Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - 0111-KDIB3-2.4012.104.2025.1.SR

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 lutego 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 11 lutego 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

- prawa do odliczenia VAT naliczonego w całości od 12 kategorii wydatków ponoszonych na realizację inwestycji pn. „(…)”;

- prawa do odliczenia VAT naliczonego w całości od 9 kategorii wydatków ponoszonych na usunięcie kolizji.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Miasto (…) [dalej: Miasto lub Gmina lub Wnioskodawca] jest miastem na prawach powiatu. Jak stanowi art. 92 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 107) [dalej: ustawa o samorządzie powiatowym] miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w tej ustawie.

Stosownie do przepisów art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465) [dalej: ustawa o samorządzie gminnym] Wnioskodawca jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną, wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Do zadań własnych gminy, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 oraz pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, należą sprawy w zakresie gminnych dróg, ulic, mostów, placów, organizacji ruchu drogowego oraz lokalnego transportu zbiorowego.

Miasto jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług [dalej: podatek VAT].

Jak wyżej wskazano, Miasto realizuje zadania własne, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym. Zadania te obejmują organizację lokalnego transportu zbiorowego.

Wnioskodawca w związku z realizacją zadań własnych obejmujących organizację lokalnego transportu zbiorowego zawarł (…) umowę nr (…) o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego [dalej: Umowa] z (…) Sp. z o.o. [dalej: Spółka].

Miasto posiada 100% udziałów w Spółce, a Spółka jest podmiotem wewnętrznym w myśl art. 2 lit. j rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu.

Zgodnie z treścią Umowy, Miasto jest Organizatorem publicznego transportu zbiorowego na terenie Miasta oraz na terenie gmin sąsiadujących (na mocy zawartych z nimi porozumień komunalnych w przedmiocie organizacji publicznego transportu zbiorowego), natomiast Spółka jest Operatorem, tj. podmiotem wewnętrznym świadczącym usługi w zakresie publicznego transportu zbiorowego na terenie Miasta oraz jednostek samorządu terytorialnego, z którymi Miasto zawarło porozumienia.

Umowa określa szczegółowe warunki organizacyjne, proceduralne, finansowe oraz prawne świadczenia przez Spółkę usług publicznego transportu zbiorowego.

Celem wykonania Umowy Miasto zleca Spółce świadczenie tych usług na liniach komunikacyjnych, które wchodzą - lub w okresie obowiązywania Umowy wejdą - w skład sieci komunikacyjnej organizowanej przez Miasto, obejmującej obszar Miasta oraz gmin ościennych, z którymi Miasto zawarło porozumienia, a Spółka zobowiązuje się wykonywać te usługi na warunkach określonych w Umowie, zgodnie z obowiązującym prawem krajowym i wspólnotowym.

Przedmiotem Umowy jest odpłatne świadczenie przez Operatora:

1) usług przewozowych w zakresie publicznego transportu zbiorowego na sieci komunikacyjnej Miasta oraz na terenie gmin sąsiadujących (na mocy zawartych z nimi porozumień międzygminnych) na rzecz pasażerów,

2) usług dodatkowych, związanych bezpośrednio ze świadczeniem przewozów, polegających na druku, sprzedaży i dystrybucji biletów oraz prowadzeniu kontroli biletów.

Organizator (tj. Miasto) na podstawie Umowy zobowiązany jest m.in. do:

- planowania transportu na sieci, w tym określania układu i przebiegu tras komunikacyjnych;

- aktualizacji planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym;

- terminowej wypłaty wynagrodzenia za świadczone usługi;

- ustalania opłat za przewozy oraz innych opłat dodatkowych za usługi przewozowe lokalnego transportu zbiorowego i przekazywania Operatorowi informacji o ewentualnej zmianie cen biletów na co najmniej 90 dni przed datą wprowadzenia tej zmiany;

- badania i analizy potrzeb przewozowych w publicznym transporcie zbiorowym z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej zdolności ruchowej;

- informowania Operatora, z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym, o konieczności dostosowania linii komunikacyjnych, częstotliwości kursowania, pojemności i ilości taboru w przypadku organizowania na terenie Gminy masowych imprez, uroczystości itp., które będą skutkowały koniecznością obsługi zwiększonej ilości pasażerów;

- zapewnienia odpowiednich standardów informacji pasażerskiej, w tym dbania o aktualność Systemu Dynamicznej Informacji Pasażerskiej w zakresie związanym z tablicami Dynamicznej Informacji Pasażerskiej oraz informacją rozkładową na portalu (…) oraz w aplikacji (…);

- administrowania serwisem informacyjnym dla pasażera, publikowania informacji o chwilowych utrudnieniach w ruchu, objazdach, zmianie trasy linii komunikacyjnych, rozkładów jazdy w serwisie internetowym oraz na przystankach, jak również wywieszania na przystankach aktualnych komunikatów oraz papierowych rozkładów jazdy.

Emitentem biletów na terenie Miasta i gmin sąsiadujących, w komunikacji publicznej organizowanej przez Miasto jest Miasto. W ramach Umowy Organizator powierza Operatorowi zadanie polegające na druku i dystrybucji biletów uprawniających do przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego.

W ramach powierzonego zadania Operator zobowiązany jest do:

1) zorganizowania druku biletów zabezpieczonych przed sfałszowaniem,

2) prowadzenia sprzedaży biletów na rzecz i w imieniu Organizatora,

3) zawierania na rzecz i w imieniu Organizatora umów z podmiotami gospodarczymi na sprzedaż biletów.

Przychody ze sprzedaży biletów stanowią przychody Miasta.

Organizator upoważnił Operatora do wystawiania faktur z tytułu sprzedaży biletów w imieniu i na rzecz Organizatora (tj. Miasta), jak również prowadzenia ewidencji sprzedaży przy wykorzystaniu kas rejestrujących będących własnością Organizatora (tj. Miasta), na podstawie zawartej Umowy powierzenia kas.

Wpływy ze sprzedaży biletów Spółka gromadzi na wydzielonym rachunku bankowym i przekazuje je na rachunek bankowy Miasta w sposób określony w Umowie.

Zasady ustalania cen i opłat za usługi przewozowe oraz zwolnienia z przedmiotowych opłat zostały ustalone w obowiązującym Zarządzeniu (…) w sprawie (…).

Miasto uzyskało w zakresie organizowania lokalnego transportu zbiorowego interpretację indywidualną sygn. (…) z dnia (…), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej [dalej także jako: Dyrektor KIS, DKIS] potwierdził, że usługi bezpłatnych przejazdów środkami lokalnego transportu zbiorowego na rzecz uprawnionych grup realizowane na podstawie odrębnych ustaw oraz aktów prawa miejscowego mieszczą się w celu prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, tj. w zakresie lokalnego transportu zbiorowego oraz że Miastu przysługuje prawo obniżenia kwoty należnego VAT o pełną kwotę VAT naliczonego w odniesieniu do faktur wystawionych przez Spółkę za usługi transportowe. Cytując za Dyrektorem KIS: „Odnosząc się do prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Spółkę za usługi transportowe należy zauważyć, że jak wykazano powyżej nieodpłatna działalność realizowana przez Wnioskodawcę na rzecz określonych grup osób, jest ściśle związana z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy i nie mieści się w działalności innej niż działalność gospodarcza. Podobnie wpływy z tytułu opłat za jazdę bez biletu i kar umownych, stanowią realizację obowiązków nałożonych na organizatora publicznego transportu zbiorowego przepisami ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2016, z późn. zm.). Realizacje ww. obowiązków również należy zaliczyć do celów związanych z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. Takie bowiem obowiązki na Wnioskodawcę zostały nałożone przepisami ustaw i w żadnym razie nie świadczą o tym, że realizacja tych obowiązków odbywa się poza prowadzoną działalnością gospodarczą. Realizacja ww. obowiązków wpisuje się więc w ogólną działalność gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawcę. W konsekwencji uznać należy, że ww. działania nie będą powodowały obowiązku stosowania proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, a więc nie będą miały wpływu na prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Spółkę za usługi transportowe.”

Miasto jako Organizator publicznego transportu zbiorowego, a jednocześnie lider (…) – działając na mocy Uchwały nr (…) Rady Miejskiej w (…) z dnia (…) w sprawie przyjęcia „(…)”, jak również Uchwały nr (…) Rady Miejskiej w (…) z dnia (…) w sprawie przyjęcia „(…)” dotyczącej lokalnego transportu zbiorowego Organizatora – planuje realizację projektu o charakterze (…) – tj. „(…)”, przedmiotem którego będzie budowa obiektów węzła przesiadkowego na (…) [dalej: Węzeł Przesiadkowy, Zintegrowany Węzeł Przesiadkowy, Centrum Przesiadkowe, CP, Inwestycja lub Projekt]. Każdy z sygnatariuszy (tj. Miasta i Gminy będące członkami (…)) „(…)” będzie prowadzić własną inwestycję. W przypadku Miasta taką inwestycją jest Węzeł Przesiadkowy.

Głównym celem budowy Zintegrowanego Węzła Przesiadkowego będzie poprawa warunków funkcjonowania systemu publicznego transportu zbiorowego i rozwój zrównoważonej mobilności na terenie (…).

Budowa Węzła Przesiadkowego wpłynie na zwiększenie atrakcyjności i konkurencyjności publicznego transportu zbiorowego w stosunku do innych indywidualnych środków lokomocji.

W wyniku realizacji Inwestycji powstanie Węzeł Przesiadkowy, na który składać będzie się:

1) Budynek (…) wraz z wyposażeniem obiektu, systemem monitoringu wizyjnego, systemem informacji pasażerskiej, systemem inteligentnego zarządzania obiektem, w którym funkcjonować będzie przestrzeń dedykowana podróżnym, tj. kasy biletowe, zaplecze sanitarne, usługi dla podróżnych (mała gastronomia), poczekalnie dla pasażerów publicznego transportu zbiorowego (zarówno lokalnego i podmiejskiego, jak również dalekobieżnego i międzynarodowego), w tym komunikacji kolejowej. W budynku znajdować się będzie siedziba nowej jednostki organizacyjnej Miasta, która zarządzać będzie nowopowstałą infrastrukturą Węzła Przesiadkowego.

Ponadto nowa jednostka organizacyjna Miasta będzie zarządzać publicznym transportem zbiorowym organizowanym przez Miasto. Zakres działania tej jednostki organizacyjnej Miasta obejmować będzie również zawieranie umów cywilnoprawnych w imieniu Miasta na każdy rodzaj usług świadczonych z wykorzystaniem CP. Przy czym zawierane umowy dzierżawy stacji ładowania pojazdów będą regulowały także rozliczenia z tytułu sprzedaży energii elektrycznej.

W budynku (…) prowadzona będzie przez Miasto wyłącznie działalność gospodarcza podlegająca opodatkowaniu VAT, polegająca na:

- świadczeniu usług publicznego transportu zbiorowego,

- dzierżawie powierzchni na działalność usługową dla podróżnych (mała gastronomia),

- świadczeniu usług wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy przewoźników,

- zapowiadania połączeń przewoźników.

2) Układ komunikacyjny składający się z ciągów pieszych i rowerowych dedykowany podróżnym, w szczególności z:

- zadaszonej kładki pieszo-rowerowej wraz z dźwigami osobowymi, ruchomymi schodami (…);

- terenu pieszo-rowerowego z wieżą zegarową w obrębie Budynku (…) umożliwiającego pasażerom i rowerzystom przemieszczanie i korzystanie z wybudowanej infrastruktury CP;

- miejsc postojowych typu bike&ride dedykowanych rowerzystom, którzy pozostawiają rower i przesiadają się do publicznej komunikacji zbiorowej kontynuując w ten sposób podróż.

Ciągi piesze i rowerowe są niezbędne z perspektywy funkcjonowania Węzła Przesiadkowego i spełniania jego podstawowych funkcji – bez odpowiedniej komunikacji umożliwiającej podróżnym dotarcie do Węzła Przesiadkowego, przemieszczanie się po obiektach Węzła Przesiadkowego jak również możliwości jego opuszczenia oraz pozostawienia roweru, w przypadku rowerzystów, Węzeł Przesiadkowy nie spełniałby żadnej ze swoich funkcji, a Miasto nie uzyskiwałoby wpływów pochodzących ze sprzedaży opodatkowanej VAT.

3) Zielona strefa pasażera w postaci skwerów z zielenią niską i wysoką, stanowiących bezpośrednie otoczenie Węzła Przesiadkowego, służąca pasażerom jako przestrzeń oczekiwania na środki publicznego transportu zbiorowego w okresie sprzyjających warunków pogodowych. Przestrzeń ta objęta systemem informacji pasażerskiej stanowi alternatywę poczekalni w budynku (…).

Występuje tu zatem związek ze świadczeniem przez Miasto usług publicznego transportu zbiorowego jak również usług zapowiadania przez Miasto połączeń przewoźników oraz wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy przewoźników, czyli działalnością gospodarczą opodatkowaną VAT, która będzie prowadzona przez Miasto z wykorzystaniem powstałej infrastruktury.

4) Układ drogowy dedykowany i dostosowany do potrzeb publicznego transportu zbiorowego - rozbudowa odcinka ul. (…), tj. odcinka drogi dedykowanego wyłącznie dla poruszania się komunikacji publicznej wraz z peronami, tablicami dynamicznej informacji oraz wiatami przystankowymi/zadaszeniami oraz odcinka drogi umożliwiającego skomunikowanie pojazdów indywidualnych (wjazd i wyjazd) z parkingiem park&ride wraz z elementami systemu ITS związanymi wyłącznie z komunikacją publiczną Organizatora (tj. Miasta) oraz parkingiem, m.in. w zakresie dynamicznej informacji dla kierowców - modułów tablic informujących o wolnych miejscach parkingowych na terenie parkingu park&ride, systemu monitoringu wizyjnego na ciągach drogowych oraz tablic dynamicznej informacji pasażerskiej na stanowiskach przystankowych zlokalizowanych wzdłuż tego odcinka ul. (…).

Na tym odcinku ul. (…) wybudowane zostaną stanowiska peronowe dla lokalnego transportu zbiorowego Organizatora obsługiwanego przez Spółkę, na których zamontowane zostaną tablice dynamicznej informacji. Obsługa pasażerska lokalnego transportu zbiorowego Organizatora prowadzona będzie na tych stanowiskach peronowych.

Wydatki na układ drogowy są zatem niezbędne i nierozerwalnie związane z prawidłowym funkcjonowaniem Węzła Przesiadkowego, przedmiotowa infrastruktura drogowa dedykowana będzie wyłącznie użytkownikom Węzła, tj. przewoźnikom, pasażerom, podmiotom prowadzącym na terenie Węzła działalność usługową dla pasażerów.

Występuje tu zatem związek z każdym rodzajem działalności gospodarczej opodatkowanej VAT, która będzie prowadzona przez Miasto z wykorzystaniem powstałej infrastruktury przesiadkowej.

5) Obiekt dworca autobusowego ze stanowiskami dla publicznej komunikacji zbiorowej i tablicami informacji pasażerskiej, zapleczem technicznym wraz z układem komunikacyjnym składającym się z dróg wewnętrznych i placu manewrowego oraz postojowego do bezpośredniej obsługi obiektu dworca - służący poruszaniu się wyłącznie pojazdów publicznego transportu zbiorowego.

Na terenie dworca autobusowego znajdować się będą perony dla pojazdów publicznego transportu zbiorowego, na których prowadzona będzie obsługa pasażerska. W związku z prowadzeniem obsługi pasażerskiej przez różnych przewoźników, na obszarze dworca autobusowego będą świadczone przez Miasto odpłatnie usługi wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy oraz zapowiadania połączeń. Ponadto w ramach dzierżawy terenu, cześć terenu dworca zostanie przeznaczona na postój autobusów publicznej komunikacji zbiorowej.

Obiekt dworca autobusowego będzie zatem bezpośrednio związany z usługami wywieszania, wyświetlania rozkładów jazdy, zapowiadania połączeń i dzierżawy terenu, czyli z działalnością gospodarczą Miasta opodatkowaną VAT.

6) Miejsca park&ride wyposażone w stacje ładowania pojazdów elektrycznych, usytuowane w obiekcie dworca autobusowego na wyższych poziomach (+1, +2) wraz z rampą wjazdową, przeznaczone dla osób korzystających z publicznego transportu zbiorowego. Miejsca dedykowane będą kierowcom pojazdów indywidualnych, którzy pozostawiają je i przesiadają się do publicznej komunikacji zbiorowej kontynuując w ten sposób podróż.

Postój pojazdów realizowany będzie wyłącznie odpłatnie na podstawie zakupu dedykowanego biletu upoważniającego do podróży lokalnym transportem zbiorowym Organizatora lub uiszczenia opłaty wyłącznie za parking w przypadku korzystania z transportu oferowanego przez innych przewoźników. Stacje ładowania pojazdów zostaną wydzierżawione zewnętrznym podmiotom. Każda z nich wyposażona zostanie w podlicznik, na podstawie którego Miasto będzie obciążało dzierżawcę za energię elektryczną.

Wydatki te są zatem związane z przychodami Miasta uzyskiwanymi z opodatkowanej VAT działalności gospodarczej w zakresie udostępniania odpłatnych miejsc parkingowych dla samochodów oraz dzierżawy stacji ładowania pojazdów i sprzedaży energii elektrycznej.

7) Instalacje fotowoltaiczne na dachu obiektu dworca autobusowego wytwarzające energię elektryczną na potrzeby funkcjonowania infrastruktury Węzła Przesiadkowego.

W przypadku instalacji fotowoltaicznych będzie występował związek z infrastrukturą całego Węzła Przesiadkowego, a zatem z każdym rodzajem działalności gospodarczej opodatkowanej VAT, która będzie prowadzona przez Miasto z wykorzystaniem Węzła Przesiadkowego (w tym sprzedaż energii elektrycznej na rzecz dzierżawców stacji ładowania pojazdów). Ponadto potencjalnie wystąpi możliwość sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej do przedsiębiorstwa energetycznego - kwestia sprzedaży nadwyżek będzie uregulowana w zawartej umowie cywilnoprawnej pomiędzy Miastem a przedsiębiorstwem energetycznym.

8) Błękitno-zielona infrastruktura na obiektach kubaturowych, tj.: dworca autobusowego i budynku (…) w postaci zielonych ścian (…) i dachów porośniętych roślinnością sprzyjających różnorodności biologicznej i wpływających na termikę obiektów użytkowanych przez podróżnych oraz zbiorników retencyjnych.

W przypadku wydatków na błękitno-zieloną infrastrukturę będzie występował związek z infrastrukturą Węzła Przesiadkowego w postaci dworca autobusowego oraz budynku (…), a zatem każdym rodzajem działalności gospodarczej opodatkowanej VAT, która będzie prowadzona przez Miasto z wykorzystaniem powstałej infrastruktury przesiadkowej.

9) Stacje ładowania pojazdów elektrycznych na terenie placu postojowego dla autobusów komunikacji zbiorowej.

Stacje ładowania autobusów zostaną wydzierżawione zewnętrznym podmiotom. Każda z nich wyposażona zostanie w podlicznik, na podstawie którego Miasto będzie obciążało dzierżawcę za energię elektryczną.

Wydatki te są zatem związane z przychodami Miasta z działalności gospodarczej opodatkowanej VAT w zakresie dzierżawy stacji ładowania pojazdów i sprzedaży energii elektrycznej.

10) Układ drogowy dostaw i obsługi technicznej budynku (…) z funkcją drogi przeciwpożarowej (układ dedykowany wyłącznie na potrzeby funkcjonowania Centrum Przesiadkowego, droga będzie miała charakter wewnętrzny).

Układ drogowy związany będzie z budynkiem (…), a zatem będzie wykazywał związek z każdym rodzajem działalności gospodarczej opodatkowanej VAT prowadzonej przez Miasto z wykorzystaniem tego budynku.

11) Infrastruktura podziemna i naziemna, m.in.: przyłącza kanalizacyjne, kanalizacja deszczowa i sanitarna, przyłącza do sieci cieplnej, przyłącza do sieci wodociągowych, teleinformatycznych, przyłącza energetyczne, itp. niezbędna do funkcjonowania obiektów Węzła Przesiadkowego.

Wydatki na infrastrukturę podziemną i nadziemną, są niezbędne do funkcjonowania CP, wykazują zatem związek z każdym rodzajem działalności gospodarczej opodatkowanej VAT prowadzonej przez Miasto z wykorzystaniem Węzła Przesiadkowego.

12) Kampania informacyjno-promocyjna podnosząca świadomość mieszkańców w zakresie propagowania korzystania ze środków publicznego transportu zbiorowego i ruchu niezmotoryzowanego oraz zachęcająca pasażerów do korzystania z nowopowstałej infrastruktury Centrum Przesiadkowego.

Wydatki na kampanię informacyjno-promocyjną wykazują związek ze świadczeniem usług lokalnego transportu zbiorowego przez Miasto, które to usługi wykonywane są w ramach działalności gospodarczej opodatkowanej VAT.

Podsumowując, budowa Węzła Przesiadkowego stanowić będzie projekt o charakterze (…), którego głównym (…). Nadrzędnym celem Projektu będzie (…). Z obiektu korzystać będzie zarówno (…), jak i (…).

Zrealizowana Inwestycja wykorzystywana będzie tylko i wyłącznie do działalności gospodarczej Miasta, przede wszystkim świadczenia usług publicznego transportu zbiorowego Organizatora oraz świadczenia usług dzierżawy terenu dla pojazdów przewoźników, najmu powierzchni usługowych usytuowanych w budynku (…), świadczenia usług zapowiadania połączeń przewoźników, świadczenia usług wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy przewoźników, usługi udostępniania miejsc postojowych, dzierżawy stacji ładowania pojazdów elektrycznych oraz sprzedaży energii elektrycznej.

Ponadto Miasto nie przewiduje sytuacji, w której wytworzona infrastruktura będzie wykorzystywana również do czynności zwolnionych od podatku VAT czy niepodlegających ustawie o VAT.

Wydatki poszczególnych kategorii są ze sobą powiązane w sposób nierozerwalny, realizacja wydatków jednej z kategorii wynika wprost z konieczności poniesienia wydatków kategorii innej. Węzeł Przesiadkowy jest inwestycją kompleksową, która w całości dedykowana jest pasażerom, a w konsekwencji związana wprost z opodatkowaną VAT działalnością gospodarczą Miasta.

Wnioskodawca pragnie jednoznacznie wskazać, że wszystkie ww. wydatki (12 kategorii wydatków), które ma zamiar ponieść w ramach Inwestycji, poniesione będą celem osiągnięcia pełnej funkcjonalności Węzła Przesiadkowego wraz z uzyskaniem efektu w postaci usprawnienia publicznego transportu zbiorowego, co w konsekwencji wpłynie na wysokość opodatkowanych VAT wpływów do Miasta, generowanych w związku z wykorzystaniem Węzła Przesiadkowego do świadczenia przez Miasto usług lokalnego transportu zbiorowego. Ponadto Miasto w związku z Węzłem Przesiadkowym będzie także otrzymywało wynagrodzenie z tytułu wykonywania innych czynności opodatkowanych VAT – w szczególności:

- najmu powierzchni usługowych usytuowanych w budynku (…),

- dzierżawy terenu celem zapewnienia miejsc postojowych dla autobusów,

- usług wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy przewoźników,

- usługi zapowiadania połączeń przewoźników,

- usługi udostępniania miejsc postojowych pojazdów na parkingu park&ride,

- dzierżawy stacji ładowania pojazdów elektrycznych oraz sprzedaży energii elektrycznej,

- sprzedaży nadwyżki wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej energii elektrycznej na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego.

W celu świadczenia ww. usług Miasto będzie zawierać z dzierżawcami i przewoźnikami umowy cywilnoprawne. W zakresie umów dzierżawy stacji ładowania pojazdów umowy będą także regulować rozliczenia z tytułu sprzedaży energii elektrycznej. Odpowiednia umowa cywilnoprawna zostanie także zawarta z przedsiębiorstwem energetycznym w zakresie sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej. Korzystanie przez pasażerów z publicznego transportu zbiorowego Organizatora także następuje na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej, zgodnie z którą świadczący usługę jest zobowiązany do przewozu pasażerów w określone miejsce lub zgodnie z ustaloną trasą, a pasażerowie są zobowiązani zasadniczo do uiszczenia opłaty. Również osoby korzystające z miejsca postojowego na parkingu, zawierają umowę cywilnoprawną najmu miejsca postojowego na czas postoju pojazdu, zobowiązują się do przestrzegania zasad korzystania z parkingu oraz wniesienia opłaty za parking.

Ponadto Miasto z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie realizacji zadań związanych z publicznym transportem zbiorowym będzie uzyskiwało wpływy niepodlegające opodatkowaniu VAT, jednak ściśle związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, typu opłata za jazdę bez ważnego biletu lub kary umowne, stanowiące realizację obowiązków nałożonych na organizatora publicznego transportu zbiorowego przepisami ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym. W zakresie opłat za jazdę bez biletu i kar umownych z interpretacji indywidualnej wydanej na wniosek Miasta – sygn. (…) z dnia (…) – wynika, że z uwagi na ich powiązanie z działalnością gospodarczą opodatkowaną VAT nie ograniczają one przysługującego Miastu prawa do odliczenia VAT w związku ze świadczeniem przez Miasto usług publicznego transportu zbiorowego. W powołanej interpretacji Dyrektor KIS wskazał w tym kontekście, że: „Podobnie wpływy z tytułu opłat za jazdę bez biletu i kar umownych, stanowią realizację obowiązków nałożonych na organizatora publicznego transportu zbiorowego przepisami ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2016, z późn. zm.). Realizację ww. obowiązków również należy zaliczyć do celów związanych z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. Takie bowiem obowiązki na Wnioskodawcę zostały nałożone przepisami ustaw i w żadnym razie nie świadczą o tym, że realizacja tych obowiązków odbywa się poza prowadzoną działalnością gospodarczą. Realizacja ww. obowiązków wpisuje się więc w ogólną działalność gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawcę. W konsekwencji uznać należy, że ww. działania nie będą powodowały obowiązku stosowania proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, a więc nie będą miały wpływu na prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Spółkę za usługi transportowe.”

Zgodnie z przeprowadzonymi analizami („(…)” z (…)), (…).

Wedle analiz dworce i punkty obsługi pasażerów (w ramach przedmiotowego przedsięwzięcia: budynek (…) oraz dworzec autobusowy z wewnętrznym układem komunikacyjnym oraz miejscami park&ride i bike&ride na kondygnacjach +1 i +2) lokalizowane winny być w możliwie jak najbliższym od siebie sąsiedztwie, tak aby maksymalna droga przejścia wyniosła ok. 250 mb. Planowana lokalizacja Węzła Przesiadkowego nie jest więc przypadkowa. Stąd dla budowy w pełni efektywnej, funkcjonalnej i nowoczesnej infrastruktury przesiadkowej, istnieje potrzeba nabycia nieruchomości oraz usunięcia kolidujących obiektów kolejowych.

Obecny użytkownik nieruchomości wytypowanych przez Miasto pod budowę Węzła Przesiadkowego, tj. (…), wyraził zgodę na uwolnienie terenów pod Węzeł Przesiadkowy, pod warunkiem usunięcia kolizji, tj. przeniesienia istniejących (…), budowy/adaptacji obiektów kolejowych (w tym kubaturowych) w nowej lokalizacji na nieruchomościach (…) [dalej: usunięcie kolizji].

Usunięcie kolizji, warunkujące pozyskanie odpowiednich terenów pod planowaną Inwestycję, jest niezbędnym elementem Inwestycji i będzie poprzedzać budowę Centrum Przesiadkowego.

W ramach usunięcia kolizji, Miasto planuje następujące działania:

1) Rozbiórka istniejącej infrastruktury i obiektów na obecnych terenach kolejowych (władanych przez (…)), w szczególności (…) itp.

2) Budowa budynku administracji (…).

3) Adaptacja budynku (…).

4) Adaptacja budynku (…).

5) Budowa układu dróg wewnętrznych i dojazdowych komunikujących tereny kolejowe, budynki wymienione w pkt 2-5 oraz miejsca postojowe na ich potrzeby.

6) Przeniesienie kolidujących z centrum przesiadkowym układów torowych oraz placów ładunkowych wraz z budową ciągów (drogowych i kolejowych) komunikujących place ładunkowe.

7) Budowa przejazdów kolejowych przez tory kolejowe wraz z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym.

8) Przebudowa kolidujących sieci naziemnych i podziemnych.

Zakres ww. prac w ramach usunięcia kolizji stanowić będzie nieodłączny element pozwalający na realizację Inwestycji. Realizacja prac obejmujących usunięcie kolizji skutkować będzie pozyskaniem niezbędnego terenu pod budowę Węzła Przesiadkowego. Bez usunięcia kolizji Miasto nie byłoby w stanie zrealizować tej Inwestycji.

Gdyby Miasto nie realizowało Inwestycji, to nie ponosiłoby wydatków na usunięcie kolizji. Co więcej, bez poniesienia nakładów na usunięcie kolizji Miasto nie byłoby w stanie zrealizować Inwestycji.

Miasto nie zdecydowałoby się na poniesienie kosztu związanego z usunięciem kolizji, jeżeli nie planowałoby wybudowania Węzła Przesiadkowego.

Nakłady poniesione na usunięcie kolizji (wskazanych w punktach 1-9) zostaną nieodpłatnie przekazane (…).

Pytania

1. Czy Miasto będzie miało prawo do odliczenia VAT naliczonego w całości od 12 kategorii wydatków ponoszonych na realizację Inwestycji?

2. Czy Miasto będzie miało prawo do odliczenia VAT naliczonego w całości od 9 kategorii wydatków ponoszonych na usunięcie kolizji?

Państwa stanowisko w sprawie

1. Miasto będzie miało prawo do odliczenia VAT naliczonego w całości od 12 kategorii wydatków ponoszonych na realizację Inwestycji z zastrzeżeniem wyjątków, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

2. Miasto będzie miało prawo do odliczenia VAT naliczonego w całości od 9 kategorii wydatków ponoszonych na usunięcie kolizji z zastrzeżeniem wyjątków, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

Uzasadnienie

Ad 1

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn.:

- odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik VAT oraz

- towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT. Przepis art. 88 ustawy o VAT określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak Miasto wskazało w opisie zdarzenia przyszłego, Miasto jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Ponadto, Miasto będzie wykorzystywać Centrum Przesiadkowe wyłącznie do działalności opodatkowanej VAT. Miasto będzie wykorzystywało bowiem infrastrukturę powstałą w ramach Projektu do działalności opodatkowanej VAT i będzie uzyskiwało następujące wpływy opodatkowane tym podatkiem - będą to wpływy pochodzące z:

- sprzedaży biletów publicznego transportu zbiorowego,

- najmu powierzchni usługowych usytuowanych w budynku (…),

- dzierżawy terenu celem zapewnienia miejsca postojowego dla autobusów,

- usług wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy przewoźników,

- usługi zapowiadania połączeń przewoźników,

- pobierania opłat za postój pojazdów na parkingu park&ride,

- dzierżawy stacji ładowania pojazdów elektrycznych oraz sprzedaży energii elektrycznej,

- sprzedaży nadwyżki wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej energii elektrycznej na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego.

Uwzględniając powyższe, zdaniem Miasta w odniesieniu do wszystkich wydatków (elementów Węzła Przesiadkowego wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego) dotyczących Inwestycji Miastu będzie przysługiwać pełne prawo do odliczenia VAT. Spełnione są tu bowiem dwa niezbędne warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, a mianowicie towary i usługi:

- będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych,

- będą ponoszone przez podatnika, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT.

W ocenie Miasta nie budzi wątpliwości, że dzierżawa terenu, najem powierzchni usługowych usytuowanych w budynku (…), sprzedaż biletów uprawniających do korzystania z publicznego transportu zbiorowego, usługi zapowiadania połączeń przewoźników oraz usługi wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy przewoźników, usługi udostępniania miejsc postojowych dla pojazdów, usługi dzierżawy stacji ładowania pojazdów oraz sprzedaż energii elektrycznej (w tym sprzedaż nadwyżki energii elektrycznej wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej) stanowią czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o VAT – a mianowicie odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług.

Jak wskazuje bowiem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Pojęcie towarów zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, zgodnie z którym towary to „rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii”.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedając energię elektryczną (w tym nadwyżkę energii elektrycznej wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej na rzecz Przedsiębiorstwa energetycznego) Miasto będzie dokonywać odpłatnej dostawy towaru w postaci energii elektrycznej.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W tym miejscu Wnioskodawca pragnie także wskazać, że aby dane świadczenie mogło zostać uznane za „świadczenie usług” podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

- musi zostać zidentyfikowane konkretne świadczenie,

- które jest wykonywane na rzecz konkretnego, zindywidualizowanego nabywcy będącego jego beneficjentem/konsumentem,

- za odpłatnością (z wyjątkami określonymi w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT), a

- wykonawcą takiego świadczenia jest podatnik podatku VAT.

W ocenie Miasta, każda z wyżej wskazanych czynności (z wyjątkiem sprzedaży energii eklektycznej, która na gruncie ustawy o VAT będzie stanowiła odpłatną dostawę towarów) spełnia wskazane wyżej warunki, ponieważ:

- istnieje zidentyfikowane konkretne świadczenie, a właściwie świadczenia (tj. dzierżawa konkretnej powierzchni, dzierżawa stacji ładowania pojazdów, sprzedaż biletów uprawniających do korzystania z publicznego transportu zbiorowego, zapowiadanie połączeń przewoźników, wywieszanie i wyświetlanie rozkładów jazdy przewoźników, udostępnianie miejsc postojowych dla samochodów),

- które jest wykonywane na rzecz konkretnego, zindywidualizowanego nabywcy będącego jego beneficjentem/konsumentem (tj. konkretny dzierżawca powierzchni/stacji ładowania pojazdów; pasażer; przewoźnik; parkujący pojazd na parkingu park&ride),

- za odpłatnością (z wyjątkami określonymi w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT) (tj. Miasto z tytułu wszystkich wspominanych usług będzie uzyskiwać wynagrodzenie z wyjątkiem niektórych bezpłatnych przewozów pasażerskich – co zostało wyjaśnione w opisie zdarzenia przyszłego), a

- wykonawcą takiego świadczenia jest podatnik podatku VAT (wykonując wymienione świadczenia Miasto zawsze działa jako podatnik VAT).

Z powołanych wyżej przepisów art. 15 ust. 1, ust. 2 i ust. 6 ustawy o VAT wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku VAT w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności wynajmu, dzierżawy, inne usługi, wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych (nazwanych i nienazwanych). Jednostki samorządu terytorialnego wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działają w charakterze podatnika podatku VAT. Natomiast w zakresie realizacji zadań własnych (działalności publicznoprawnej) nie są uznawane za podatnika, tym samym nie wykonują samodzielnie działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Niemniej jednak zgodnie z art. 13 ust. 1 akapit trzeci Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte. W załączniku I do ww. dyrektywy pod pozycją 5 ujęto działalność w zakresie przewozu osób.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego niniejszego wniosku, Miasto będzie świadczyło usługi: publicznego transportu zbiorowego, usługi najmu powierzchni usługowych, usługi dzierżawy terenu, usługi dzierżawy stacji ładowania pojazdów, usługi zapowiadania połączeń, usługi wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy, usługi udostępniania miejsc postojowych dla samochodów oraz będzie sprzedawało energię elektryczną, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej odpowiednio z pasażerem, najemcą, dzierżawcą, przewoźnikiem, korzystającym z parkingu oraz w zakresie sprzedaży energii elektrycznej z dzierżawcą stacji ładowania i przedsiębiorstwem energetycznym.

W tym zakresie należy także wskazać, że korzystanie przez pasażerów z usług publicznego transportu zbiorowego następuje na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej, zgodnie z którą świadczący usługę jest zobowiązany do przewozu pasażerów w określone miejsce lub zgodnie z ustaloną trasą, a pasażerowie są zobowiązani zasadniczo do uiszczenia opłaty.

Również osoby korzystające z miejsca postojowego na parkingu, zawierają umowę cywilnoprawną najmu miejsca postojowego na czas postoju pojazdu, zobowiązują się do przestrzegania zasad korzystania z parkingu oraz wniesienia opłaty za parking.

Ponadto, Wnioskodawca realizując usługi lokalnego transportu zbiorowego, wykonuje działalność gospodarczą – nawet realizując nieodpłatne przewozy na podstawie odrębnych ustaw oraz aktów prawa miejscowego. Z działalnością gospodarczą Miasta łączą się także wpływy z tytułu opłaty za jazdę bez ważnego biletu lub kary umownej. Miasto w tym zakresie posiada interpretację indywidualną sygn. (…) z dnia (…), w której DKIS wskazał, że takie nieodpłatne przewozy stanowią działalność gospodarczą Miasta i jednocześnie nie podlegają opodatkowaniu VAT: „Odnosząc się do prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Spółkę za usługi transportowe należy zauważyć, że jak wykazano powyżej nieodpłatna działalność realizowana przez Wnioskodawcę na rzecz określonych grup osób, jest ściśle związana z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy i nie mieści się w działalności innej niż działalność gospodarcza. Podobnie wpływy z tytułu opłat za jazdę bez biletu i kar umownych, stanowią realizację obowiązków nałożonych na organizatora publicznego transportu zbiorowego przepisami ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2016, z późn. zm.). Realizację ww. obowiązków również należy zaliczyć do celów związanych z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. Takie bowiem obowiązki na Wnioskodawcę zostały nałożone przepisami ustaw i w żadnym razie nie świadczą o tym, że realizacja tych obowiązków odbywa się poza prowadzoną działalnością gospodarczą. Realizacja ww. obowiązków wpisuje się więc w ogólną działalność gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawcę. W konsekwencji uznać należy, że ww. działania nie będą powodowały obowiązku stosowania proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, a więc nie będą miały wpływu na prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Spółkę za usługi transportowe.”

W odniesieniu do powyższych czynności nie ulega więc wątpliwości, że Miasto nie działa tu jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Oznacza to, że w analizowanych przypadkach Wnioskodawca występuje w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a ww. czynności stanowią działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT. Zatem, biorąc pod uwagę przytoczone przepisy należy uznać, że Miasto wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, działa w charakterze podatnika VAT.

Całość wydatków, które poniesie Miasto w związku z Inwestycją związana będzie zatem ze sprzedażą opodatkowaną VAT:

Pkt 1) wydatki na budynek (…) wraz z wyposażeniem obiektu, systemem monitoringu wizyjnego, systemem informacji pasażerskiej, systemem inteligentnego zarządzania obiektem, w którym funkcjonować będzie przestrzeń dedykowana podróżnym tj. kasy biletowe, zaplecze sanitarne, usługi dla podróżnych (mała gastronomia), poczekalnie dla pasażerów publicznego transportu zbiorowego (zarówno lokalnego i podmiejskiego, jak również dalekobieżnego i międzynarodowego), w tym komunikacji kolejowej.

W budynku znajdować się będzie siedziba nowej jednostki organizacyjnej Miasta. Nowa jednostka organizacyjna Miasta będzie zarządzać publicznym transportem zbiorowym organizowanym przez Miasto oraz infrastrukturą Węzła Przesiadkowego. Zakres działania tej jednostki organizacyjnej Miasta obejmować będzie również zawieranie umów cywilnoprawnych w imieniu Miasta na każdy rodzaj usług świadczonych z wykorzystaniem CP. Przy czym zawierane umowy dzierżawy stacji ładowania pojazdów będą regulowały także rozliczenia z tytułu sprzedaży energii elektrycznej.

W budynku (…) prowadzona będzie przez Miasto wyłącznie działalność gospodarcza podlegająca opodatkowaniu VAT, polegająca na:

- świadczeniu usług publicznego transportu zbiorowego,

- dzierżawie powierzchni na działalność usługową dla podróżnych (mała gastronomia),

- świadczeniu usług wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy przewoźników,

- zapowiadania połączeń przewoźników.

Pkt 2) wydatki na układ komunikacyjny składający się z ciągów pieszych i rowerowych dedykowany podróżnym, w szczególności:

- zadaszonej kładki pieszo-rowerowej wraz z dźwigami osobowymi, ruchomymi schodami na (…);

- terenu pieszo-rowerowego z wieżą zegarową w obrębie budynku (…).

- miejsc postojowych typu bike&ride dedykowanych rowerzystom, którzy pozostawiają rower i przesiadają się do publicznej komunikacji zbiorowej kontynuując w ten sposób podróż.

Ciągi piesze i rowerowe są niezbędne z perspektywy funkcjonowania Węzła Przesiadkowego i spełniania jego podstawowych funkcji – bez odpowiedniej komunikacji umożliwiającej podróżnym dotarcie do Węzła Przesiadkowego, przemieszczanie się po obiektach Węzła Przesiadkowego jak również możliwości jego opuszczenia, oraz pozostawienia roweru, w przypadku rowerzystów, Węzeł Przesiadkowy nie spełniałby żadnej ze swoich funkcji, a Miasto nie uzyskiwałoby wpływów pochodzących ze sprzedaży opodatkowanej VAT.

Pkt 3) wydatki na Zieloną strefę pasażera w postaci skwerów z zielenią niską i wysoką, stanowiących bezpośrednie otoczenie Węzła Przesiadkowego.

Jest to strefa służąca pasażerom jako przestrzeń oczekiwania na środki publicznego transportu zbiorowego w okresie sprzyjających warunków pogodowych, stanowiąca alternatywę poczekalni w budynku (…). Przestrzeń ta objęta jest systemem informacji pasażerskiej. Występuje tu zatem związek ze świadczeniem przez Miasto usług publicznego transportu zbiorowego jak również usług zapowiadania przez Miasto połączeń przewoźników oraz wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy przewoźników, czyli działalnością gospodarczą opodatkowaną VAT, która będzie prowadzona przez Miasto z wykorzystaniem powstałej infrastruktury.

Pkt 4) wydatki na układ drogowy dedykowany i dostosowany do potrzeb publicznego transportu zbiorowego – rozbudowa odcinka ul. (…).

Układ drogowy będzie dedykowany i dostosowany do potrzeb transportu zbiorowego oraz służył wyłącznie potrzebom publicznego transportu zbiorowego, ponadto będzie umożliwiał dojazd samochodów osobowych do miejsc typu park&ride, z których korzystać będą pasażerowie. Na tym odcinku ul. (…) wybudowane zostaną stanowiska peronowe dla lokalnego transportu zbiorowego Organizatora obsługiwanego przez Spółkę, na których zamontowane zostaną tablice dynamicznej informacji. Obsługa pasażerska lokalnego transportu zbiorowego Organizatora prowadzona będzie na tych stanowiskach peronowych – wydatki na układ drogowy są zatem niezbędne i nierozerwalnie związane z prawidłowym funkcjonowaniem Węzła Przesiadkowego, przedmiotowa infrastruktura drogowa dedykowana będzie wyłącznie użytkownikom Węzła, tj. przewoźnikom, pasażerom, podmiotom prowadzącym na terenie Węzła działalność usługową dla pasażerów. Występuje tu zatem związek z każdym rodzajem działalności gospodarczej opodatkowanej VAT, która będzie prowadzona przez Miasto z wykorzystaniem powstałej infrastruktury przesiadkowej.

Pkt 5) wydatki na obiekt dworca autobusowego ze stanowiskami dla publicznej komunikacji zbiorowej i tablicami informacji pasażerskiej, zapleczem technicznym wraz z układem komunikacyjnym składającym się z dróg wewnętrznych i placu manewrowego oraz postojowego do bezpośredniej obsługi obiektu dworca – służący poruszaniu się wyłącznie pojazdów publicznego transportu zbiorowego.

Na terenie dworca autobusowego znajdować się będą perony dla pojazdów publicznego transportu zbiorowego, na których prowadzona będzie obsługa pasażerska. W związku z prowadzeniem obsługi pasażerskiej przez różnych przewoźników, na obszarze dworca autobusowego będą świadczone przez Miasto odpłatnie usługi wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy oraz zapowiadania połączeń. Ponadto w ramach dzierżawy terenu cześć terenu dworca zostanie przeznaczona na postój autobusów publicznej komunikacji zbiorowej.

Pkt 6) wydatki na miejsca park&ride, wyposażone w stacje ładowania pojazdów elektrycznych, usytuowane w obiekcie dworca autobusowego na wyższych poziomach (+1, +2) wraz z rampą wjazdową, przeznaczone dla osób korzystających z publicznego transportu zbiorowego. Miejsca dedykowane będą kierowcom pojazdów indywidualnych, którzy pozostawiają je i przesiadają się do publicznej komunikacji zbiorowej kontynuując w ten sposób podróż.

Pkt 7) wydatki na instalacje fotowoltaiczne na dachu obiektu dworca autobusowego wytwarzające energię elektryczną na potrzeby funkcjonowania infrastruktury Węzła Przesiadkowego.

Pkt 8) wydatki na błękitno-zieloną infrastrukturę na obiektach kubaturowych tj. dworca autobusowego i budynku (…) w postaci zielonych ścian (…) i dachów porośniętych roślinnością sprzyjających różnorodności biologicznej i wpływających na termikę obiektów użytkowanych przez podróżnych oraz zbiorników retencyjnych.

Pkt 9) wydatki na stacje ładowania pojazdów elektrycznych na terenie placu postojowego dla autobusów publicznej komunikacji zbiorowej. Stacje ładowania autobusów zostaną wydzierżawione zewnętrznym podmiotom. Każda z nich wyposażona zostanie w podlicznik, na podstawie którego Miasto będzie obciążało dzierżawcę za energię elektryczną.

Wydatki te są zatem związane z przychodami Miasta z działalności gospodarczej opodatkowanej VAT w zakresie dzierżawy stacji ładowania pojazdów i sprzedaży energii elektrycznej.

Pkt 10) wydatki na układ drogowy dostaw i obsługi technicznej budynku (…) z funkcją drogi przeciwpożarowej (układ dedykowany wyłącznie na potrzeby funkcjonowania Centrum Przesiadkowego, droga będzie miała charakter wewnętrzny).

Pkt 11) wydatki na infrastrukturę podziemną i naziemną m.in.: przyłącza kanalizacyjne, kanalizacja deszczowa i sanitarna, przyłącza do sieci cieplnej, przyłącza do sieci wodociągowych, teleinformatycznych, przyłącza energetyczne itp. niezbędna do funkcjonowania obiektów Węzła Przesiadkowego.

Pkt 12) wydatki na kampanię informacyjno-promocyjną podnoszącą świadomość mieszkańców w zakresie propagowania korzystania ze środków publicznego transportu zbiorowego i ruchu niezmotoryzowanego oraz zachęcająca pasażerów do korzystania z nowopowstałej infrastruktury Centrum Przesiadkowego.

Wydatki na kampanię informacyjno-promocyjną wykazują związek ze świadczeniem usług lokalnego transportu zbiorowego przez Miasto, które to usługi są wykonywane w ramach działalności gospodarczej opodatkowanej VAT.

- najmu powierzchni usługowych usytuowanych w budynku (…),

- dzierżawy terenu celem zapewnienia miejsc postojowych dla autobusów,

- usług wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy przewoźników,

- usługi zapowiadania połączeń przewoźników,

- usługi udostępniania miejsc postojowych pojazdów na parkingu park&ride,

- dzierżawy stacji ładowania pojazdów elektrycznych oraz sprzedaży energii elektrycznej,

- sprzedaży nadwyżki wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej energii elektrycznej na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego.

W konsekwencji. Miasto stoi na stanowisku, że będzie przysługiwać mu prawo do odliczenia VAT w całości od wydatków, które ponosić będzie na realizację Inwestycji, tj. w zakresie wszystkich 12 kategorii wydatków ponoszonych na:

- Budynek (…);

- Układ komunikacyjny składający się z ciągów pieszych i rowerowych dedykowany podróżnym;

- Zieloną strefę pasażera;

- Układ drogowy dedykowany i dostosowany do potrzeb publicznego transportu zbiorowego;

- Obiekt dworca autobusowego wraz z układem komunikacyjnym składającym się z dróg wewnętrznych i placu manewrowego oraz postojowego;

- Miejsca park&ride;

- Instalacje fotowoltaiczne;

- Błękitno-zieloną infrastrukturę;

- Stacje ładowania pojazdów elektrycznych;

- Układ drogowy dostaw i obsługi technicznej budynku (…) dedykowany wyłącznie na potrzeby funkcjonowania Centrum Przesiadkowego;

- Infrastrukturę podziemną i naziemną;

- Kampanię informacyjno-promocyjną.

Każda z wyżej wskazanych kategorii wydatków wykazuje bowiem bezpośredni lub pośredni związek z czynnościami opodatkowanymi VAT do świadczenia, których będzie wykorzystywana Inwestycja. Ponadto Miasto nie przewiduje sytuacji, w której wytworzona infrastruktura będzie wykorzystywana również do czynności zwolnionych od podatku VAT czy niepodlegających ustawie o VAT.

Możliwość odliczania VAT naliczonego w całości od podobnych wydatków potwierdzona została przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 8 listopada 2018 r. sygn. 0112-KDIL4.4012.471.2018.2.NK, w której - w zakresie wydatków na:

- „budynek, w którym będą: kasy, wydzielone poczekalnie, rozwiązania i urządzenia zapewniające dostępność osobom niepełnosprawnym, systemy monitoringu i kierowania ruchem, nowoczesne systemy informacji wizualnej i dźwiękowej dla pasażerów, mediateka, schody ruchome, toalety itp.,

- układ komunikacyjny składający się z ciągów komunikacyjnych wraz z zadaszonymi peronami, po których będą poruszać się autobusy i busy,

- parking dla samochodów osobowych służący osobom, które będą przywozić i odwozić pasażerów korzystających z „ Y”,

- tereny zielone (nasadzenia drzew, trawnik, ławki itp.), chodniki umożliwiające dotarcie pasażerom do „ Y”,

- infrastruktura podziemna i naziemna (tzn.: przyłącza kanalizacyjne, kanalizacja deszczowa i sanitarna, przyłącza do sieci cieplnej, przyłącza do sieci wodociągowych, internetowych i telefonicznych, przyłącze energetyczne wraz ze stacją Trafo) itp.”

Dyrektor KIS wskazał, że „Wydatki związane z realizacją zadania będą ponoszone na podstawie faktur VAT wystawianych na Gminę X (adres i NIP) jako nabywcę towaru/usługi, natomiast odbiorcą faktur będzie Zarząd Transportu Miejskiego (adres jednostki).

Powstanie „ Y” będzie w całości związane z prowadzoną przez ZTM działalnością gospodarczą. W ramach tej działalności wystąpią czynności opodatkowane podatkiem VAT (wynajem pomieszczeń, najem powierzchni, sprzedaż biletów komunikacji miejskiej), jak i czynności, które nie generują opodatkowania podatkiem VAT, ale nie stanowią odrębnego przedmiotu działalności ZTM. Przy czym w uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, że w ramach Y nie wystąpią takie czynności, które nie będą generować opodatkowania podatkiem VAT. W ramach realizacji zadania nie wystąpi sytuacja, w której wytworzona infrastruktura będzie wykorzystywana zarówno do czynności opodatkowanych i zwolnionych. W związku z realizowanym projektem pn. „Budowa Y (...)” ZTM nie będzie wykonywać czynności na rzecz innych jednostek organizacyjnych. [...] W omawianej sprawie obydwa warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy będą spełnione, ponieważ Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, a ponadto – jak wskazał Zainteresowany – powstanie „Y” będzie w całości związane z prowadzoną przez ZTM działalnością gospodarczą. W ramach tej działalności wystąpią czynności opodatkowane podatkiem VAT (wynajem pomieszczeń, najem powierzchni, sprzedaż biletów komunikacji miejskiej), natomiast nie wystąpią takie czynności, które nie będą generować opodatkowania podatkiem VAT.

Zatem z uwagi na związek poniesionych wydatków na realizację projektu pn. „Budowa Y (...)” z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez ZTM, Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących ich poniesienie w całości, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek wskazanych w art. 88 ustawy.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia całości podatku VAT naliczonego od wydatków, które poniesie w związku z nabyciem towarów i usług na realizację zadania pn. „Budowa Y (...) ”, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy”.

Do podobnego wniosku doszedł Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 28 czerwca 2022 r. sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.905.2017.10.JM dotyczącej „wydatków (...) na:

A. nabycie autobusów niskoemisyjnych - autobusy będą eksploatowane wyłącznie do świadczenia usług publicznego transportu zbiorowego na terenie Miasta (pojazdy te nie będą wykorzystywane do innych celów, przykładowo nie będą wynajmowane osobom trzecim ani nie będą eksploatowane przez Spółkę w innej działalności niż komunikacja miejska),

B. nabycie i instalację tablic dynamicznej informacji pasażerskiej wraz z systemem ITS - na tablicach (instalowanych na przystankach autobusowych) wyświetlane będą w szczególności informacje związane z rozkładem jazdy autobusów,

C. nabycie i instalację systemu monitoringu wizyjnego - monitoring zainstalowany będzie przy każdej tablicy dynamicznej informacji pasażerskiej oraz na niektórych przystankach autobusowych,

D. przebudowę pomieszczenia w zajezdni autobusowej na potrzeby dyspozytorni ITS wraz z budową pomieszczenia serwerowni ITS,

E. stworzenie nowej wersji portalu internetowego wraz z aplikacją mobilną - narzędzia te będą służyły pasażerom do uzyskiwania informacji o komunikacji miejskiej (tj. rozkład jazdy ogłoszenia o ewentualnych zmianach trasy, awariach, etc.),

F. dostosowanie wybranych peronów przystankowych do potrzeb osób niepełnosprawnych,

G. nabycie i montaż biletomatów stacjonarnych i mobilnych - przy użyciu biletomatów będzie dokonywana sprzedaż biletów uprawniających do korzystania z usług transportowych zarówno Miasta, jak i podmiotów trzecich świadczących (jednakże nie w imieniu Miasta) usługi transportowe,

H. budowę dworca autobusowego - obiekt mieszczący poczekalnię dla pasażerów, toalety, część socjalną dla kierowców oraz kasę biletową, w której będzie dokonywana sprzedaż biletów uprawniających do korzystania z usług transportowych zarówno Miasta, jak i podmiotów trzecich świadczących (jednakże nie w imieniu Miasta) usługi transportowe,

I. pętle autobusowe - w tym stworzenie placów manewrowych, chodników i zagospodarowanie zieleni,

J. nabycie i montaż wiat przystankowych wraz z ławkami oraz słupków przystankowych,

K. doposażenie stacji obsługi pojazdów w zajezdni autobusowej – stacja obsługiwać będzie wyłącznie autobusy eksploatowane przez Z celem świadczenia usług lokalnego transportu zbiorowego,

L. budowę budynku technicznego (mieszczącego kotłownię, pomieszczenia socjalne, punkt wulkanizacyjny, magazyn części zamiennych) oraz doprowadzenie przyłączy z kotłowni do budynku administracyjnego - wydatki poniesione w tym zakresie będą służyły rozwojowi zaplecza dla osób zaangażowanych w obsługę komunikacji miejskiej,

M. budowę budynku/kontenera zlokalizowanego przy końcowym przystanku autobusowym - obiekt będzie pełnił funkcję pomieszczenia socjalnego z toaletą dla kierowców autobusów.”

Jak wskazał DKIS w ww. interpretacji indywidualnej „Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa, przedstawiony opis sprawy oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 9 sierpnia 2018 r. sygn. akt I SA/Łd 370/18 i wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 września 2021 r. sygn. akt I FSK 2222/18 stwierdzam, że wydatki na nabycie towarów i usług poniesionych na realizację projektu pn.: „…” będą wykorzystywane do zapewnienia lokalnego transportu zbiorowego, które to zadanie będą Państwo realizować jako działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT. Tym samym podatek naliczony związany z wydatkami poniesionymi na realizację ww. projektu, wymienionymi w punktach A-M w opisie sprawy, będzie podlegał odliczeniu w całości”.

Pełne prawo do odliczenia potwierdzane jest także w przypadku wydatków na centralny system sterowania ruchem implementowany przez jednostki samorządu terytorialnego w sytuacji, w której jednostki samorządu terytorialnego uzyskują wpływy z tytułu sprzedaży biletów uprawniających do przejazdów środkami lokalnego transportu zbiorowego. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS sygn. 0114-KDIP4-1.4012.664.2022.9.S.MK z dnia 29 kwietnia 2024 r., prawomocnym wyroku WSA w Gorzowie Wlkp. sygn. I SA/Go 104/23 z dnia 27 lipca 2023 r. i z powiązanym w nim wyrokiem NSA sygn. I FSK 1922/23 z 9 lutego 2024 r.

Podejście, zgodnie z którym prawo do pełnego odliczenia przysługuje w związku z zakupami powiązanymi z prowadzeniem przez gminy działalności gospodarczej w zakresie lokalnego transportu zbiorowego jest także zgodne z podejściem wyrażonym spójnie w orzecznictwie.

Chociażby w wyroku sygn. I FSK 2222/18 z dnia 22 września 2021 r. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał: „W rozpoznawanej sprawie organ interpretacyjny nie kwestionował, że budowa, utrzymanie i modernizowane przystanków, wiat, itp. mają związek z prowadzonym przez Miasto odpłatnym transportem zbiorowym, tj. że będą one związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przewoźnicy mogli jedynie korzystać z tych przystanków, które zostały wybudowane w celu zapewnienia komunikacji miejskiej. Miasto nie budowało, nie utrzymywało oraz nie modernizowało przystanków w celu umożliwienia przewoźnikom korzystania z nich. Czynności te miały być wykonywane w związku z prowadzoną przez Miasto działalnością gospodarczą w postaci zapewnienia transportu publicznego. Nieodpłatne i – jak zaznaczono we wniosku o wydanie interpretacji – ograniczone korzystanie przez przewoźników innych niż „miejskie” nie stanowiło w tej sytuacji odrębnej sfery działalności Miasta i należało je traktować jako działania towarzyszące opodatkowanej działalności.”

Podobnie wypowiedział się NSA w wyroku sygn. I FSK 837/22 z dnia 24 stycznia 2023 r. i wskazał: „Sąd pierwszej instancji, w relacji do stanu faktycznego sprawy, słusznie zauważył, że wydatki na wiaty zostały poniesione w związku z prowadzoną przez Miasto na podstawie umów cywilnoprawnych działalnością gospodarczą w postaci zapewnienia transportu publicznego, a w umowach zawartych przez Miasto ze spółką postanowiono, że Miasto zapewni spółce infrastrukturę przystankową, wraz z wiatami. Bez tego nie byłoby możliwe prawidłowe świadczenie usług publicznego transportu. Miasto nie wybudowało wiat w celu umożliwienia przewoźnikom zewnętrznym korzystania z nich i w konsekwencji pobierania opłat. Natomiast przyjęcie stanowiska organu prowadziłoby do sytuacji, w której, jeżeli od jakiegoś składnika majątku należącego do Miasta pobierana byłaby jakakolwiek należność publicznoprawna, składnik ten nie mógłby zostać zakwalifikowany jako wyłącznie związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przyjęcie takiego stanowiska jest jednak nieuzasadnione (por. wyroki NSA z dnia: 15 listopada 2018 r., I FSK 832/18; 22 września 2021 r., sygn. akt I FSK 2222/18).”

Prawo do odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych jednostki samorządu terytorialnego ponoszonych w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie lokalnego transportu zbiorowego potwierdza także wyrok NSA sygn. I FSK 184/20 z dnia 14 marca 2023 r.: „Jak wskazał w ww. orzeczeniu NSA, wadliwa jest teza, że to, iż Miasto realizuje jakąś inwestycję w ramach zadań własnych, wyklucza to, że może to czynić jako podatnik VAT. Realizacja zadań własnych gminy/miasta może się odbywać także w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej [por. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z 22 sierpnia 2001 r. (V CKN 756/0), Izba Cywilna 2002, nr 1, s. 64 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2013 r. (III CZP 43/13)], w tym w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT. Zakres zadań własnych gminy (por. art. 7 u.s.g.) wskazuje na ich charakter usługowy, a więc aktywność gminy w tym zakresie jak najbardziej mieści się w zakresie przedmiotowym działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a gmina z tego tytułu jest podatnikiem VAT, jeżeli czynności te wykonywane są na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (por. art. 15 ust. 6 ustawy o VAT).

W tej sytuacji, gdy gmina/miasto wykonuje zadania własne (inwestycje) obejmujące sprawy związane z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb mieszkańców, np. w zakresie transportu zbiorowego, w oparciu o zawarte umowy cywilnoprawne, jest jak najbardziej podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą podlegającą VAT, tym bardziej, że działalność gospodarcza na gruncie VAT nie musi być prowadzona w celu osiągnięcia zysku. W konsekwencji uznać należy, że do tej infrastruktury związanej ze świadczeniem usług komunikacji zbiorowej zaliczają się również zatoczki autobusowe i buspasy, bez których ów transport nie byłby możliwy lub byłby utrudniony.”

W ocenie Wnioskodawcy w analizowanej sprawie występuje także pewna analogia do samorządowych projektów obejmujących strefy aktywności gospodarczej. Również w przypadku tego typu inwestycji wiążących się z działalnością gospodarczą gmin potwierdzano pełne prawo do odliczenia VAT. Jako przykład takiego podejścia można powołać wyrok NSA sygn. I FSK 2315/19 z dnia 13 stycznia 2023 r., w którym odnośnie do wydatków na:

A. budowę dróg wewnętrznych, chodników, zjazdów z drogi, poboczy, przepustów, budowę odwodnienia drogowego - celem zapewnienia jak najlepszej komunikacji wewnątrz Strefy oraz jak najlepszego połączenia Strefy z drogami zewnętrznymi,

B. budowę infrastruktury energetycznej, w tym oświetlenia wewnętrznych dróg i chodników – celem zapewnienia właściwej i bezpiecznej komunikacji dla przedsiębiorców prowadzących działalność w Strefie, o czym mowa w powyższym punkcie A;

C. budowę infrastruktury kanalizacyjnej, tj. miejscowych oczyszczalni lokalnych - do korzystania przez przedsiębiorców, którzy zlokalizują swoją działalność na terenie Strefy;

D. budowę infrastruktury wodociągowej, tj. sieci wodociągowej wraz z przyłączami - do korzystania przez przedsiębiorców, którzy zlokalizują swoją działalność na terenie Strefy,

wskazano, że „wydatki na zakup towarów i usług związane z budową wszystkich infrastruktur opisanych w pkt A-D poniesione zostały celem wytworzenia inwestycji w postaci Strefy Aktywności Gospodarczej, która zostanie wykorzystana do działalności opodatkowanej VAT, skutkiem czego gmina ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego wyszczególnionego na fakturach dokumentujących przedmiotowe wydatki, zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.”

Uwzględniając powołaną wyżej praktykę interpretacyjną i orzeczniczą, w ocenie Wnioskodawcy, nie ulega więc wątpliwości, że ponosząc wydatki na Inwestycję Miastu będzie przysługiwało prawo do pełnego odliczenia podatku VAT od wszystkich 12 kategorii wydatków (ze wspomnianym zastrzeżeniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy o VAT).

Planowane zakupy wykazują bowiem związek z działalnością gospodarczą Miasta w zakresie:

- nie tylko usług lokalnego transportu zbiorowego,

- ale także innego rodzaju działalności opodatkowanej VAT Miasta obejmującej w szczególności dzierżawę terenu, najem powierzchni usługowych usytuowanych w budynku (…), usługi w zakresie zapowiadania połączeń przewoźników, wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy przewoźników, usługi udostępniania miejsc postojowych, dzierżawę stacji ładowania pojazdów elektrycznych oraz sprzedaż energii elektrycznej.

Ad 2

Miasto poniesie nakłady na usunięcie kolizji. Nakłady te zostaną nieodpłatnie przekazane na rzecz (…).

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do zakupu towarów i usług dotyczących nakładów na usunięcie kolizji (jako nieodłącznego elementu budowy Węzła Przesiadkowego) Miastu przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku VAT.

Miasto poczyni bowiem nakłady na usunięcie kolizji w związku z budową Węzła Przesiadkowego, który z założenia jest przewidziany do wykorzystania przez Miasto w związku z opodatkowaną VAT działalnością gospodarczą Miasta polegającą na świadczeniu usług lokalnego transportu publicznego oraz dzierżawie terenu, najmie powierzchni usługowych usytuowanych w budynku (…), świadczeniu usług zapowiadania połączeń przewoźników, wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy przewoźników, świadczeniu usług udostępniania miejsc postojowych, dzierżawie stacji ładowania pojazdów elektrycznych oraz sprzedaży energii elektrycznej.

Nakłady na usunięcie kolizji wykazują więc związek z działalnością gospodarczą Miasta jako podatnika VAT, a to oznacza, że w analizowanej sprawie spełnione są przesłanki wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, które są konieczne dla przyznania podatnikowi pełnego prawa do odliczenia.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Przywołana powyżej norma wprowadza jedną z najistotniejszych zasad podatku VAT – prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego. Prawo to przysługuje zasadniczo wtedy, gdy nabyte towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Przepisy ustawy o VAT nie wskazują, jaki charakter ma mieć związek pomiędzy zakupami (podatkiem naliczonym) a sprzedażą opodatkowaną. Co do zasady, związek ten może mieć charakter bezpośredni bądź pośredni. Związek pośredni istnieje wtedy, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem działalności gospodarczej danego podatnika.

Jak Wnioskodawca wskazał w opisie zdarzenia przyszłego i jak uzasadnił przedstawiając stanowisko w zakresie pytania 1, Inwestycja będzie wykorzystywana przez Miasto wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT. Zatem, mimo iż nakłady na usunięcie kolizji przekazane będą nieodpłatnie (…), to wydatki na nakłady ponoszone będą w związku z prowadzoną przez Miasto działalnością gospodarczą opodatkowaną VAT.

Gdyby bowiem Miasto nie realizowało Inwestycji, to nie ponosiłoby wydatków na usunięcie kolizji. Co więcej, bez poniesienia nakładów na usunięcie kolizji Miasto nie byłoby w stanie zrealizować Inwestycji.

Miasto jako podmiot prowadzący w analizowanej sprawie działalność gospodarczą, opodatkowaną VAT, nie zdecydowałoby się na poniesienie kosztu związanego z usunięciem kolizji, jeżeli nie planowałoby wybudowania Węzła Przesiadkowego, który wiązać ma się z uzyskiwaniem wpływów opodatkowanych VAT.

Oznacza to, że pomiędzy wydatkami na usunięcie kolizji, które ponieść ma Miasto, a wykonywanymi przez nie czynnościami opodatkowanymi VAT występować będzie pośredni związek. Usunięcie kolizji jest warunkiem koniecznym do realizacji Inwestycji, która to z kolei Inwestycja jest ściśle związana z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą (działalnością opodatkowaną VAT).

Takie stanowisko zaprezentował m.in. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej sygn. 0114-KDIP4-2.4012.707.2023.3.WH z dnia 1 marca 2024 r. „Zobowiązali się Państwo do nieodpłatnego przekazania nakładów poczynionych na Urządzenia przebudowane, Urządzenia odtworzone w całości bądź w części z innych elementów niż pochodzące z demontażu oraz nowo wybudowanych Urządzeń w ramach usuwania kolizji. Z uwagi na to, że Urządzenia stanowią całość wraz z siecią elektroenergetyczną B., B. stanie się właścicielem powyższych nakładów na Urządzenia przebudowane, odtworzone w całości bądź w części z innych elementów niż pochodzące z demontażu oraz nowo wybudowanych Urządzeń z chwilą ich połączenia z siecią elektroenergetyczną B. Nakłady poczynione przez Państwa na Urządzenia przebudowane, Urządzenia odtworzone w całości bądź w części z innych elementów niż pochodzące z demontażu oraz nowo wybudowanych Urządzeń w ramach usuwania kolizji zostaną przekazane przez Państwa nieodpłatnie. B. nie jest zobowiązane do udzielenia jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego w związku z przekazaniem przez Państwa nakładów poniesionych w związku z usunięciem kolizji. [...] wydatki związane z usunięciem kolizji będą miały związek ze sprzedażą opodatkowaną, tj. realizacją przez Państwa Inwestycji polegającej na wybudowaniu serwerowni, która będzie generować u Państwa sprzedaż opodatkowaną. Zatem stwierdzić należy, że wydatki poniesione w celu usunięcia kolizji będą miały pośredni związek z prowadzeniem przez Państwa działalności gospodarczej generującej podatek należny.

W analizowanej sprawie zachodzi związek przyczynowo-skutkowy między wydatkami poniesionymi na usuniecie kolizji oraz czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług w ramach Państwa działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług (...).

W konsekwencji będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabywanych usług i towarów w związku z usunięciem kolizji”.

Podobne stanowisko wynika z interpretacji indywidualnej sygn. 0111-KDIB3-1.4012.214.2022.1.KO z dnia 28 kwietnia 2022 r., w której Dyrektor KIS wskazuje: „Z aneksu do Umowy drogowej, mocą którego U przystąpiła do Umowy drogowej wynika również, że projektowanie i budowa zjazdów publicznych dla Przedsięwzięcia deweloperskiego U należeć będzie wyłącznie do U. Realizacja Zjazdów jest potrzebna dla obsługi komunikacyjnej Przedsięwzięcia deweloperskiego U realizowanego przez U na Nieruchomości U. Wydatki poniesione przez U na projektowanie i budowę Zjazdów będą dokumentowane fakturami (rachunkami) lub innymi dowodami księgowymi. Jest możliwe, że nakłady poniesione przez U na projektowanie i budowę Zjazdów zostaną przeniesione w przyszłości przez U na Miasto. Ewentualne przeniesienie na Miasto nakładów poniesionych przez U na projektowanie i budowę Zjazdów nastąpi nieodpłatnie. [...] Mając na uwadze okoliczności, że wydatki poniesione w celu zrealizowania Inwestycji drogowej i Zjazdów będą miały związek ze sprzedażą opodatkowaną tj. realizacją przez Państwa Przedsięwzięcia deweloperskiego U polegającego wybudowaniu budynków mieszkalnych i przebudowaniu istniejącego już budynku na budynek biurowo-usługowy, które będzie generować u Państwa sprzedaż opodatkowaną, to stwierdzić należy, że wydatki poniesione w celu zrealizowania Inwestycji drogowej i Zjazdów będą miały pośredni związek z prowadzeniem przez Państwa działalności gospodarczej generującej podatek należny”.

Prawo do odliczenia VAT zostało także potwierdzone przez Dyrektora KIS w interpretacji indywidualnej sygn. 0114-KDIP4-2.4012.9.2023.1.AA z dnia 22 lutego 2023 r., która dotyczyła nieodpłatnego przekazania nakładów na inwestycję drogową realizowaną w związku z wybudowaniem centrum logistyczno-magazynowego. W stanie faktycznym tej interpretacji wskazano m.in., że: „Inwestor zamierza przeprowadzić na Nieruchomości inwestycję polegająca na budowie centrum logistyczno-magazynowego (dalej: „Inwestycja niedrogowa ”). Po zakończeniu Inwestycji niedrogowej Inwestor planuje prowadzić działalność gospodarczą, podlegającą zasadniczo opodatkowaniu podatkiem VAT, polegającą na wynajmowaniu powierzchni znajdujących się w Inwestycji nie drogowej. Inwestor nie planuje prowadzić działalności zwolnionej z VAT.

(...) Inwestor nieodpłatnie przeniesie na rzecz Zarządcy drogi nakłady dokonane przez Inwestora w ramach realizacji Inwestycji drogowej, tj. budowli wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącymi całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym.

(...) Działki gruntu, na których będzie realizowana Inwestycja drogowa, nie będą własnością Inwestora ani na datę realizacji tej inwestycji, ani na datę nieodpłatnego przeniesienia przez Inwestora nakładów poniesionych przez niego w ramach realizacji Inwestycji drogowej na rzecz Zarządcy drogi (nie można przy tym wykluczyć, że określone działki, na których realizowana będzie Inwestycja drogowa zostaną wywłaszczone w oparciu o Decyzje ZRID).”

Kolejną interpretacją indywidualną, w której potwierdzono pełne prawo do odliczenia VAT od zakupów dotyczących nakładów przekazanych nieodpłatnie w związku z realizowaną inwestycją mającą na celu prowadzenie działalności gospodarczej, jest interpretacja indywidualna Dyrektora KIS sygn. 0114-KDIP1-1.4012.11.2023.1.MM z dnia 27 stycznia 2023 r. Interpretacja ta dotyczyła również sytuacji, w której inwestor zamierzał wybudować centrum logistyczno-magazynowego i prowadzić w nim działalność gospodarczą, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, polegającą na wynajmowaniu powierzchni. W celu właściwego skomunikowania centrum logistyczno-magazynowego, inwestor zamierzał zrealizować zadanie inwestycyjne polegające na budowie drogi gminnej wraz z budową ronda na drodze powiatowej, a poniesione nakłady na inwestycję drogową przekazać nieodpłatnie na rzecz jednostki samorządu terytorialnego.

Prawo do odliczenia VAT od zakupów dotyczących nakładów przekazywanych nieodpłatnie w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą potwierdził także Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej sygn. 0111-KDIB3-1.4012.964.2021.1.ABU z dnia 29 grudnia 2021 r., w której wskazał: „Z treści złożonego wniosku wynika, że wybudowanie Infrastruktury jest warunkiem koniecznym do spełnienia realizacji przez Spółkę inwestycji budowlanej. Budowa dróg wewnętrznych, parkingów, zagospodarowanie terenu lub zapewnienie dostępu do drogi publicznej (w oparciu o uzyskane uprzednio pozwolenia, ekspertyzy i opinie) jest konieczne dla zapewnienia niezbędnego dojazdu do budynków, korzystania z działek, na których budynki zostaną wzniesione i umożliwienia ich prawidłowej eksploatacji. Po zakończeniu realizacji inwestycji, Spółka będzie czerpać przychody (obroty) głównie z tytułu sprzedaży działek zabudowanych budynkami, która to sprzedaż będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Sporadycznie Spółka może świadczyć usługi najmu, które również będą opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie zachodzi zatem związek przyczynowo-skutkowy między wydatkami poniesionymi na realizację Infrastruktury przekazanej następnie na rzecz osoby trzeciej (właściciela działek terenów wspólnych), a czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług Wnioskodawcy w ramach działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży Nieruchomości oraz sporadycznie na wynajmie. Daje to podstawę do dokonania odliczeń podatku naliczonego przy ponoszeniu wydatków na budowę Infrastruktury, jednak prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 88 ustawy.

Podsumowując, Spółka będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków bezpośrednich i pośrednich opisanych we wniosku, ponoszonych w związku z budową Infrastruktury, przekazywanych nieodpłatnie na rzecz osoby trzeciej (właściciela działek terenów wspólnych). Prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek określonych w art. 88 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.”

Również w nieco starszych interpretacjach indywidualnych organy podatkowe potwierdzały prawo do odliczenia VAT w sytuacji nieodpłatnego przekazania nakładów. Tak wskazał m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej sygn. IBPP2/443-1192/14/JJ z dnia 1 grudnia 2014 r.: „W odniesieniu do podatku od towarów i usług wykazanego na fakturach zakupowych dokumentujących ponoszone nakłady w związku z przebudową infrastruktury kolejowej oraz infrastruktury energetycznej mającej związek z inwestycją polegającą na wybudowaniu nowej hali produkcyjnej, Spółka będzie miała – w świetle art. 86 ust. 1 ustawy – prawo do odliczenia tego podatku, jeżeli przedmiotowa infrastruktura kolejowa i energetyczna będzie związana wyłącznie z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Fakt przekazania nakładów poniesionych z przebudową infrastruktury kolejowej i energetycznej na rzecz innych podmiotów, nie pozbawi Wnioskodawcy prawa do odliczenia podatku – nie będzie powodował obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego, w tym zakresie.

Reasumując, Wnioskodawca zachowa prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących poniesione koszty związane z przebudową infrastruktury kolejowej i energetycznej, a następnie nieodpłatnie przekazanej na rzecz innych podmiotów, jeżeli poniesione wydatki służyć będą Wnioskodawcy wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.”

Z analizy praktyki interpretacyjnej organów podatkowych wynika zatem, że podejście organów podatkowych jest utrwalone odnośnie do przyznania podatnikom prawa do odliczenia VAT w sytuacji, w której dochodzi do nieodpłatnego przekazania nakładów na rzecz podmiotu trzeciego, kiedy to poniesienie nakładów jest konieczne w związku z prowadzeniem przez podatnika działalności gospodarczej opodatkowanej VAT.

Przy czym z praktyki interpretacyjnej wynika, że bez znaczenia dla przyznania tego prawa jest fakt czy nakłady te usytuowane są na gruncie stanowiącym własność podatnika przekazującego nieodpłatnie nakłady czy też na gruncie należącym do podmiotu trzeciego. Bez znaczenia pozostaje także co jest przedmiotem przekazywanych nakładów, a w szczególności czy jest to przykładowo odtworzenie infrastruktury energetycznej, kolejowej, drogowej, czy też wytworzenie zupełnie nowej infrastruktury.

W konsekwencji, Miasto stoi na stanowisku, że będzie miało prawo do odliczenia VAT naliczonego w całości od wydatków ponoszonych na usunięcie kolizji (z wyjątkami wynikającymi z art. 88 ustawy o VAT).

Dla powyższego stanowiska nie ma znaczenia okoliczność, że przeniesienie przez Miasto nakładów poniesionych przez nie na usunięcie kolizji na rzecz (…) będzie miało charakter nieodpłatny.

Jedyną przesłanką istotną w analizowanej sprawie jest okoliczność, że przyszłe wydatki Miasta na usunięcie kolizji związane będą ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT związaną z Centrum Przesiadkowym.

Mając na względzie wyżej przytoczone argumenty, Wnioskodawca stoi zatem na stanowisku, że będzie miał pełne prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków ponoszonych przez niego w ramach realizacji Inwestycji w celu usunięcia kolizji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z cytowanego wyżej art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą, np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. Z pośrednim związkiem dokonanych zakupów z działalnością podatnika mamy zatem do czynienia wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Ponadto należy zauważyć, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a i następne ustawy.

Stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Według art. 86 ust. 2b ustawy:

Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1) zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2) obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Zgodnie z art. 86 ust. 2d ustawy:

W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy:

Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a, 10 i 10c-10g stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 86 ust. 2h ustawy:

W przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Na podstawie delegacji zawartej w art. 86 ust. 22 ustawy, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej „rozporządzeniem”.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia:

Rozporządzenie:

1) określa w przypadku niektórych podatników sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji”;

2) wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji.

W rozporządzeniu tym zostali wskazani podatnicy, do których przepisy w nim zawarte się odnoszą. Są to: jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

Stosownie do § 2 pkt 8 rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o jednostkach organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego – rozumie się przez to:

a) urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego,

b) jednostkę budżetową,

c) zakład budżetowy.

W myśl § 3 ust. 1 rozporządzenia:

W przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.

Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostki samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla wymienionych wyżej jej poszczególnych jednostek organizacyjnych.

W § 3 ust. 2, ust. 3 i ust. 4 rozporządzenia ustawodawca podał ustalony według wzoru sposób określania proporcji w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, w przypadku jednostki budżetowej oraz zakładu budżetowego.

Powołany wyżej przepis art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania podatkiem VAT. Towarzyszą one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste, w przypadkach, o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w przypadkach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia VAT. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy – przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy, czy nieodpłatną działalność statutową.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W świetle art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego; lokalnego transportu zbiorowego.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Należy także przytoczyć przepis art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 320 ze zm.), zgodnie z którym:

Drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie:

1)drogi krajowe;

2)drogi wojewódzkie;

3)drogi powiatowe;

4)drogi gminne.

Według art. 2a ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy.

Jak wynika z art. 19 ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Zarządcami dróg, z zastrzeżeniem ust. 3, 5, 5a i 8, są dla dróg:

1) krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad;

2) wojewódzkich - zarząd województwa;

3) powiatowych - zarząd powiatu;

4) gminnych - wójt (burmistrz, prezydent miasta)

Zgodnie z art. 20 pkt 3 i pkt 11 ustawy o drogach publicznych:

Do zarządcy drogi należy w szczególności:

3) pełnienie funkcji inwestora;

11) wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających.

Działania zarządców dróg mieszczą się w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym i wynikają z wykonywania przez te jednostki władztwa publicznoprawnego.

W tym miejscu należy podkreślić, że z uwagi na swą specyfikę jednostki samorządu terytorialnego nie są podmiotami zrównanymi z komercyjnymi przedsiębiorcami. Powyższe wynika chociażby z racji uprzywilejowania tych jednostek poprzez treść art. 15 ust. 6 ustawy i nieuznawania ich za podatnika w określonych okolicznościach, tj. w przypadku działania w charakterze organu władzy publicznej, którego przymiotu komercyjny przedsiębiorca nie posiada i którego działalność, co do zasady, jest opodatkowana w całości. Z tego też względu rozpatrując w zakresie podatku VAT kwestie uprawnień i obowiązków podmiotów, takich jak jednostki samorządu terytorialnego, należy mieć na względzie okoliczność, że podmioty te – co do zasady – w odniesieniu do niektórych czynności występują jako organ władzy publicznej i nie są uznawane za podatników stosownie do ww. art. 15 ust. 6 ustawy.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że planują Państwo realizację projektu pn. „(…)”. W wyniku realizacji inwestycji powstanie węzeł przesiadkowy, na który składać się będzie:

1) budynek (…) wraz z wyposażeniem obiektu, systemem monitoringu wizyjnego, systemem informacji pasażerskiej, systemem inteligentnego zarządzania obiektem;

2) układ komunikacyjny składający się z ciągów pieszych i rowerowych dedykowany podróżnym;

3) zielona strefa pasażera w postaci skwerów z zielenią niską i wysoką, stanowiących bezpośrednie otoczenie Węzła Przesiadkowego;

4) układ drogowy dedykowany i dostosowany do potrzeb publicznego transportu zbiorowego;

5) obiekt dworca autobusowego ze stanowiskami dla publicznej komunikacji zbiorowej i tablicami informacji pasażerskiej, zapleczem technicznym wraz z układem komunikacyjnym składającym się z dróg wewnętrznych i placu manewrowego oraz postojowego do bezpośredniej obsługi obiektu dworca;

6) miejsca park&ride wyposażone w stacje ładowania pojazdów elektrycznych, usytuowane w obiekcie dworca autobusowego na wyższych poziomach (+1, +2) wraz z rampą wjazdową, przeznaczone dla osób korzystających z publicznego transportu zbiorowego;

7) instalacje fotowoltaiczne na dachu obiektu dworca autobusowego wytwarzające energię elektryczną na potrzeby funkcjonowania infrastruktury Węzła Przesiadkowego;

8) błękitno-zielona infrastruktura na obiektach kubaturowych, tj. dworca autobusowego i budynku (…) w postaci zielonych ścian (…) i dachów porośniętych roślinnością sprzyjających różnorodności biologicznej i wpływających na termikę obiektów użytkowanych przez podróżnych oraz zbiorników retencyjnych;

9) stacje ładowania pojazdów elektrycznych na terenie placu postojowego dla autobusów komunikacji zbiorowej;

10) układ drogowy dostaw i obsługi technicznej budynku (…) z funkcją drogi przeciwpożarowej (układ dedykowany wyłącznie na potrzeby funkcjonowania Centrum Przesiadkowego, droga będzie miała charakter wewnętrzny);

11) infrastruktura podziemna i naziemna, m.in.: przyłącza kanalizacyjne, kanalizacja deszczowa i sanitarna, przyłącza do sieci cieplnej, przyłącza do sieci wodociągowych, teleinformatycznych, przyłącza energetyczne, itp. niezbędna do funkcjonowania obiektów Węzła Przesiadkowego;

12) kampania informacyjno-promocyjna podnosząca świadomość mieszkańców w zakresie propagowania korzystania ze środków publicznego transportu zbiorowego i ruchu niezmotoryzowanego oraz zachęcająca pasażerów do korzystania z nowopowstałej infrastruktury Centrum Przesiadkowego.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia VAT naliczonego w całości od ww. 12 kategorii wydatków ponoszonych na realizację inwestycji pn. „(…)”.

Analizując kwestię prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z wskazanymi wydatkami należy zauważyć, że odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podatnik w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi i zwolnionych od podatku. Natomiast w sytuacji, gdy przyporządkowanie ponoszonych wydatków do poszczególnych rodzajów działalności nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik powinien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy.

W celu odpowiedzi na pytanie sformułowane przez Państwa konieczne jest przeanalizowanie związku poszczególnych wydatków dotyczących ww. infrastruktury z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Przedmiotem Państwa działalności jest m.in. zapewnienie lokalnego transportu zbiorowego. Wykonywane w tym zakresie czynności, za które pobierana jest opłata (w formie biletów) stanowią niewątpliwie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Do celów związanych z działalnością gospodarczą należy zaliczyć również realizację obowiązków wynikających z ustaw oraz aktów prawa miejscowego (zarządzeń, uchwał), polegających na zapewnieniu bezpłatnych bądź ulgowych przejazdów pojazdami komunikacji miejskiej na rzecz określonych grup społecznych. Obowiązki polegające na zapewnieniu bezpłatnych bądź ulgowych przejazdów komunikacją miejską na rzecz określonych grup pasażerów, wynikają z przepisów konkretnych ustaw oraz zostały ustalone przepisami prawa miejscowego w postaci Zarządzenia Prezydenta Miasta, co w żadnym razie nie świadczy o tym, że te nieodpłatne bądź ulgowe usługi przejazdów odbywają się poza prowadzoną działalnością gospodarczą. Nieodpłatne przejazdy dla określonych grup społecznych podyktowane wymienionymi uregulowaniami wpisują się w prowadzoną przez Państwa ogólną działalność gospodarczą w zakresie lokalnego transportu zbiorowego.

Jak wynika z opisu sprawy, oprócz świadczonych usług publicznego transportu zbiorowego będą Państwo otrzymywali wynagrodzenie z tytułu wykonywania innych czynności opodatkowanych VAT, w szczególności:

- najmu powierzchni usługowych usytuowanych w budynku (…),

- dzierżawy terenu celem zapewnienia miejsc postojowych dla autobusów,

- usług wywieszania i wyświetlania rozkładów jazdy przewoźników,

- usługi zapowiadania połączeń przewoźników,

- usługi udostępniania miejsc postojowych pojazdów na parkingu park&ride,

- dzierżawy stacji ładowania pojazdów elektrycznych oraz sprzedaży energii elektrycznej,

- sprzedaży nadwyżki wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej energii elektrycznej na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego.

Ponadto pomimo, że węzeł przesiadkowy wykorzystywany będzie w celu świadczenia usług komunikacji publicznej i innych ww. usług opodatkowanych podatkiem VAT, to jego budowa i utrzymanie będzie służyło realizacji zadań własnych. Należy wskazać, że ww. elementy infrastruktury takie jak budynek (…), obiekt dworca autobusowego oraz zielona strefa pasażera w postaci skwerów z zielenią niską i wysoką, będą ogólnodostępne. W przypadku budynku (…), obiektu dworca autobusowego oraz zielonej strefy pasażera w postaci skwerów z zielenią niską i wysoką należy wskazać, że są one dostępne dla każdego – każdy z pasażerów korzystających z płatnych przejazdów jak i bezpłatnych oferowanych zarówno przez Państwa jak i innych przewoźników oraz postronne osoby mogą korzystać z ww. obiektów. Zatem ww. wydatki będą miały związek zarówno ze sprzedażą opodatkowaną (m.in. sprzedażą biletów uprawniających do korzystania z transportu miejskiego/dzierżawą), jak i czynnościami pozostającymi poza zakresem działalności gospodarczej – zaspokajaniem potrzeb wspólnoty, dla których nie będą Państwo działali w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym z tytułu zakupów dotyczących budynku (…), obiektu dworca autobusowego oraz zielonej strefy pasażera w postaci skwerów z zielenią niską i wysoką, będziemy mieli do czynienia z podatnikiem prowadzącym działalność o charakterze mieszanym (tj. działalność gospodarczą oraz działalność inną niż działalność gospodarcza).

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że będą Państwo mieli prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków dotyczących budynku (…), obiektu dworca autobusowego oraz zielonej strefy pasażera w postaci skwerów z zielenią niską i wysoką, tj. wydatków poniesionych na budowę budynku (…) (1 kategoria wydatków), obiektu dworca autobusowego (5 kategoria wydatków), instalacji fotowoltaicznych na dachu obiektu dworca autobusowego (7 kategoria wydatków), błękitno-zielonej infrastruktury na obiekcie dworca autobusowego i budynku (…) w postaci zielonych ścian i dachów porośniętych roślinnością (8 kategoria wydatków), infrastruktury podziemnej i naziemnej, m.in. przyłączy kanalizacyjnych, kanalizacji deszczowej i sanitarnej, przyłączy do sieci cieplnej, przyłączy do sieci wodociągowych, teleinformatycznych, przyłączy energetycznych, itp., niezbędnych do funkcjonowania ww. obiektów (11 kategoria wydatków) oraz zielonej strefy pasażera w postaci skwerów z zielenią niską i wysoką (3 kategoria wydatków), w zakresie, w jakim te towary i usługi będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego będą mieli Państwo również w stosunku do wydatków dotyczących układu drogowego dostaw i obsługi technicznej budynku (…) (10 kategoria wydatków). Przedstawiony we wniosku opis układu dróg nie wskazuje na to, aby był on dostępny dla innych rodzajów pojazdów (przykładowo dla podróżnych, czy przypadkowych osób), lecz będzie używany wyłącznie przez dostawców i obsługę techniczną budynku (…) czy też na cele przeciwpożarowe. Wskazali Państwo, że układ dedykowany jest wyłącznie na potrzeby funkcjonowania Centrum Przesiadkowego, droga będzie miała charakter wewnętrzny. Jeśli zatem układ ten będzie miał wyłącznie charakter wewnętrzny, a nie ogólnodostępny i nie będzie częścią drogi publicznej, to w związku z jego ścisłym połączeniem funkcjonalnym czy konstrukcyjnym z budynkiem (…) – powinien podlegać takim samym zasadom odliczenia, jak ten budynek, tj. zostać uznany za wydatek o przeznaczeniu mieszanym.

Natomiast w stosunku do wydatków poniesionych na miejsca park&ride wyposażone w stacje ładowania pojazdów elektrycznych, usytuowane w obiekcie dworca autobusowego na wyższych poziomach (+1, +2) wraz z rampą wjazdową (6 kategoria wydatków) oraz na stacje ładowania pojazdów elektrycznych na terenie placu postojowego dla autobusów komunikacji zbiorowej (9 kategoria wydatków), należy wskazać, że będzie Państwu przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku VAT od ww. wydatków. W opisie sprawy wskazali Państwo bowiem, że wydatki te są związane z Państwa przychodami uzyskiwanymi z opodatkowanej VAT działalności gospodarczej w zakresie udostępniania odpłatnych miejsc parkingowych dla samochodów oraz dzierżawy stacji ładowania pojazdów i stacji ładowania autobusów i sprzedaży energii elektrycznej. Postój pojazdów realizowany będzie wyłącznie odpłatnie na podstawie zakupu dedykowanego biletu upoważniającego do podróży lokalnym transportem zbiorowym Organizatora lub uiszczenia opłaty wyłącznie za parking w przypadku korzystania z transportu oferowanego przez innych przewoźników. Z kolei stacje ładowania pojazdów i stacje ładowania autobusów zostaną wydzierżawione zewnętrznym podmiotom. Każda z nich wyposażona zostanie w podlicznik, na podstawie którego będą Państwo obciążali dzierżawcę za energię elektryczną.

Również w odniesieniu do wydatków poniesionych na perony i tablice dynamicznej informacji oraz wiaty przystankowe/zadaszenia (część 4 kategorii wydatków), będzie Państwu przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku VAT. Z opisu sprawy wynika bowiem, że wybudowane stanowiska peronowe, przystanki/zadaszenia, na których zostaną zamontowane tablice dynamicznej informacji związane będą wyłącznie z komunikacją publiczną Organizatora (Państwa).

Odnosząc się natomiast do wydatków dotyczących układu komunikacyjnego składającego się z ciągów pieszych i rowerowych dedykowanych podróżnym (2 kategoria wydatków) oraz układu drogowego (część 4 kategorii wydatków), wskazać należy, że zgodnie z cytowanym wcześniej art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym, w szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Ciągi piesze i rowerowe będą ogólnodostępne. Zatem korzystać z nich będą mogły wszystkie osoby, a nie tylko osoby korzystające z komunikacji publicznej oferowanej przez Państwa. Tym samym budowa ciągów pieszych i rowerowych będzie się wpisywać w zakres realizowanych przez Państwa w charakterze organu władzy publicznej zadań własnych. Również budując/rozbudowując drogi będą działali Państwo jako organ władzy publicznej, wykonujący ustawowe powinności wobec społeczności lokalnej.

Budowa/rozbudowa ciągów pieszych i rowerowych oraz dróg wynika z realizacji przez Państwa zadań własnych i służy przede wszystkim czynnościom niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Pośredni wpływ tych wydatków na czynności opodatkowane w wymiarze jaki przedstawili Państwo we wniosku, nie zmienia faktu, że wydatki te w pierwszej kolejności są związane w sposób bezpośredni i jednoznaczny z działalnością niepodlegającą VAT, tj. działalnością wynikającą z obowiązków publicznych. Czynności opodatkowane występujące po Państwa stronie, które pojawiają się obok wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu i na które Państwo się powołują, nie mogą przesądzać, że zakupy/wydatki zostały w jakimkolwiek zakresie dokonane w celu wykonania tych opodatkowanych czynności. Ciągi piesze i rowerowe oraz drogi ze swojej istoty zaspokajają bowiem zbiorowe potrzeby wspólnoty samorządowej.

Zatem nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków dotyczących układu komunikacyjnego składającego się z ciągów pieszych i rowerowych dedykowanych podróżnym (2 kategoria wydatków) oraz układu drogowego (część 4 kategorii wydatków).

W ramach ww. inwestycji będą Państwo ponosili również wydatki na kampanię informacyjno-promocyjną. Wskazali Państwo, że wydatki te wykazują związek ze świadczeniem usług lokalnego transportu zbiorowego przez Państwa, które to usługi wykonywane są w ramach działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Należy jednakże zauważyć, że – jak Państwo wskazali – kampania informacyjno-promocyjna ma na celu podnoszenie świadomości mieszkańców w zakresie propagowania korzystania ze środków publicznego transportu zbiorowego i ruchu niezmotoryzowanego oraz zachęcenie pasażerów do korzystania z nowopowstałej infrastruktury Centrum Przesiadkowego. Przy czym w ww. centrum przesiadkowym usługi transportu zbiorowego będą świadczyli nie tylko Państwo, ale również inni przewoźnicy.

Ww. kampania nie będzie miała zatem związku wyłącznie z Państwa czynnościami opodatkowanymi, ale również z czynnościami wykonywanymi przez inne podmioty.

Zatem będą Państwo mieli prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków dotyczących kampanii informacyjno-promocyjnej (12 kategoria wydatków), w zakresie, w jakim te towary i usługi będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Mając na uwadze powyższe ustalenia, przepisy ustawy oraz przedstawiony opis sprawy, należy stwierdzić, że nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości od 12 kategorii wydatków ponoszonych na realizacje inwestycji dotyczącej budowy węzła przesiadkowego, ponieważ będą Państwo wykorzystywali tą infrastrukturę zarówno do działalności gospodarczej, jak również do celów innych niż działalność gospodarcza.

Jedynie w przypadku wydatków poniesionych na miejsca park&ride wyposażone w stacje ładowania pojazdów elektrycznych, usytuowane w obiekcie dworca autobusowego na wyższych poziomach (+1, +2) wraz z rampą wjazdową (6 kategoria wydatków) oraz stacje ładowania pojazdów elektrycznych na terenie placu postojowego dla autobusów komunikacji zbiorowej (9 kategoria wydatków), a także wydatków poniesionych na perony i tablice dynamicznej informacji oraz wiaty przystankowe/zadaszenia (część 4 kategorii wydatków), będzie Państwu przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku VAT od ww. wydatków.

Natomiast w stosunku do wydatków poniesionych na budowę budynku (…) (1 kategoria wydatków), obiektu dworca autobusowego (5 kategoria wydatków), instalacji fotowoltaicznych na dachu obiektu dworca autobusowego (7 kategoria wydatków), błękitno-zielonej infrastruktury na obiekcie dworca autobusowego i budynku (…) w postaci zielonych ścian i dachów porośniętych roślinnością (8 kategoria wydatków), infrastruktury podziemnej i naziemnej, m.in. przyłączy kanalizacyjnych, kanalizacji deszczowej i sanitarnej, przyłączy do sieci cieplnej, przyłączy do sieci wodociągowych, teleinformatycznych, przyłączy energetycznych, itp., niezbędnych do funkcjonowania ww. obiektów (11 kategoria wydatków), zielonej strefy pasażera w postaci skwerów z zielenią niską i wysoką (3 kategoria wydatków), układu drogowego dostaw i obsługi technicznej budynku (…) (10 kategoria wydatków),oraz kampanii informacyjno-promocyjnej (12 kategoria wydatków), jeżeli będzie możliwe przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju działalności, z którym wydatki te będą związane, będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi, nie będzie natomiast przysługiwało w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi. W sytuacji, gdy takie wyodrębnienie nie będzie możliwe, będą Państwo zobowiązani do odliczenia podatku naliczonego od ww. wydatków przy zastosowaniu zasad określonych w art. 86 ust. 2a-2h ustawy oraz w przepisach rozporządzenia.

Z kolei w stosunku do wydatków dotyczących układu komunikacyjnego składającego się z ciągów pieszych i rowerowych dedykowanych podróżnym (2 kategoria wydatków) oraz układu drogowego (część 4 kategorii wydatków), nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W omawianej sprawie prawo do odliczenia podatku VAT we wskazanym wyżej zakresie będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych wynikających z treści art. 88 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą także prawa do odliczenia VAT naliczonego w całości od 9 kategorii wydatków ponoszonych na usunięcie kolizji.

Z opisu sprawy wynika, że dla budowy w pełni efektywnej, funkcjonalnej i nowoczesnej infrastruktury przesiadkowej, istnieje potrzeba nabycia nieruchomości oraz usunięcia kolidujących obiektów kolejowych. Obecny użytkownik nieruchomości wytypowanych przez Miasto pod budowę Węzła Przesiadkowego, tj.: (…), wyraził zgodę na uwolnienie terenów pod Węzeł Przesiadkowy, pod warunkiem usunięcia kolizji, tj. przeniesienia istniejących (…), budowy/adaptacji obiektów kolejowych (w tym kubaturowych) w nowej lokalizacji na nieruchomościach (…). Usunięcie kolizji, warunkujące pozyskanie odpowiednich terenów pod planowaną Inwestycję, jest niezbędnym elementem Inwestycji i będzie poprzedzać budowę Centrum Przesiadkowego. W ramach usunięcia kolizji, planują Państwo następujące działania:

1) Rozbiórka istniejącej infrastruktury i obiektów na obecnych terenach kolejowych (władanych przez (….), w szczególności (…) itp.

2) Budowa budynku (…).

3) Adaptacja istniejącego budynku (…).

4) Adaptacja budynku (…).

5) Adaptacja budynku (…).

6) Budowa układu dróg wewnętrznych i dojazdowych komunikujących tereny kolejowe, budynki wymienione w pkt 2-5 oraz miejsca postojowe na ich potrzeby.

7) Przeniesienie kolidujących z centrum przesiadkowym układów torowych oraz placów ładunkowych wraz z budową ciągów (drogowych i kolejowych) komunikujących place ładunkowe.

8) Budowa przejazdów kolejowych przez tory kolejowe wraz z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym.

9) Przebudowa kolidujących sieci naziemnych i podziemnych.

Wskazali Państwo, że zakres ww. prac w ramach usunięcia kolizji stanowić będzie nieodłączny element pozwalający na realizację inwestycji. Realizacja prac obejmujących usunięcie kolizji skutkować będzie pozyskaniem niezbędnego terenu pod budowę Węzła Przesiadkowego. Bez poniesienia nakładów na usunięcie kolizji nie byliby Państwo w stanie zrealizować inwestycji. Nie zdecydowaliby się Państwo na poniesienie kosztu związanego z usunięciem kolizji, jeżeli nie planowaliby Państwo wybudowania Węzła Przesiadkowego. Gdyby nie realizowali Państwo inwestycji, to nie ponosiliby Państwo wydatków na usunięcie kolizji.

Z powyższego wynika, że ponoszone przez Państwa wydatki na usunięcie kolizji mają związek z budową Węzła Przesiadkowego.

Jak rozstrzygnięto powyżej, Węzeł Przesiadkowy będzie służył Państwu zarówno w ramach działalności gospodarczej opodatkowanej VAT jak i w ramach zadań własnych.

W związku z powyższym wydatki związane z usunięciem kolizji będą związane z działalnością mieszaną Węzła Przesiadkowego i tym samym będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia części podatku naliczonego od ww. 9 kategorii wydatków na podstawie art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytań). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy i własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Państwa. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa w uzasadnieniu własnego stanowiska wyroków sądów administracyjnych należy zaznaczyć, że każdy z wyroków zapada na gruncie unikalnego stanu faktycznego, i w zasadzie wyłącznie do niego się ogranicza. Ocena omawianej kwestii, tj. prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki inwestycyjne, nie jest kwestią uniwersalną, dającą się odnieść do ogólnych okoliczności w analizowanych sprawach, lecz opiera się na wielu przesłankach podnoszonych wyżej przez organ podatkowy i powinna być dokonywana z punktu widzenia każdego odrębnego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Powołany przez Państwa wyrok NSA sygn. akt I FSK 2222/18 i powiązany z nim wyrok WSA w Łodzi sygn. akt I SA/Łd 370/18, dotyczy odmiennego stanu faktycznego niż przestawiony przez Państwa. Należy bowiem zauważyć, że wyroki te odnoszą się do prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na nabycie i instalację tablic dynamicznej informacji pasażerskiej wraz z systemem ITS (Inteligentny System Transportu), nabycie i instalację systemu monitoringu wizyjnego, przebudowę pomieszczenia w zajezdni autobusowej na potrzeby dyspozytorni ITS wraz z budową pomieszczenia serwerowni ITS, stworzenie nowej wersji portalu internetowego wraz z aplikacją mobilną, dostosowanie wybranych peronów przystankowych do potrzeb osób niepełnosprawnych, pętle autobusowe, nabycie i montaż wiat przystankowych wraz z ławkami oraz słupków przystankowych, nabycie biletomatów. Wyroki te dotyczą zatem wydatków związanych z budową/rozbudową Inteligentnego Systemu Transportu, a nie wydatków dotyczących budowy centrum przesiadkowego, jak ma to miejsce w przypadku Państwa wniosku. Podobnie wyrok NSA sygn. akt I FSK 1922/23 i powiązany z nim wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim sygn. akt I SA/Go 104/23, nie dotyczy budowy centrum przesiadkowego, tylko wydatków związanych z Inteligentnym Systemem Transportu.

Również powołane przez Państwa wyroki NSA sygn. akt I FSK 837/22, I FSK 184/20 i I FSK 2315/19 zostały wydane na tle odmiennych stanów faktycznych niż przestawiony przez Państwa. Powołany przez Państwa wyrok NSA sygn. akt I FSK 837/22 dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego w pełnych kwotach od wydatków poniesionych przez Miasto na zakup i montaż wiat przystankowych. Z kolei wyrok NSA sygn. akt I FSK 2315/19 dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z działaniami inwestycyjnymi w celu stworzenia Strefy Aktywności Gospodarczej. Natomiast wyrok NSA sygn. akt I FSK 184/20 odnosi się do wydatków związanych z infrastrukturą tramwajową i autobusową, tj. bieżące utrzymanie przystanków komunikacji miejskiej i wiat przystankowych, budowa buspasów stanowiących część drogi publicznej (gminnej bądź powiatowej) wyłączonych z ruchu dla innych pojazdów niż pojazdy komunikacji miejskiej, tj. autobusów i tramwajów, budowa przystanków autobusowych, przebudowa zatok autobusowych, budowa peronów tramwajowych, wyposażanie przystanków w infrastrukturę przystankową (wiaty przystankowe, ławki, kosze na odpady), zakup dokumentacji, ekspertyz dotyczących transportu publicznego, nadzór inwestorski dotyczący działań inwestycyjnych.

Specyfika działalności podmiotów jest na tyle różnorodna, że niekiedy nawet podobne okoliczności faktyczne nie spowodują analogicznych konsekwencji prawnopodatkowych, a tym samym nie mogą być tożsamo traktowane. Zatem z uwagi na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw, powołane przez Państwa orzeczenia sądowe, choć stanowią element Państwa argumentacji, to nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Ponadto Organ nie podziela stanowiska wyrażonego w ww. wyrokach.

Odnosząc się do powoływanych przez Państwa interpretacji indywidualnych należy wskazać, że rozstrzygnięcia te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie wiążą w sprawach innych podatników, co jest zrozumiałe zważywszy na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw podlegających rozstrzygnięciu.

Należy zauważyć, że powołane przez Państwa interpretacje indywidualne nr 0113-KDIPT1-3.4012.905.2017.10.JM oraz 0114-KDIP4-1.4012.664.2022.9.S.MK dotyczą budowy/rozbudowy Inteligentnego Systemu Transportu. We wskazanych interpretacjach zakres okoliczności faktycznych nie jest tożsamy do sprawy będącej przedmiotem wydanego rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Ponadto podkreślić należy, że zostały one wydane po uwzględnieniu wyroków zapadłych w tych sprawach, tj. interpretację indywidualną nr 0113-KDIPT1-3.4012.905.2017.10.JM wydano w wyniku uwzględnienia wskazanego powyżej wyroku NSA sygn. akt I FSK 2222/18 i powiązanego z nim wyroku WSA w Łodzi sygn. akt I SA/Łd 370/18, natomiast interpretację nr 0114-KDIP4-1.4012.664.2022.9.S.MK wydano w wyniku uwzględnienia ww. wyroku NSA sygn. akt I FSK 1922/23 i powiązanego z nim wyroku WSA w Gorzowie Wielkopolskim sygn. akt I SA/Go 104/23.

Odnosząc się natomiast do interpretacji numer 0112-KDIL4.4012.471.2018.2.NK wskazać należy, że interpretacje mogą być poddane weryfikacji w trybie art. 14e § 1 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Szef Krajowej Administracji Skarbowej może z urzędu zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, trybunału konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Oznacza to, że interpretacje indywidualne wydawane przez upoważnione do tego organy każdorazowo podlegają analizie i weryfikacji, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może zmienić nieprawidłową interpretację indywidualną.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie