Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - 0111-KDIB2-2.4014.273.2025.2.MM

Shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 8 października 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.273.2025.2.MM

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 sierpnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki. Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 2 września 2025 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani obywatelką Białorusi, mieszkającą na terenie Polski, posiadającą kartę czasowego pobytu, status uchodźcy. Planuje Pani zawrzeć umowę pożyczki z matką na kwotę … .

Pani matka jest obywatelką Republiki Białorusi, mieszka na stałe na Białorusi, nie posiada pozwolenia na pobyt w Polsce. Z powodu braku pozwolenia na pobyt Pani mama wielokrotnie otrzymywała odmowę otwarcia rachunku bankowego w polskich bankach.

Biorąc pod uwagę Pani status uchodźcy na terytorium Polski, Pani mama nie może przelać Pani pożyczki bezpośrednio z Białorusi. W związku z ograniczeniami wynikającymi z przepisów prawa walutowego Republiki Białorusi i niemożnością otwarcia rachunku bankowego w Polsce, Pani matka planuje przekroczyć granicę Polski, zgłosić środki pieniężne i przekazać Pani pożyczkę w gotówce (USD) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Umowa między Panią a matką zostanie sporządzona w formie pisemnej. Akt przekazania środków pieniężnych zostanie sporządzony w dowolnej formie między stronami. Po otrzymaniu gotówki planuje Pani osobiście wpłacić całą kwotę na swoje konto bankowe w Polsce.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że umowa pożyczki zostanie zawarta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W momencie podpisania umowy środki pieniężne (waluta USD) będą fizycznie znajdować się na terytorium RP, ponieważ pożyczkodawca (Pani matka, obywatelka Republiki Białorusi) przywiezie gotówkę do Polski i przekaże ją Pani osobiście.

Pytania (pytanie nr 7 ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

1) Czy w opisanej sytuacji powstaje obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 295 z późn. zm.)?

2) Jeżeli obowiązek istnieje - jaka jest stawka podatku (art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o PCC) oraz termin i sposób jego zapłaty (art. 10 ust. 1 ustawy o PCC)?

3) Czy w przypadku pożyczki udzielonej przez członka najbliższej rodziny (matka - grupa I) możliwe jest zastosowanie zwolnienia z PCC na podstawie art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o PCC, pomimo przekazania środków w formie gotówkowej?

4) Czy fakt przekazania środków gotówką, wynikający z obiektywnego braku możliwości przelewu (brak rachunku bankowego pożyczkodawcy w Polsce), uniemożliwia skorzystanie ze zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b) tiret drugie ustawy o PCC?

5) Czy status pożyczkodawcy jako osoby zamieszkałej poza terytorium RP i brak posiadania rachunku w polskim banku ma wpływ na powstanie obowiązku podatkowego PCC w świetle art. 1 ust. 4 ustawy o PCC?

6) Czy w przypadku, gdy pożyczka zostanie przekazana w formie gotówkowej, a między stronami umowy pożyczki zostanie sporządzony w formie pisemnej protokół (akt) przekazania środków pieniężnych w formie gotówki, a następnie cała kwota zostanie wpłacona osobiście przez pożyczkobiorcę na jego rachunek bankowy w Polsce, możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia z art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o PCC, czy też organ podatkowy uzna, że warunek udokumentowania przelewem nie został spełniony i zastosuje sankcyjną stawkę 20% PCC zgodnie z art. 7 ust. 5 tej ustawy?

7) Czy art. 7 ust. 5 ustawy o PCC, przewidujący sankcyjną stawkę 20% w przypadku niedopełnienia obowiązku udokumentowania pożyczki dowodem przekazania środków na rachunek bankowy, należy interpretować w ten sposób, że przepis ten w praktyce nakłada obowiązek zawierania i realizowania umowy pożyczki wyłącznie za pośrednictwem rachunków bankowych, całkowicie wykluczając możliwość przekazania środków w formie gotówkowej, mimo że wwożenie gotówki przez granicę polsko-białoruską oraz jej używanie na terytorium RP nie jest zabronione?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem:

Ad 1. Obowiązek PCC - Zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o PCC, obowiązek podatkowy może powstać, ponieważ umowa zostanie zawarta na terytorium RP i środki będą znajdować się w Polsce.

Ad 2. Stawka i termin zapłaty - W przypadku braku zwolnienia, stawka wynosiłaby 0,5% podstawy (art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o PCC), a termin zapłaty to 14 dni od daty zawarcia umowy (art. 10 ust. 1 ustawy o PCC).

Ad 3. Zwolnienie rodzinne - W tej sytuacji przysługuje Pani zwolnienie z PCC z art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o PCC, ponieważ pożyczkodawcą jest matka (grupa I).

Ad 4. Forma gotówkowa - Fakt przekazania gotówki nie powinien pozbawiać prawa do zwolnienia, gdyż brak przelewu wynika z obiektywnych przeszkód (niemożność otwarcia rachunku bankowego przez cudzoziemca). Sporządzenie aktu przekazania oraz późniejsza wpłata na konto pożyczkobiorcy zapewniają wystarczającą dokumentację.

Ad 5. Status pożyczkodawcy - Brak karty pobytu ani rachunku w Polsce po stronie pożyczkodawcy nie ma wpływu na zwolnienie z PCC, skoro umowa jest zawarta w Polsce, a środki w chwili zawarcia znajdują się na terytorium RP.

Ad 6. Ryzyko stawki 20% - Sankcyjna stawka 20% (art. 7 ust. 5 ustawy o PCC) nie powinna mieć zastosowania, jeśli zostanie sporządzony pisemny akt przekazania gotówki, a całość zostanie następnie wpłacona na rachunek pożyczkobiorcy. Takie działanie spełnia cel dowodowy wymogu ustawowego.

Ad 7. Art. 7 ust. 5 ustawy o PCC nie może być interpretowany w sposób, który całkowicie wyklucza możliwość przekazania pożyczki w gotówce, skoro wwożenie gotówki z zagranicy (np. z Białorusi do Polski) oraz jej używanie na terytorium RP jest zgodne z prawem i nie stanowi naruszenia przepisów dewizowych ani podatkowych. Celem przepisu było zapewnienie dokumentacji i kontroli podatkowej, a nie eliminacja gotówki jako środka płatniczego. W sytuacji, gdy pożyczkodawca (cudzoziemiec) nie ma obiektywnej możliwości dokonania przelewu bankowego w Polsce, sporządzenie pisemnego aktu przekazania środków i ich późniejsza wpłata na rachunek bankowy pożyczkobiorcy powinny zostać uznane za wystarczające do spełnienia wymogów ustawowych.

Zastosowanie sankcyjnej stawki 20% w takim przypadku prowadziłoby do nieuzasadnionego ograniczenia obrotu gotówkowego oraz naruszałoby ochronę więzi rodzinnych (art. 18 Konstytucji RP) i obowią­zek państwa wspierania rodziny w polityce społecznej i gospodarczej (art. 71 ust. 1 Konstytucji RP).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.):

Podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Jako że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia umowa pożyczki należy odwołać się do art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071), zgodnie z którym:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z powyższym przepisem, elementami przedmiotowo istotnymi umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa pożyczki ma charakter zobowiązujący, a zatem do jej skutecznego zawarcia wystarczające jest zgodne oświadczenie woli pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy. Strony umowy mogą dowolnie określić moment przekazania przedmiotu pożyczki.

Zgodnie natomiast z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

 1) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

 2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z treści powołanego przepisu wynika, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą, ale nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, i czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania przy umowie pożyczki - stanowi kwota lub wartość pożyczki, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy - kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Stawka podatku od umowy pożyczki wynosi - 0,5%, z zastrzeżeniem ust. 5.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy:

Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika, oraz przypadków, o których mowa w ust. 1a.

W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że planuje Pani zawrzeć z matką umowę pożyczki. Umowa pożyczki zostanie zawarta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pani matka jest obywatelką Białorusi i nie posiada pozwolenia na pobyt w Polsce. Pani również jest obywatelką Białorusi i posiada status uchodźcy na terytorium Polski. Ze względu na ograniczenia wynikające z przepisów prawa walutowego Republiki Białorusi i niemożnością otwarcia przez Pani matkę rachunku bankowego w Polsce, Pani matka przywiezie środki pieniężne do Polski. W momencie podpisania umowy pożyczki środki pieniężne będą fizycznie znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pani matka przekaże Pani środki pieniężne w gotówce. Po otrzymaniu środków pieniężnych osobiście wpłaci Pani całą kwotę na swoje konto bankowe w Polsce.

Przenosząc powyższe przepisy na grunt niniejszej sprawy na wstępie należy wyjaśnić, że skoro planuje Pani zawrzeć umowę pożyczki i środki pieniężne w momencie jej zawarcia będą znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to umowa pożyczki jako czynność, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednakże Pani wątpliwość budzi to, czy spełni Pani warunki zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b) ww. ustawy i tym samym nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku z tytułu zawarcia z matką umowy pożyczki.

Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. b) ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku pożyczki udzielane w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami, o których mowa w art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843), w wysokości przekraczającej kwotę, określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, pod warunkiem:

   - złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności, z wyłączeniem przypadku, gdy umowa została zawarta w formie aktu notarialnego,

   - udokumentowania otrzymania pieniędzy przez biorącego pożyczkę dowodem przekazania na jego rachunek płatniczy lub na jego inny rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, lub przekazem pocztowym.

Stosownie do art. 4a ust. 1 ww. ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę (…).

Zwolnienie zawarte w art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter warunkowy, co oznacza, że umowa pożyczki pieniężnej jest zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdy:

   - umowa została zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn,

   - pożyczkobiorca złoży deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od dnia dokonania czynności,

   - pożyczkobiorca udokumentuje otrzymanie pieniędzy dowodem przekazania, na jego rachunek płatniczy lub na jego inny rachunek w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Wyżej opisane warunki do skorzystania ze zwolnienia muszą być spełnione łącznie.

Nie ulega wątpliwości, że w analizowanej sprawie umowa pożyczki zostanie zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (matka - córka).

W Pani przypadku istotny jest jednak trzeci warunek zwolnienia, tj. fakt właściwego udokumentowania przez Panią jako pożyczkobiorcę otrzymania pieniędzy dowodem przekazania na Pani rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Zapis ten należy rozumieć w ten sposób, że warunkiem wystarczającym do skorzystania ze zwolnienia podatkowego uregulowanego w art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest udokumentowanie przekazania przez pożyczkodawcę na rzecz pożyczkobiorcy środków pieniężnych we wskazany w tym przepisie sposób. Tym samym, podejmowanie innych czynności w celu udokumentowania otrzymania środków pieniężnych tytułem umowy pożyczki jest niewystarczające albo zbędne.

Z wniosku wynika, że ze względu na ograniczenia wynikające z przepisów prawa walutowego Republiki Białorusi i brak możliwości otwarcia przez Pani matkę rachunku bankowego w Polsce, Pani matka nie jest w stanie przelać kwoty pożyczki ze swojego konta na Pani rachunek. Otrzyma Pani pożyczkę w gotówce i sama wpłaci na swoje konto bankowe w Polsce. Oznacza to, że nie udokumentuje Pani otrzymania środków pieniężnych w sposób określony w art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy pożyczkobiorcy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Skoro zatem Pani matka nie przekaże Pani środków pieniężnych na Pani rachunek lub przekazem pocztowym, to nie zostanie spełniony warunek udokumentowania. Wpłacającym środki pieniężne na Pani konto lub przekazującym środki przekazem pocztowym na Pani rzecz musi być Pani matka. Tymczasem to Pani wpłaci na swoje konto środki pieniężne jako wpłatę własną. Taki sposób działania nie wyczerpuje norm omawianego przepisu.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania. W analizowanej sprawie, te przesłanki nie zostały spełnione. Ustawodawca nie zawarł żadnych wyjątków, co do ich spełnienia. Zatem przedstawione przez Panią powody otrzymania pożyczki w gotówce nie mogą mieć wpływu na ocenę Pani stanowiska.

Argument, że Pani matka nie może przelać na Pani konto środków pieniężnych nie oznacza, że otrzymanie przez Panią gotówki i wpłacenie jej na swoje konto uprawnia Panią do skorzystania z ww. zwolnienia. Ustawodawca jednoznacznie wskazał w jaki sposób należy udokumentować otrzymanie środków pieniężnych. Poza przelewem bankowym pożyczkodawca może również dokonać wpłaty gotówkowej w kasie banku na rachunek bankowy pożyczkobiorcy lub przekazać środki przekazem pocztowym na rzecz pożyczkobiorcy aby spełnić warunek udokumentowania.

Z opisu zdarzenia przyszłego wprost wynika, że pożyczkę otrzyma Pani „do ręki”, a nie w sposób wskazany w ww. przepisie. W konsekwencji, pożyczka, którą otrzyma Pani od matki nie będzie mogła skorzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b) ww. ustawy.

Niezależnie od powyższego w opisanej przez Panią sprawie zastosowanie znajdzie art. 9 pkt 10 lit. c) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. c) ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku pożyczki udzielane na podstawie umowy zawartej między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej do wysokości kwoty niepodlegającej opodatkowaniu - na zasadach określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

1. Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

2. Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

W myśl art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zatem pożyczka, którą otrzyma Pani od matki w gotówce będzie korzystać ze zwolnienia określonego w 9 pkt 10 lit. c) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Od podstawy opodatkowania będzie Pani mogła odliczyć kwotę 36 120 zł (przy zachowaniu 5-letniego limitu, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy). Natomiast nadwyżka udzielonej pożyczki, ponad kwotę wyżej wymienioną, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stawka podatku wynosi 0,5 %. W terminie 14 dni od zawarcia umowy pożyczki powinna Pani złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz obliczyć i wpłacić należny podatek.

Powzięła Pani także wątpliwość, czy może Pani zostać wymierzony podatek według określonej w art. 7 ust. 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych tzw. stawki sankcyjnej (stawki 20%).

Zgodnie z art. 7 ust. 5 ww. ustawy:

Stawka podatku wynosi 20%, jeżeli przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej:

1) podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony;

2) biorący pożyczkę, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b, powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Wprowadzona stawka podatkowa o charakterze sankcyjnym w wysokości 20%, o której mowa w art. 7 ust. 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, dotyczy podatników, którzy nie wypełnili ciążącego na nich obowiązku zapłaty podatku lub nie spełnili warunku uprawniającego do zwolnienia z podatku. Powołanie się na otrzymaną pożyczkę musi mieć także miejsce przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej.

Jak wyjaśniono powyżej, w związku z otrzymaną w przyszłości od matki pożyczką, która nie zostanie przekazana na Pani rachunek płatniczy lub na inny rachunek w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, lub przekazem pocztowym, lecz zostanie przekazana Pani w gotówce do rąk własnych, nie spełni Pani warunku udokumentowania, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b) ww. ustawy.

Jeżeli więc pomimo braku spełnienia warunku udokumentowania otrzymania pożyczki, nie złoży Pani deklaracji oraz nie uiści w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego według właściwej stawki (0,5%) podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy pożyczki, to może się Pani znaleźć w sytuacji przewidzianej przepisami art. 7 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zobowiązującej do uiszczenia stawki sankcyjnej w wysokości 20%.

Nie ma znaczenia powód przekazania Pani pożyczki w gotówce oraz sporządzenie pisemnego aktu przekazania środków pieniężnych. Zastosowanie stawki sankcyjnej ma zastosowanie do podatników, którzy nie spełnili warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, albo ich rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym a powołują się na zwolnienie, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b) ww. ustawy. Należy jeszcze raz podkreślić, że warunku udokumentowania otrzymania środków pieniężnych na rachunek bankowy pożyczkobiorcy nie spełnia wpłata własna przez pożyczkobiorcę na jego rachunek bankowy środków pieniężnych otrzymanych uprzednio w formie gotówkowej od pożyczkodawcy, nawet wówczas, gdy zostanie sporządzony protokół przekazania środków pieniężnych. Przepis art. 9 pkt 10 lit. b) tiret drugie wyraźnie bowiem warunkuje zwolnienie od udokumentowania otrzymania pieniędzy przez biorącego pożyczkę na jego rachunek bankowy, a nie „do ręki” w formie gotówki.

Dodatkowo należy wskazać, że Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), na którą się Pani również powołuje, w art. 84 stanowi o powszechności opodatkowania. Zgodnie z tym przepisem:

Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.

Artykuł ten konstytuuje zasadę powszechności opodatkowania, natomiast wszelkie ulgi i zwolnienia jako wyjątki od tej zasady powinny wynikać wprost z ustawy i nie powinny być interpretowane rozszerzająco.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

   - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

   - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

   - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.