Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na utrzymanie psa oraz podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan pismem z 27 czerwca 2025 r. (wpływ 27 czerwca 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku)

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w formie sklepu internetowego. Miejscem prowadzenia działalności jest dom (…), w którym Wnioskodawca mieszka, (…).

Na potrzeby prowadzenia działalności Wnioskodawca wyodrębnił jedno pomieszczenie w domu, które zostało przeznaczone wyłącznie na cele magazynowe. Pomieszczenie to służy wyłącznie do przechowywania towarów handlowych – nie jest wykorzystywane do celów prywatnych. Znajdują się w nim (…) związane z prowadzeniem sklepu internetowego. Dostęp do magazynu odbywa się przez ogólnodostępny korytarz, w którym przebywa w nocy mały pies, będący zwierzęciem domowym. Korytarz ten nie jest częścią powierzchni przeznaczonej do działalności gospodarczej – służy celom mieszkalnym i komunikacyjnym. Magazyn jest jednak fizycznie zamykany i nieprzeznaczony do użytku domowego.

W godzinach nocnych mały pies regularnie śpi na co dzień w godzinach od 18:00 do 07:00 bezpośrednio pod drzwiami prowadzącymi do magazynu (w ciągu dnia chodzi dookoła domu), co pełni funkcję odstraszającą wobec potencjalnych osób niepowołanych – w praktyce jest to forma naturalnego „monitoringu”, która zwiększa bezpieczeństwo przechowywanych towarów. Z tego względu obecność psa można potraktować jako element zabezpieczenia działalności gospodarczej, mimo że nie jest to profesjonalny system alarmowy.

W przypadku pojawienia się osoby obcej lub podejrzanego hałasu pies szczeka i natychmiastowo budzi mieszkańców domu, co pełni istotną rolę w zabezpieczeniu przechowywanych towarów przed kradzieżą lub dostępem osób niepowołanych. Jego obecność znacząco ogranicza ryzyko związane z nieuprawnionym dostępem do pomieszczenia magazynowego. W ciągu dnia pies również wspiera działalność – szczeka w reakcji na pojawienie się kurierów przychodzących po odbiór paczek, co pozwala szybciej zareagować i przygotować przesyłki.

W uzupełnieniu wniosku na zadane w wezwaniu pytania Wnioskodawca udzielił odpowiednio następujących odpowiedzi:

Jakiej rasy jest wskazany we wniosku pies?

Odpowiedź: Pies wskazany we wniosku to mieszaniec( …).

Czy pies jest Pana własnością? Jeżeli tak, to kiedy i w jakim celu nabył Pan powyższego psa? Czy np. na potrzeby własne (osobiste), czy od początku miał Pan zamiar przeznaczyć go do celów działalności gospodarczej?

Odpowiedź: Tak, Wnioskodawca jest właścicielem psa wskazanego we wniosku. (…) Nie był kupiony ani nabyty w sposób planowany, a jego pierwotnym przeznaczeniem nie były ani potrzeby osobiste, ani wykorzystanie w działalności gospodarczej. (…). Z czasem jednak, wraz z dorastaniem psa, został on nauczony reagowania na obecność obcych i wykorzystywany do celów ochrony posesji oraz magazynu z produktami, który stanowi źródło przychodów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Jakie konkretnie wydatki zamierza Pan ponieść na utrzymanie psa?

Odpowiedź: W ramach utrzymania psa, który pełni funkcję zabezpieczenia mienia (w szczególności magazynu z produktami stanowiącymi źródło przychodów), Wnioskodawca planuje ponosić następujące wydatki:

‒Zakup karmy i suplementów diety (…)

‒Opieka weterynaryjna (…).

‒Zakup akcesoriów (…)

‒Środki pielęgnacyjne (…).

‒Szkolenie i tresura (…).

Wnioskodawca (…).

Czy pies jest wykorzystywany wyłącznie na potrzeby tej działalności, czy też do celów prywatnych? Czy jest Pan w stanie obiektywnie określić w jakim zakresie pies wykorzystywany jest do celów działalności gospodarczej, a w jakim zakresie do celów prywatnych (osobistych), czy też takie określenie nie jest możliwe?

Odpowiedź: Pies nie jest wykorzystywany wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej. Przebywa na terenie posesji, na której znajduje się zarówno dom (…) Wnioskodawcy, w którym znajduje się pomieszczenie magazynowe związane z prowadzoną działalnością. Z uwagi na ten stan faktyczny, pies pełni funkcję ochronną zarówno w zakresie zabezpieczenia mienia prywatnego, jak i firmowego. Jego obecność w szczególności wpływa na ochronę magazynu z produktami stanowiącymi źródło przychodów, dlatego w znacznej części jego obecność ma charakter gospodarczy. Tak, Wnioskodawca jest w stanie w przybliżeniu obiektywnie określić zakres, w jakim pies wykorzystywany jest do celów działalności gospodarczej oraz do celów prywatnych. Pies przebywa głównie w pobliżu drzwi do pomieszczenia magazynowego, zwłaszcza w godzinach nocnych, pełniąc funkcję ochronną dla mienia związanego z działalnością gospodarczą. W ciągu dnia porusza się w pobliżu domu oraz przebywa również wewnątrz pomieszczenia magazynowo biurowego, w którym Wnioskodawca wykonuje bieżące obowiązki związane z prowadzeniem firmy. Na podstawie codziennej obserwacji Wnioskodawca szacuje, że około (…) czasu jego obecności służy celom związanym z działalnością gospodarczą, natomiast pozostałe (…) dotyczy celów prywatnych, głównie poza godzinami pracy oraz w dni wolne. Choć dokładne rozdzielenie nie jest możliwe w sposób matematyczny, taki szacunkowy podział jest oparty na rzeczywistym funkcjonowaniu psa w przestrzeni połączonej z miejscem prowadzenia działalności.

Czy w sytuacji, gdy wskazane we wniosku wydatki będą wykorzystywane przez Pana, zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, to czy istnieje możliwość przyporządkowania ww. wydatków do celów działalności gospodarczej?

Odpowiedź: Tak, w sytuacji, gdy wskazane we wniosku wydatki będą wykorzystywane zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, istnieje możliwość przyporządkowania części tych wydatków do celów działalności gospodarczej. Z uwagi na fakt, że pies pełni funkcję ochrony mienia związane z działalnością gospodarczą (w szczególności zabezpieczanie magazynu z produktami stanowiącymi źródło przychodów), wydatki związane z jego utrzymaniem (….) mogą zostać przypisane w odpowiedniej proporcji do celów działalności gospodarczej. Na podstawie szacunków, około (…) wydatków związanych z utrzymaniem psa można przypisać do celów działalności gospodarczej, ponieważ pies pełni głównie funkcję ochrony magazynu i zabezpieczenia mienia. Pozostałe (…) wydatków może dotyczyć celów prywatnych, ponieważ pies pełni także rolę towarzysza w godzinach nieaktywnych dla firmy (np. w dni wolne). Wszystkie wydatki związane z działalnością gospodarczą mogą zostać udokumentowane i przypisane do odpowiednich kosztów prowadzenia firmy, proporcjonalnie do rzeczywistego wykorzystania psa w celach biznesowych.

Czy pies jest elementem niezbędnym w prowadzonej działalności gospodarczej? W czym przejawia się niezbędność jego obecności w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej?

Odpowiedź: Tak, pies jest elementem niezbędnym w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Pełni on funkcję ochronną, zabezpieczając pomieszczenie magazynowe, w którym przechowywane są towary stanowiące źródło przychodów firmy. Magazyn znajduje się na terenie posesji, na której pies na stałe przebywa. Jego obecność działa odstraszająco i prewencyjnie wobec potencjalnych zagrożeń, takich jak kradzież, włamanie czy nieuprawnione wtargnięcie na teren firmy. Z uwagi na brak innych form stałej ochrony oraz specyfikę lokalizacji działalności, pies stanowi kluczowy element zabezpieczenia mienia, bez którego zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa byłoby znacznie utrudnione lub wymagałoby kosztownej alternatywy (np. …). W związku z tym Wnioskodawca uważa, że obecność psa jest niezbędna do prawidłowego i bezpiecznego funkcjonowania działalności gospodarczej.

Kto zajmuje się / sprawuje „codzienną” opiekę nad psem (jest odpowiedzialny m.in. za: wyżywienie psa, wyprowadzanie na spacery, utrzymanie psa we właściwej kondycji psychofizycznej, leczenie weterynaryjne psów)? Czy jest to tylko Pan, domownicy, zatrudnione przez Pana konkretnie w tym celu osoby, czy ktoś inny?

Odpowiedź: Wnioskodawca jest głównie odpowiedzialny za wyżywienie psa, jego kondycję fizyczną, wyprowadzanie oraz leczenie weterynaryjne. (…)ą.

Ile czasu w ciągu doby pies będzie wykorzystywany przez Pana w prowadzonej działalności gospodarczej? Proszę wskazać średni dzienny czas, w którym wykorzystuje Pan psa na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej?

Odpowiedź: Średni dzienny czas, w którym pies jest wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, wynosi około 24 godzin na dobę. W godzinach nocnych (około 12 godzin) pies przebywa przy drzwiach do pomieszczenia magazynowego, pełniąc funkcję ochronną i zabezpieczając teren przed dostępem osób nieuprawnionych. Natomiast w ciągu dnia (również około 12 godzin) pies porusza się po posesji, a także przebywa w magazynie-biurze, w którym wykonuję bieżące czynności związane z działalnością gospodarczą.

W jaki sposób opisany we wniosku magazyn jest zabezpieczony przed potencjalnymi zagrożeniami? Czy drzwi do magazynu mają dodatkowe zamki/zabezpieczenia?

Odpowiedź: Magazyn opisany we wniosku znajduje się w pomieszczeniu zaadaptowanym z pokoju w budynku mieszkalnym. Drzwi do magazynu są standardowymi drzwiami pokojowymi, takimi jak w typowym domu (…). Nie posiadają dodatkowych, specjalistycznych zamków ani zabezpieczeń antywłamaniowych. Z tego względu pies przebywający w pobliżu drzwi magazynowych pełni istotną funkcję ochronną – jego obecność odstrasza osoby postronne i stanowi realne wsparcie w zabezpieczeniu mienia firmy, które znajduje się w tym pomieszczeniu. W sytuacji braku technicznego zabezpieczenia magazynu, rola psa ma znaczenie kluczowe dla bezpieczeństwa przechowywanych produktów.

Czy posiadanie psa jest niezbędne w celu zabezpieczenia magazynu przed potencjalnymi zagrożeniami?

Odpowiedź: Tak, posiadanie psa jest niezbędne w celu zabezpieczenia magazynu przed potencjalnymi zagrożeniami. Magazyn znajduje się w zaadaptowanym pomieszczeniu mieszkalnym, a drzwi do niego są standardowymi drzwiami pokojowymi, które nie posiadają specjalistycznych zabezpieczeń antywłamaniowych. Ze względu na brak stałej ochrony fizycznej oraz ograniczone zabezpieczenia techniczne, obecność psa pełni kluczową rolę w ochronie mienia. Pies reaguje na obecność obcych osób, szczekaniem odstrasza potencjalnych intruzów i zapewnia bieżący nadzór nad terenem. Dzięki temu jego rola ma charakter nie tylko prewencyjny, ale również praktyczny – pies zastępuje inne formy ochrony, które byłyby trudne do zastosowania lub kosztowne. W opisanych warunkach posiadanie psa jest realnie niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa przechowywanych towarów, które stanowią źródło przychodów z działalności gospodarczej.

Czy jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług?

Odpowiedź: W odpowiedzi na zapytanie Wnioskodawca informuje, że obecnie nie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT). Działalność gospodarcza prowadzona przez Wnioskodawcę (…) została czasowo zawieszona. Powodem zawieszenia była (…). Jednocześnie informuję, że od początku przyszłego roku Wnioskodawca planuje wznowienie działalności gospodarczej na terenie Polski oraz ponowną rejestrację jako czynny podatnik VAT, (…). W przeszłości Wnioskodawca był zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT i rozliczał podatek od towarów i usług zgodnie z obowiązującymi przepisami. Status ten wygasł automatycznie w związku z zawieszeniem działalności.

Od kiedy (proszę wskazać miesiąc i rok) i w jakim zakresie prowadzi Pan działalność gospodarczą?

Odpowiedź: Działalność gospodarczą Wnioskodawca prowadzi od (…) pod nazwą (…). W ramach działalności Wnioskodawca prowadził sprzedaż głównie za pośrednictwem własnego sklepu internetowego oraz (…). Wnioskodawca sprzedawał produkty z różnych kategorii,  (…). Działalność była prowadzona do momentu czasowego zawieszenia z powodów ekonomicznych oraz (…). Obecnie Wnioskodawca (…) planowane jest wznowienie działalności z (…) w zakresie odpowiadającym poprzedniemu profilowi sprzedaży.

Do jakich czynności wykorzystuje Pan poniesione wydatki związane z utrzymaniem psa, tj. czy do czynności:

-opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, wg właściwej stawki,

-zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług,

-niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Odpowiedź: Poniesione wydatki związane z utrzymaniem psa Wnioskodawca wykorzystuje przede wszystkim do zabezpieczenia magazynu, który jest miejscem przechowywania towarów związanych z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą. Jednocześnie należy zaznaczyć, że nie jest możliwe precyzyjne przyporządkowanie wydatków na utrzymanie psa do konkretnych kategorii podatkowych, ponieważ pies jest zwierzęciem pełniącym funkcję ochronną, a jego utrzymanie nie jest standardową czynnością gospodarczą.

Pytanie

Czy w związku z powyższym przysługuje Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków na utrzymanie tego psa, jeżeli są one udokumentowane fakturami VAT wystawionymi na dane działalności gospodarczej Wnioskodawcy? (oznaczone nr 2 we wniosku)

Pana stanowisko w sprawie (sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki te mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów jako spełniające warunki ustawowe. W ocenie Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków na utrzymanie psa, o ile:

‒wydatki te są faktycznie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą,

‒są one udokumentowane fakturami VAT wystawionymi na dane firmy Wnioskodawcy,

‒a pies pełni funkcję ochronną bezpośrednio związaną z zabezpieczeniem mienia (magazynu z towarami), które stanowi źródło opodatkowanych przychodów.

Podstawą prawną jest art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), który stanowi: „W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (...)”.

W opisanej sytuacji pies jest wykorzystywany do zabezpieczenia majątku firmy – towarów handlowych przechowywanych w pomieszczeniu magazynowym. Towary te są sprzedawane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a sprzedaż ta podlega opodatkowaniu VAT.

Wydatki takie jak:

‒karma,

‒środki higieniczne,

‒opieka weterynaryjna,

‒szkolenie,

‒akcesoria (…).

Mogą być uznane za pośrednio związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych, ponieważ dotyczą zabezpieczenia mienia służącego tej działalności.

W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, że w przypadku prawidłowego udokumentowania wydatków fakturami VAT przysługuje Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku VAT od tych wydatków.

Ponadto Wnioskodawca podaje, że w złożonym wniosku Wnioskodawcy chodziło wyłącznie o zdarzenie przyszłe – Wnioskodawca chciał ustalić, czy w przedstawionej sytuacji będzie miał prawo do odliczenia VAT oraz zaliczenia wydatków na utrzymanie psa do kosztów uzyskania przychodów w jednoosobowej działalności gospodarczej. Na dzień dzisiejszy Wnioskodawca nie ujmuje takich faktur zakupu w rozliczeniach firmy.

Wnioskodawca wskazuje, że (…).

Pies nie został nabyty w sposób planowany. (…). W ciągu dnia pies przebywa w pobliżu domu oraz posesji, pilnując otoczenia, a jednocześnie często znajduje się również w pomieszczeniu magazynowo biurowym, gdzie Wnioskodawca wykonuje codzienne obowiązki związane z firmą. Przebywa przy Wnioskodawcy praktycznie cały czas. Pies wyraźnie reaguje na obecność osób trzecich – zanim jeszcze kurier wejdzie na teren posesji, pies wyczuwa jego obecność i zaczyna szczekać, co działa odstraszająco i wzmacnia bezpieczeństwo działalności. W nocy pies śpi na korytarzu, tuż przy zamkniętych drzwiach prowadzących do pomieszczenia magazynowego. To miejsce wybrał sobie sam i przebywa tam każdej nocy, traktując je jako swoje stałe legowisko. Dzięki tej lokalizacji pies natychmiast reaguje na wszelkie dźwięki czy ruch w pobliżu drzwi, co stanowi istotne zabezpieczenie przed niepowołanym dostępem. Jego obecność przy zamkniętych drzwiach magazynu pełni funkcję realnej ochrony towarów handlowych przechowywanych wewnątrz, które stanowią źródło przychodów z działalności gospodarczej.

Wnioskodawca uważa, że przedstawiona sytuacja jest całkowicie naturalna i spotykana również w wielu innych gospodarstwach domowych, w których prowadzona jest działalność gospodarcza na prywatnej posesji. Pies, będący częścią domu i otoczenia, jednocześnie pełni funkcję ochronną dla mienia firmowego, co stanowi racjonalne i praktyczne rozwiązanie, a nie wyjątek.

Wnioskodawca mieszka na wsi, gdzie zabudowa jest rozproszona – domy znajdują się w pewnej odległości od siebie. Posesja Wnioskodawcy położona jest przy lesie oraz w pobliżu drogi krajowej. Choć działka, na której znajduje się dom i pomieszczenie magazynowe, nie jest formalnie oznaczona jako teren zagrożony, jej lokalizacja – z dala od zwartej zabudowy i w sąsiedztwie terenów otwartych – powoduje zwiększone ryzyko wtargnięć osób trzecich lub kradzieży. W takich warunkach obecność psa pełniącego funkcję ochronną jest w pełni uzasadniona i stanowi realny środek zabezpieczający mienie, zarówno prywatne, jak i firmowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej „ustawą”:

W zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Ponadto, wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Na zakres prawa do odliczenia w sposób bezpośredni wpływa status danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z powołanymi przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Należy zauważyć przy tym, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Jak wskazano powyżej, najistotniejszym warunkiem umożliwiającym czynnemu podatnikowi VAT realizację prawa do odliczenia, jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Jednocześnie oceny, czy związek ten istnieje lub będzie istniał w przyszłości, należy dokonać w momencie realizowania zakupów, zgodnie z zasadą niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik – aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego – nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych. Zatem niezwykle istotny jest charakter związku występującego między zakupami, a prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary lub usługi służą np. dalszej odsprzedaży lub też są niezbędne do wytworzenia towarów lub wykonania usług będących przedmiotem sprzedaży. Bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania firmy (przedsiębiorstwa) - mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, iż określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do obrotu osiąganego przez podatnika, np. poprzez odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości.

Związek z czynnościami opodatkowanymi, jako przesłanka prawa do odliczenia, opisany został w orzecznictwie TSUE (np. wyrok z 6 kwietnia 1994 r. w sprawie C-4/94 BLP Group PLC przeciwko Commissioners of Customs and Excise, z 8 czerwca 2000 r. w sprawie C-98/98 Commissioners of Customs and Excise przeciwko Midland Bank plc, z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 CIBO Participations S.A. przeciwko Directeur régional des impas du Nord-Pas-de-Calais, z 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 Kretztechnik AG przeciwko Finanzamt Linz).

W świetle tych orzeczeń, na gruncie art. 86 ust. 1 ustawy, tak samo jak na gruncie art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE, co do zasady, niezbędnym warunkiem odliczenia podatku naliczonego jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy zakupami (wydatkami), a konkretną transakcją opodatkowaną. Wydatki te powinny stanowić część składową kosztów świadczenia, uwzględnioną w cenie. Przyjmuje się również, że związek pośredni, występuje w przypadku wydatków zaliczanych do tzw. kosztów ogólnych, jeżeli stanowią one element cenotwórczy produktów podatnika. W odniesieniu właśnie do tego rodzaju wydatków podatnikowi powinno przysługiwać prawo do odliczenia z tytułu tych zakupów (wydatków) w takim zakresie, w jakim ogólna działalność daje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego (por. J. Zubrzycki Leksykon VAT 2013; Oficyna Wydawnicza UNIMEX; Wrocław 2013, s. 664 i in.).

W opisie sprawy i jego uzupełnieniu wskazał Pan, że:

‒Od (…) prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą w formie sklepu internetowego, która została czasowo zawieszona.Od początku przyszłego roku planuje Pan wznowienie działalności gospodarczej na terenie Polski oraz ponowną rejestrację jako czynny podatnik VAT.

‒Miejscem prowadzenia działalności jest dom (…), w którym Pan mieszka, (…)

‒Na potrzeby prowadzenia działalności wyodrębnił Pan jedno pomieszczenie w domu, które zostało przeznaczone wyłącznie na cele magazynowe. Pomieszczenie to służy wyłącznie do przechowywania towarów handlowych – nie jest wykorzystywane do celów prywatnych. Znajdują się w nim (…) związane z prowadzeniem sklepu internetowego. Dostęp do magazynu odbywa się przez ogólnodostępny korytarz, w którym przebywa w nocy mały pies będący zwierzęciem domowym. Korytarz ten nie jest częścią powierzchni przeznaczonej do działalności gospodarczej – służy celom mieszkalnym i komunikacyjnym. Magazyn jest jednak fizycznie zamykany i nieprzeznaczony do użytku domowego. Magazyn opisany we wniosku znajduje się w pomieszczeniu zaadaptowanym z pokoju w budynku mieszkalnym. Drzwi do magazynu są standardowymi drzwiami pokojowymi, takimi jak w typowym domu (…). Nie posiadają dodatkowych, specjalistycznych zamków ani zabezpieczeń antywłamaniowych.

‒Pies wskazany we wniosku to mieszaniec (…).

‒Pies został (…) Nie był kupiony ani nabyty w sposób planowany, a jego pierwotnym przeznaczeniem nie były ani potrzeby osobiste, ani wykorzystanie w działalności gospodarczej. (…).

‒Pan jest głównie odpowiedzialny za wyżywienie psa, jego kondycję fizyczną, wyprowadzanie oraz leczenie weterynaryjne. (…) – opieka nad nim odbywa się w ramach wspólnego funkcjonowania gospodarstwa domowego.

‒W godzinach nocnych mały pies regularnie śpi na co dzień w godzinach od 18:00 do 07:00 bezpośrednio pod drzwiami prowadzącymi do magazynu (w ciągu dnia chodzi dookoła domu), co pełni funkcję odstraszającą wobec potencjalnych osób niepowołanych – w praktyce jest to forma naturalnego „monitoringu”, która zwiększa bezpieczeństwo przechowywanych towarów. W przypadku pojawienia się osoby obcej lub podejrzanego hałasu pies szczeka i natychmiastowo budzi mieszkańców domu, co pełni istotną rolę w zabezpieczeniu przechowywanych towarów przed kradzieżą lub dostępem osób niepowołanych. Jego obecność znacząco ogranicza ryzyko związane z nieuprawnionym dostępem do pomieszczenia magazynowego. W ciągu dnia pies również wspiera działalność – szczeka w reakcji na pojawienie się kurierów przychodzących po odbiór paczek, co pozwala szybciej zareagować i przygotować przesyłki.

‒Pies nie jest wykorzystywany wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej. Przebywa na terenie posesji, na której znajduje się zarówno dom rodziny Wnioskodawcy, w którym znajduje się pomieszczenie magazynowe związane z prowadzoną działalnością.

‒Pies pełni funkcję ochronną zarówno w zakresie zabezpieczenia mienia prywatnego, jak i firmowego. Pies jest elementem niezbędnym w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Pełni on funkcję ochronną, zabezpieczając pomieszczenie magazynowe, w którym przechowywane są towary stanowiące źródło przychodów firmy. Magazyn znajduje się na terenie posesji, na której pies na stałe przebywa. Jego obecność działa odstraszająco i prewencyjnie wobec potencjalnych zagrożeń, takich jak kradzież, włamanie czy nieuprawnione wtargnięcie na teren firmy.

‒Jest Pan w stanie w przybliżeniu obiektywnie określić zakres, w jakim pies wykorzystywany jest do celów działalności gospodarczej oraz do celów prywatnych. Na podstawie codziennej obserwacji szacuje Pan, że około (…) czasu jego obecności służy celom związanym z działalnością gospodarczą, natomiast pozostałe (…) dotyczy celów prywatnych, głównie poza godzinami pracy oraz w dni wolne. Choć dokładne rozdzielenie nie jest możliwe w sposób matematyczny, taki szacunkowy podział jest oparty na rzeczywistym funkcjonowaniu psa w przestrzeni połączonej z miejscem prowadzenia działalności.

‒Poniesione wydatki związane z utrzymaniem psa wykorzystuje Pan przede wszystkim do zabezpieczenia magazynu, który jest miejscem przechowywania towarów związanych z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą. Jednocześnie należy zaznaczyć, że nie jest możliwe precyzyjne przyporządkowanie wydatków na utrzymanie psa do konkretnych kategorii podatkowych, ponieważ pies jest zwierzęciem pełniącym funkcję ochronną, a jego utrzymanie nie jest standardową czynnością gospodarczą.

Odnosząc się do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego w pierwszej kolejności należy zauważyć, że z prawa do odliczenia podatku VAT skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni. Jeżeli podatnik nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, to takie prawo nie przysługuje. Z kolei, czynnemu zarejestrowanemu podatnikowi podatku VAT, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.