Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług, w kwestii objętej pytaniami nr 7, 8 i 9 jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej m.in. w zakresie podatku od towarów i usług, w kwestii objętej pytaniami nr 7, 8 i 9.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 27 czerwca 2025 r. oraz pismem z 25 lipca 2025 r.

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

A.

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

B.

3)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

C.

4)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

D.

5)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

E.

6)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

F.

7)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

G.

8)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

H.

Opis zdarzenia przyszłego 

A. Polska Sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania – dalej jako: „Spółka”) oraz pozostali Uczestnicy są członkami grupy kapitałowej A. (dalej: „Grupa A.”), podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych, podlegającymi w Rzeczypospolitej Polskiej opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania oraz podmiotami zarejestrowanymi jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług. Grupa A. jest międzynarodowym koncernem świadczącym (…).

Wskazana wyżej Spółka oraz Pozostałe Spółki z Grupy, występujące ze wspólnym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, będą dalej określane łącznie jako: „Zainteresowani”, „Uczestnicy Systemu” lub „Uczestnicy”. Jednocześnie jako „uczestnicy systemu” oraz „uczestnicy” będą określane inne podmioty z Grupy A. uczestniczące w systemie zarządzania środkami pieniężnymi (będącym przedmiotem niniejszego wniosku), niebędące stronami postępowania.

Zainteresowani zamierzają zawrzeć Umowę Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków (dalej: „Umowa”) z podmiotem dominującym z Grupy – A. Niemcy (dalej: „A. SE”, „Koordynujący”) oraz Bankiem z siedzibą we Francji, działającym przez swój oddział z siedzibą w Niemczech (dalej: „X. Bank”) i Bankiem - Bank X (...) z siedzibą w Polsce (dalej: „Bank”), na podstawie której będzie świadczona na rzecz Zainteresowanych usługa zarządzania płynnością finansową tzw. cash pooling (dalej: „Usługa”, „Cash pooling”). Usługa polega na zarządzaniu fizycznymi przepływami środków finansowych między rachunkami bieżącymi klientów tej usługi. Celem zawarcia Umowy jest możliwie najbardziej korzystne zarządzanie posiadanymi środkami pieniężnymi, efektywne finansowanie bieżących potrzeb Uczestników Systemu w zakresie kapitału obrotowego oraz poprawa płynności finansowej poszczególnych Uczestników, jak i całej Grupy.

Zainteresowani są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Poniżej zostały przedstawione powiązania Zainteresowanych z Koordynującym:

1.A. Polska Sp. z o.o.: Jedynym udziałowcem A. Polska Sp. z o.o. jest A. jedynym udziałowcem jest A. SE (Koordynujący).

2.B. Sp. z o.o.: Jedynym udziałowcem A. (…) jedynym udziałowcem jest A.SE (Koordynujący).

3.C. Sp. z o.o.: Jedynym udziałowcem (…) jedynym udziałowcem jest A. SE (Koordynujący).

4.D. S.A.: Posiadaczem większości akcji (…) której jedynym udziałowcem jest A.SE (Koordynujący).

5.E. Sp. z o.o.: Jedynym (…) jedynym udziałowcem jest A. SE & Co. KG (Koordynujący).

6.F. Sp. z o.o.: Jedynym udziałowcem (…) jest A. SE (Koordynujący).

7.G. W. Sp. z o.o.: Większościowym udziałowcem (…) jedynym udziałowcem jest A. SE (Koordynujący).

8.H. (…). Większościowym udziałowcem B. C – jest A. SE (Koordynujący).

X. Bank i Bank nie są względem Zainteresowanych podmiotami powiązanymi, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Schemat świadczenia Usługi został opisany poniżej.

Koordynujący zamierza zawrzeć umowę „Cash Concentration Agreement” (dalej: „Umowa Multi-Entity”) z X. Bankiem. W ramach Umowy Multi-Entity zostaną określone prawa i obowiązki Koordynującego oraz X. Banku. R .SE pełnić będzie w związku z realizacją Umowy Multi-Entity funkcję Koordynującego, dla którego X. Bank otworzy obok rachunku bieżącego prowadzonego dla Koordynującego, jako uczestnika systemu (dalej: „Rachunek Główny Koordynującego”), także rachunek, na którym na koniec każdego dnia wykazywane będzie saldo końcowe wszystkich rachunków uczestników systemu (dalej: „Rachunek Pomocniczy Koordynującego”). Stronami Umowy Multi-Entity będą także spółki z Grupy A. , które wyrażą taką chęć. X. Bank będzie prowadził dla każdego z takich podmiotów rachunek bieżący. Jednocześnie w Umowie Multi-Entity zostanie wskazana możliwość zawarcia analogicznych umów przez podmioty z Grupy A. i inne banki będące członkami grupy Banku, w celu ułatwienia uczestniczenia w Cash poolingu podmiotom z Grupy A. mającym siedzibę w różnych krajach.

Za świadczenie Usługi X. Bank otrzyma wynagrodzenie, które będzie pobierane z Rachunku Pomocniczego Koordynującego. Wysokość wynagrodzenia zostanie określona w załączniku do Umowy Multi-Entity.

Świadczenie Usług (w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 A. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 A. poz. 361 z późn. zm., dalej: „Ustawa o VAT”) przez X. Bank będzie polegało na zarządzaniu saldami na poszczególnych rachunkach bieżących w taki sposób, że na koniec każdego dnia:

a.X. Bank dokona przelewu nadwyżki środków pozostającej na rachunku bieżącym uczestnika systemu ponad ustalone w Umowie M. saldo na Rachunek Pomocniczy Koordynującego;

b.X. Bank dokona przelewu środków pieniężnych na pokrycie salda niższego od ustalonego w Umowie M. na rachunku bieżącym uczestnika systemu ze środków pochodzących z Rachunku Pomocniczego Koordynującego.

Celem powyższych operacji (dalej: „Sweeping”) ma być to, aby na koniec każdego dnia saldo na rachunku bieżącym uczestnika systemu odpowiadało saldu ustalonemu w załączniku do Umowy M.

Ponadto, X. Bank będzie świadczył na rzecz uczestników systemu dodatkowe usługi (dalej: „Usługi dodatkowe”):

-sporządzania w formie elektronicznej raportów z dokonanych operacji Sweepingu w ramach rachunku bieżącego danego uczestnika,

-sporządzania powiadomień o stanie rachunków bieżących uczestników systemu,

-sporządzania raportów dotyczących wewnątrzgrupowych zobowiązań i należności wynikających z transakcji Cash poolingu,

-regulowania w imieniu uczestników systemuzobowiązań odsetkowych wynikających z Cash poolingu.

Koordynujący będzie w ramach Umowy Multi-Entity pełnił następujące funkcje wobec X. Banku oraz podmiotów z Grupy A.:

1.Udzielania, zmiany lub wycofania upoważnienia do przeprowadzania operacji Sweepingu przez X. Bank,

2.Wyrażenia zgody na dodanie lub usunięcie rachunków bieżących uczestników z systemu,

3.Wyrażenia zgody na przystąpienie do systemu podmiotów z Grupy A. i banków z Grupy P.,

4.Sporządzenia stosownych dokumentów dla podmiotu z Grupy A., który będzie zainteresowany dołączeniem do systemu,

5.Żądania wykonania, zmiany zasad lub zakończenia świadczenia którejkolwiek z dodatkowych usług,

6.Dostarczania X. Bankowi wszelkich niezbędnych informacji,

7.Przekazywania i odbierania w imieniu uczestników systemu zawiadomień, wniosków, żądań i innych komunikatów do X. Banku w taki sposób, że dany uczestnik systemu będzie związany tak, jakby sam przekazał lub odebrał odpowiednie zawiadomienie, wniosek, żądanie lub inny komunikat. W przypadku wystąpienia sprzeczności treści pomiędzy takimi komunikatami przekazanymi do X. Banku przez Koordynującego i uczestnika systemu, pierwszeństwo będą miały komunikaty przekazane przez Koordynującego.

W celu dołączenia do grupowego Cash poolingu, Zainteresowani wskazani we wstępie niniejszego wniosku zamierzają zawrzeć Umowę z Bankiem (X. Bank (...)), na mocy wskazanej w Umowie Multi-Entity możliwości przystąpienia w ten sposób do grupowego systemu Cash poolingu. Umowa zostanie zawarta z podmiotem dominującym z Grupy – A. SE (Koordynującym) oraz X. Bankiem, jak również Bankiem. Na jej podstawie będzie świadczona na rzecz Zainteresowanych usługa Cash poolingu.

Umowa określi warunki uczestnictwa w Systemie, zasady funkcjonowania Systemu, odpowiedzialność stron w związku z Umową oraz inne wzajemne prawa i obowiązki stron związane z jej funkcjonowaniem. Dla każdego z Uczestników Systemu Bank będzie prowadził rachunek bieżący (dalej: „Rachunek Główny”).

Bank będzie prowadził Rachunki Główne Zainteresowanych. Umowa przewiduje możliwość dołączenia innych podmiotów z Grupy A. do Umowy w przyszłości. Bank w ramach świadczonej Usługi będzie podlegał pod X. Bank. Ustalenia Koordynującego dokonane w imieniu Uczestników Systemu z X. Bankiem będą jednocześnie implementowane przez Bank.

Poszczególni Uczestnicy Systemu będą mogli dysponować środkami pieniężnymi, zgromadzonymi na Rachunkach Głównych, zgodnie z zasadami określonymi w Umowie oraz umowie rachunku bankowego. Bank będzie wypłacał każdemu Uczestnikowi Systemu odsetki od salda środków pieniężnych zgromadzonych na Rachunku Głównym w wysokości:

-sumy jednomiesięcznej stopy bazowej ESTR i marży 0,085% – dla sald dodatnich

-sumy jednomiesięcznej stopy bazowej ESTR i marży 0,085%, powiększonej o 1 punkt procentowy – dla sald ujemnych.

Odsetki będą naliczane od dziennych sald środków pieniężnych, zgromadzonych na Rachunku Głównym odpowiedniego Uczestnika, na podstawie rzeczywistej liczby dni w danym miesiącu i będą księgowane na odpowiednich Rachunkach Głównych.

Bank udzieli Uczestnikom Systemu, po uzgodnieniu z Koordynującym, wewnątrzbankowych dziennych limitów transakcyjnych (ang. Intraday Limits) w Rachunkach Głównych poszczególnych Uczestników. Dzienne limity transakcyjne nie stanowią rodzaju linii kredytowych. Koordynujący od dnia wejścia w życie postanowień Umowy będzie miał prawo zlecać do X. Banku ustanowienie i zmianę wysokości ww. limitów na zasadach wskazanych w Umowie. Każdy Uczestnik może codziennie działać w ramach przyznanego mu limitu (ang. Intraday Limits). Do realizacji płatności wychodzących zawsze wykorzystywany jest aktualny stan konta (uwzględniający również odpowiednie wpływy), powiększony o dostępny limit. W przypadku przekroczenia limitu uruchamiany jest wewnętrzny proces zatwierdzania w banku poprzez Rachunek Główny Koordynującego. Koordynujący ponosi – zgodnie z umową – odpowiedzialność za zadłużenie poszczególnych subkont. W ramach mechanizmu zero balancing na Rachunkach Głównych Uczestników zawsze utrzymywany będzie zerowe saldo, co oznacza, że bank nie będzie naliczał odsetek. Konto główne jest rozliczane zgodnie z odpowiednią umową kredytową.

Każdy z Uczestników nieodwołalnie upoważni Bank do obciążenia jego Rachunku Głównego, a Koordynujący upoważni X. Bank do obciążenia Rachunku Głównego Koordynującego i Rachunku Pomocniczego Koordynującego, kwotami wykorzystanego limitu niespłaconego przez Uczestnika, który wykorzystał limit.

Wskazane wyżej transfery są transferami rzeczywistymi, tzn. Bank faktycznie dokonuje przelewu środków między poszczególnymi rachunkami. Czynność ta wykonywana jest przez system bankowy automatycznie, bez udziału Uczestników – w oparciu o wyrażoną przez nich wcześniej zgodę na takie działanie.

Uczestnicy Systemu wyrażą zgodę na to, aby w przypadku rezygnacji przez A. SE & Co. KG z pełnienia funkcji Koordynującego, wyznaczył on swojego następcę, który zostanie upoważniony do przejęcia wszystkich praw i obowiązków Koordynującego.

Całokształt obowiązków wynikających z pełnienia funkcji Koordynującego będzie wynikał zasadniczo z zawartej Umowy. Za pełnienie swoich funkcji Koordynujący nie będzie otrzymywał wynagrodzenia (innego niż ewentualny przychód odsetkowy wynikający z wykazywania sald dodatnich w ramach transakcji Cash poolingu). Wszystkie istotne funkcje w ramach transakcji są wykonywane przez X. Bank i Bank, zaś rola Koordynującego ogranicza się do czynności pomocniczych i administrowania transakcją. Nie świadczy on więc przedmiotowych Usług na rzecz Uczestników systemu.

Po dokonaniu transakcji na odpowiednich Rachunkach Głównych, Bank będzie doręczał każdemu Uczestnikowi Systemu wyciągi w formie elektronicznej, odzwierciedlające transakcje dokonane na Rachunku Głównym, kwoty wykorzystanego limitu zadłużenia, a także aktualne saldo na tymże rachunku – w ramach świadczenia Usług dodatkowych. Ponadto, Bank doręczał będzie raporty w formie elektronicznej odzwierciedlające przepływy środków pieniężnych pomiędzy Rachunkami Głównymi Uczestników Systemu a Rachunkiem Głównym Koordynującego. Bank poinformuje także Uczestników Systemu o odsetkach naliczonych w wyniku wykorzystania ich środków pieniężnych przez innych Uczestników lub w wyniku zasilenia Rachunku Głównego danego Uczestnika środkami pieniężnymi pochodzącymi od innych Uczestników Systemu. Koordynujący otrzyma raporty uwzględniające wszystkie Rachunki Główne biorące udział w Systemie, natomiast pozostali Uczestnicy Systemu otrzymają raporty dotyczące wyłącznie własnego Rachunku Głównego.

Bank będzie pobierał miesięczną centralnie od Koordynującego opłatę z tytułu uczestnictwa w Usłudze Cash poolingu. Ponadto, X. Bank pobierze jednorazową opłatę z tytułu wdrożenia Systemu (opłata pobrana w ciężar Rachunku Pomocniczego Koordynującego) oraz jednorazową opłatę z tytułu wdrożenia zmiany konfiguracji Systemu (opłata pobrana w ciężar Rachunku Pomocniczego Koordynującego po dniu podpisania aneksu wprowadzającego ustalenia dotyczące konfiguracji).

Zainteresowani nie wykluczają, że w przyszłości do Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków (dalej: „System”) dołączą kolejne podmioty należące do Grupy, będące podmiotami powiązanymi w rozumieniu Ustawy z dnia 15 lutego 1992 A. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 A. poz. 2805 z późn. zm., dalej: „Ustawa o CIT”).

Pismem z 27 czerwca 2025 A. oraz pismem z 25 lipca 2025 A. uzupełnili Państwo opis zdarzenia przyszłego wyjaśniając m.in.:

(…).

5)Czy Koordynujący (A. SE), który posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Niemiec jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy z dnia 11 marca 2004 A. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 A., poz. 361 ze zm.)?

Koordynujący jest podatnikiem podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT, tj. wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą w państwie swojej rezydencji tj. w Niemczech.

6)Czy Koordynujący (A. SE), posiada/będzie posiadać na terytorium Polski siedzibę działalności gospodarczej, lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, lub też będzie zarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług na terytorium Polski?

Koordynujący nie będzie posiadał na terytorium Polski siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności ani też nie będzie zarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług na terytorium Polski.

7)Z jakiego miejsca prowadzonej działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej Koordynujący (A. SE) będzie wykonywać czynności w ramach umowy cash poolingu?

A. SE będzie wykonywał czynności w ramach umowy cash-poolingu z siedziby swojej działalności, tj. z terytorium Niemiec.

8)Czy X. Bank jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy z dnia 11 marca 2004 A. o podatku od towarów i usług?

X. Bank jest podatnikiem podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT, tj. wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą w państwie swojej rezydencji.

9)Czy X. Bank, posiada/będzie posiadać na terytorium Polski siedzibę działalności gospodarczej, lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, lub też będzie zarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług na terytorium Polski?

X. Bank nie będzie posiadał na terytorium Polski siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności ani też nie będzie zarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług na terytorium Polski.

10)Z jakiego miejsca prowadzonej działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej X. Bank będzie wykonywać czynności w ramach umowy cash poolingu na rzecz Uczestników?

X. Bank będzie wykonywał czynności w ramach umowy cash-poolingu z siedziby swojej działalności, tj. z terytorium Niemiec.

11)Czy Zainteresowany będący stroną postępowania oraz Zainteresowani niebędący stroną postępowania będą wypłacać wynagrodzenie tylko na rzecz X. Bank?

Wnioskodawca oraz Zainteresowani niebędący stroną postępowania będą wypłacać wynagrodzenie na rzecz X. Banku.

Koordynujący w ramach Umowy nie będzie wykonywał na rzecz Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych niebędących stronę postępowania żadnych czynności za wynagrodzeniem. Tym samym Wnioskodawca oraz Zainteresowani niebędący stroną postępowania nie będą wypłacać wynagrodzenia na rzecz Koordynującego.

12)Czy Zainteresowany będący stroną postępowania oraz Zainteresowani niebędący stroną postępowania będą wypłacać wynagrodzenie również na rzecz X. Bank (...) z siedzibą w Polsce (dalej: „Bank”)?

Tak, Wnioskodawca oraz Zainteresowani niebędący stroną postępowania będą wypłacać wynagrodzenie również na rzecz Banku.

13)Czy Zainteresowany będący stroną postępowania oraz Zainteresowani niebędący stroną postępowania posiadają/będą posiadać na terytorium Niemiec siedzibę działalności gospodarczej, lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, lub też są/będą zarejestrowani dla celów podatku od wartości dodanej na terytorium Niemiec?

Zainteresowany będący stroną postępowania oraz Zainteresowani niebędący stroną postępowania nie będą posiadali na terytorium Niemiec siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności ani też nie będą zarejestrowani dla celów podatku od towarów i usług na terytorium Niemiec (ostateczne brzmienie teksu przedstawione w piśmie z 25 lipca 2025 A.)

14)Czy w Umowie cash poolingu będzie ustalone wynagrodzenie dla Koordynującego?

a.jeżeli tak, to kto z Państwa (który podmiot z pośród zainteresowanych) będzie wypłacał wynagrodzenie na rzecz Koordynującego - Zainteresowany będący stroną postępowania oraz/ lub Zainteresowani nie będący stroną postępowania?

b.czy wynagrodzenie będzie wypłacane w postaci odsetek ustalanych w wyższej wysokości niż dla pozostałych Uczestników, czy będzie wpłacane np. w formie marży, itp.)?

Koordynujący w ramach Umowy nie będzie wykonywał na rzecz Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych niebędących stroną postępowania żadnych czynności za wynagrodzeniem. Za pełnienie swoich funkcji Koordynujący nie będzie otrzymywał wynagrodzenia (innego niż ewentualny przychód odsetkowy wynikający z wykazywania sald dodatnich w ramach transakcji Cash poolingu). Wszystkie istotne funkcje w ramach transakcji są wykonywane przez X. Bank i Bank, zaś rola Koordynującego ogranicza się do czynności pomocniczych i administrowania transakcją.

Dodatkowo wskazali Państwo, iż Zainteresowany będący stroną postępowania oraz Zainteresowani niebędący stroną postępowania jako Uczestnicy nie będą wykonywać w ramach Umowy żadnych aktywnych czynności. Ich rola będzie ograniczać się do wykonywania czynności technicznych/biernych, takich jak np. udostępnienie rachunku bankowego, monitorowanie stanu konta itp. Nie będą oni też otrzymywać żadnego wynagrodzenia poza odsetkami wynikającymi z wykazywania sald dodatnich w ramach transakcji Cash poolingu. Wszystkie istotne funkcje w ramach transakcji są wykonywane przez X. Bank i Bank, rola Koordynującego ogranicza się do czynności pomocniczych i administrowania transakcją natomiast pozostali Uczestnicy wykonują jedynie czynności techniczne/bierne (informacja zawarta w piśmie z 25 lipca 2025 A.).

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług - oznaczone jak we wniosku

7. Czy Zainteresowani, z tytułu uczestnictwa w Systemie cash poolingu, w ramach Umowy zawartej z Bankiem, będą wykonywali czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT?

8. Czy Zainteresowani w ramach uczestnictwa w Systemie cash poolingu będą dokonywali importu usług, w rozumieniu art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT, od Koordynującego lub od X. Banku?

9. Czy Usługa cash poolingu świadczona przez X. Bank jest objęta zwolnieniem przedmiotowym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług

Stanowisko Wnioskodawców (pytanie nr 7)

Zdaniem Zainteresowanych, z tytułu uczestnictwa w systemie Cash poolingu, w ramach Umowy zawartej z Bankiem, nie będą oni wykonywali czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT. Tym samym nie będą zobowiązani do rozliczenia podatku VAT w przypadku otrzymania lub zapłaty odsetek od/na rzecz Koordynującego lub innego Uczestnika Systemu.

Uzasadnienie stanowiska (pytanie nr 7)

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 powołanej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przy czym towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT).

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja świadczenia usług zawarta w Ustawie o VAT ma zatem charakter dopełniający względem definicji dostawy towarów i usług, i świadczy o powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych przez podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Powyższe prowadzi także do wniosku, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowić będzie, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o VAT. Niemniej, muszą zostać przy tym spełnione poniższe warunki:

1)w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona – wierzyciel/nabywca – jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

2)świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne od strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie. Powyższe rozumienie pojęcia świadczenia usług Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził w indywidualnej interpretacji o sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.213.2024.4.JS. Przy czym, dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ww. Ustawy.

I tak, w świetle art. 8 ust. 2 pkt 2 Ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu istotny jest cel jej świadczenia. Jeśli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona.

Z uwagi na cechy charakterystyczne systemu cash poolingu należy zauważyć, że samo uczestniczenie w systemie cash poolingu nie stanowi świadczenia. Aby dana czynność była opodatkowana VAT, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT. Uczestnicy systemu cash poolingu nie będą świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz będą jedynie wykonywać elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez X. Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że Zainteresowani zamierzają przystąpić do oferowanego przez Bank systemu zarządzania płynnością finansową. Celem usługi świadczonej przez Bank jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów biorących w niej udział, poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej prowadzonej przez te podmioty. Umowa Cash poolingu polega na zarządzaniu przez Bank przepływami środków finansowych pomiędzy rachunkami bieżącymi klientów tej usługi – Uczestników Systemu, należących do jednej grupy kapitałowej. Usługa realizowana będzie w oparciu o Umowę, która zostanie zawarta pomiędzy Bankiem, Uczestnikami Systemu, X. Bankiem i Koordynującym.

Z uwagi na charakterystyczne cechy przedstawionego systemu, Zainteresowani stoją na stanowisku, że w przedmiotowej sprawie świadczącym usługi będzie X. Bank. Wykonując czynności polegające na zapewnieniu funkcjonowania Systemu, poprzez obsługę techniczną Systemu, dostarczenie infrastruktury informatycznej, pełnienie obowiązków sprawozdawczych związanych z prowadzonymi rachunkami, obliczanie odsetek, oraz dokonywanie codziennych transferów pomiędzy rachunkami Uczestników Systemu, X. Bank będzie świadczył kompleksową usługę finansową za którą otrzyma wynagrodzenie (opłaty) od każdego Uczestnika Systemu.

W związku z opisanym zdarzeniem przyszłym, rola Uczestników w Systemie ma charakter bierny i w dużej mierze będzie polegać na udostępnieniu własnych środków pieniężnych. Uczestnicy Systemu nie będą wykonywać jakichkolwiek aktywności na potrzeby realizacji Umowy Cash poolingu. Upoważnią oni jedynie jednego z Uczestników – Koordynującego – do wykonywania określonych czynności administracyjnych związanych z Umową.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Uczestników Systemu, nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego świadczenia przez inny podmiot Usługi Cash poolingu. W ramach Umowy Uczestnicy nie będą świadczyć sobie nawzajem żadnych usług, a jedynie będą odbiorcami usług świadczonych przez X. Bank.

W szczególności, w ocenie Zainteresowanych, nie można uznać, iż odsetki otrzymane w ramach uczestnictwa w Systemie stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług. Żaden z Uczestników nie zobowiązał się wobec któregokolwiek z pozostałych do zapewnienia lub udostępnienia określonej kwoty pieniężnej. Przekazywanie oraz pozyskiwanie środków odbywa się w związku z występującymi u każdego z zaangażowanych w System podmiotów, przejściowymi nadwyżkami lub niedoborami kapitału, których zarządzaniem zajmuje się X. Bank. Uzyskanie odsetek wiąże się z wykonywaniem przez X. Bank usług zarządzania środkami pieniężnymi, nie zaś świadczeniem jakichkolwiek usług przez Uczestników Systemu. W konsekwencji, w ramach Umowy zawartej z Bankiem, żaden z Uczestników nie świadczy usług w rozumieniu przepisów o VAT, ani nie nabywa usług od innych Uczestników.

Czynności podejmowane przez Uczestników w ramach opisanej Umowy, nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem usługi na podstawie art. 8 ust. 2 ww. Ustawy o VAT, nie dochodzi bowiem do realizacji żadnego świadczenia, które byłoby wykorzystywane do działalności innej niż działalność gospodarcza. Zawarcie Umowy z Bankiem jest ściśle powiązane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez wszystkich Uczestników Systemu i służyć ma lepszemu wykorzystywaniu posiadanych zasobów finansowych oraz minimalizacji kosztów finansowania zewnętrznego dla podmiotów w Grupie.

Zatem, w świetle art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT, czynności wykonywane przez Zainteresowanych w ramach uczestnictwa w systemie Cash poolingu pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Tym samym nie będą zobowiązani do rozliczenia podatku VAT w przypadku otrzymania lub zapłaty odsetek od/na rzecz Koordynującego lub innego Uczestnika Systemu.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone także przez organy podatkowe np.:

-interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 marca 2021 A.,

0112-KDIL1-1.4012.594.2020.3.AW;

-interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 lutego 2020 A., 0111-KDIB3-1.4012.856.2019.ICZ;

-interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 października 2023 A., 0111-KDIB3-1.4012.583.2023.3.IO.

Stanowisko Wnioskodawców (pytanie nr 8)

Zdaniem Wnioskodawców, w ramach uczestnictwa w Systemie cash poolingu będą oni dokonywali importu usług od X. Banku. Z kolei rola Koordynującego nie będzie świadczeniem usług w rozumieniu Ustawy o VAT, toteż Zainteresowani nie będą dokonywali od Koordynującego importu usług.

Uzasadnienie stanowiska (pytanie nr 8)

Z uwagi na cechy charakterystyczne systemu Cash poolingu, rolę usługodawcy pełni w ramach tej transakcji X. Bank, który będzie obsługiwać Umowę. Jest on odpowiedzialny za czynności, które stanowią istotę Cash poolingu, m. in. sumowanie sald rachunków wszystkich Uczestników, ustalanie wysokości odsetek na każdym z rachunków i wypłacanie tych odsetek lub pobieranie należnych odsetek.

Koordynujący w ramach Umowy nie będzie wykonywał na rzecz Uczestników systemu żadnych czynności za wynagrodzeniem. Koordynujący będzie jedynie odpowiedzialny za pełnienie funkcji administracyjnych, kontakt z X. Bankiem w imieniu Uczestników i wsparcie podmiotów z Grupy A. w zakresie dołączania do Systemu. W szczególności Koordynujący nie będzie zarządzał przepływem środków pieniężnych, które realizowane będą przez X. Bank lub Bank na rzecz Zainteresowanych. Podejmowane przez Koordynującego czynności nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem usługi, o którym mowa w art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT, gdyż nie mają one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Koordynującego. Umowa nie przewiduje żadnego wynagrodzenia dla Koordynującego, które byłoby mu należne od Uczestników systemu.

Zdaniem Zainteresowanych, w ramach Cash poolingu nie będą oni nabywali od Koordynującego jakichkolwiek usług, a w związku z tym nie będą dokonywali oni importu usług, który powinni rozliczać w Polsce.

W Systemie, którego dotyczy niniejszy wniosek, rolę usługodawcy będzie pełnił X. Bank. Będzie on świadczył na rzecz Zainteresowanych usługi w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT. W związku z tym Zainteresowani, w ramach uczestnictwa w Systemie, dokonają importu usług.

Stosownie do art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4, a więc nabywca usług, których usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski. Przywołany art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT wskazuje na sytuację, w której podatnikiem staje się nabywca usługi, jeśli dokonał on nabycia usługi od usługodawcy spoza terytorium kraju.

W związku z faktem, że X. Bank nie posiada siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, natomiast Zainteresowani spełniają warunki określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT (są podatnikami, o których mowa w art. 15 Ustawy o VAT, posiadającymi siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski), należy stwierdzić, że nabycie przez Zainteresowanych Usługi od X. Banku będzie stanowiło nich import usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT, a tym samym będą oni zobowiązani, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, do opodatkowania świadczonych przez X. Bank usług wykonywanych w ramach systemu Cash poolingu.

Stanowisko Wnioskodawców (pytanie nr 9)

Zdaniem Wnioskodawców Usługa cash poolingu świadczona przez X. Bank jest objęta zwolnieniem przedmiotowym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska (pytanie nr 9)

Usługa Cash poolingu jest usługą finansową polegającą na zarządzaniu środkami pieniężnymi. Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Przy czym, zgodnie z art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT, zwolnienie to nie ma zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu, usług doradztwa i usług w zakresie leasingu.

Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne Umowy, a także to, że wśród wymienionych w art. 43 ust. 15 cyt. ustawy czynności wyłączonych ze zwolnienia nie ma usług cash poolingu (zarządzania płynnością finansową), należy stwierdzić, że Usługi świadczone przez X. Bank na rzecz Zainteresowanych, w ramach opisanego Systemu, podlegać będą zwolnieniu od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług, w kwestii objętej pytaniami oznaczonymi we wniosku nr 7, 8 i 9 - jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 A. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 A., poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju, przez które – stosownie do definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy – rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT.

Należy zauważyć, iż świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy. Świadczenie usług dokonywane odpłatnie w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy:

Z powyższych zapisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

-w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),

-w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu:

Z opisu sprawy wynika, że Zainteresowani zamierzają zawrzeć Umowę Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków z podmiotem dominującym z Grupy – A. SE & Co. KG z siedzibą w (...), Niemcy oraz Bankiem P. S.A. z siedzibą we Francji, działającym przez swój oddział P. S.A. (...) z siedzibą w Niemczech i Bankiem X. Bank (...) z siedzibą w Polsce, na podstawie której będzie świadczona na rzecz Zainteresowanych usługa zarządzania płynnością finansową tzw. cash pooling. Usługa polega na zarządzaniu fizycznymi przepływami środków finansowych między rachunkami bieżącymi klientów tej usługi.

Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 7, dotyczą kwestii czy Zainteresowani, z tytułu uczestnictwa w Systemie cash poolingu, w ramach Umowy zawartej z Bankiem, będą wykonywali czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości należy wyjaśnić, że polskie przepisy podatkowe nie zawierają regulacji dotyczących umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana – umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników, to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Usługa cash poolingu jest zatem usługą zazwyczaj wykonywaną przez bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Z opisu sprawy wynika, że usługi świadczone przez X. Bank będą polegały na zarządzaniu saldami na poszczególnych rachunkach bieżących w taki sposób, że na koniec każdego dnia:

-X. Bank dokona przelewu nadwyżki środków pozostającej na rachunku bieżącym uczestnika systemu ponad ustalone w Umowie Multi-Entity saldo na Rachunek Pomocniczy Koordynującego;

-X. Bank dokona przelewu środków pieniężnych na pokrycie salda niższego od ustalonego w Umowie Multi-Entity na rachunku bieżącym uczestnika systemu ze środków pochodzących z Rachunku Pomocniczego Koordynującego.

Celem powyższych operacji ma być to, aby na koniec każdego dnia saldo na rachunku bieżącym uczestnika systemu odpowiadało saldu ustalonemu w załączniku do Umowy Multi-Entity.

Ponadto, X. Bank będzie świadczył na rzecz uczestników systemu dodatkowe usługi.

W celu dołączenia do grupowego Cash poolingu, Zainteresowani wskazani we wstępie niniejszego wniosku zamierzają zawrzeć Umowę z Bankiem (X. Bank (...)), na mocy wskazanej w Umowie Multi-Entity możliwości przystąpienia w ten sposób do grupowego systemu Cash poolingu. Umowa zostanie zawarta z podmiotem dominującym z Grupy – A. SE (Koordynującym) oraz X. Bankiem, jak również Bankiem. Na jej podstawie będzie świadczona na rzecz Zainteresowanych usługa Cash poolingu. Odsetki będą naliczane od dziennych sald środków pieniężnych, zgromadzonych na Rachunku Głównym odpowiedniego Uczestnika, na podstawie rzeczywistej liczby dni w danym miesiącu i będą księgowane na odpowiednich Rachunkach Głównych.

Za świadczenie Usługi X. Bank otrzyma wynagrodzenie, które będzie pobierane z Rachunku Pomocniczego Koordynującego. Wysokość wynagrodzenia zostanie określona w załączniku do Umowy Multi-Entity.

Ponadto Zainteresowany będący stroną postępowania oraz Zainteresowani niebędący stroną postępowania będą wypłacać wynagrodzenie również na rzecz X. Bank (...) z siedzibą w Polsce.

Natomiast jak wynika z opisu sprawy Państwo oraz Zainteresowani niebędący stroną postępowania nie będą wypłacać wynagrodzenia na rzecz Koordynującego.

Odnosząc się do kwestii opodatkowania czynności wykonywanych przez Państwa oraz pozostałych Zainteresowanych (jako Uczestników umowy cash poolingu) należy mieć na uwadze opis sprawy, z którego wynika, że Zainteresowany będący stroną postępowania oraz Zainteresowani niebędący stroną postępowania jako Uczestnicy nie będą wykonywać w ramach Umowy żadnych aktywnych czynności. Ich rola będzie ograniczać się do wykonywania czynności technicznych/biernych, takich jak np. udostępnienie rachunku bankowego, monitorowanie stanu konta itp. Nie będą oni też otrzymywać żadnego wynagrodzenia poza odsetkami wynikającymi z wykazywania sald dodatnich w ramach transakcji Cash poolingu. Wszystkie istotne funkcje w ramach transakcji są wykonywane przez X. Bank i Bank, rola Koordynującego ogranicza się do czynności pomocniczych i administrowania transakcją natomiast pozostali Uczestnicy wykonują jedynie czynności techniczne/bierne.

Wobec powyższego pomiędzy Zainteresowanym będącym stroną postępowania oraz Zainteresowanymi niebędącymi stroną postępowania nie będzie dochodziło do świadczenia jakichkolwiek usług, za które wypłacane byłoby świadczenie pieniężne, tym samym Państwo jako Uczestnik oraz pozostali Zainteresowani Uczestniczący systemu cash poolingu, nie będą świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

W kwestii opodatkowania czynności wykonywanych przez Koordynującego, należy uznać, że skoro Koordynujący w ramach Umowy nie będzie otrzymywał wynagrodzenia (innego niż ewentualny przychód odsetkowy wynikający z wykazywania sald dodatnich w ramach transakcji Cash poolingu) – to Koordynujący również nie będzie świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegających opodatkowaniu tym podatkiem na rzecz pozostałych Uczestników na podstawie Umowy Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie.

Natomiast w ramach opisanej Umowy cash poolingu podmiotami wykonującymi czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług będą X. Bank z siedzibą w Niemczech oraz X. Bank (...) z siedzibą w Polsce „Bank”. Natomiast beneficjentami świadczenia będą Uczestnicy Umowy cash poolingu. Ponieważ pomiędzy stronami, tj. pomiędzy X. Bank i Bank z siedzibą w Polsce oraz pozostałymi Uczestnikami, zaistnieje stosunek prawny – zawierana będzie Umowa cash poolingu, a czynności wykonywane przez wymienione Banki (X. Bank i Bank z siedzibą w Polsce) na podstawie wskazanej umowy będą dokonane odpłatnie – to należy uznać, że pomiędzy wymienionymi podmiotami będzie dochodzić do świadczenia odpłatnych usług.

Ponadto w celu dołączenia do grupowego Cash poolingu, Zainteresowani zamierzają zawrzeć Umowę z Bankiem (X. Bank (...)), na mocy wskazanej w Umowie Multi-Entity możliwości przystąpienia w ten sposób do grupowego systemu Cash poolingu. Umowa zostanie zawarta z podmiotem dominującym z Grupy – A. SE (Koordynującym) oraz X. Bankiem, jak również Bankiem. Na jej podstawie będzie świadczona na rzecz Zainteresowanych usługa Cash poolingu. Dla każdego z Uczestników Systemu - Bank będzie prowadził rachunek bieżący tzw. „Rachunek Główny”.

Państwo oraz pozostali Zainteresowani niebędący stroną postępowania będą wypłacać wynagrodzenie również na rzecz „Banku”.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz opis sprawy należy uznać, że opisane czynności wykonywane w ramach systemu cash poolingu, przez X. Bank w Niemczech oraz Bank z siedzibą w Polsce, będą dokonywane odpłatnie. Zatem X. Bank oraz Bank w Polsce będą wykonywać na rzecz Uczestników Umowy czynności, które będą stanowiły świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Wobec powyższego Państwa stanowisko, zgodnie z którym – Zainteresowani z tytułu uczestnictwa w systemie Cash poolingu, w ramach Umowy zawartej z Bankiem, nie będą wykonywali czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT i tym samym nie będą zobowiązani do rozliczenia podatku VAT w przypadku otrzymania lub zapłaty odsetek od/na rzecz Koordynującego lub innego Uczestnika Systemu – jest prawidłowe.

Kolejne Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 8, dotyczą kwestii czy Zainteresowani w ramach uczestnictwa w Systemie cash poolingu będą dokonywali importu usług, w rozumieniu art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT, od Koordynującego lub od X. Banku.

Odnosząc się do wskazanej kwestii należy wyjaśnić, że w przypadku świadczenia usług, gdy jedna ze stron posiada siedzibę działalności gospodarczej poza terytorium kraju, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlega/ będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski, czy też nie.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy:

Z kolei w świetle art. 17 ust. 2 ustawy:

Powołany art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wskazuje na sytuację, w której podatnikiem staje się nabywca usługi, jeśli dokonał on nabycia usługi od usługodawcy spoza terytorium kraju. Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę.

Stosownie do art. 28a ustawy:

Wskazany powyżej art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług.

W omawianej sprawie (jak wykazano wyżej), usługodawcą będzie X. Bank oraz Bank (X. Bank (...)).

Natomiast X. Bank, to podmiot posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Niemiec. Jak wyjaśniono X. Bank będzie wykonywał czynności w ramach umowy cash-poolingu z siedziby swojej działalności, tj. z terytorium Niemiec. Jest podatnikiem podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT, tj. wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą w państwie swojej rezydencji i X. Bank nie będzie posiadał na terytorium Polski siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności ani też nie będzie zarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług na terytorium Polski.

Natomiast beneficjenci usługi - Uczestnicy systemu Państwo oraz pozostali Zainteresowani - posiadają siedzibę działalności gospodarczej, lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, lub też będą zarejestrowani dla celów podatku od wartości dodanej na terytorium Polski.   

Skoro zatem usługodawca tj. X. Bank będzie dokonywać czynności na podstawie Umowy cash poolingu na rzecz Podmiotów mających siedzibę na terytorium Polski (tj. na Państwa rzecz oraz na rzecz pozostałych Zainteresowanych), to czynności te wykonywane w ramach systemu cah poolingu będą podlegać opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorców, czyli odpowiednio na terytorium Polski jako import usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy, tym samym Państwo (Zainteresowany będący stroną postępowania) oraz Zainteresowani nie będący stroną postępowania - są zobowiązani, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy opodatkować ww. usługi stosownie do art. 28a ust. 1 ustawy na terytorium Polski.

Ponadto jak stwierdzono, w odpowiedzi na pytanie nr 7 - Koordynujący nie będzie świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT podlegających opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie Umowy cash poolingu na Państwa rzecz oraz na rzecz pozostałych Zainteresowanych nie będący stroną postępowania – zatem Państwo oraz pozostali Zainteresowani nie będą zobowiązani do rozpoznania importu usług z tytułu czynności wykonywanych przez Koordynującego na podstawie Umowy.

Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 8, zgodnie z którym Zainteresowani w ramach uczestnictwa w Systemie cash poolingu będą oni dokonywali importu usług od X. Banku. Z kolei rola Koordynującego nie będzie świadczeniem usług w rozumieniu Ustawy o VAT, toteż Zainteresowani nie będą dokonywali od Koordynującego importu usług - jest prawidłowe.

Ponadto Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 9, dotyczą kwestii czy Usługa cash poolingu świadczona przez X. Bank jest objęta zwolnieniem przedmiotowym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku. Zwolnienie od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy:

Z kolei w świetle regulacji art. 43 ust. 15 cyt. ustawy:

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia od podatku usług finansowych oparte zostały na obiektywnych kryteriach, nie są zaś uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi.

Zatem biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy koncentracji środków pieniężnych a także to, że wśród wymienionych w art. 43 ust. 15 cyt. ustawy czynności wyłączonych ze zwolnienia nie ma usług zarządzania płynnością finansową, należy stwierdzić, że usługi zarządzania płynnością finansową, świadczone przez X. Bank, w ramach opisanej Umowy Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków, na Państwa rzecz oraz na rzecz pozostałych Zainteresowanych podlegać będą zwolnieniu od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

W konsekwencji Państwo oraz pozostali Zainteresowani jako usługobiorcy, będą zobowiązani do rozpoznania importu usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, przy czym czynność ta korzystać będzie ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 9, zgodnie z którym usługa cash poolingu świadczona przez X. Bank jest objęta zwolnieniem przedmiotowym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT – jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ocena Państwa stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie zawarta w odrębnych rozstrzygnięciach.

Zaznaczenia wymaga, że Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Wnioskodawcę. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 A. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2025 A. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Zainteresowany będący stroną postępowania- A. - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej - ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 A. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2024 A. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.