Prawidłowoś wystawienia faktury i ujęcia jej w rejestrze VAT i w Jednolitym Pliku Kontrolnym oraz odliczenie z niej podatku naliczonego. - Interpretacja - 0114-KDIP1-3.4012.707.2023.2.JG

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 13 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.707.2023.2.JG

Temat interpretacji

Prawidłowoś wystawienia faktury i ujęcia jej w rejestrze VAT i w Jednolitym Pliku Kontrolnym oraz odliczenie z niej podatku naliczonego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawidłowości wystawienia faktury i ujęcia jej w rejestrze VAT i w Jednolitym Pliku Kontrolnym oraz odliczenia z niej podatku naliczonego.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A. (dalej: Spółka) jest Spółką zajmującą się świadczeniem usług doradztwa podatkowego. Spółka podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce dla potrzeb CIT i jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Spółka w ramach swojej polityki podatkowej unika sytuacji, w której mogłaby otrzymywać dokumenty nieodzwierciedlające stanu rzeczywistego (dokonanej transakcji).

Spółka bierze udział w programie lojalnościowym (motywacyjnym), który jest organizowany przez zewnętrzną firmę, tj. agencję marketingową (dalej: Organizator), na zlecenie dostawcy pewnej grupy towarów, nabywanych regularnie przez Spółkę, tzw. sponsora (Sponsor). Spółka za dokonanie określnych w regulaminie działań, tzn. zakup określonych towarów od Sponsora otrzymuje punkty w aplikacji, która jest obsługiwana przez Organizatora.

Zebrane punkty Spółka może wymienić na nagrody rzeczowe, których katalog znajduje się w aplikacji. Po dokonaniu wyboru nagrody w aplikacji, nagroda jest dostarczana bezpośrednio przez Organizatora Spółce.

W związku z powyższym, cały proces przebiega w następujący sposób:

a)za określone w regulaminie programu działania Spółce przyznawane są wirtualne punkty w aplikacji obsługiwanej przez Organizatora,

b)w aplikacji znajduje się jednocześnie katalog nagród (wraz ze wskazaniem ilości punktów, które są należne za daną nagrodę),

c)w przypadku uzyskania odpowiedniej ilości wirtualnych punktów Spółka może dokonać wymiany wirtualnych punktów na jedną z nagród znajdujących się w katalogu,

d)po wyborze nagrody w aplikacji Organizator dostarcza Spółce nagrodę (przeważnie ma to miejsce za pomocą kuriera),

e)z regulaminu programu wynika, że po otrzymaniu nagrody, Spółce wystawiona zostanie faktura z tytułu dostawy towarów (nagród).

A więc z tytułu otrzymania nagrody, która nabywana jest przez Spółkę nieodpłatnie (tj. w zamian za zebrane w aplikacji wirtualne punkty), Organizator wystawi Spółce fakturę z tytułu dostawy towarów (jako udokumentowanie wydania Spółce nagrody rzeczowej). Natomiast rzeczywistym podmiotem dokonującym zapłaty za nagrody jest Sponsor (tzn. Organizatorowi jedynie zlecono prowadzenie programu, natomiast Sponsor poniesie ekonomiczny koszt nagród, zwracając Organizatorowi koszt ich zakupu).

Spółka nie dokonuje żadnej płatności pieniężnej za towar – otrzymuje go w zamian za wykorzystanie naliczonych punktów. Otrzymana od Organizatora faktura będzie zawierała kwotę podatku naliczonego, Spółka będzie na takiej fakturze wskazana jako nabywca towaru. Faktura będzie zawierać cenę (wartość) towaru. Faktura nie będzie jednak zawierać kwoty należności (z uwagi na fakt, że Spółka nie jest zobowiązana do zapłaty za fakturę), ewentualnie należność zostanie wykazana, ale jako forma płatności będzie podana „płatność osoby trzeciej”.

Pytania

1.Czy Spółka ma prawo uznać fakturę wystawioną przez Organizatora za wystawioną prawidłowo, ująć ją w rejestrze VAT i w Jednolitym Pliku Kontrolnym oraz odliczyć z niej podatek naliczony?

2.Czy Spółka ma prawo ująć taką fakturę w kosztach uzyskania przychodu?

3.Czy jeżeli odpowiedź na pytanie 1 i 2 jest zgodna ze stanowiskiem Spółki, to czy Spółka ma prawo lub obowiązek zwrócić się do Organizatora o skorygowanie tej faktury?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania nr 1 i 3 dotyczące podatku od towarów i usług. Na pytanie nr 2 dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych wydaliśmy odrębne rozstrzygnięcie.

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Zdaniem Spółki, faktura wystawiona przez Organizatora z tytułu dostawy towarów (przekazania nagród) nie powinna zostać uznana za fakturę prawidłową. Należy bowiem uznać, że dokumentowanie dostawy towarów na rzecz Spółki fakturą jest bezpodstawne (nieodzwierciedlające stanu rzeczywistego dokonanej czynności). Tym samym, Spółka nie jest uprawniona do odliczenia podatku naliczonego i nie powinna ujmować takiego dokumentu w rejestrze VAT i JPK.

Na gruncie ustawy o VAT, przedmiotem opodatkowania są przede wszystkim: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Te czynności, zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, klasyfikowane są jako „sprzedaż”.

Odpłatna dostawa towarów – jako czynność opodatkowana VAT – została wymieniona w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, odpłatną dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, w tym, m.in., wydanie towaru w ramach umowy komisu.

Z kolei w myśl art. 7 ust. 2 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

a)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

b)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

W myśl przytoczonych powyżej przepisów, dostawy nieodpłatne również stanowią na gruncie art. 5 ustawy o VAT „dostawy odpłatne” i w konsekwencji „sprzedaż”.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż (…) na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Art. 106e ust. 1 ustawy o VAT zawiera katalog elementów obligatoryjnych faktury. Są to m.in. cena jednostkowa (pkt 9) oraz kwota należności (pkt 15).

Pojęcie ceny nie jest w ustawie o VAT zdefiniowane, niemniej przyjmuje się – w ślad za ustawą o cenach - że jest to wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący (nie zaś jakikolwiek inny podmiot) jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę. W sytuacji, w której odbiorca towaru nie jest zobowiązany do płatności, wskazane powyżej elementy nie występują.

W efekcie, jeśli odbiorca nie jest zobowiązany do płatności – nie występują „należność” oraz „cena” i nie da się wystawić prawidłowej faktury dokumentującej taką czynność. Sugeruje to, że w takim przypadku faktura nie powinna być wystawiana. Dokładnie tego typu sytuacja będzie miała miejsce w przypadku Spółki, ponieważ nagrody wydane Spółce zostaną sfinansowane przez Sponsora. Jak już wspomniano, Spółka otrzyma nagrody nieodpłatnie, wobec czego w ostatecznym rozrachunku otrzyma fakturę, za którą nie tylko nie dokona fizycznej płatności, ale przede wszystkim nie istnieje po jej stronie żadne zobowiązanie do płatności. Dlatego wskazanie na fakturze „ceny” oraz „należności” będzie mieć całkowicie sztuczny charakter, nieodzwierciedlający rzeczywistości gospodarczej.

Spółka zaznacza, że z pozoru może się wydawać, że w opisanej sytuacji mamy do czynienia z tzw. płatnością osoby trzeciej. Tak jednak nie jest. Należy wyraźnie odróżnić sytuację, w której dany podmiot jest zobowiązany zapłacić cenę (należność), ale z jakichś powodów cenę tę za niego uiszcza podmiot trzeci, od sytuacji, w której podmiot ten otrzymuje świadczenie nieodpłatnie, ponieważ nie występuje po jego stronie żadne zobowiązanie.

W tej pierwszej sytuacji podatnik otrzymujący świadczenie zwykle rozlicza się z podmiotem, który zapłacił za niego cenę (należność). Kluczowe jest jednak to, że występuje zobowiązanie do zapłacenia kwoty podatku, stanowiącego element ceny. Nie ma znaczenia, że podatek ten został zapłacony przez osobę trzecią np. na podstawie umowy przekazu czy faktoringu – istotne jest, że nabywca miał obowiązek zapłacić cenę.

Natomiast w tej drugiej sytuacji mamy do czynienia z czynnością z natury nieodpłatną. Fakt, że pomiędzy Sponsorem i Organizatorem występują jakieś rozliczenia z tego tytułu, nie wpływa na naturę stosunku prawnego pomiędzy odbiorcą a dostawcą.

W sytuacji Spółki Organizator jest zobowiązany jej dostarczyć towar bez odpłatności w oparciu o regulamin. Spółka zaznacza, że o tym, że koszt nagród ponosi Sponsor, wie jedynie z własnego doświadczenia. Ta wiedza nie wynika z żadnych udostępnionych jej dokumentów i Spółka nie ma do niej dostępu. Spółka nie może zweryfikować jakie realnie kwoty są płacone, czy nie występują opóźnienia w płatnościach, czy płatności są realizowane w (…) i na rachunek uwidoczniony na „białej liście”. Spółka podkreśla, że Organizator jest jedynie pośrednikiem do wykonania na rzecz Spółki dostawy nieodpłatnej. Wobec powyższego, w przypadku uczestnictwa przez Spółkę jako podatnika VAT w opisywanym we wniosku programie lojalnościowym, w efekcie którego nastąpi nieodpłatne wydanie towaru Spółce (przekazanie nagrody), Spółka nie powinna otrzymać od Organizatora faktury jako dokumentu potwierdzającego przekazanie towaru (nagrody).

W konsekwencji, jeżeli Spółka otrzyma od Organizatora fakturę z tytułu otrzymania nagrody, dokument ten nie powinien zostać ujęty w rejestrze VAT i w JPK. Powyższe stanowisko, w myśl którego czynności nieodpłatne nie podlegają dokumentowaniu fakturą, zostało w pełni ugruntowane w orzecznictwie NSA, np.:

  • wyrok NSA z 4 listopada 2021 r., sygn. I FSK 1806/18 - NSA stanął na stanowisku, że świetle tego co zostało wyżej przedstawione, podzielić należało stanowisko przyjęte przez Sąd pierwszej instancji, że w świetle art. 2 pkt 22 oraz art. 106a i art. 106b ustawy o VAT - wbrew zarzutom skargi kasacyjnej - nieodpłatne czynności nie są u zbywcy świadczącego nieodpłatnie usługę dokumentowane fakturą VAT. Należy je wprawdzie zaewidencjonować w ewidencji sprzedaży VAT, ale nie ma obowiązku ich odrębnego dokumentowania, w szczególności fakturą. Ewentualnie można to uczynić stosownym wewnętrznym dowodem księgowym (por. J. Zubrzycki, Leksykon VAT 2018, Oficyna Wydawnicza UNIMEX, Wrocław 2018, t. I, s. 165). W związku z tym nabywca nie dysponuje dokumentem, który zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT byłby podstawę odliczenia, a zatem również z tego względu odliczenie nie jest możliwe.
  • wyrok NSA z 20 września 2018 r., sygn. I FSK 1029/18, w którym to NSA stanął na analogicznym stanowisku jak powyżej.

Wnioski płynące z orzecznictwa wspiera także wykładnia historyczna. Do końca marca 2013 r. obowiązywał art. 88 ust. 1 pkt 5 lit. b) ustawy o VAT, który stanowił, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, których nabycie nastąpiło w wyniku darowizny lub nieodpłatnego świadczenia usługi.

Przepis ten z dniem 1 kwietnia 2013 r. uchylono na mocy art. 1 pkt 40 lit. a) ustawy z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013, poz. 35). W uzasadnieniu do ustawy zmieniającej (druk sejmowy: 805) wskazano, że: usunięcie tego przepisu nie spowoduje zmian merytorycznych. Przepis obecnie nie ma praktycznego zastosowania, bo w sytuacjach objętych jego zakresem wystawiane są faktury wewnętrzne, a nie faktury. (…). Umożliwienie w takich przypadkach obdarowanemu podatnikowi odliczenia podatku uiszczonego przez podatnika - darczyńcę byłoby sprzeczne z zasadami konstrukcyjnymi podatku VAT.

Podstawową zasadą systemową tego podatku jest jego neutralność dla podatnika (…). Jak wynika z orzecznictwa TSUE (np. w sprawie C-438/09) ustanowiony system odliczeń w VAT ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru podatku VAT podlegającego zapłacie lub uiszczonego w ramach jego całej działalności gospodarczej (pkt 24). W przypadku czynności nieodpłatnych, w przypadku gdy podlegają one opodatkowaniu VAT, do zapłaty podatku jest zobowiązany dostawca towaru lub świadczący usługę. Nabywca nie ponosi w tym przypadku żadnych kosztów, w tym nie ponosi ciężaru tego podatku, nie ma zatem podstaw do odliczania przez niego VAT rozliczonego przez darczyńcę (odliczenie VAT stanowiłoby dla obdarowanego nieuzasadnioną korzyść). (…)

Z powyższym należy się w pełni zgodzić. W przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, czyli czynności nieodpłatnych, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, do zapłaty podatku jest zobowiązany dostawca towaru lub świadczący usługę. Nabywca nie ponosi w tym przypadku żadnych kosztów, w tym nie ponosi ciężaru tego podatku. Nie jest możliwe odliczenie podatku, który nie został zapłacony przez podatnika – a taka sytuacja miałaby miejsce, gdyby Spółka odliczyła VAT z faktur od Organizatora.

Jeżeli odbiorcy nieodpłatnego świadczenia zostałaby wystawiona z tego tytułu faktura VAT, odbiorca uzyskałby nieuzasadnioną korzyść podatkową w postaci umożliwienia odliczenia podatku VAT, który w rzeczywistości nie został przez niego zapłacony. Jak już wspomniano wcześniej, Sponsor ponosi koszt nagród, które są wydawane uczestnikom programu, w tym Spółce. Nie oznacza to jednak, że w tym przypadku dokonywana jest na rzecz Spółki dostawa odpłatna. Raz jeszcze należy podkreślić, że istnieje jaskrawa różnica pomiędzy sytuacją, w której podatnik jest zobowiązany do zapłacenia za fakturę i płaci za niego osoba trzecia na podstawie odpowiedniego stosunku prawnego, a sytuacją, w której podatnik nie jest w stosunku do dostawcy zobowiązany, a koszt towaru ponosi osoba trzecia, lecz poza jego wolą i wiedzą. Gdyby uznać, że w tym przypadku mamy do czynienia z dostawą odpłatną, to Spółka powinna rozpatrywać swoje prawo do odliczenia podatku przez pryzmat tego, czy Sponsor zapłacił za towary; w przeciwnym razie powinna skorygować podatek naliczony w oparciu o regulacje o „uldze na złe długi”.

Tymczasem Spółka nie ma możliwości rzetelnie tej informacji zweryfikować. Dlatego też Spółka nie byłaby w stanie realizować zobowiązania do skorygowania podatku naliczonego. Ponadto, gdyby dostawą były objęte towary „wrażliwe”, Spółka nie byłaby w stanie dokonać podzielonej płatności. Spółka nie będąc zobowiązana do płatności nie może przecież być odpowiedzialna za rozliczenia dokonana pomiędzy Organizatorem a Sponsorem, tylko dlatego, że otrzymała fakturę za towar.

Zdaniem Spółki w takiej sytuacji nie jest w ogóle możliwe ujęcie dopisku o (…) na fakturze. Również ten aspekt potwierdza, że wystawianie takiej faktury nie jest zasadne. Przede wszystkim jednak uznanie, że mamy w tym wypadku do czynienia z odpłatną dostawą na rzecz Spółki, dającą Spółce prawo do odliczenia podatku naliczonego, doprowadziłoby do wykreowania możliwości korzystania z agresywnej optymalizacji podatkowej. W normalnych okolicznościach nieodpłatne przekazanie towaru – jak wskazano powyżej – nie kreuje u odbiorcy prawa do odliczenia podatku. W opisanych w niniejszej sprawie okolicznościach przekazanie też jest nieodpłatne, jest ono jedynie zlecane podmiotowi trzeciemu (Organizatorowi). Jest jasne, że gdyby Sponsor sam przekazał towar Spółce, bez pośrednictwa Organizatora, to Spółka nie miałaby prawa do odliczenia.

Zdaniem Spółki nie można uznać, że Spółce prawo do odliczenia przysługuje tylko dlatego, że do przekazywania towaru wykorzystywany jest pośrednik w postaci Organizatora, podczas gdy natura ekonomiczna przekazania towaru pozostaje taka sama. W obu przypadkach Spółka za towar nie płaci, nie ponosi ekonomicznego kosztu podatku, nie jest zobowiązana do zapłaty ceny. Gdyby uznać, że zaangażowanie pośrednika daje Spółce prawo do odliczenia, to każdy podmiot, który chce komuś przekazać towar za darmo, mógłby takiego pośrednika zaangażować, co powodowałoby, że odbiorca uzyskałby korzyść podatkową – w ocenie Spółki, całkowicie nienależną i niezasadną.

Podsumowując powyższe, Spółka uważa, że:

a)ewentualne faktury wystawione przez Organizatora nie będą prawidłowe, ponieważ nie dokumentują odpłatnej dostawy towarów, ale dostawę nieodpłatną, w przypadku której faktur się nie wystawia;

b)niezależnie od powyższego, Spółka nie poniosła kosztu ekonomicznego podatku (nie jest zobowiązana do jego zapłacenia), a więc również nie może go odliczyć.

Ad 3

Zakładając, że przedstawione przez Spółkę stanowisko do pytania nr 1 jest prawidłowe, Spółka stoi na stanowisku, że może i powinna się ona zwrócić do kontrahenta (Organizatora) z prośbą o skorygowanie faktury do „zera” (jeżeli została już ona wystawiona). W opisie stanu faktycznego wskazano, że Spółka dąży do tego, by uniknąć sytuacji, w której to dysponowałaby dokumentem nieodzwierciedlającym stanu rzeczywistego (dokonanej transakcji). Jak wcześniej wskazano, otrzymana faktura nie będzie prawidłowa, a ponadto nie będzie ona jej dawać prawa do odliczenia podatku naliczonego i rozpoznania kosztów uzyskania przychodu. Tak opisana faktura, jako nieprawidłowa, powinna więc zostać skorygowana przez wystawcę.

Ustawa o VAT ani inne ustawy podatkowe nie wskazują, jak odbiorca nierzetelnej faktury powinien postąpić w stosunku do dostawcy. Jest jednak jasne, że podatnik jest zobowiązany do dochowania należytej staranności w swoich rozliczeniach podatkowych. Należyta staranność obejmuje również dbałość o to, aby nierzetelne dokumenty nie trafiały do obiegu gospodarczego, jak również do rozliczeń samego podatnika. Nawet bowiem mając świadomość, że takie dokumenty będą nieprawidłowe i nie mogą być podstawą do odliczenia VAT/ujęcia kosztu, otrzymana faktura mogłaby zostać zaksięgowana przez księgowość Spółki przez pomyłkę. Dlatego też Spółka zobowiązana jest dochować należytej staranności w celu skorygowania takich faktur. Co więcej, gdyby faktura dotyczyła towaru „wrażliwego”, taka faktura może sugerować, że dostawa towaru objęta jest obowiązkiem dokonania płatności w ramach mechanizmu podzielonej płatności. Zdaniem Spółki ujęcie takiej informacji na fakturze, która w ogóle nie zawiera zobowiązania do płatności, jest nieakceptowalne. Ewentualne rozliczenia w tym obszarze mogą występować co najwyżej w relacji między Organizatorem a Sponsorem. Ponadto, takie faktury w nieuprawniony sposób trafiałyby do JPK (a w przyszłości również do KSEF).

Nieprawidłowo wystawione faktury nie powinny być umieszczane w publicznych rejestrach. Pomiędzy Spółką a Organizatorem powstałaby rozbieżność (Organizator wykazałby VAT należny, a Spółka by go nie odliczała).

Zdaniem Spółki, powinna ona w miarę swoich możliwości dążyć do wyeliminowania tego rodzaju nieprawidłowości dokumentacyjnych. Wobec powyższego Spółka uważa, że ma przede wszystkim prawo, ale również obowiązek zwrócenia się do Organizatora o skorygowanie „do zera” opisanych we wniosku faktur.

W świetle powyższego Spółka wnosi o uznanie jego stanowiska za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usług.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Podstawowym dokumentem uprawniającym do odliczenia podatku VAT naliczonego jest prawidłowo wystawiona faktura. Gdy fakturę wystawi podmiot nieistniejący lub dokumentuje ona czynności, które nigdy nie zaistniały albo są niezgodne z rzeczywistością, podatnik nie uwzględnia w swoich rozliczeniach wynikającego z niej podatku.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka bierze udział w programie lojalnościowym, który jest organizowany przez zewnętrzną firmę, tj. agencję marketingową, na zlecenie dostawcy pewnej grupy towarów, nabywanych regularnie przez Spółkę, tzw. sponsora. Spółka za dokonanie określnych w regulaminie działań, otrzymuje punkty w aplikacji, która jest obsługiwana przez Organizatora. Zebrane punkty Spółka może wymienić na nagrody rzeczowe, których katalog znajduje się w aplikacji. Po dokonaniu wyboru nagrody w aplikacji, nagroda jest dostarczana bezpośrednio przez Organizatora Spółce. Z tytułu otrzymania nagrody, Organizator wystawi Spółce fakturę jako dostawa towarów. Natomiast rzeczywistym podmiotem dokonującym zapłaty za nagrody jest Sponsor. Spółka nie dokonuje żadnej płatności pieniężnej za towar. Otrzymana od Organizatora faktura będzie zawierała kwotę podatku naliczonego, Spółka będzie na takiej fakturze wskazana jako nabywca towaru. Faktura będzie zawierać cenę towaru. Faktura nie będzie jednak zawierać kwoty należności (z uwagi na fakt, że Spółka nie jest zobowiązana do zapłaty za fakturę), ewentualnie należność zostanie wykazana, ale jako forma płatności będzie podana „płatność osoby trzeciej”.

W tak przedstawionym opisie sprawy Państwa wątpliwości sprowadzają się do ustalenia, czy Spółka ma prawo uznać fakturę wystawioną przez Organizatora za wystawioną prawidłowo, ująć ją w rejestrze VAT i w Jednolitym Pliku Kontrolnym oraz odliczyć z niej podatek naliczony.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wskazać, że zasady wystawiania faktur zostały uregulowane w Dziale XI ustawy w Rozdziale 1 – Faktury

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Na mocy art. 106e ust. 1 ustawy:

Faktura powinna zawierać:

1)datę wystawienia;

2)kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;

3)imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;

4)numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;

5)numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;

6)datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;

7)nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;

8)miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;

9)cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);

10)kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;

11)wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);

12)stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;

13)sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;

14)kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;

15)kwotę należności ogółem (...);

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z powyższego przepisu wynika, że sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług i tylko, odpłatne czynności mogą być dpkumentowane fakturą. W niniejszej sprawie, Spółka nie dokonuje zapłaty za towar, przekazanie Spółce nagrody jest nieodpłatne. Tym samym nie dochodzi do odpłatnej sprzedaży towarów na rzecz Spółki, o której mowa w art. 2 pkt 22 ustawy. Zatem czynność nieodpłatnego przekazania towarów nie może być udokumentowana fakturą.

Faktury są dokumentami sformalizowanymi i muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla w sposób prawidłowy zdarzenie gospodarcze. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy, mają znaczenie dowodowe.

Wobec powyższego, w przypadku uczestnictwa przez Spółkę jako podatnika VAT w opisywanym we wniosku programie lojalnościowym, w efekcie którego nastąpi nieodpłatne wydanie towaru Spółce (przekazanie nagrody), nie mamy do czynienia z transakcją sprzedaży, która powinna być udokumentowana fakturą. Tym samym, jeżeli Spółka otrzyma od Organizatora fakturę z tytułu otrzymania nagrody, dokument ten nie powinien zostać ujęty w rejestrze VAT i w JPK z deklaracją. Nabywca (Spółka) nie ponosi w tym przypadku żadnych kosztów, w tym nie ponosi ciężaru podatku VAT. Nie jest więc możliwe odliczenie tego podatku, który nie został zapłacony przez podatnika (Spółkę).

W konsekwencji należy stwierdzić, że faktury wystawione przez Organizatora na rzecz Spółki nie będą prawidłowo wystawione. Spółka nie ma więc prawa do odliczenia podatku VAT z tych faktur, jak również nie powinna powyższych faktur ujmować w rejestrze VAT i w Jednolitym Pliku Kontrolnym.

Skoro faktura jest błędnie wystawiona, Spółka ma prawo zwrócić się do Organizatora o skorygowanie tej faktury.

W związku z powyższym Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 1 i 3 wniosku uznaję za prawidłowe.

Jednocześnie wskazujemy, że odpowiedź na pytanie nr 3 została udzielona, gdyż zarówno w interpretacji indywidualnej wydanej w zakresie podatku dochodowym od osób prawnych nr 0114-KDIP2-2.4010.674.2023.2.AP, jak i w interpretacji indywidualnej wydanej w zakresie podatku od towarów i usług stanowisko Spółki uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Niniejsza interpretacja rozstrzyga tylko w zakresie podatku od towarów i usług (pytania nr 1 i 3 wniosku), natomiast w odniesieniu do podatku dochodowego od osób prawnych (pytanie nr 2 wniosku) zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania), nie rozstrzyga kwestii skutków podatkowych dla wystawcy faktury (Organizatora).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywiste zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwo w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1.  z zastosowaniem art. 119a;

2.  w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.  z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).