portfelowych;
·Wsparcie merytoryczne spółek portfelowych w zakresie aspektów prawnych związanych z udziałem funduszu;
·Doradztwo i konsultacje prawne w ramach bieżących projektów;
·Udział w prowadzonych kontrolach i czynnościach sprawdzających;
·Udział w spotkaniach i negocjacjach z inwestobiorcami i potencjalnymi inwestobiorcami pośrednika finansowego a także z partnerami i koinwestorami pośrednika finansowego.
Ponadto Wnioskodawczyni w ramach Umowy świadczyć będzie usługi specjalne, tj. w tym usługi związane z nietypowymi projektami/inwestycjami. Tym samym, Wnioskodawczyni w ramach świadczonych stałych usług prawnych na podstawie Umowy, jest w części tej odpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie ASI w ramach jej podstawowej działalności.
Idąc dalej, w zakresie swoich obowiązków Wnioskodawczyni bierze udział w negocjacjach i ma wpływ na ostateczne brzmienie warunków i umów inwestycyjnych – zarówno w procesach tworzenia umów inwestycyjnych, jak i potem przy wprowadzaniu zmian w umowach inwestycyjnych w ramach wchodzenia do spółek portfelowych kolejnych inwestorów. Ponadto Wnioskodawczyni jest Członkiem Zespołu Operacyjnego Funduszu uprawnionym do Carry, co oznacza, że ma prawo do uzyskania wynagrodzenia dodatkowego uzależnionego od wartości zwrotu z inwestycji. Jeśli wartość wyjść z inwestycji dokonanych w spółki portfelowe będzie wyższa niż wartość inwestycji, wówczas Członkowie Zespołu Operacyjnego mają udział procentowy w nadwyżce przypadającej ZASI zgodnie z Ramową Umową Inwestycyjną. Wiąże się to z udziałem Wnioskodawczyni w procesie zarządzania inwestycjami i wpływem na zawierane transakcje. Co więcej, Wnioskodawczyni jest również wspólnikiem ZASI i ma w niej swoje udziały, a zatem ma również pośrednio osobisty wkład w inwestycje dokonywane w spółki portfelowe Funduszu.
Co istotne, bez świadczonych przez Wnioskodawczynię usług świadczona przez ZASI na rzecz ASI kompleksowa usługa zarządzania miałaby charakter niepełny i niekompletny, a przez to nieodpowiadający potrzebom ASI w tym zakresie. Usługi świadczone przez Wnioskodawczynię dotyczą w całości procesu inwestycyjnego i zarządczego, nierozerwalnie związanego ze świadczoną przez ZASI usługą inwestycyjną i zarządzania ASI. Równocześnie czynności te mieszczą się w zakresie treściowym Załącznika 1 do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010, która stanowi jeden z najistotniejszych aktów prawnych stanowiących podstawę działalności ZASI oraz ASI jako rodzaju alternatywnego funduszu inwestycyjnego.
Wszystkie świadczone przez Wnioskodawczynię usługi posiadają bezpośredni związek z prowadzeniem inwestycji i zarządzaniem ZASI oraz ASI (stanowią element konieczny prawidłowego przebiegu procesu zarządu oraz podejmowania decyzji przez ASI), stanowiąc przy tym odrębną, integralną całość. Świadczone przez Wnioskodawczynię usługi nie mają charakteru wyłącznie usług doradczych o charakterze pomocniczym i są wprost związane z zarządzaniem procesem inwestycyjnym prowadzonym przez ASI/ZASI.
Usługi, które Wnioskodawczyni świadczy na rzecz ZASI na podstawie Umowy, koncentrują się wokół obszaru działalności inwestycyjnej ASI, angażując ekspercką wiedzę Wnioskodawczyni w zakresie, w jakim jest ona wymagana do prowadzenia podstawowej działalności funduszu.
Wynagrodzenie i odpowiedzialność Wnioskodawczyni w związku z zawartą z ZASI umową
Kwota wynagrodzenia za ww. czynności została w Umowie określona łącznie (ryczałtowo), jednak w przypadku dodatkowych zadań wynagrodzenie to może być odpowiednio powiększone. Ponadto wartość wynagrodzenia nie może przekroczyć kwot wskazanych w załącznik do umowy ramowej inwestycyjnej (RUI), pomiędzy ZASI a Polskim Funduszem Rozwoju. Jak wspomniano powyżej, Wnioskodawczyni jest Członkiem Zespołu Operacyjnego Funduszu uprawnionym do Carry, co oznacza, że ma prawo do uzyskania wynagrodzenia dodatkowego uzależnionego od wartości zwrotu z inwestycji. Jeśli wartość wyjść z inwestycji dokonanych w spółki portfelowe będzie wyższa niż wartość inwestycji, wówczas Członkowie Zespołu Operacyjnego mają udział procentowy w nadwyżce przypadającej ZASI zgodnie z Ramową Umową Inwestycyjną.
Do tej pory Wnioskodawczyni wystawiała na swoje usługi (dotyczące Umowy) na rzecz ZASI faktury VAT ze stawką podstawową 23% VAT. Przychód (a w konsekwencji i dochód) z tytułu tej umowy rozliczała w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.
Wnioskodawczyni ponosi odpowiedzialność za usługi wykonywane w ramach Umowy. Wnioskodawczyni w związku ze świadczonymi usługami jest objęta ubezpieczeniem obejmującym odpowiedzialność cywilną. Ubezpieczenie to obejmuje odpowiedzialność cywilną za spowodowane szkody w spółce oraz osobom trzecim w następstwie nierzetelności czy nienależytych działań w pełnieniu obowiązków. Co istotne, odpowiedzialność Wnioskodawczyni odnosić się może tylko do czynności świadczonych przez nią w ramach wykonywanej Umowy (na warunkach i w zakresie w niej określonych). Odpowiedzialność ta nie rozszerza się np. na czynności Wnioskodawczyni w kontekście pełnionej przez nią innej funkcji w ZASI/ASI (gdyby takowa wystąpiła).
A.Od kiedy prowadzi Pani działalność gospodarczą i jaki jest jej pełny zakres?
Działalność gospodarczą prowadzi Pani od 31 grudnia 2009 r. Początkowo była to działalność związana z administracyjną obsługą biura oraz doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, którą to działalność wykreśliła Pani z CEIDG w dniu 27 października 2015 r. Następnie w okresie do 31 grudnia 2022 r. była Pani wspólnikiem spółki osobowej – (...). Od 2 marca 2022 r. prowadzi Pani jednoosobową działalność gospodarczą, w której główną działalnością jest działalność prawnicza radcy prawnego. Dodatkowo wykonuje Pani usługi wchodzące w zakres zarządzania inwestycjami w ramach umowy zlecenia zawartej z A Sp. z o.o., która jest ZASI dla funduszu B SP. z o.o. (...). W zakres usług objętych umową (wg Załącznika do Umowy A. Usługi Standardowe) należą:
1.Obsługa prawna ZASI i ASI, w tym dbałość o compliance i zgodność z regulacjami wewnętrznymi;
2.Obsługa prawna w ramach bieżących zdarzeń i zmian wewnątrzkorporacyjnych, w tym: wsparcie w przygotowaniu dokumentacji statutowej, rejestrowej, korporacyjnej Spółki oraz Pośrednika Finansowego, wsparcie w przygotowaniu i wdrażaniu procedur wewnętrznych Spółki, szczególnie w zakresie ochrony danych osobowych, zabezpieczenia dokumentów i danych, Compliance i w innych obszarach działalności Spółki wymagających ścisłych procedur określonych przepisami zewnętrznymi i wymogami regulacji wewnętrznych Spółki;
3.Obsługa prawna procesu inwestycyjnego oraz wyjść z inwestycji w Spółkach portfelowych;
4.Wsparcie merytoryczne Spółek portfelowych w zakresie aspektów prawnych związanych z udziałem Funduszu;
5.Doradztwo i konsultacje prawne w ramach bieżących projektów;
6.Udział w prowadzonych kontrolach/czynnościach sprawdzających;
7.Udział w spotkaniach i negocjacjach z inwestobiorcami i potencjalnymi inwestobiorcami Pośrednika Finansowego, a także z partnerami i koinwestorami Pośrednika Finansowego.
B.Od kiedy pełni Pani funkcję wspólnika ZASI?
Wspólnikiem ZASI jest Pani od dnia 31 marca 2022 r., w którym to dniu podpisała Pani umowę nabycia pierwszych (...) udziałów w Spółce A Sp. z o.o. Kolejne udziały nabywała Pani w ramach podwyższania kapitału zakładowego Spółki i obecnie posiada Pani 8% wszystkich wyemitowanych udziałów Spółki.
C.Jakie powiązania osobiste, gospodarcze bądź majątkowe łączą Panią z ZASI, a jakie z ASI? Proszę wyjaśnić tę kwestię.
Z ZASI ma Pani zawartą umowę o świadczenie usług obejmującą czynności wchodzące w zakres zarządzania inwestycjami ASI. Jest Pani również prokurentem samoistnym ZASI od dnia 4 lipca 2024 r. Ponadto na mocy umowy regulującej zasady działalności ASI (Ramowa Umowa Inwestycyjna zawarta w dniu 30.05.2018 pomiędzy (...) (zarządzanym przez C sp. z o.o.), (...) sp. z o.o. sp.k., Usługobiorcą oraz innymi podmiotami – zwana dalej jako RUI) została Pani Członkiem Zespołu Operacyjnego Uprawnionym do Carry, wobec czego część Pani wynagrodzenia została uzależniona od wyniku wyjść z inwestycji ASI. Pani udział w wynagrodzeniu ZASI za wyjścia inwestycyjne (carry) wynosi 10%.
D.Czy i jakie czynności wykonuje Pani jako członek zarządu ZASI i czy te czynności pokrywają się/będą się pokrywać z czynnościami, jakie będzie Pani wykonywała na podstawie Umowy o świadczenie usług z ZASI?
Nie jest Pani członkiem Zarządu ZASI. Czynności wchodzące w obszar zarządzania inwestycjami ASI wykonuje Pani w oparciu o umowę o świadczenie usług zawartą z Panią jako z Członkiem Zespołu Operacyjnego Uprawnionym do Carry oraz występując w charakterze prokurenta samoistnego Spółki.
E.Czy Umowa z ZASI reguluje kwestię Pani odpowiedzialności wobec osób trzecich (w tym ASI); jeśli tak to kto będzie ponosić odpowiedzialność wobec osób trzecich (w tym ASI) za czynności wykonywane przez Panią w ramach zawartej Umowy?
Zgodnie z § 2 ust. 4 umowy za prowadzone przez Panią sprawy odpowiada Pani osobiście.
Zgodnie z przedmiotem umowy świadczone przez Panią usługi powinny być zgodne m.in. z przepisami wewnętrznymi ZASI i ASI, a także wytycznymi i przepisami regulującymi działalność ZASI i ASI, w szczególności wytycznymi i ograniczeniami odnoszącymi się do alternatywnych spółek inwestycyjnych oraz spółek działających w ramach „(...)” (§ 2 ust. 2 Umowy).
Zgodnie z zawartą umową obejmuje mnie polityka dotycząca przypadków występowania konfliktu interesów wynikająca zarówno z wewnętrznych aktów prawnych ZASI jak i ASI, jak również jest Pani związana obowiązkiem zachowani w poufności wszelkich informacji dotyczących ZASI i ASI. Zgodnie z § 7 Umowy ma Pani zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec ZASI i ASI.
Posiadając uprawnienia prokurenta ma Pani prawo reprezentować ZASI w pełnym zakresie jej działalności obejmującej wyłącznie zarządzanie inwestycjami ASI.
F.Czy Pani jako wykonująca czynności wynikające z Umowy będzie ponosić ryzyko gospodarcze związane z prowadzoną działalnością?
Ryzyko gospodarcze wynikające z Pani współpracy z ZASI wynika z szeregu uwarunkowań:
1)Z osobistej odpowiedzialności za usługi wykonywane zarówno na rzecz ZASI jak i ASI na podstawie umowy.
2)Z odpowiedzialności za wyniki wyjść inwestycyjnych ASI, od których zależy wysokość wynagrodzenia ZASI (carry), w którym to wynagrodzeniu dodatkowym Pani udział wynosi 10%.
3)Z odpowiedzialności osobistej za czynności dokonywane w charakterze prokurenta samoistnego ZASI.
G.Czy z warunków wykonywania Umowy wynikać będzie, że dysponuje Pani niezależnością, samodzielnością w działaniu pozwalającą na uznanie, że działa Pani jako profesjonalny podmiot prowadzący działalność gospodarczą; jeśli tak, proszę opisać w czym będzie przejawiać się ta samodzielność i niezależność w Pani działaniu?
Samodzielność i niezależność w działaniu wynika wprost z zapisów umowy o współpracy z dnia 2 marca 2022 r. Zgodnie z § 2 ust. 1 Umowy Usługodawca zobowiązuje się świadczyć na rzecz Spółki profesjonalne usługi w zakresie określonym w Załączniku nr 1. Zgodnie z § 2 ust. 4 Umowy za prowadzone przez siebie sprawy Usługodawca odpowiada osobiście.
H.Czy świadcząc usługi w ramach Umowy wyraża Pani oświadczenie woli w imieniu i na rzecz ZASI?
Oświadczenia woli w imieniu i na rzecz ZASI wyraża Pani w przypadkach działania jako prokurent samoistny ZASI. Przed objęciem funkcji prokurenta ZASI wyrażała Pani wolę ZASI prowadząc negocjacje w sprawie treści umów inwestycyjnych i zmian do umów inwestycyjnych – na podstawie upoważnienia udzielonego Pani do udziału w negocjacjach przez Zarząd Spółki.
I.Czy angażuje Pani samodzielnie zasoby ludzkie lub materialne do wykonywania usług na rzecz ZASI?
Tak. Posiada Pani własny lokal (najem) do prowadzenia działalności gospodarczej wraz z niezbędną infrastrukturą biurową (sprzęt, dokumentacja, komputery, dyski, samochód itp.).
J.Czy świadcząc usługi w ramach Umowy wykorzystuje Pani infrastrukturę i organizację wewnętrzną ZASI (urządzenia techniczne, komputer, telefon, samochód, pomieszczenia biurowe wraz z wyposażeniem, itp.)?
Posiada Pani uprawnienie do korzystania z części zasobów ZASI w razie potrzeby wynikającej z charakteru świadczonych usług, co również wprost określa zawarta z Panią umowa. O zakresie korzystania z infrastruktury ZASI decyduje Pani samodzielnie – w zależności od potrzeb związanych z wykonywaniem usług świadczonych przez Panią na rzecz ZASI lub ASI. Obecnie ZASI nie posiada jednak własnego lokalu biurowego wraz z wyposażeniem. Posiada Pani osobisty telefon, komputer i samochód, które wykorzystuje Pani na potrzeby świadczonych usług w ramach prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej.
K.Czy ZASI ma uprawnienie do instruowania Pani odnośnie sposobu, w jaki świadczenia powinny być wykonywane i czy ustala Pani itp. czas przerw, „urlopów” itp.?
Zgodnie z § 2 ust. 5 Umowy Usługodawca w celu wykonania Usług będących przedmiotem Umowy Usługodawca samodzielnie dysponuje czasem niezbędnym do wykonania czynności w ramach zleceń, z zastrzeżeniem, że Usługodawca uzyskuje prawo do 26 dni wolnych od świadczenia Usług w ciągu roku kalendarzowego. O terminie przerw w świadczeniu usług informuje Pani ZASI mailowo.
Zgodnie z § 2 ust. 6 Umowy wykonywanie czynności w ramach poszczególnych zleceń odbywa się w siedzibie Usługodawcy, w siedzibie Usługobiorcy lub w innym miejscu. O miejscu wykonywania czynności decyduje Usługodawca.
Zgodnie z § 3 Umowy Usługodawca zobowiązuje się do wykonywania swoich obowiązków w czasie wybranym przez siebie oraz w siedzibie Spółki, jak i poza nią, uwzględniając naturę wykonywanych zadań oraz dbając o najlepszy interes Spółki, jednakże w wymiarze 20 godzin tygodniowo średniomiesięcznie.
L.Czy wynagrodzenie za świadczenie przez Panią usług jest wynagrodzeniem stałym? Czy występuje również jakaś część wynagrodzenia zmiennego? Jeśli tak, to jaka i od czego zależy?
Wynagrodzenie z tytułu świadczonych usług obejmuje część stałą wypłacaną miesięcznie, która ulega zmianie w zależności od wysokości budżetu opłaty za zarządzanie ZASI (początkowo było to (...) brutto, obecnie w okresie poinwestycyjnym wynosi ono (...) brutto) oraz część zmienną – jako udział 10% w wynagrodzeniu należnym ZASI – która zostanie wypłacona zgodnie z zasadami regulującymi działalność ASI po dokonaniu wyjść z inwestycji, a jej wysokość dla ZASI jest uzależniona od stopy zwrotu z inwestycji w Spółki Portfelowe.
Zgodnie z § 6 ust. 1 Umowy Usługodawca przyjmuje do wiadomości i godzi się na to, że wysokość Wynagrodzenia Podstawowego może ulec obniżeniu, a płatność Wynagrodzenia Podstawowego może ulec wstrzymaniu w następujących przypadkach:
i.pkt 3.5.6 (ii) RUI – w przypadku świadczenia usług na rzecz Spółek Portfelowych;
ii.pkt 3.7 RUI – w przypadku odwołania Podmiotu Zarządzającego;
iii. pkt 4.2 RUI – w przypadku braku realizacji Kamieni Milowych przez Spółkę;
iv. pkt 5.1.3 RUI – w przypadku konieczności obniżenia Opłaty za Zarządzanie o wartość Opłaty Podlegającej Zwrotowi;
v. pkt 3.6.2 RUI – w przypadku i przez okres automatycznego zawieszenia działalności inwestycyjnej;
vi. inne przypadki określone postanowieniami RUI.
Warunki i zasady obniżenia Wynagrodzenia Podstawowego w związku z obniżeniem Opłaty za Zarządzanie uregulowane są szczegółowo w RUI – stanowiącej Ramową Umowę Inwestycyjną regulującą działalność funduszu ASI.
Uprawnienie Usługodawcy do otrzymania Wynagrodzenia Dodatkowego ulega ponadto ograniczeniu lub utracie w przypadkach wskazanych w RUI. W takim wypadku roszczenie Usługodawcy do Spółki o wypłatę Wynagrodzenia Dodatkowego ulega przepadkowi lub odpowiedniemu ograniczeniu.
M.Czy ma Pani wpływ na wysokość przyznanego Pani wynagrodzenia wynikającego z zawartej umowy o świadczenie usług na rzecz ZASI? Jeśli tak, to w jaki sposób?
Posiada Pani pośredni wpływ na wysokość wynagrodzenia poprzez prawidłowe i staranne wykonywanie przez Panią obowiązków celem zapewnienia ASI jak najwyższego poziomu wyjścia z inwestycji w Spółki Portfelowe. Wyniki wyjść z inwestycji wpływają bowiem na poziom i wysokość wynagrodzenia dodatkowego dla ZASI, w którym Pani udział (carry) wynosi 10%.
DOT. VAT:
A.W jaki sposób rozliczane (fakturowane) są świadczone przez Panią usługi na podstawie zawartej przez Panią umowy o świadczenie usług na rzecz ZASI, tj.:
·czy na fakturze są one ujęte jako jedna usługa, jeśli tak to jak jest ona określana?
·czy na fakturze są wyszczególnione poszczególne czynności wykonywane na podstawie zawartej ww. umowy, jeśli tak to jak one będą określone?
Na fakturze wystawianej obecnie dla ZASI znajduje się jedna pozycja: „wynagrodzenie zgodnie z umową o świadczenie usług”. Podstawa do zapłaty wynagrodzenia o charakterze zmiennym powstanie w zależności od wyników wyjść z inwestycji ASI w Spółki Portfelowe.
B.W jaki sposób kalkulowane jest wynagrodzenie za wykonywane przez Panią czynności na podstawie zawartej przez Panią umowy o świadczenie usług na rzecz ZASI?
Wynagrodzenie z tytułu świadczonych usług obejmuje część stałą wypłacaną miesięcznie, która ulega zmianie w zależności od wysokości budżetu opłaty za zarządzanie ZASI (początkowo było to (...) brutto, obecnie w okresie poinwestycyjnym wynosi ono (...) brutto) oraz część zmienną – jako udział 10% w wynagrodzeniu należnym ZASI – która zostanie wypłacona zgodnie z zasadami regulującymi działalność ASI po dokonaniu wyjść z inwestycji, a jej wysokość dla ZASI jest uzależniona od stopy zwrotu z inwestycji w Spółki Portfelowe.
Wypłaty środków z tytułu Wyjść z Inwestycji dystrybuowane są w następujący sposób i według następującej kolejności:
1.Zwrot Wkładów wniesionych do Pośrednika Finansowego
W pierwszej kolejności środki z Wyjść z Inwestycji zwracane są, do wysokości Wkładów wniesionych przez Akcjonariuszy:
a)Inwestorom Prywatnym,
b)Inwestorowi Publicznemu oraz
c)Podmiotowi Zarządzającemu
proporcjonalnie do ich Wkładów w Kapitalizacji Pośrednika Finansowego – do momentu zwrotu całości wniesionych przez nich Wkładów w Pośredniku Finansowym.
2.Zwrot Nadwyżki
O ile, po zrealizowaniu wypłat na podstawie wyżej opisanego zwrotu Wkładów, pozostaną środki do dystrybucji („Nadwyżka”), kolejne zwroty dystrybuowane są w następujący sposób:
a)Wynagrodzenie Dodatkowe w wysokości określonej w punkcie 3 niniejszego Załącznika wypłacane jest: (i) na Rachunek Carried Interest, o którym mowa w punkcie 7.2.3 lub (ii) po spełnieniu warunków wskazanych w punkcie 7.2.3 Umowy, bezpośrednio Członkom Uprawnionym do Carried Interest zgodnie z zasadami wskazanymi w Załączniku 19 do Umowy Inwestycyjnej.
b)Inwestorom Prywatnym, Inwestorowi Publicznemu oraz Podmiotowi Zarządzającemu wypłacane są środki z Nadwyżki pozostałe po uwzględnieniu Wynagrodzenia Dodatkowego („Zysk”). Zysk dystrybuowany jest w następujących proporcjach:
i.Podmiotowi Zarządzającemu wypłacany jest udział w Zysku równy jego udziałowi w Kapitalizacji Pośrednika Finansowego;
ii. Inwestorom Prywatnym wypłacany jest udział w Zysku równy iloczynowi 2,5 oraz ich udziału w Kapitalizacji Pośrednika Finansowego jednak nie więcej niż 70%;
iii. Inwestorowi Publicznemu wypłacana jest część Zysku pozostała po uwzględnieniu wypłat na rzecz Podmiotu Zarządzającego oraz Inwestorów Prywatnych.
3.Wynagrodzenie Dodatkowe
Po dokonaniu na rzecz Akcjonariuszy wypłat z Pośrednika Finansowego w wysokości równej: (i) w przypadku wypłaty dokonywanej przed zakończeniem Okresu Kwalifikowalności – kwocie Deklarowanej Kapitalizacji Pośrednika Finansowego, zaś (ii) w przypadku wypłaty dokonywanej po Okresie Kwalifikowalności – kwocie Kapitalizacji Pośrednika Finansowego, Członkom Uprawnionym do Carried Interest wypłacane jest Wynagrodzenie Dodatkowe w wysokości:
a.20 % wartości Nadwyżki – w przypadku, gdy całkowita wartość środków z Wyjść z Inwestycji jest mniejsza niż iloczyn 2 i wartości Kapitalizacji Pośrednika Finansowego (lub Deklarowanej Kapitalizacji Pośrednika Finansowego);
b.25 % wartości Nadwyżki – w przypadku, gdy całkowita wartość środków z Wyjść z Inwestycji jest większa bądź równa iloczynowi 2 i wartości Kapitalizacji Pośrednika Finansowego (lub Deklarowanej Kapitalizacji Pośrednika Finansowego), ale nie większa niż iloczyn 3 i wartości Kapitalizacji Pośrednika Finansowego (lub Deklarowanej Kapitalizacji Pośrednika Finansowego);
c.30 % wartości Nadwyżki – w przypadku, gdy całkowita wartość środków z Wyjść z Inwestycji jest większa lub równa iloczynowi 3 i wartości Kapitalizacji Pośrednika Finansowego (lub Deklarowanej Kapitalizacji Pośrednika Finansowego).
d.Czy skorzystała/zamierza Pani skorzystać z możliwości zrezygnowania ze zwolnienia od podatku VAT świadczonych przez Panią usług i wybrać ich opodatkowanie, na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.)? Jeżeli tak, to prosimy wskazać datę (dzień, miesiąc, rok) od kiedy korzysta/zamierza Pani skorzystać z ww. możliwości?
Wnioskodawczyni zamierza skorzystać z wybranego zwolnienia wstecznie, tj. od początku współpracy z ZASI czyli od dnia 31 marca 2022 r.
C.Czy siedzibą i adresem ZASI, na rzecz której będą wykonywane przez Panią czynności na podstawie zawartej przez Panią umowy o świadczenie usług jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Tak.
D.Czy usługi wykonywane przez Panią wynikają z umowy zawartej w związku z regulacjami ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1907 ze zm.)?
Nie.
E.Czy wynagrodzenie, które Pani otrzymuje za świadczone przez Panią usługi na rzecz ZASI stanowi dla Pani przychód wymieniony w art. 12 ust. 1-6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163)? Jeżeli tak, to proszę wskazać przychodem, z którego ustępu ww. artykułu jest to wynagrodzenie?
Nie. Przychód rozpoznawany jest w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej. Forma opodatkowania to podatek liniowy.
F.Czy wynagrodzenie, które Pani otrzymuje za świadczone przez Panią usługi na rzecz ZASI stanowi dla Pani przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 2-9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? Jeżeli tak, to proszę wskazać przychodem, z którego punktu ww. artykułu jest to wynagrodzenie?
Nie. Przychód rozpoznawany jest w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej. Forma opodatkowania to podatek liniowy. Powyższe wynika z tego, że nie mamy tu do czynienia z typową usługą zarządzania czy kontraktem menedżerskim, a z wysoce wyspecjalizowaną usługą dot. prowadzenia spraw ZASI.
Uzupełnienie wniosku
1.Czy w ramach zawartej ww. umowy, świadczy Pani następujące usługi:
a)dokonywania analiz rynkowych podmiotów będących potencjalnie przedmiotem inwestycji?
– TAK (analizy rynkowe kątem wymogów prawnych dla projektów inwestycyjnych, ewentualnych zmian w legislacji itp.),
b)przeprowadzania analiz ekonomicznych dotyczących inwestycji – TAK (w zakresie uwzględniania ryzyk prawnych w analizach ekonomicznych),
c)negocjowania warunków inwestycji – TAK (w ramach negocjowania warunków umów inwestycyjnych),
d)kreowania i wdrażania polityki inwestycyjnej – TAK,
e)realizacji celów inwestycyjnych – TAK,
f)zarządzania ryzykiem działalności inwestycyjnej – TAK,
g)przygotowania i wdrażania strategii rozwoju ZASI – TAK;
h)dokonywania czynności faktycznych i prawnych związanych z nabywaniem oraz zbywaniem instrumentów będących przedmiotem inwestycji – TAK.
i)wyboru zewnętrznych doradców, o ile korzystanie z ich usług jest konieczne oraz współpracy z takimi doradcami – TAK.
Siedzibą ASI, jak i ZASI oraz miejscem prowadzenia działalności w przypadku obu tych podmiotów jest Rzeczpospolita Polska.
Pytanie (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)
Czy wskazane w opisie usługi świadczone przez Wnioskodawczynię na rzecz ZASI zarządzającej ASI, wynikające z zawartej pomiędzy stronami Umowy, korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a), b) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?
Pani stanowisko w sprawie (uzupełnione pismem z 5 września 2025 r.)
Zdaniem Wnioskodawczyni, opisane we wniosku usługi świadczone przez Spółkę na podstawie umowy zawartej z ZASI korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a), b) ustawy o VAT.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT, zwolnieniu z opodatkowania podlega świadczenie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b ustawy o VAT, zwolnione z opodatkowania są usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a) tegoż przepisu prawa, lub ich częścią.
Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawczyni jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawczyni świadczy opisane w stanie faktycznym usługi. Wnioskodawczyni zawarła Umowę z podmiotem będącym zarządzającym Alternatywną Spółką Inwestycyjną (wewnętrznie zarządzającym), o których mowa w art. 8b ust. 2 pkt 1) ustawy o funduszach (ZASI).
Na podstawie literalnego brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, w celu stosowania zwolnienia z VAT konieczne jest łączne spełnienie dwóch następujących warunków:
a) wykonywane czynności powinny stanowić usługi zarządzania,
b) usługi zarządzania powinny dotyczyć funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Zdaniem Wnioskodawczyni, oba warunki zostały w niniejszej sprawie spełnione.
Podstawą do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, jest art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym państwa członkowskie UE zwalniają z opodatkowania podatkiem VAT transakcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: Dyrektywa VAT).
Z brzmienia art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT wynika, że prawodawca unijny pozostawił ustawodawcom państw członkowskich swobodę w zakresie określenia, jakich podmiotów mogą dotyczyć usługi zarządzania objęte zwolnieniem z VAT.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT, ustawodawca polski zadecydował o zastosowaniu zwolnienia z VAT do czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
W Dyrektywie VAT nie została przewidziana definicja pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Pojęcie zarządzania definiowane jest w Załączniku II do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (dalej: Dyrektywa UCITS).
W artykule 6 ust. 2 zdanie ostatnie Dyrektywy UCITS określono: „Działalność związana z zarządzaniem UCITS obejmuje, do celów niniejszej dyrektywy, obowiązki, o których mowa w załączniku II”.
Zgodnie z przywołanym Załącznikiem II do Dyrektywy UCITS, funkcje zarządzania obejmują:
1) zarządzanie inwestycjami;
2) administrację, w tym:
a) obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem:
b) zapytania klientów;
c) wycenę i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
d) monitorowanie przestrzegania uregulowań;
e) prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
f) wypłatę zysków;
g) emisję i umarzanie jednostek uczestnictwa;
h) rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
i) prowadzenie ksiąg;
3) wprowadzanie do obrotu.
Analogicznie funkcję zarządzania definiuje także Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (dalej: Dyrektywa ZAFI).
Zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. w Dyrektywy ZAFI: „«zarządzanie AFI» oznacza wykonywanie przynajmniej funkcji w zakresie zarządzania portfelem, o których mowa w pkt 1 lit. a) lub b) załącznika I, na rzecz jednego lub większej liczby AFI”.
Zgodnie z pkt 1 załącznika I do Dyrektywy ZAFI, minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego, które musi wykonywać ZAFI, zarządzając AFI, to:
a)zarządzanie portfelami inwestycyjnymi;
b)zarządzanie ryzykiem, zaś w pkt 2 załącznika I zawarty został katalog innych czynności, jakie ZAFI może wykonywać dodatkowo w ramach usługi zarządzania.
Co istotne, wskazany minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego służy określeniu, czy dany podmiot może być uznany za ZAFI (analogicznie: za ZASI), nie ogranicza natomiast katalogu czynności wchodzących w zakres zarządzania, co wynika wprost z pkt 2 załącznika I.
Z załącznika I do Dyrektywy ZAFI oraz z załącznika II do Dyrektywy UCITS wynika zatem, że na czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi składają się nie tylko działania polegające na zarządzaniu inwestycjami (realizacja polityki inwestycyjnej funduszy), lecz również czynności z zakresu administracji, w tym zapewnienia obsługi prawnej i obsługi rachunkowo-księgowej. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), w którym wskazuje się ponadto, iż pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, o którym mowa w art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy VAT, jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniana przez państwa członkowskie.
W konsekwencji, zakres zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT przewidzianego w art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT (a w konsekwencji również zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT), należy interpretować zgodnie z prawem wspólnotowym oraz orzecznictwem TSUE.
W wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National TSUE wskazał, że zarządzanie funduszami powierniczymi (obecnie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi): „jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług”, co oznacza, że zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi ma charakter przedmiotowy, a nie podmiotowy.
O możliwości zastosowania zwolnienia decyduje zakres czynności świadczonych przez usługodawcę, bez względu na status usługodawcy. W konsekwencji zajętego przez TSUE stanowiska, stwierdzić należy, iż brak jest podstaw do zawężania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT, jedynie do usług świadczonych na rzecz ASI przez ZASI.
Co więcej, interpretacja ta współgra z przyznanym ZASI na podstawie art. 70g ustawy o funduszach uprawnieniem do outsourcingu części czynności związanych z działalnością prowadzoną przez ZASI.
Brak jest zatem możliwości uznania, aby istniały jakiekolwiek przeszkody, do stosowania zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, do usług świadczonych przez inne (poza samymi ZASI) podmioty, pod warunkiem, że podejmowane przez nie czynności wpisują się w katalog działań objętych zakresem usługi zarządzania funduszami. Stanowisko to potwierdza także orzecznictwo TSUE, m.in. wyrok z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft für Borsenkommunikation mbH, w którym potwierdzono możliwość stosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT dla usług doradztwa inwestycyjnego świadczonych przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym.
W wyroku wydanym w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft für Borsenkommunikation mbH, TSUE wskazał ponadto, iż: „(...) poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem, do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107 w rubryce «Administracja» (...)”.
Dodatkowo, jak wynika z przywołanego powyżej wyroku TSUE, wyliczenie zawarte w załączniku II do Dyrektywy UCITS nie jest wyczerpujące. Także w przypadku, gdyby dane usługi nie były wymienione we wskazanym załączniku II, mogą one zostać objęte zwolnieniem z opodatkowania podatkiem VAT, jako usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi. W wymienionym powyżej wyroku TSUE wskazał: "Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem «zarządzania» specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy.
Idąc dalej, w wyroku z 11 kwietnia 2019 r., sygn. I SA/Po 168/19 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uzasadniając stanowisko prawne odwołał się do innego orzeczenia TSUE: „W orzeczeniu z 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert SA (BBL) v. Państwo Belgijskie), definiującym pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny podkreślił: «Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi”.
Zgodnie z ww. orzeczeniem, nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji w stosunku do działalności ASI. Niemniej jednak nie można rozciągnąć go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. Transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi VAT. To usługi doradcze tworzące odrębną całość oraz dotyczące specyficznych i istotnych elementów związanych z zarządzaniem ASI objęte są przedmiotowym zwolnieniem (usługi dedykowane). Usługi tego typu – zarządzania funduszem inwestycyjnym – mogą być ponadto powierzone osobom trzecim i powierzenie takie samo w sobie nie ma wpływu na możliwość zastosowania zwolnienia podatkowego – nie wyklucza bowiem takiej możliwości.
Obsługa prawna bez wątpienia jest niezbędna do realizacji statutowej działalności ASI.
W ocenie Wnioskodawczyni, wszystkie usługi przedstawione w opisie stanu faktycznego mieszczą się łącznie w pojęciu zarządzania funduszem inwestycyjnym. Przedstawiony przez Wnioskodawczynię katalog czynności zawiera zarówno czynności o charakterze zarządczym, jak i decyzyjnym, a także czynności o charakterze zarządzania ryzykiem ASI. Zakres obowiązków Wnioskodawczyni obejmuje szeroko rozumianą obsługę prawną.
Zdaniem Wnioskodawczyni, wszystkie wskazane w Umowie czynności mają kluczowe znaczenie z perspektywy funkcjonowania i zarządzania ASI. Na gruncie przedstawionego zdarzenia, należy wskazać, że w przypadku, gdy Wnioskodawczyni nie będzie wykonywać czynności przedstawionych w opisie zdarzenia, ZASI nie będzie w stanie samodzielnie wykonać wszystkich czynności zarządzania. Z tego wynika wniosek, że czynności Wnioskodawczyni są właściwe dla działalności polegającej na zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi oraz tworzą odrębną całość, charakteryzującą się wartością dodaną dla ASI.
Dodatkowo, zdaniem Wnioskodawczyni, jej usługom ze względu na niezastępowalny i stały charakter oraz powiązanie z przedmiotem działalności ASI i zarządzającego ASI nie można przypisać charakteru wyłącznie usług doradczych/administracyjnych – tego rodzaju podejście do usług Wnioskodawczyni prowadziłoby bowiem do błędnego postrzegania faktycznej treści tych usług jako działalności drugorzędnej i wspierającej, co mogłoby powodować przyjęcie błędnego podejścia do ich opodatkowania podatkiem VAT. Nie ma przy tym znaczenia (co wynika z przytoczonych przepisów jak i bogatego w tej materii orzecznictwa), czy usługa wykonywana w takim zakresie oparta byłaby o umowę długoterminową, czy jednorazową – istotny jest jedynie zakres obowiązków i ich niezbędność w kontekście prawidłowego realizowania przez ASI procesu inwestycyjnego.
Przechodząc do analizy drugiego ze wskazanych na początku uzasadnienia warunków, wskazać należy, iż przedmiotowemu zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisowo funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich częścią.
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi: ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające.
Zgodnie z art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych – ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym – rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.
Zgodnie z art. 8a ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
1.Alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2.
2.Alternatywna spółka inwestycyjna może prowadzić działalność w formie:
a)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej albo spółki europejskiej;
b)spółki komandytowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna albo spółka europejska.
3.Wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.
Jak wynika z opisu stanu faktycznego sprawy, ZASI jest alternatywną spółką inwestycyjną, a tym samym jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni zawarła opisaną we wniosku Umowę z podmiotem będącym wewnętrznie zarządzającym Alternatywną Spółką Inwestycyjną, o której mowa w art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Z uwagi na szczegółowe przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia opisanych usług – została spełniona.
Mając powyższe na względzie, należy uznać, że na oba zadane w rozpatrywanym wniosku pytania odpowiedź brzmi twierdząco – Wnioskodawczyni w analizowanym stanie faktycznym przysługuje zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o podatku VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.
Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.
Podkreślić należy, że nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosowanie do ust. 2 powołanego artykułu:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Pani wątpliwości dotyczą ustalenia, czy wskazane w opisie usługi świadczone przez Panią na rzecz ZASI zarządzającej ASI, wynikające z zawartej pomiędzy stronami Umowy, korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a), b) ustawy.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi zarządzania:
a)funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
b)portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.
W świetle art. 43 ust. 15 ustawy:
Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
1) czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2) usług doradztwa;
3) usług w zakresie leasingu.
Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Jednocześnie zwrócić należy uwagę na przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym:
Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:
1) jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;
2) złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.
Zgodnie z art. 43 ust. 23 ww. przepisu:
Podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.
Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.
Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.
Odnosząc się do Pani wątpliwości należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:
1)przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania oraz
2)podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich części.
Przepisy ustawy nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.) zwanej dalej: Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:
Państwa członkowskie zwalniają zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.
W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.
Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).
Stosownie do art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE:
Działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.
Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:
Działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.
-zarządzanie inwestycjami,
-administracja:
a) obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
b) zapytania klientów;
c) wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
d) monitorowanie przestrzegania uregulowań;
e) prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
f) wypłata zysków;
g) emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
h) rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
i) prowadzenie ksiąg,
-wprowadzanie do obrotu.
Wskazana wyżej definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy.
W kwestii wyjaśnienia pojęcia „zarządzania funduszem” w odniesieniu do przedmiotowej sprawy, należy również wskazać kolejne ugruntowane orzecznictwo TSUE (m.in. w sprawach C-8/03, Banque Bruxelles Lambert S.A. z 21 października 2004 r., C-169/04 z 4 maja 2006 r. w sprawie Abbey National, czy C-275/11 GfBk z 7 marca 2013 r.).
Z orzeczenia w sprawie C-8/03, Banque Bruxelles Lambert SA, wynika, że zwolnienie dotyczy tych transakcji, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi.
Doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04, Abbey National. TSUE w tym wyroku, w pkt 26, 63 i 64, orzekł, że nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów, wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym. TSUE wyraźnie wskazał, że aby usługi te podlegały zwolnieniu od opodatkowania VAT, powinny tworzyć odrębną całość, która – jeśli ją oceniać globalnie – w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE.
W powyższym wyroku TSUE wskazał zatem na to, że zwolnienie wynikające z analizowanego przepisu Dyrektywy 2006/112/WE ma charakter przedmiotowy, nie zaś podmiotowy. Oznacza to, że niezależnie od statusu i formy prawnej podmiotu świadczącego usługi na rzecz funduszu inwestycyjnego, jeśli czynności te jako kompleksowy zespół specyficznych dla funduszu świadczeń wpisywać się będą w zakres czynności, które podmiot bezpośrednio zarządzający funduszami wykonuje w ramach swojej działalności inwestycyjnej, to usługa taka powinna podlegać zwolnieniu z opodatkowania VAT.
Natomiast przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w orzeczeniu z 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11, GfBk, była kwestia możliwości zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. W tej sprawie Trybunał rozważył kwestię możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania VAT dla świadczenia usług doradztwa inwestycyjnego przez spółkę świadczącą usługi doradztwa giełdowego, które jednak nie mieściły się w katalogu funkcji wchodzących w skład zbiorowego zarządzania portfelem w rozumieniu Załącznika II do Dyrektywy 2009/65/WE w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych, odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe. Jakie czynności wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem zawiera Załącznik II Dyrektywy UCITS wymieniono powyżej. Trybunał w orzeczeniu tym podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności „zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym” i stwierdził, że „okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do Dyrektywy 85/611, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej Dyrektywy (...). Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d)”.
Z uwagi na powyższe przepisy oraz przedstawiony opis sprawy, stwierdzić należy, że wykonywane przez Panią na rzecz ZASI zarządzającej ASI usługi, na podstawie zawartej Umowy, tj.:
· obsługa prawna funduszu i podmiotu zarządzającego w tym dbałość o compliance i zgodność z regulacjami wewnętrznymi;
· obsługa prawna w ramach bieżących zdarzeń i zmian wewnątrz korporacyjnych w tym wsparcie w przygotowaniu dokumentacji statutowej, rejestrowej, korporacyjnej spółki oraz pośrednika finansowego, wsparcie w przygotowaniu i wdrażaniu procedur wewnętrznych spółki szczególnie w zakresie ochrony danych osobowych zabezpieczenia dokumentów i danych komponent i w innych obszarach działalności spółki, wymagających ścisłych procedur określonych przepisami zewnętrznymi i wymogami regulacji wewnętrznych spółki;
· obsługa prawna procesu inwestycyjnego oraz wyjść z inwestycji w spółkach portfelowych;
· wsparcie merytoryczne spółek portfelowych w zakresie aspektów prawnych związanych z udziałem funduszu;
· doradztwo i konsultacje prawne w ramach bieżących projektów;
· udział w prowadzonych kontrolach i czynnościach sprawdzających;
· udział w spotkaniach i negocjacjach z inwestobiorcami i potencjalnymi inwestobiorcami pośrednika finansowego a także z partnerami i koinwestorami pośrednika finansowego,
mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE.
Usługi świadczone przez Wnioskodawczynię dotyczą w całości procesu inwestycyjnego i zarządczego, nierozerwalnie związanego ze świadczoną przez ZASI usługą inwestycyjną i zarządzania ASI.
Jak Pani wskazała, wszystkie świadczone przez Wnioskodawczynię usługi posiadają bezpośredni związek z prowadzeniem inwestycji i zarządzaniem ZASI oraz ASI (stanowią element konieczny prawidłowego przebiegu procesu zarządu oraz podejmowania decyzji przez ASI), stanowiąc przy tym odrębną, integralną całość. Świadczone przez Wnioskodawczynię usługi nie mają charakteru wyłącznie usług doradczych o charakterze pomocniczym i są wprost związane z zarządzaniem procesem inwestycyjnym prowadzonym przez ASI/ZASI.
Ponadto, świadczenie usługi przez ZASI na rzecz ASI nie byłoby możliwe bez wcześniejszego nabycia przez ZASI usług od Wnioskodawczyni. Usługi te pozostają bowiem w nierozerwalnym związku z usługami świadczonymi następnie przez ZASI (w sposób nierozerwalny wchodzą w zakres usług świadczonych przez ZASI) na rzecz ASI.
Usługi, które Wnioskodawczyni świadczy na rzecz ZASI na podstawie Umowy, koncentrują się wokół obszaru działalności inwestycyjnej ASI, angażując ekspercką wiedzę Wnioskodawczyni w zakresie, w jakim jest ona wymagana do prowadzenia podstawowej działalności funduszu.
Opisane usługi, świadczone przez Panią na podstawie Umowy zawartej z ZASI, zawierają się w załączniku II do Dyrektywy 2009/65/WE. W konsekwencji, spełniony zostanie warunek przedmiotowy dla zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy dla ww. usług.
Usługi te będą podlegały zwolnieniu od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie również kryterium podmiotowe. Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy, jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1034 ze zm.) – dalej jako u.f.i., a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.
Zgodnie z art. 1 u.f.i.:
Ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające.
Stosownie do art. 38 ust. 1 u.f.i.:
Towarzystwem funduszy inwestycyjnych może być wyłącznie spółka akcyjna z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 45 ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez towarzystwo).
Jak stanowi art. 39 ust. 1 u.f.i.:
Siedziba zarządu towarzystwa powinna znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Natomiast, według art. 5 u.f.i.:
Siedzibą i adresem funduszu inwestycyjnego jest siedziba i adres towarzystwa będącego jego organem.
Z kolei, na mocy art. 2 pkt 9 u.f.i.:
Ilekroć w ustawie jest mowa o funduszu zagranicznym – rozumie się przez to fundusz inwestycyjny otwarty lub spółkę inwestycyjną, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.
W świetle art. 2 pkt 7 u.f.i.:
Ilekroć w ustawie jest mowa o państwie członkowskim – rozumie się przez to państwo inne niż Rzeczpospolita Polska, które jest członkiem Unii Europejskiej.
U.f.i. wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie „funduszu inwestycyjnego” oraz „funduszu zagranicznego”.
Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w u.f.i. pod pojęciem „unijnego AFI”. Zgodnie z art. 2 pkt 10b u.f.i.:
Ilekroć w ustawie jest mowa o unijnym AFI – rozumie się przez to alternatywny fundusz inwestycyjny, który został zarejestrowany jako alternatywny fundusz inwestycyjny przez właściwy organ w państwie członkowskim lub uzyskał zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności jako alternatywny fundusz inwestycyjny, a w przypadku braku wymogu uzyskania zezwolenia lub rejestracji - prowadząc taką działalność, ma siedzibę na terytorium państwa członkowskiego.
Natomiast na potrzeby u.f.i. za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu „specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty” oraz „fundusz inwestycyjny zamknięty” (art. 3 ust. 4 pkt 2 u.f.i.) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 u.f.i.).
Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym „fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (…) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy.
Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę za granicą.
Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Zgodnie z art. 2 pkt 10a u.f.i.:
Ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym – rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.
W myśl art. 3 ust. 1 u.f.i.:
Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.
Jak stanowi art. 3 ust. 3 u.f.i.:
Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.
Na mocy art. 3 ust. 4 u.f.i.:
Fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:
1) fundusz inwestycyjny otwarty;
2) alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.
Według art. 8a ust. 1 u.f.i.:
Alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2.
Stosownie do art. 8a ust. 2 u.f.i.:
Alternatywna spółka inwestycyjna może prowadzić działalność w formie:
1)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej albo spółki europejskiej;
2)spółki komandytowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna albo spółka europejska.
W oparciu o treść art. 8a ust. 3 u.f.i.:
Wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.
Na podstawie art. 8b ust. 1 u.f.i.:
Zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem.
W myśl art. 8b ust. 2 u.f.i.:
Zarządzającym ASI może być wyłącznie:
1)w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 1 – spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI;
2) w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 2 – spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.
Zgodnie z art. 70a ust. 1 u.f.i.:
Zarządzającym ASI może być wyłącznie spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 70e ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI).
Stosownie do art. 70a ust. 2 u.f.i.:
Na warunkach określonych w rozdziale 3, w przypadku zarządzania portfelami inwestycyjnymi o niskiej wartości, spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może wykonywać działalność określoną w art. 70e ust. 1 jako zarządzający ASI bez zezwolenia Komisji, po uzyskaniu wpisu do rejestru zarządzających ASI.
Ponadto, na mocy art. 70e ust. 1 i 2 u.f.i.:
Przedmiotem działalności zarządzającego ASI może być wyłącznie zarządzanie alternatywną spółką inwestycyjną, w tym wprowadzanie tej spółki do obrotu, oraz, z zastrzeżeniem ust. 2, zarządzanie unijnym AFI, w tym wprowadzanie tych AFI do obrotu.
Zarządzanie unijnym AFI może być przedmiotem działalności wyłącznie zewnętrznie zarządzającego ASI, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI.
W świetle art. 70g ust. 1 u.f.i.:
Zarządzający ASI może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez tego zarządzającego.
W analizowanej sprawie, w ramach prowadzonej przez Panią działalności, na podstawie Umowy nawiązała współpracę z innym podmiotem – spółką z ograniczoną odpowiedzialnością świadczącą usługi zarządzania alternatywną spółką inwestycyjną w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. To spółka ZASI (która zarządza ASI, która to z kolei sama stanowi rodzaj alternatywnego funduszu inwestycyjnego) będzie podmiotem, na rzecz którego planuje Pani świadczyć swoje usługi. Przedmiotem umowy jest świadczenie usług prawnych oraz usług o podobnym charakterze w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych. Ponadto ZASI jest zewnętrznie zarządzającym ASI (wpisanym na listę ZASI KNF). Świadczenie przez Panią usług prawnych przede wszystkim, w sposób nierozerwalny, związane jest z działalnością zarządzania inwestycjami – w zakresie, w jakim działalność ta prowadzona jest przez alternatywne spółki inwestycyjne stanowiące rodzaj alternatywnych funduszy inwestycyjnych. Siedzibą i adresem ASI, jak i ZASI, na rzecz której będą wykonywane przez Panią czynności na podstawie zawartej przez Panią umowy o świadczenie usług jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów, jak również orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że opisane we wniosku usługi, które Pani świadczy na rzecz ZASI zarządzającej ASI, na podstawie zawartej Umowy, będą mieściły się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy. W konsekwencji, podlegają zwolnieniu od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.
Podsumowanie
Wskazane w opisie usługi świadczone przez Panią na rzecz ZASI zarządzającej ASI, wynikające z zawartej pomiędzy stronami Umowy, korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy.
Zatem Pani stanowisko w zakresie pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem sprawy, ponosi Pani ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie sprawy. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pani wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Niniejszą interpretacją załatwiono sprawę dotyczącą podatku od towarów i usług. Natomiast, w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
