Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z tytułu usługi świadczonej przez Państwa w ramach umowy o ustalenie zasad realizacji budowy lub przebudowy drogi publicznej, zawartej z Inwestorem. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Miasto (…) (dalej: Miasto lub m. (…), Wnioskodawca) stosownie do treści (…) ustawy (…) jest gminą mającą status miasta na prawach powiatu.

Miasto jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Miasto realizuje zadania z zakresu użyteczności publicznej należące zarówno do właściwości gminy, jak i powiatu. Zadania z zakresu administracji samorządowej gminnej zostały określone w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm., dalej: u.s.g.) stanowiącym, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. Natomiast zadania samorządu powiatowego wskazano m.in. w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 107 ze zm., dalej: u.s.p.), zgodnie z którym powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym.

Zadania własne Miasta obejmują m.in. sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, a także dotyczą powiatowych dróg publicznych.

Jak wynika z art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 320 ze zm.; dalej: u.d.p.), drogą publiczną jest droga zaliczona do jednej z kategorii dróg wymienionych w ustawie, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami niemającymi znaczenia dla przedmiotu wniosku.

W art. 2 u.d.p. dzieli się drogi publiczne na drogi krajowe, drogi wojewódzkie, drogi powiatowe oraz drogi gminne, które to zgodnie z art. 2a ust. 2 stanowią własność odpowiednio skarbu państwa, samorządu województwa, powiatu lub gminy. Do dróg gminnych ustawa zalicza drogi o znaczeniu lokalnym niezaliczone do innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych; przy czym zaliczenie do kategorii dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy po zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu (art. 7 ust. 1 i 2 u.d.p.).

Na terenie Miasta występują sytuacje, w których prywatny inwestor (np. firma developerska, dalej: Inwestor) realizuje inwestycję niedrogową, której funkcjonowanie zależy od jej powiązań komunikacyjnych z siecią dróg publicznych. W takich przypadkach do realizacji budowy/przebudowy drogi publicznej zobowiązany jest ten Inwestor.

Powyższe reguluje art. 16 ust. 1 u.d.p., w myśl którego budowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowana inwestycją niedrogową należy do inwestora tego przedsięwzięcia. Zgodnie z ust. 2 powołanego przepisu, szczegółowe warunki budowy lub przebudowy dróg, o których mowa w ust. 1, określa umowa między zarządcą drogi a inwestorem inwestycji niedrogowej.

Z kolei art. 19 u.d.p. wskazuje, że organ administracji jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.

Do zadań zarządcy drogi, zgodnie z art. 20 u.d.p. należy między innymi opracowywanie projektów planów rozwoju sieci drogowej, opracowywanie projektów planów finansowania budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg oraz drogowych obiektów inżynierskich, pełnienie funkcji inwestora, a także utrzymanie części drogi, urządzeń drogi, budowli ziemnych, drogowych obiektów inżynierskich, znaków drogowych oraz sygnałów drogowych i urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Kwestie finansowania wymienionych powyżej zadań pozostających w kompetencjach zarządców dróg określa art. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (Dz. U. z 2021 r. poz. 688): zadania w zakresie finansowania budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg gminnych oraz zarządzania nimi finansowane są z budżetów gmin; w granicach miast na prawach powiatu zadania w zakresie finansowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami publicznymi, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, finansowane są z budżetów tych miast.

Co istotne, zgodnie z art. 3 ust. 6 tej ustawy, budowa, przebudowa, remont, utrzymanie i ochrona dróg publicznych mogą być realizowane przy udziale środków rzeczowych i pieniężnych świadczonych przez osoby fizyczne i osoby prawne, krajowe i zagraniczne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, w tym w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.

W takich okolicznościach prawnych w związku z zaistniałymi potrzebami realizacji danej inwestycji drogowej, Miasto zawiera z Inwestorem inwestycji niedrogowej umowę, której przedmiotem jest ustalenie zasad realizacji budowy lub przebudowy drogi publicznej.

Umowa zawierana jest na podstawie wskazanego wyżej art. 16 u.d.p. w związku z art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061, z późn. zm., dalej: kc).

W preambule takiej umowy, zawierającej postanowienia ogólne, wyznaczające w jaki sposób strony mają zamiar dążyć do osiągnięcia swoich celów oraz wypełniania obowiązków, wskazuje się zazwyczaj krótki opis inwestycji niedrogowej, realizowanej przez Inwestora (informacja o powierzchni, numerach działek ewidencyjnych, adresie).

Preambuła zawiera ponadto oświadczenie Miasta, że inwestycja niedrogowa powoduje m.in. wzrost natężenia ruchu skutkujący potrzebą wykonania inwestycji drogowej, która pomimo, że jest ujęta w planach inwestycyjnych Miasta, wymaga zmiany wynikającej z faktu, iż wskazany wzrost natężenia ruchu spowoduje konieczność zwiększenia przepustowości dróg, które nie było do tej pory planowane. Z uwagi na integralność inwestycji drogowej niecelowym jest powierzanie jej wykonania wielu podmiotom w częściach. W związku z powyższym, z uwagi na interes Miasta, zasadnym jest, aby inwestycja drogowa została wykonana w całości przez Miasto przy odpowiednim udziale finansowym Inwestora.

Realizacja inwestycji drogowej będzie się odbywać przy współudziale środków inwestorów inwestycji niedrogowych, którzy będą realizować swoje inwestycje w danym rejonie, w tym Inwestora. Preambuła określa wysokość środków finansowych, które odpowiadają odpowiednio kosztom, co do których poniesienia Inwestor jest zobowiązany stosownie do art. 16 ust. 1 u.d.p.

Projektowana przez Inwestora inwestycja niedrogowa będzie jednym z nowych generatorów ruchu zlokalizowanych w danym rejonie m. (…), a wywołany jej budową wzrost natężenia ruchu, który spowodowałby pogorszenie warunków ruchu drogowego, może zostać zminimalizowany poprzez realizację przez Miasto inwestycji drogowej, której zakres rzeczowy ma bezpośredni wpływ na skomunikowanie inwestycji niedrogowej.

Ponadto funkcjonowanie inwestycji niedrogowej zależy od jej powiązań komunikacyjnych z siecią dróg publicznych.

Z kolei sam przedmiot umowy zawiera zgodne oświadczenie Miasta i Inwestora, zgodnie z którym z tytułu obowiązku budowy/przebudowy drogi, Miasto ma roszczenie wobec Inwestora o wykonanie obowiązku wykonania przebudowy drogi w odpowiedniej części, której odpowiada wysokość środków finansowych wskazanych w preambule.

Inwestor w celu zwolnienia z zobowiązania, tj. wykonania w odpowiedniej części budowy/ przebudowy drogi zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Miasta kwoty wynagrodzenia we wskazanej wysokości, na warunkach i w terminach wskazanych w umowie.

Wartość wynagrodzenia, które Inwestor jest zobowiązany wpłacić na rzecz Miasta w zamian za zwolnienie z obowiązku budowy/przebudowy drogi jest kwotą ryczałtową, stanowiącą iloczyn powierzchni i ceny za m². Wynika to z zarządzenia (…) zmieniającego zarządzenie (…) w sprawie (…).

Wskazana kwota stanowi kwotę brutto, tj. uwzględnia kwotę podatku VAT należnego według stawki podstawowej w wysokości 23%.

Inwestor zobowiązuje się do zapłaty na rachunek bankowy Miasta ustalonej kwoty tytułem wynagrodzenia z tytułu zwolnienia się z zobowiązania budowy/przebudowy drogi, w terminie 30 (trzydziestu) dni od dnia doręczenia przesyłką poleconą, za pomocą operatora pocztowego, na adres siedziby Inwestora, faktury, pod rygorem egzekucji. W przypadku nieodebrania przez Inwestora przesyłki poleconej, o której mowa w zdaniu poprzedzającym, bez względu na przyczynę, za termin doręczenia uważa się datę drugiej awizacji przesyłki.

Miasto w zakresie inwestycji drogowej, w zakresie udokumentowania kwoty wynagrodzenia, zobowiązuje się wystawić Inwestorowi fakturę w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dojdzie do podpisania umowy. Faktura zostanie dostarczona Inwestorowi na adres rejestrowy siedziby Inwestora przez Miasto przesyłką rejestrowaną w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1640 ze zm., dalej: Prawo pocztowe).

Kwota wynagrodzenia, do której zapłaty zobowiązany jest Inwestor może zostać wpłacona również w transzach, w następujący sposób:

• pierwsza transza zostanie wpłacona przez Inwestora w terminie 14 dni od zawarcia umowy pod rygorem egzekucji,
• druga transza zostanie wpłacona przez Inwestora w terminie 14 dni od dnia uzyskania przez Inwestora prawomocnego i ostatecznego pozwolenia na budowę dla inwestycji niedrogowej.

O uzyskaniu prawomocnej i ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę inwestycji niedrogowej Inwestor zobowiązany jest poinformować Miasto w terminie 7 dni roboczych od dnia jej uzyskania od organu administracji architektoniczno-budowlanej. W przypadku nieuzyskania przez Inwestora prawomocnej i ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę inwestycji niedrogowej ustala się termin wpłaty dla drugiej transzy.

W przypadku wpłaty wynagrodzenia w transzach Miasto zobowiązuje się wystawić Inwestorowi dwie faktury:

• pierwszą z nich w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dojdzie do podpisania umowy,
• drugą w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dojdzie do poinformowania Miasta przez Inwestora o uzyskaniu od organu administracji architektonicznobudowlanej decyzji o pozwoleniu na budowę inwestycji niedrogowej albo w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dojdzie do zapłaty (w przypadku nieuzyskania przez Inwestora prawomocnej i ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę inwestycji niedrogowej).

Faktury zostaną dostarczone Inwestorowi na adres rejestrowy siedziby Inwestora przez Miasto przesyłką rejestrowaną w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe. W przypadku nieodebrania przez Inwestora przesyłki poleconej, o której mowa w zdaniu poprzedzającym, bez względu na przyczynę, za termin doręczenia uważa się datę drugiej awizacji przesyłki.

W dniu zapłaty przez Inwestora (przez co należy rozumieć dzień uznania rachunku bankowego Miasta) pełnej kwoty wynagrodzenia, strony zgodnie potwierdzają, że na skutek wykonania zobowiązania (dokonanie zapłaty), następuje zwolnienie Inwestora z zobowiązania budowy/przebudowy drogi, wynikającego z art. 16 ust. 1 u.d.p.

Miasto zobowiązuje się do wykonania inwestycji drogowej po uzyskaniu niezbędnych środków na jej realizację.

Tytułem zabezpieczenia należytego wykonania przez Inwestora obowiązku wynikającego z umowy, Inwestor zobowiązuje się do poddania w formie aktu notarialnego rygorowi egzekucji z art. 777 § 1 pkt 5 Kodeksu postępowania cywilnego, co do obowiązku zapłaty ustalonej kwoty.

Zdarzeniem, które upoważnia Miasto do prowadzenia egzekucji na podstawie aktu notarialnego o całość lub część roszczenia, jest brak zapłaty przez Inwestora wskazanej kwoty wynagrodzenia w wyznaczonym terminie zapłaty oraz uprzednie nadanie na adres rejestrowy siedziby Inwestora przez Miasto przesyłką rejestrowaną w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe wezwania do zapłaty całości lub części wskazanej kwoty oraz upływ 5 dni roboczych od daty doręczenia wezwania do zapłaty lub od daty pierwszej próby doręczenia (awizowania) przesyłki (w zależności od tego, które zdarzenie nastąpi pierwsze).

Oświadczenie, o poddaniu się egzekucji, sporządzone według wzoru Inwestor złoży Miastu w formie aktu notarialnego najpóźniej w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy. Niedostarczenie oświadczenia w podanym terminie uprawnia Miasto do odstąpienia od Umowy w terminie kolejnych 14 dni od dnia, w którym oświadczenie powinno zostać złożone przez Inwestora.

Ponadto strony ustalają, że Miasto może wystąpić o nadanie aktowi notarialnemu klauzuli wykonalności w określonym terminie.

Należy zaznaczyć, że infrastruktura drogowa będąca efektem zrealizowanej inwestycji będzie własnością Miasta.

Pytania

1)Czy w opisanym stanie faktycznym obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług należy rozpoznać w momencie zawarcia pomiędzy Wnioskodawcą a Inwestorem umowy określającej zasady realizacji budowy lub przebudowy drogi publicznej?

2)Jeżeli zdaniem organu interpretacyjnego odpowiedź na pytanie nr 1 będzie przecząca, to czy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług należy rozpoznać w momencie otrzymania wpłaty od Inwestora z tytułu wynagrodzenia za zwolnienie go z obowiązku budowy/przebudowy drogi (jednorazowo lub w transzach)?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm., dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W opinii Wnioskodawcy, nie każda czynność, stanowiąca świadczenie usług/dostawę towarów, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Miasto jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług na podstawie i w granicach określonych przez przepisy art. 15 ust. 1, ust. 2 i ust. 6 ustawy o VAT.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT - nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Przepis powyższy stanowi implementację art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 str. 1, dalej: dyrektywa 2006/112/WE), który stanowi, że krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami, lecz w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z przepisu tego wynika, że jeżeli organ władzy publicznej wykonuje w zakresie swoich uprawnień (obowiązków) czynność, która podlega prawu publicznemu, tzn. w ramach którego organ wyposażony jest w kompetencje władczego kształtowania sytuacji prawnej innych podmiotów z możliwością bezpośredniego przymusu w celu dostosowania się do norm tego prawa - nie jest podatnikiem VAT w zakresie realizowanej działalności.

Jeżeli jednak organ nie działa w ramach powyższego reżimu publicznoprawnego, a na zasadach analogicznych do prywatnych przedsiębiorców, będących podatnikami, jest uznawany za podatnika, gdyby wykluczenie go z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Zdaniem Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie wskazać należy, że o usługach za wynagrodzeniem w rozumieniu ustawy o VAT można mówić jedynie w sytuacji, kiedy wykonywane są w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może być uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi. Musi więc istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a przekazanym za nią wynagrodzeniem. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 września 2013 r., sygn. akt I FSK 1316/12).

Takie rozumienie pojęcia usługi znajduje swoje odzwierciedlenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, gdzie podkreśla się, że koncepcja świadczenia usług zakłada istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą i uzyskiwanym wynagrodzeniem, faktycznie przekazanym w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy, oraz wyodrębnienie podmiotu będącego odbiorcą świadczenia. Trybunał wielokrotnie orzekał, że pojęcie „świadczenia usług dokonywanego odpłatnie” zakłada istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (wyroki: z 5 lutego 1981 r., Coöperatieve Aardappelenbewaarplaats, 154/80, EU:C:1981:38, pkt 12; z 8 marca 1988 r., Apple and Pear Development Council, 102/86, EU:C:1988:120, pkt 12; z 3 marca 1994 r., Tolsma, C-16/93, EU:C:1994:80, pkt 13; z 29 października 2009 r., Komisja/Finlandia, C-246/08, EU:C:2009:671, pkt 45; z 27 października 2011 r., GFKL Financial Services, C-93/10, EU:C:2011:700, pkt 19).

Na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

W myśl art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (…).

W tym miejscu, zauważyć należy, że co do zasady, sama czynność przekazania środków finansowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie rodzi żadnych obowiązków podatkowych, o ile nie pełni funkcji zapłaty lub zaliczki z tytułu jakiegokolwiek świadczenia usług lub dostawy towarów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT w rozumieniu przepisów ustawy.

Aby uznać, że pomiędzy podmiotami doszło do dostawy towarów lub świadczenia usług, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy przekazaną zapłatą, a wykonanym świadczeniem. Przekazana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia - wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Mając na uwadze powołany wyżej przepis art. 16 u.d.p. w kontekście przedstawionego opisu sprawy należy wskazać, że partycypacja Inwestora w kosztach budowy układu komunikacyjnego stanowi w zasadzie wynagrodzenie za wykonanie usługi na jego rzecz. Wpłata świadczenia pieniężnego nie jest dobrowolna, lecz wynika z ustawowego obowiązku, który ciąży na Inwestorze w myśl art. 16 ust. 1 u.d.p.

Usługą Miasta świadczoną za wynagrodzeniem, podlegającą opodatkowaniu VAT, będzie w tym przypadku zwolnienie Inwestora z obowiązku budowy/przebudowy drogi.

W ocenie Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie usługa opodatkowana będzie zgodnie z zasadą ogólną. Zatem obowiązek podatkowy powstanie z chwilą jej wykonania, co oznacza, że podatek VAT stanie się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym nastąpiło świadczenie usługi, zgodnie z treścią przepisu art. 19a ust. 1 ustawy o VAT.

W rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, usługę definiuje się jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W tym miejscu warto zauważyć, że w myśl art. 65 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje (z uwzględnieniem okoliczności, w których zostało ono złożone). W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

W zawieranych pomiędzy Miastem a Inwestorami umowach strony składają oświadczenie woli, że zgodnym ich zamiarem i celem umowy, w danych okolicznościach jest zwolnienie inwestora z obowiązku budowy/przebudowy drogi w odpowiedniej części w zamian za zobowiązanie do zapłaty na rzecz Miasta kwoty wynagrodzenia w określonej wysokości.

Miasto zawierając umowę ma świadomość, że dany Inwestor w określonym momencie i w danych okolicznościach nie ma możliwości wykonania przebudowy drogi publicznej w zakresie objętym jego przedsięwzięciem, gdyż przebudowa infrastruktury drogowej na tym obszarze obejmuje szerszy zakres prac i różny termin ich realizacji, dotyczący zarówno innych inwestorów, jak i Miasta.

Zgodnie z art. 508 k.c. zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Reguluje to zawarta umowa pomiędzy Miastem a Inwestorem.

W ocenie Wnioskodawcy, w tym momencie zaistnieją przesłanki określone w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Zatem z chwilą podpisania umowy zobowiązanie Inwestora do wykonania budowy/przebudowy drogi wygasa.

Ponadto, jak wynika z treści zawartej umowy, nie ma możliwości powrotu do pierwotnego stanu rzeczy, ze względu na skomplikowane i wielopodmiotowe okoliczności realizacji robót (i co istotne, w różnym czasie).

Wnioskodawca nadmienia jednocześnie, że postanowienia umowne dotyczące daty zapłaty przez Inwestora kwoty wynagrodzenia (dzień uznania rachunku bankowego Miasta) należy interpretować wyłącznie w kategoriach dyscyplinowania inwestora do zapłaty i czytać łącznie z postanowieniami odnoszącymi się do egzekucji komorniczej (w przypadku braku wpłaty w wyznaczonym terminie, co stanowi egzekucyjne zrealizowanie zaciągniętego przez Inwestora zobowiązania w postaci zapłaty należnego Miastu wynagrodzenia).

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Miasta moment powstania obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług należy rozpoznać w dniu podpisania umowy partycypacyjnej w kosztach budowy/przebudowy drogi (układu komunikacyjnego). W tym dniu bowiem w ramach umowy składane jest obustronne oświadczenie woli, a tym samym następuje zwolnienie Inwestora ze zobowiązania wykonania budowy/przebudowy drogi.

Ad 2.

Wnioskodawca zaznacza, że o tym, czy dana usługa została faktycznie wykonana decyduje jej charakter oceniony według obiektywnych kryteriów. I chociaż o charakterze i o terminie jej wykonania decydują strony umowy cywilnoprawnej, to jednak nie mogą one ustalić, że obowiązek podatkowy powstał w innym momencie niż faktyczne wykonanie usługi.

Trzeba wyjaśnić, że sama czynność przekazania środków finansowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie rodzi żadnych obowiązków podatkowych. O ile nie pełni funkcji zapłaty lub zaliczki z tytułu jakiegokolwiek świadczenia usług lub dostawy towarów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

W myśl art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (…).

W rozpatrywanym stanie faktycznym, Miasto wykonując prace związane z inwestycją drogową, zwalnia Inwestora z ciążącego na nim obowiązku wynikającego z ustawy o drogach publicznych w zamian za wynagrodzenie.

Stwierdzić należy, że partycypacja inwestora w kosztach budowy układu komunikacyjnego jest w istocie zapłatą za wykonanie przez Miasto na rzecz Inwestora usługi zwolnienia z obowiązku budowy drogi.

W związku z tym czynności wykonywane w tym przypadku przez Miasto, związane z realizacją inwestycji drogowej, spełniają warunki uznania tego świadczenia jako podlegającego opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Dla usługi zwolnienia inwestora z obowiązku budowy/przebudowy drogi, w związku z realizacją inwestycji niedrogowej, w zamian za udział w finansowaniu przedmiotowej inwestycji, obowiązek podatkowy zdaniem Miasta powstanie na zasadach ogólnych z chwilą jej wykonania na podstawie art. 19a. ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z umową, w dniu zapłaty przez Inwestora (przez co należy rozumieć dzień uznania rachunku bankowego Miasta) pełnej kwoty wynagrodzenia, Strony zgodnie potwierdzają, że na skutek wykonania zobowiązania następuje zwolnienie Inwestora z zobowiązania wykonania budowy/ przebudowy drogi, wynikającego z art. 16 ust. 1 u.d.p.

Zatem w ocenie Wnioskodawcy, data zapłaty będzie wyznaczała moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu usługi wyświadczonej przez Miasto.

W konsekwencji brak wpłaty nie będzie rodził obowiązku podatkowego dla m. (…) ze względu na brak wystąpienia odpłatnego świadczenia usługi.

Z kolei w przypadku płatności w transzach należy uznać, że obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania przez Miasto poszczególnych kwot, które traktować należy jako zaliczki (przedpłaty, raty) zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT.

Zauważyć bowiem należy, że w momencie otrzymania środków pieniężnych będą one związane z konkretną usługą i w dacie ich otrzymania znany jest jej rodzaj, oraz ilość, zatem środki te będą stanowić przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę i będą rodziły powstanie obowiązku podatkowego.

Reasumując, Miasto uważa, że jeżeli zdaniem organu interpretacyjnego odpowiedź na pytanie nr 1 będzie przecząca, to obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług z tytułu zwolnienia Inwestora z obowiązku budowy/przebudowy drogi należy rozpoznać w momencie otrzymania wpłaty od Inwestora z tytułu wynagrodzenia za tę usługę (jednorazowo lub w transzach).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r., s. 1, ze zm.), zgodnie z którym:

Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej także: „TSUE”) dokonując wykładni art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady wielokrotnie wskazywał, że dla zastosowania ww. przepisu, konieczne jest spełnienie łącznie dwóch warunków - działalność musi być wykonywana przez podmiot prawa publicznego i musi być ona wykonywana jako organ władzy publicznej (m.in. wyroki w sprawach C-202/90 i C-288/07). Odnosząc się do drugiej z wymienionych przesłanek, TSUE stwierdził, że działalnością wykonywaną w charakterze organu władzy publicznej w rozumieniu tego przepisu jest działalność wykonywana przez podmioty prawa publicznego w ramach właściwego dla nich reżimu prawnego, z wyłączeniem tej działalności, która jest wykonywana przez nie na tych samych warunkach prawnych, co prywatni przedsiębiorcy (np. wyroki C-107/84, 235/85, C-446/98, C-288/07, C-260/98, C-408/97).

W wyroku C-4/89 Trybunał stwierdził ponadto, że jedynym kryterium pozwalającym na rozróżnienie dwóch rodzajów działalności, tj. wykonywanych w oparciu o reżim publicznoprawny lub prywatnoprawny, jest sposób ich traktowania przez prawo poszczególnych państw członkowskich. W innym ze swych orzeczeń (C-430/04) TSUE przypomniał, że art. 4 (5) VI Dyrektywy służy zapewnieniu przestrzegania zasady neutralności podatkowej, która sprzeciwia się w szczególności temu, aby świadczenie podobnych usług, które są względem siebie konkurencyjne, było traktowane w różny sposób z punktu widzenia podatku VAT (wyrok w sprawie C-498/03). Skoro bowiem sformułowanie „w charakterze władzy publicznej” nawiązuje do sposobu wykonywania działalności, a art. 4 (5) warunkuje wyłączenie z opodatkowania od okoliczności, jaką jest wykonywanie działalności w charakterze władzy publicznej, to zakresem wyłączenia objęta jest działalność, której wykonywanie poddane jest przepisom prawa publicznego, a nie prawa prywatnego.

Z treści powołanego przepisu art. 15 ust. 6 ustawy wynika, że wyłączenie z kategorii podatników VAT organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy ma miejsce wówczas, gdy spełnione zostaną łącznie dwie przesłanki:

1)podmiotem dokonującym czynności jest organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ i

2)czynność mieści się w zakresie zadań nałożonych odrębnymi przepisami na ten podmiot (wymieniony w pkt 1), dla realizacji których został on powołany i jednocześnie czynność ta nie jest wykonywana na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Innymi słowy organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach - gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań (a contrario z pierwszej części art. 15 ust. 6 ustawy oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych. Stąd też, aby uznać, że organ działa w zakresie swoich funkcji ustawowych i jednocześnie nie korzysta z formy cywilistycznej musi zaistnieć sytuacja tego rodzaju, że przy realizacji danego zadania organ ten wyposażony jest we władztwo publiczne, tj. występuje w pozycji nadrzędnej w stosunku do innych podmiotów uczestniczących w danej czynności.

Z opisu sprawy wynika, że:

• na terenie Miasta występują sytuacje, w których prywatny Inwestor realizuje inwestycję niedrogową, której funkcjonowanie zależy od jej powiązań komunikacyjnych z siecią dróg publicznych. W takich przypadkach do realizacji budowy/przebudowy drogi publicznej zobowiązany jest ten Inwestor;
• w związku z zaistniałymi potrzebami realizacji danej inwestycji drogowej, zawierają Państwo z Inwestorem inwestycji niedrogowej umowę, której przedmiotem jest ustalenie zasad realizacji budowy lub przebudowy drogi publicznej;
• preambuła umowy zawiera Państwa oświadczenie, że inwestycja niedrogowa powoduje m.in. wzrost natężenia ruchu skutkujący potrzebą wykonania inwestycji drogowej, która pomimo, że jest ujęta w planach inwestycyjnych Miasta, wymaga zmiany wynikającej z faktu, iż wskazany wzrost natężenia ruchu spowoduje konieczność zwiększenia przepustowości dróg, które nie było do tej pory planowane;
• z uwagi na integralność inwestycji drogowej niecelowym jest powierzanie jej wykonania wielu podmiotom w częściach. W związku z powyższym, z uwagi na Państwa interes, zasadnym jest, aby inwestycja drogowa została wykonana w całości przez Państwa przy odpowiednim udziale finansowym Inwestora;
• realizacja inwestycji drogowej będzie się odbywać przy współudziale środków inwestorów inwestycji niedrogowych, którzy będą realizować swoje inwestycje w danym rejonie, w tym Inwestora;
• preambuła określa wysokość środków finansowych, które odpowiadają odpowiednio kosztom, co do których poniesienia Inwestor jest zobowiązany stosownie do art. 16 ust. 1 u.d.p.;
• przedmiot umowy zawiera zgodne oświadczenie Państwa i Inwestora, zgodnie z którym z tytułu obowiązku budowy/przebudowy drogi, mają Państwo roszczenie wobec Inwestora o wykonanie obowiązku wykonania przebudowy drogi w odpowiedniej części, której odpowiada wysokość środków finansowych wskazanych w preambule;
• Inwestor w celu zwolnienia z zobowiązania, tj. wykonania w odpowiedniej części budowy/ przebudowy drogi zobowiązuje się do zapłaty na Państwa rzecz kwoty wynagrodzenia we wskazanej wysokości, na warunkach i w terminach wskazanych w umowie;
• w dniu zapłaty przez Inwestora pełnej kwoty wynagrodzenia, strony zgodnie potwierdzają, że na skutek wykonania zobowiązania (dokonanie zapłaty), następuje zwolnienie Inwestora z zobowiązania budowy/przebudowy drogi, wynikającego z art. 16 ust. 1 u.d.p.;
• zobowiązują się Państwo do wykonania inwestycji drogowej po uzyskaniu niezbędnych środków na jej realizację.

Odnosząc się do kwestii dotyczącej ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego należy w pierwszej kolejności przeanalizować czy z tytułu realizacji umowy zawartej z Inwestorem dojdzie do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Należy zatem odnieść się do ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 320 ze zm.), zwanej dalej: ustawą o drogach publicznych.

W myśl art. 16 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Stosownie do art. 16 ust. 2 o drogach publicznych:

W tym miejscu, zauważyć należy, że co do zasady, sama czynność przekazania środków finansowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie rodzi żadnych obowiązków podatkowych, o ile nie pełni funkcji zapłaty lub zaliczki z tytułu jakiegokolwiek świadczenia usług lub dostawy towarów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT w rozumieniu przepisów ustawy. Aby uznać, że pomiędzy podmiotami doszło do dostawy towarów lub świadczenia usług, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy przekazaną zapłatą, a wykonanym świadczeniem. Przekazana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia - wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Mając na uwadze powołany wyżej przepis art. 16 ustawy o drogach publicznych oraz opis sprawy, należy wskazać, że otrzymane od Inwestora środki finansowe stanowią w tym przypadku wynagrodzenie za zwolnienie go z obowiązku budowy/przebudowy drogi.

W opisie sprawy wskazali Państwo, że zawierane umowy dotyczą sytuacji, w których dana inwestycja drogowa jest ujęta w Państwa planach inwestycyjnych, jednak wymaga zmiany z uwagi na inwestycję niedrogową Inwestora. Wówczas zasadnym jest, aby inwestycja drogowa została wykonana w całości przez Państwa przy odpowiednim udziale finansowym Inwestora.

Zgodnie z art. 16 ustawy o drogach publicznych, to Inwestor jest zobowiązany do przeprowadzenia budowy czy przebudowy dróg publicznych, jeśli dokonuje inwestycji niedrogowej. Szczegółowe warunki budowy lub przebudowy dróg, określa umowa między zarządcą drogi a inwestorem. Z umowy zawieranej między Państwem, a Inwestorem wynika, że w dniu zapłaty przez Inwestora pełnej kwoty wynagrodzenia, strony zgodnie potwierdzają, że na skutek wykonania zobowiązania, następuje zwolnienie Inwestora z zobowiązania budowy/przebudowy drogi, wynikającego z art. 16 ust. 1 ustawy o drogach publicznych.

Zatem, skoro w zamian za świadczenie pieniężne o określonej wysokości zwalniają Państwo Inwestora z obowiązku budowy/przebudowy drogi, to tym samym wyświadczają Państwo usługę na jego rzecz.

W konsekwencji uznać należy, że w związku z realizacją umowy, której przedmiotem jest ustalenie zasad realizacji budowy lub przebudowy drogi publicznej świadczą Państwo usługę na rzecz Inwestora podlegającą opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Odnosząc się do kwestii momentu powstania obowiązku podatkowego należy wskazać, że według art. 19a ust. 1 ustawy:

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Ww. przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres. Jednakże, od tej zasady ustawodawca określił szereg wyjątków, ustalających w sposób odmienny moment powstania obowiązku podatkowego.

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 106i ust. 1 ustawy:

Art. 106i ust. 2 ustawy stanowi, że:

Na mocy art. 106i ust. 7 ustawy:

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że moment powstania obowiązku podatkowego wymaga od wykonawcy danej usługi prawidłowego określenia momentu jej wykonania. Ustawa nie definiuje tego momentu, ani w żaden sposób nie precyzuje, jakimi kryteriami należy posługiwać się dla jego określenia. Wskazać jednak należy, że o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter. Z kolei o charakterze i o dacie wykonania tej usługi decydują strony umowy cywilnoprawnej, chyba że moment ten jest określany przez obowiązujący przepis prawa regulujący zasady wykonywania danego rodzaju usług.

Stosownie do art. 19a ust. 8 ustawy:

W opisie sprawy podali Państwo informacje, z których wynika, że:

• przedmiot umowy zawiera zgodne oświadczenie Państwa i Inwestora, zgodnie z którym z tytułu obowiązku budowy/przebudowy drogi, mają Państwo roszczenie wobec Inwestora o wykonanie obowiązku wykonania przebudowy drogi w odpowiedniej części, której odpowiada wysokość środków finansowych wskazanych w preambule;
• Inwestor w celu zwolnienia z zobowiązania, tj. wykonania w odpowiedniej części budowy/ przebudowy drogi zobowiązuje się do zapłaty na Państwa rzecz kwoty wynagrodzenia we wskazanej wysokości, na warunkach i w terminach wskazanych w umowie;
• w zakresie udokumentowania kwoty wynagrodzenia, zobowiązują się Państwo wystawić Inwestorowi fakturę w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dojdzie do podpisania umowy;
• w przypadku wpłaty wynagrodzenia w transzach zobowiązują się Państwo wystawić Inwestorowi dwie faktury:
• pierwszą z nich w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dojdzie do podpisania umowy;
• drugą w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dojdzie do poinformowania Miasta przez Inwestora o uzyskaniu od organu administracji architektonicznobudowlanej decyzji o pozwoleniu na budowę inwestycji niedrogowej albo w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dojdzie do zapłaty (w przypadku nieuzyskania przez Inwestora prawomocnej i ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę inwestycji niedrogowej);

• Inwestor zobowiązuje się do zapłaty na Państwa rachunek bankowy ustalonej kwoty tytułem wynagrodzenia z tytułu zwolnienia się z zobowiązania budowy/przebudowy drogi, w terminie 30 dni od dnia doręczenia przesyłką poleconą, za pomocą operatora pocztowego, na adres siedziby Inwestora, faktury, pod rygorem egzekucji;
• Kwota wynagrodzenia, do której zapłaty zobowiązany jest Inwestor może zostać wpłacona również w transzach, w następujący sposób:
• pierwsza transza zostanie wpłacona przez Inwestora w terminie 14 dni od zawarcia umowy pod rygorem egzekucji,
• druga transza zostanie wpłacona przez Inwestora w terminie 14 dni od dnia uzyskania przez Inwestora prawomocnego i ostatecznego pozwolenia na budowę dla inwestycji nie drogowej.

Z opisu sprawy wynika, że w ramach zawartej umowy, tytułem zabezpieczenia należytego wykonania przez Inwestora obowiązku wynikającego z umowy, Inwestor zobowiązuje się do poddania w formie aktu notarialnego rygorowi egzekucji z art. 777 § 1 pkt 5 Kodeksu postępowania cywilnego, co do obowiązku zapłaty ustalonej kwoty. Ponadto strony ustalają, że Miasto może wystąpić o nadanie aktowi notarialnemu klauzuli wykonalności w określonym terminie.

Zgodnie z art. 777 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Zatem, w razie niewykonania zobowiązania wynikającego z zawartej umowy (braku zapłaty w określonym terminie) Inwestor będzie odpowiadał względem Państwa, jako wierzyciela, na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego o wykonaniu zobowiązań i skutkach ich niewykonania. W momencie zawarcia umowy Inwestor zobowiązuje się do zapłaty na Państwa rzecz ustalonej kwoty wynagrodzenia w celu zwolnienia z wykonania w odpowiedniej części budowy/przebudowy drogi. Jednocześnie, realizacja tego zobowiązania jest zabezpieczona poprzez dobrowolne poddanie się egzekucji w formie aktu notarialnego.

Zgodnie z art. 16 ustawy o drogach publicznych, to Inwestor jest zobowiązany do przeprowadzenia budowy czy przebudowy dróg publicznych, jeśli dokonuje inwestycji nie drogowej. W konsekwencji, partycypacja Inwestora w kosztach budowy układu komunikacyjnego stanowi wynagrodzenie za świadczoną przez Państwa usługę polegającą na zwolnieniu Inwestora z obowiązku budowy/przebudowy drogi. Wypłata wynagrodzenia przez Inwestora na Państwa rzecz nie ma charakteru dobrowolnego, lecz wynika z ustawowego obowiązku, który ciąży na Inwestorze zgodnie z art. 16 ustawy o drogach publicznych.

W tak przedstawionych okolicznościach należy zgodzić się z Państwem, że zobowiązanie Inwestora do wykonania budowy/ przebudowy drogi, wynikające z art. 16 ust. 1 u.d.p., wygasa z chwilą podpisania umowy.

Zatem, za datę wykonania usługi należy przyjąć dzień, w którym zostaje zawarta umowa z Inwestorem.

W konsekwencji, w opisanej sprawie, obowiązek podatkowy powstanie na zasadach ogólnych, na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy, w dniu wykonania usługi, tj. w dniu zawarcia pomiędzy Państwem a Inwestorem umowy określającej zasady realizacji budowy lub przebudowy drogi publicznej.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.

W konsekwencji, odstępuję od rozpatrzenia wniosku w zakresie pytania nr 2, gdyż oczekiwali Państwo odpowiedzi, jedynie w przypadku uznania Państwa stanowiska w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.