Uznanie Wnioskodawcy za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, obowiązek rejestracji dla celów VAT, us... - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 8 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.200.2023.2.RM

Temat interpretacji

Uznanie Wnioskodawcy za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, obowiązek rejestracji dla celów VAT, ustalenie miejsca świadczenia usług oraz brak prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 maja 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nie uznania Wnioskodawcy za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, braku obowiązku rejestracji dla celów VAT, ustalenia miejsca świadczenia usług oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 lipca 2023 r. (wpływ za pośrednictwem ePUAP 26 lipca 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest podmiotem działającym w oparciu o decyzję wydaną przez Ministra Edukacji Narodowej z (…) r. na mocy art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1991 r. o fundacjach (Dz. U. z 1991 r., Nr 46, poz. 203, dalej: „ustawa o fundacjach”), na podstawie której A. zezwolono na utworzenie przedstawicielstwa (tj. Wnioskodawcy).

Zgodnie z tą decyzją, zadaniem Przedstawicielstwa jest współpraca z polskimi naukowcami, placówkami medycznymi i organami administracji rządowej w celu usprawnienia realizacji statutowych zadań A. w zakresie wymiany naukowej między Polską a Stanami Zjednoczonymi.

Przedstawicielstwo jest nadzorowane przez Ministra Edukacji i Nauki na podstawie ustawy z 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach.

Przedstawicielstwo nie prowadziło i nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 6 grudnia 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 221 ze zm.). Ponadto, Wnioskodawca nie jest zarejestrowany jako czynny podatnik od towarów i usług.

W dniu (…) Wnioskodawca zawarł umowę (dalej: „Umowa”) ze (...) (dalej: „B”). Przedmiotem Umowy jest realizacja projektu polegającego na zapobieganiu niszczenia obiektów i eksponatów muzealnych zlokalizowanych w Ukrainie, które są zagrożone w związku z trwającymi na terytorium Ukrainy działaniami wojennymi (dalej: „Projekt”).

Przedstawicielstwo, na podstawie Umowy zobowiązało B. do świadczenia na rzecz B. usług zarządzania Projektem obejmującego dostarczanie i transportowanie materiałów, sprzętu oraz zapewnianie szkoleń i pomocy technicznej w porozumieniu z lokalnymi inicjatywami funkcjonującymi w Ukrainie oraz w porozumieniu z B oraz w sposób zgodny z odpowiednimi regulacjami. Celem Projektu jest ochrona dziedzictwa kulturowego ludzkości zlokalizowanego na terytorium Ukrainy. Usługi są wykonywane z wykorzystaniem zasobów Przedstawicielstwa (tj. personelu oraz wyposażenia) zlokalizowanego w Polsce.

Zgodnie z Umową, w zamian za wykonywanie wskazanych powyżej usług zarządzania Projektem na rzecz B., Wnioskodawcy przysługuje wynagrodzenie w łącznej kwocie nieprzekraczającej (…) tys. USD. Wynagrodzenie to jest skalkulowane w poniższy sposób:

Ryczałtowa opłata w wysokości (…) tys. USD obejmująca wynagrodzenie za świadczenie usług lokalnej koordynacji Projektu;
Zwrot kosztów podróży w kwocie nieprzekraczającej (…) tys. USD;

Zwrot kosztów towarów, sprzętu oraz usług nabytych przez Wnioskodawcę w celu realizacji Projektu w kwocie nieprzekraczającej (…) tys. USD

dalej łącznie jako: „Usługi”.

Zasadniczym elementem działań podejmowanych przez Wnioskodawcę w ramach Projektu jest przekazywanie na rzecz ukraińskich instytucji kultury sprzętu (np. skanerów, komputerów, osuszaczy powietrza i generatorów prądu) nabytego od podmiotów mających siedzibę na terytorium Polski (dalej: „Dostawcy”), który jest transportowany przez niepowiązane z Wnioskodawcą podmioty na terytorium Ukrainy.

W zależności od postanowień pomiędzy zaangażowanymi stronami, dostawy te są dokumentowane fakturami wystawionymi przez Dostawców na rzecz Wnioskodawcy (jako nabywcy tych towarów) ze stawką VAT 23% lub też ze stawką VAT 0% z uwagi na to, że transakcje te stanowią niekiedy eksport towarów realizowany przez Dostawców.

Zgodnie z wiedzą Wnioskodawcy, B jest podmiotem prawa amerykańskiego, który prowadzi największy na świecie kompleks muzeów i ośrodków edukacyjno-badawczych. B funkcjonuje w formie prawnej tzw. charytatywnego trustu (ang. (…)). Działalność B. jest finansowana głównie ze środków pochodzących z federalnego budżetu Stanów Zjednoczonych oraz prywatnych darowizn. Jednakże, zgodnie z wiedzą Przedstawicielstwa, w ramach B. funkcjonuje nieposiadająca osobowości prawnej jednostka organizacyjna (ang. …), która prowadzi nakierowane na osiągnięcie zysku przedsięwzięcia biznesowe w zakresie sprzedaży czasopism i magazynów, biletów do teatru a także prowadzenia sklepów muzealnych, katalogów wysyłkowych i działalności gastronomicznej w muzeach oraz w zakresie udzielania licencji. Dodatkowo, B. zasadniczo jest zwolniona z podatku dochodowego w Stanach Zjednoczonych.

B. nie jest podmiotem mającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski. Dodatkowo, B. nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, na rzecz którego byłyby świadczone Usługi.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo następująco:

1)Na czym polega działalność A.?

Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest współpraca z polskimi naukowcami, placówkami medycznymi i organami administracji rządowej w celu usprawnienia realizacji statutowych zadań A w zakresie wymiany naukowej między Polską a Stanami Zjednoczonymi. Przedstawicielstwo jest nadzorowane przez Ministra Edukacji i Nauki na podstawie ustawy z 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach. Przedstawicielstwo nie prowadziło i nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 6 grudnia 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 221 ze zm.). Działalność Przedstawicielstwa ma charakter non profit.

Z kolei A. została założona w (…) r. Przedmiotem jej działalności jest promowanie bliższej więzi między Polską a Stanami Zjednoczonymi poprzez wymianę edukacyjną, naukową i kulturalną. A działa na terytorium Stanów Zjednoczonych.

2)Czy realizując usługi zarządzania Projektem na rzecz B wykonują Państwo zadania powierzone Państwu odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostaliście powołani - jeśli tak, prosimy wskazać w ramach jakich zadań wykonują Państwo usługi zarządzania Projektem i dokonują „przekazywania sprzętu”, jaki jest charakter przepisów na podstawie, których Państwo je wykonują?

Przedstawicielstwo funkcjonuje na podstawie decyzji wydanej przez Ministra Edukacji Narodowej z (…) r. na mocy art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1991 r. o fundacjach (Dz. U. z 1991 r., Nr 46, poz. 203). Aktualnie obowiązujące przepisy prawa polskiego nie regulują prawnych aspektów funkcjonowania przedstawicielstw fundacji zagranicznych.

3)Czy (…) (B) jest podatnikiem w rozumieniu z art. 28a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”?

B jest podmiotem prawa amerykańskiego, w ramach którego funkcjonuje kompleks muzeów i placówek naukowo-badawczych. Jednym z elementów działalności B jest prowadzenie sprzedaży czasopism i magazynów, biletów do teatru, jak również prowadzenie sklepów muzealnych, katalogów wysyłkowych. Dodatkowo, B prowadzi działalność gastronomiczną.

4)Czy B podlega rejestracji w określonych rejestrach dotyczących prowadzenia działalności przez takowe organizacje, jeśli tak, proszę wskazać w jakich rejestrach, oraz z czego wynika forma organizacyjna B oraz to, że B funkcjonuje w formie prawnej tzw. charytatywnego trustu?

B. (dalej: „B”) zostało ustanowione (…) roku, na podstawie aktu Senatu USA, który został wprowadzony w życie przez Prezydenta (…). Według wiedzy Wnioskodawcy, B nie jest ujawnione w rejestrach dotyczących prowadzenia działalności przez takowe organizacje.

5)Czy B posiada na Ukrainie stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, które uczestniczy w nabywaniu usług zarządzania Projektem od Państwa?

Nie, B nie posiada na Ukrainie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, które uczestniczy w nabywaniu usług zarządzania projektem.

6)Co jest przedmiotem Umowy łączącej Państwa oraz B, w tym m.in. do wykonania jakich konkretnie czynności jesteście Państwo zobowiązani, w jaki sposób przebiega składanie zamówień na usługi i towary, jakie zasady dotyczące rozliczeń z tytułu realizowanych świadczeń uzgodniono itp.?

Zgodnie z umową zawartą (…) r. pomiędzy Wnioskodawcą a B (dalej: „Umowa”), Przedstawicielstwo zobowiązało się do świadczenia na rzecz B usług zarządzania Projektem obejmującego dostarczanie i transportowanie materiałów, sprzętu oraz zapewnianie szkoleń i pomocy technicznej w porozumieniu z lokalnymi inicjatywami funkcjonującymi w Ukrainie oraz w porozumieniu z B oraz w sposób zgodny z odpowiednimi regulacjami. Umowa nie reguluje szczegółów związanych ze składaniem zamówień na towary i usługami. Jednakże, Wnioskodawca otrzymuje w tym zakresie pisemne i ustne wytyczne od B.

Zgodnie z Umową, wynagrodzenie za usługi świadczone przez Przedstawicielstwo jest wypłacane zgodnie z poniższym harmonogramem:

30% kwoty wynagrodzenia jest płatne po dokonaniu pierwszego przekazania sprzętu przez Przedstawicielstwo;
pozostała kwota wynagrodzenia jest wypłacana po dokonywaniu zakupów poszczególnych towarów przez Wnioskodawcę.

7)Na czym konkretnie polegają usługi zarządzania Projektem wykonywane przez Państwa na rzecz B oraz w jaki sposób są one realizowane?

Usługi zarządzania świadczone przez Przedstawicielstwo na podstawie Umowy polegają na monitorowaniu potrzeb ukraińskich instytucji, wyborze adekwatnego sprzętu muzealniczego, wyborze najkorzystniejszej oferty dostawy sprzętu, kontakcie z miejscowymi podmiotami na Ukrainie.

8)Czy usługi zarządzania Projektem stanowią usługi, o których mowa w art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy o VAT?

9)W jaki sposób dokumentują Państwo wykonanie usług zarządzania Projektem, tj. jaki dokument wystawiają Państwo na rzecz B, jakie dane zawiera ten dokument odnośnie usługodawcy, usługobiorcy, przedmiotu świadczenia itd., na podstawie jakiego dokumentu B wypłaca Państwu wynagrodzenie za wykonanie usług zarządzania Projektem, itp.

Wykonanie usług zarządzania Projektem jest dokumentowane rozliczeniem w formacie .xls określonym jako „(…)”, w którym są zawarte szczegóły w zakresie:

Numeru danego dokumentu rozliczeniowego („...”);
Daty wystawienia danego dokumentu rozliczeniowego („…”);
Numeru telefonu B;
Numeru zamówienia/numeru umowy,
Rodzajów poniesionych przez Przedstawicielstwo kosztów, które są zwracane Przedstawicielstwu;
Miejsca przeznaczenia towarów przekazanych przez Przedstawicielstwo.

Dodatkowo, przy rozliczeniach z B Przedstawicielstwo przekazuje również faktury dokumentujące nabycie sprzętu zakupionego przez Wnioskodawcę.

10)W jaki sposób przebiega i na czym polega „zapewnianie szkoleń”, tj.:

jakie konkretnie szkolenia Państwo „zapewniają”, czego one dotyczą, np. czy są to szkolenia związane z obsługą dostarczanego sprzętu prowadzone przez ich producenta,
kto jest faktycznym nabywcą usług szkoleniowych,
czy Państwo świadczą usługi szkoleniowe we własnym zakresie, czy nabywają je od innych podmiotów, a następnie odpłatnie odsprzedają,
jeśli nabywają Państwo usługi szkoleniowe od innych podmiotów - prosimy opisać okoliczności tego nabycia, tj. wskazać podmioty, od których Państwo nabywają usługi szkoleniowe, ich status podatkowy, kraj siedziby,
gdzie dokładnie odbywają się usługi szkoleniowe (na terytorium jakiego kraju i w jaki sposób będą przeprowadzane) itp.,”

Wnioskodawca zauważa, że jak dotąd szkolenia nie były przeprowadzane. Niemniej, tematyką szkoleń będzie zachowanie dziedzictwa kulturowego oraz dzielenie się doświadczeniami zdobytymi w tym zakresie przez Przedstawicielstwo na terytorium Polski. Szczegółowy zakres szkolenia będzie każdorazowo ustalany w porozumieniu pomiędzy Przedstawicielstwem a B. Faktycznym nabywcą usług szkoleniowych będą ukraińskie muzea i instytucje kultury. Szkolenia będą nabywane przez Przedstawicielstwo i wykonywane przez podwykonawcę Wnioskodawcy. Szkolenia będą odbywać się na terytorium Ukrainy z udziałem fizycznym uczestników szkolenia i prowadzących.

11)Na czym polega „pomoc techniczna” - czego dotyczy, w jaki sposób jest realizowana, kto jest beneficjentem tej pomocy itd.?

Wnioskodawca zauważa, że jak dotąd świadczenia pomocy technicznej nie były wykonywane. Niemniej, pomoc techniczna będzie polegać na przekazywaniu know-how w zakresie muzealnictwa i zachowania obiektów kulturalnych. Beneficjentami pomocy będą ukraińskie muzea i instytucje kultury.

12)Co należy rozumieć przez przekazanie sprzętu, na jakich zasadach następuje „przekazanie towarów” ukraińskim instytucjom kultury, w tym m.in. czy przekazanie nabytych towarów następuje nieodpłatnie czy za odpłatnością, w jaki sposób dokumentują Państwo przekazanie towarów (jakim/jakimi dokumentem/ami) itp.?

Przekazanie towarów odbywa się na podstawie umów darowizny zawieranych pomiędzy Przedstawicielstwem a daną ukraińską instytucją/ukraińskim muzeum. Dodatkowo, przekazanie towarów jest dokumentowane każdorazowo protokołem wskazującym listę przekazanego sprzętu. Przekazywanie sprzętu następuje nieodpłatnie.

13)Jak odbywała się płatność za towary, tj. czy B jest tylko płatnikiem za towary natomiast dostawa dokonywana jest przez Państwa na rzecz ukraińskiej instytucji kultury?

Płatność za towary wynikająca z faktur wystawianych przez podmioty określone we wniosku o wydanie interpretacji jako Dostawcy jest realizowana bezpośrednio przez Wnioskodawcę.

14)Na jaki podmiot dokonywana jest dostawa sprzętu przez Państwa Fundację?

Odbiorcami sprzętu są ukraińskie muzea i instytucje kultury.

15)Kiedy dokonano transakcji będącej przedmiotem zapytania?

Transakcje zostały rozpoczęte w (…) r. i prawdopodobnie będą trwać do (…) r.

16)Jakie konkretnie podmioty uczestniczą w transakcji będącej przedmiotem zapytania?

W transakcji będącej przedmiotem zapytania uczestniczą Dostawcy, Przedstawicielstwo oraz ukraińskie muzea i instytucje kultury.

17)W jaki sposób przebiega składanie zamówień na towary?

Umowa nie reguluje szczegółów związanych ze składaniem zamówień na towary i usługami. Jednakże, Wnioskodawca otrzymuje w tym zakresie pisemne i ustne wytyczne od B. Dodatkowo, Wnioskodawca w porozumieniu z B wybiera adekwatny sprzęt muzealniczy i dokonuje wyboru oferty dostawy sprzętu.

18)W jakim momencie/na terytorium jakiego kraju Dostawca przenosi prawo do rozporządzania towarem jak właściciel na Państwa?

W sytuacji, w której Dostawca dokonuje eksportu towarów, przenosi on prawo do rozporządzania towarem jak właściciel na Przedstawicielstwo poza terytorium kraju. W sytuacji, w której Dostawca dokonuje dostawy krajowej, prawo to jest przenoszone na terytorium kraju.

19)W jakim momencie/na terytorium jakiego kraju Państwo przenoszą prawo do rozporządzania towarem jak właściciel na kolejny podmiot w łańcuchu?

W sytuacji, w której Przedstawicielstwo dokonuje eksportu towarów, przenosi ono prawo do rozporządzania towarem jak właściciel poza terytorium kraju. W sytuacji, w której Przedstawicielstwo dokonuje dostawy towarów poza terytorium kraju, prawo to również jest przenoszone na terytorium kraju.

20)Czy w przypadku transakcji będącej przedmiotem zapytania - towar zakupiony od Dostawców jest przez Państwa sprzedawany nabywcy w Polsce, a następnie wywożony na Ukrainę, czy najpierw towar jest wywożony na Ukrainę, tam poszukują Państwo jego nabywcy i dopiero tam sprzedają (czy przedmiotem wywozu na Ukrainę jest towar będący Państwa własnością, czy towar należący już do nabywcy), tj. czy wywóz towarów z Polski na Ukrainę następuje w wyniku:

sprzedaży dokonanej przez Dostawcę na Państwa rzecz,
sprzedaży dokonanej przez Państwa na rzecz B,
sprzedaży dokonanej przez Państwa na rzecz ukraińskich instytucji kultury?

Przed wywozem towarów Przedstawicielstwo zna odbiorcę towarów. Wywóz towarów z Polski na Ukrainę następuje w wyniku sprzedaży dokonanej przez Dostawcę na rzecz Przedstawicielstwa lub w wyniku sprzedaży dokonanej przez Przedstawicielstwo na rzecz ukraińskich instytucji kultury/ukraińskich muzeów.

21)Kto zawiera umowę z podmiotem transportującym towar z Polski na Ukrainę?

Umowa jest zawierana przez Przedstawicielstwo.

22)W czyim imieniu/na czyją rzecz podmioty „niepowiązane z Wnioskodawcą” transportują towar z Polski na Ukrainę, tj. w imieniu/na rzecz Dostawcy, Państwa Spółki czy na rzecz innego podmiotu (jakiego)?

Towary są transportowane przez (...), która działa we własnym imieniu i na rzecz Przedstawicielstwa.

23)Czy wywóz towarów z Polski na Ukrainę jest potwierdzony przez właściwy organ celny, określony w przepisach celnych?

Wywóz towarów z Polski na Ukrainę nie jest potwierdzany przez właściwy organ celny, gdyż jest on deklarowany jako pomoc humanitarna.

24)W jaki sposób rozliczają Państwo transakcję w przypadku, gdy transakcja stanowi dla Dostawcy eksport towarów opodatkowany stawką VAT 0%, w jaki sposób ją Państwo dokumentują?

Z perspektywy polskich przepisów, transakcja traktowana jest wówczas przez Wnioskodawcę jako podlegająca opodatkowaniu poza terytorium kraju. Przekazywanie przez Wnioskodawcę sprzętu na rzecz ukraińskich podmiotów dokumentowane jest w sposób opisany w odpowiedzi na pytanie nr 12 powyżej.

25)Czy towary zakupione od polskich Dostawców są przez Państwa wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czy zwolnionych z opodatkowania?

Wnioskodawca nabywa od polskich Dostawców towary celem zrealizowania Usług opisanych we wniosku o wydanie interpretacji.

26)Jeśli zakupione przez Państwa towary służą do wykonywania czynności opodatkowanych, gdzie miejscem świadczenia i opodatkowania nie jest terytorium Polski, to czy podatek związany z nabyciem tych towarów na terytorium Polski służących Państwa działalności mógłby być odliczony gdyby czynności te podlegały opodatkowaniu na terytorium Polski (miejscem świadczenia byłaby Polska)?

W sytuacji, w której Usługi byłyby wykonywane na terytorium kraju (tj. miejscem świadczenia tych usług byłaby Polska), podlegałyby one VAT według stawki podstawowej - 23%. Jednocześnie zakupy towarów dokonywane przez Wnioskodawcę byłyby wówczas związane z tymi Usługami.

27)Czy otrzymane kwoty od B mają charakter dopłat do ceny sprzedaży Państwa usług/towarów/sprzętu, jeśli nie to jaki charakter mają dokonane płatności przez B na Państwa rzecz?

Kwoty otrzymywane od B stanowią wynagrodzenie za Usługi wykonywane na rzecz B. Zwrot kosztów zakupu towarów, sprzętu oraz usług nabytych przez Wnioskodawcę w celu realizacji Umowy stanowi przy tym znaczącą część całkowitego wynagrodzenia należnego Przedstawicielstwu z tytułu wykonywania usług określonych w stanie faktycznym (tj. 88% całkowitej kwoty płatności otrzymanej od B).

Pytania

1)Czy w związku z wykonywaniem czynności określonych w stanie faktycznym stają się Państwo podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT?

2)Jeżeli odpowiedź na pytanie 1 jest pozytywna, czy miejscem świadczenia Usług jest terytorium Stanów Zjednoczonych zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT?

3)Jeżeli odpowiedź na pytanie 1 jest pozytywna, czy mają Państwo prawo do odliczenia VAT z faktur wystawionych na Państwa rzecz przez Dostawców?

4)Jeżeli odpowiedź na pytanie 1 jest pozytywna, czy w związku z wykonywaniem czynności określonych w stanie faktycznym jesteście Państwo zobowiązani do rejestracji jako podatnik VAT czynny?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Państwa zdaniem, w związku z wykonywaniem czynności określonych w stanie faktycznym nie stają się Państwo podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT.

Ad 2

Państwa zdaniem, jeżeli odpowiedź na pytanie 1 jest pozytywna, miejscem świadczenia Usług jest terytorium Stanów Zjednoczonych zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT.

Ad 3

Państwa zdaniem, jeżeli odpowiedź na pytanie 1 jest pozytywna, mają Państwo prawo do odliczenia VAT z faktur wystawionych na Państwa rzecz przez Dostawców.

Ad 4

Państwa zdaniem, jeżeli odpowiedź na pytanie 1 jest pozytywna, w związku z wykonywaniem czynności określonych w stanie faktycznym nie jesteście Państwo zobowiązani do rejestracji jako podatnik VAT czynny.

Uzasadnienie stanowiska

Ad 1

Pojęcie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie natomiast z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, za podatnika VAT należy uznać taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu ust. 2 tego artykułu. Jak stanowi natomiast art. 15 ust. 2 ustawy o VAT: działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jednocześnie „sprzedaż”, w znaczeniu przyjętym w przepisach ustawy o VAT (art. 2 pkt 22) dotyczy wprost czynności opodatkowanych tym podatkiem, które co do zasady wykonywane są w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Z ustawy o VAT wynika zatem, że zakres opodatkowania podatkiem VAT determinowany jest przez dwa czynniki:

1)przedmiotowy (opodatkowaniu podlega wyłącznie dostawa towarów i świadczenie usług), oraz

2)podmiotowy (dostawa i świadczenie usług muszą być dokonane przez podatnika działającego w takim charakterze).

Obie wskazane powyżej przesłanki muszą być spełnione łącznie. Jak wskazano bowiem przykładowo w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 4 października 1995 r. w sprawie C-291/92, nie wystarczy, by daną czynność wykonał podatnik prowadzący działalność gospodarczą i ze względu na tę działalność zarejestrowany na potrzeby VAT. Nieodłącznym warunkiem opodatkowania określonej czynności podatkiem VAT jest, aby: (1) dana czynność zawarta była w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, oraz (2) wykonana została przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem jest podatnikiem podatku VAT.

Ponadto związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniami na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje za to świadczenie (tak uznano przykładowo w wyroku NSA z 10 listopada 2010 r., sygn. I FSK 1069/08).

Jednocześnie, należy zwrócić uwagę że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem TSUE, koniecznym warunkiem podlegania określonych czynności opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest, aby wykonywanie danych czynności miało charakter odpłatny, tj. aby były one świadczone za wynagrodzeniem.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. c dyrektywy VAT, który określa zakres stosowania VAT, podatkowi temu podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze. W rozumieniu tego przepisu świadczenie usług dokonywane jest „odpłatnie” tylko wtedy, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości wyodrębnionej usługi świadczonej usługobiorcy. Tak jest w przypadku, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (zob. podobnie wyroki: z dnia 8 marca 1988 r., Apple and Pear Development Council, 102/86, EU:C:1988:120, pkt 11, 12, 16; z dnia 22 czerwca 2016 r., Cesky rozhlas, C-11/15, EU:C:2016:470, pkt 22; a także z dnia 22 listopada 2018 r., MEO - Servięos de Comunicaęoes e Multimedia, C-295/17, EU:C:2018:942, pkt 39). Zgodnie z tymi orzeczeniami, o czynności dokonanej za wynagrodzeniem można mówić w sytuacji, gdy:

istnieje ścisły związek pomiędzy wykonanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami;
wynagrodzenie może być wyrażone w pieniądzu;
związek, o którym mowa powyżej, ma charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za dane świadczenie.

W konsekwencji, jak wynika z powyższego, w celu uznania określonego podmiotu za podatnika VAT prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, konieczne jest łączne spełnienie poniższych warunków:

1)wykonanie dostawy towarów lub świadczenia usług;

2)działanie w charakterze podatnika VAT;

3)odpłatność, tj. istnienie stosunku prawnego pomiędzy podmiotem dokonującym dostawy towarów/świadczenia usług, w ramach którego dochodzi do przekazania wynagrodzenia w zamian za wykonanie określonych świadczeń.

Przedstawicielstwo jako podmiot nieprowadzący działalności gospodarczej dla celów VAT

W Państwa ocenie, w związku z wykonywaniem czynności określonych w stanie faktycznym nie stają się Państwo podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT. Przemawiają za tym następujące okoliczności:

1)Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, zasadniczym elementem działań podejmowanych przez Państwa w ramach Projektu jest przekazywanie na rzecz ukraińskich instytucji kultury sprzętu nabytego od Dostawców, który jest transportowany przez niepowiązane z Państwem podmioty na terytorium Ukrainy. Należy wskazać, że w stosunku do wykonywania tych czynności Przedstawicielstwo otrzymuje jedynie zwrot poniesionych kosztów. W konsekwencji, w Państwa ocenie niezasadnym byłoby uznawanie, że czynności określone w stanie faktycznym wniosku o wydanie interpretacji mają charakter odpłatny. Wykonywanie wspomnianych czynności nie przyczynia się bowiem do generowania zysku przez Przedstawicielstwo;

2)Dodatkowo, należy zwrócić uwagę że zwrot kosztów towarów, sprzętu oraz usług nabytych przez Państwa w celu realizacji Projektu stanowi znaczącą część całkowitego wynagrodzenia należnego Przedstawicielstwu z tytułu wykonywania Usług określonych w stanie faktycznym (tj. 88% całkowitej kwoty płatności otrzymanej od B). Jednocześnie, Państwa zdaniem, nie byłoby zasadne uznawanie że otrzymanie przez Przedstawicielstwo pozostałej części wynagrodzenia za wykonanie Usług, tj. zwrotu kosztów podróży oraz ryczałtowej opłaty za wykonanie usług zarządzania projektem skutkuje uznaniem Państwa za podatnika VAT prowadzącego działalność gospodarczą. Kwoty otrzymywane przez Przedstawicielstwo w tym zakresie mają bowiem nieistotny charakter z perspektywy całokształtu wynagrodzenia należnego Państwu za wykonywanie usług na rzecz B (tj. stanowią one łącznie 12% całkowitej kwoty płatności otrzymanej od B w zamian za wykonanie Usług).

3)Niezależnie od powyższego, w Państwa ocenie, należy również zwrócić uwagę na Państwa status jako podmiotu non-profit, tj. podmiotu, którego działania są nakierowane na zaspokajanie interesów o charakterze nieekonomicznym. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, zadaniem Przedstawicielstwa jest współpraca z polskimi naukowcami, placówkami medycznymi i organami administracji rządowej w celu usprawnienia realizacji statutowych zadań A w zakresie wymiany naukowej między Polską a Stanami Zjednoczonymi. Ponadto, nie prowadzą Państwo i nie prowadzili działalności gospodarczej w rozumieniu Prawa przedsiębiorców. Prowadzenie działalności gospodarczej nie mieści się również w zakresie Państwa działań wskazanych w decyzji wydanej przez Ministra Edukacji Narodowej z (…) r. na mocy art. 19 ust. 2 ustawy o fundacjach.

W świetle powyższego, w Państwa ocenie, wskazane w opisie stanu faktycznego Usługi nie mają charakteru odpłatnego, w związku z czym zasadne jest uznanie że w związku z wykonywaniem czynności określonych w stanie faktycznym nie stają się Państwo podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT.

Ad 2

Miejsce świadczenia usług opodatkowanych VAT - zasady ogólne

Państwa zdaniem, jeżeli w ocenie organu wydającego interpretację odpowiedź na pytanie numer 1 jest pozytywna, w konsekwencji czego w związku z wykonywaniem czynności wskazanych w opisie stanu faktycznego wniosku o wydanie interpretacji Przedstawicielstwo staje się podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, należy uznać że miejsce świadczenia Usług jest położone na terytorium Stanów Zjednoczonych, zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 28a ustawy o VAT, na potrzeby stosowania Rozdziału 3 - Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług:

1)ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

a)podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

b)osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2)podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższych przepisów wynika, że podatnikiem dla potrzeb stosowania przepisów o miejscu świadczenia w VAT jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy, względnie podmiot prowadzący „działalność gospodarczą odpowiadającą działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy”, bez względu na cele i rezultaty takiej działalności. „Podatnikiem” dla potrzeb stosowania przepisów o miejscu świadczenia usług będzie każdy przedsiębiorca - czy to z Polski, czy z innego państwa członkowskiego, czy z kraju trzeciego. Zwrócił na to uwagę NSA w wyroku z 19 marca 2014 r. (I FSK 586/13), wskazując, że podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy jest nie tylko podatnik mający siedzibę na terytorium Polski, lecz także każdy podmiot mający siedzibę w innym państwie Unii Europejskiej lub państwie trzecim, jeżeli tylko prowadzi samodzielnie w dowolnym miejscu działalność gospodarczą (A. Bartosiewicz [w:] VAT. Komentarz, wyd. XVI, Warszawa 2022, art. 28(a).

Jednocześnie, zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Niezależnie, według art. 28b ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w ust. 2, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (art. 28b ust. 3 ustawy o VAT). W przypadku świadczenia usług, które są przeznaczone wyłącznie na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych lub członków stowarzyszenia, do określenia miejsca świadczenia stosuje się odpowiednio przepisy art. 28c (art. 28b ust. 4 ustawy o VAT).

Jednocześnie, należy zauważyć że przepisy ustawy o VAT zawierają szereg wyjątków od powyższych zasad. Mianowicie, w przypadku w którym określona usługa mieści się w jednej ze szczególnych reguł ustalania miejsca świadczenia przewidzianych w przepisach art. 28c-28n ustawy o VAT, podlega ona opodatkowaniu w miejscu wyznaczonym przez te szczególne przepisy. Są to:

usługi świadczone na rzecz podmiotów niebędących podatnikami (art. 28c ustawy o VAT);
usługi świadczone na rzecz podmiotów niebędących podatnikami przez pośredników działających w imieniu i na rzecz osób trzecich (art. 28d ustawy o VAT);
usługi związane z nieruchomościami (art. 28e ustawy o VAT);
usługi transportu (art. 28f ustawy o VAT);
usługi wstępu na imprezy (art. 28g ustawy o VAT);
usługi pomocnicze do usług transportu oraz usługi wyceny majątku oraz na rzeczowym majątku ruchomym (art. 28h ustawy o VAT);
usługi restauracyjne i cateringowe (art. 28i ustawy o VAT);
usługi wynajmu środków transportu (art. 28j ustawy o VAT);
usługi elektroniczne (art. 28k ustawy o VAT);
usługi świadczone na rzecz podmiotów spoza UE (art. 28l ustawy o VAT);
usługi turystyki (art. 28n ustawy o VAT).

Usługi wykonywane przez Przedstawicielstwo jako usługi podlegające opodatkowaniu na terytorium Stanów Zjednoczonych, zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że B jest zdaniem Przedstawicielstwa podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 28a w zw. z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Jak wskazano bowiem w opisie stanu faktycznego, w ramach B funkcjonuje nieposiadająca osobowości prawnej jednostka organizacyjna (ang.(…)), która prowadzi nakierowane na osiągnięcie zysku przedsięwzięcia biznesowe w zakresie sprzedaży czasopism i magazynów, biletów do teatru a także prowadzenia sklepów muzealnych, katalogów wysyłkowych i działalności gastronomicznej w muzeach oraz w zakresie udzielania licencji. Zasadne jest zatem uznanie, że B prowadzi samodzielną działalność gospodarczą, o której mowa w art. 28a w zw. z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, względnie - działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności.

Powyższe znajduje w Państwa ocenie potwierdzenie w literalnym brzmieniu przepisów ustawy o VAT. Zgodnie bowiem z art. 28a pkt 2 ustawy o VAT, na potrzeby stosowania rozdziału 3 ustawy o VAT, podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług. W konsekwencji, nawet w sytuacji w której B z uwagi na swój status jako podmiot non-profit wykonywałaby czynności niemieszczące się w ramach działalności gospodarczej, dla celów stosowania przepisów rozdziału 3 ustawy o VAT należałoby uznać, że B jest podatnikiem.

Niezależnie od powyższego, należy zauważyć że Usługi nie stanowią Usług, o których mowa w art. 28c-28n ustawy o VAT. Jak wskazano bowiem w opisie stanu faktycznego, przedmiotem Usług jest zarządzanie projektem polegające na zapobieganiu niszczenia obiektów i eksponatów muzealnych zlokalizowanych w Ukrainie, które są zagrożone w związku z trwającymi na terytorium Ukrainy działaniami wojennymi. Usługi zarządzania projektem nie są usługami wskazanymi w przepisach art. 28c-28n ustawy o VAT. Jednocześnie, jak wskazano w opisie stanu faktycznego, B nie jest podmiotem mającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski. Dodatkowo, B nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, na rzecz którego byłyby świadczone Usługi.

W konsekwencji, Państwa zdaniem, w przypadku w którym w ocenie organu wydającego interpretację odpowiedź na pytanie numer 1 jest pozytywna, w konsekwencji czego w związku z wykonywaniem czynności wskazanych w opisie stanu faktycznego wniosku o wydanie interpretacji Przedstawicielstwo staje się podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, należy uznać że miejsce świadczenia Usług jest położone na terytorium Stanów Zjednoczonych, zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT.

Ad 3

Państwa zdaniem, jeżeli odpowiedź na pytanie 1 jest pozytywna, w konsekwencji czego w związku z wykonywaniem czynności wskazanych w opisie stanu faktycznego wniosku o wydanie interpretacji Przedstawicielstwo staje się podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, mają Państwo prawo do odliczenia VAT z faktur wystawionych na jego rzecz przez Dostawców.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, zasadą jest że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z kolei zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Nie ulega wątpliwości, że w sytuacji w której Usługi byłyby wykonywane na terytorium kraju (tj. miejscem świadczenia tych usług byłaby Polska), podlegałyby one VAT według stawki podstawowej - 23%. W konsekwencji, Państwa zdaniem, w sytuacji w której w ocenie organu wydającego interpretację Przedstawicielstwo w związku z wykonywaniem czynności wskazanych w stanie faktycznym wniosku o wydanie interpretacji staje się podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, w oparciu o art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT przysługuje Państwu prawo do odliczenia VAT z faktur wystawionych na jego rzecz przez Dostawców.

Ad 4

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, zasadą jest, że podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne.

Należy zauważyć, że powyższy obowiązek dotyczy wyłącznie tych podmiotów, które zgodnie z treścią art. 96 ust. 1 wykonają jakąkolwiek czynność określoną w art. 5 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Należy zauważyć, że w ww. katalogu nie znajduje się wykonywanie usług, w przypadku których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium Polski. W konsekwencji, w sytuacji w której dany podmiot prowadzący działalność gospodarczą dla celów VAT wykonuje wyłącznie tego typu usługi, nie staje się on podmiotem zobowiązanym do rejestracji jako czynny podatnik VAT zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji, w Państwa ocenie, jeżeli odpowiedź na pytanie 1 jest pozytywna, w związku z wykonywaniem czynności określonych w stanie faktycznym wniosku o wydanie interpretacji nie jesteście Państwo zobowiązani do rejestracji jako podatnik VAT czynny zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie, z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają określone czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju.

Przy tym, w myśl art. 2 pkt 1 i 5 ustawy:

Przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Przez terytorium państwa trzeciego rozumie się przez to terytorium państwa niewchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem art. 2a ust. 1 i 3.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Na podstawie art. 2 pkt 8 ustawy:

Przez eksport towarów - rozumie się przez to dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

a)dostawcę lub na jego rzecz, lub

b)nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych

- jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.

Wobec powyższego, aby dostawę towarów uznać za eksport towarów, w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy muszą wystąpić łącznie następujące przesłanki:

1)musi nastąpić przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel,

2)towar będący przedmiotem dostawy musi zostać wysłany lub przetransportowany z terytorium Polski poza terytorium Unii Europejskiej,

3)wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej musi być potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Przy czym, nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 28a ustawy:

Na potrzeby stosowania przepisów regulujących miejsce świadczenia przy świadczeniu usług:

1)ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

a)podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

b)osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej.

2)podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Wskazany art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy, która ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników, w świetle art. 28a pkt 1 ustawy, uznawane są również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich. Natomiast przepis art. 28a pkt 2 ustawy uszczegóławia normę zawartą w pkt 1 lit. a, poprzez wskazanie, że pojęcie podatnika, na potrzeby ustalania miejsca świadczenia usług, obejmuje również sytuację, gdy podatnik, który wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą, nabywa usługi dla czynności niepodlegających opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy:

Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy:

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Z niniejszych przepisów ustawy wynika zatem, że co do zasady, usługa świadczona na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy inna niż wskazana w art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy podlega opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy, chyba że jest świadczona dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej. Wówczas miejscem świadczenia tej usługi jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego ta usługa jest świadczona.

Od powołanej w art. 28b ust. 1 ustawy zasady ogólnej, ustawodawca przewidział szereg zastrzeżeń, wskazując szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia niektórych usług.

I tak, w myśl art. 28g ustawy:

1)Miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.

2)Miejscem świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, świadczonych na rzecz podmiotów niesiędących podatnikami, jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana.

Stosownie do art. 28l pkt 1 ustawy:

W przypadku świadczenia na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu poza terytorium Unii Europejskiej, usług sprzedaży praw lub udzielania licencji i sublicencji, przeniesienia lub cesji praw autorskich, patentów, praw do znaków fabrycznych, handlowych, oddania do używania wspólnego znaku towarowego albo wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego, albo innych pokrewnych praw

- miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Natomiast art. 29a ust. 1 ustawy, stanowi, że:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Przy czym, zgodnie z art. 29 ust. 6 ustawy:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Z kolei w przypadku dostawy towarów, miejsce świadczenia reguluje art. 22 ustawy.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Natomiast w myśl art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy:

Miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów niewysyłanych ani nietransportowanych - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy.

W myśl art. 96 ust. 1 ustawy:

Podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Jak stanowi art. 96 ust. 3 ustawy:

Podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Zgodnie z art. 96 ust. 5 ustawy:

Jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3, rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni - do aktualizacji tego zgłoszenia, w terminach:

1)przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, innych niż zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 2a i 4-41 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, w przypadku rozpoczęcia dokonywania tej sprzedaży;

2)przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa;

3)przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 oraz art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku rezygnacji z tego zwolnienia, z zastrzeżeniem pkt 4;

4)przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5, w przypadku rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9, od pierwszej wykonanej czynności.

Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.

Przy tym zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy:

Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

W myśl art. 113 ust. 2 ustawy:

Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

1)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;

1a) sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;

2)odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

a)transakcji związanych z nieruchomościami,

b)usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,

c)usług ubezpieczeniowych

- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

3)odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Na podstawie art. 113 ust. 13 ustawy:

Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:

1)dokonujących dostaw:

a)towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,

b)towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:

energii elektrycznej (CN 2716 00 00),
wyrobów tytoniowych,
samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c)budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,

d)terenów budowlanych,

e)nowych środków transportu,

f)następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:

preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),
maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),

g) hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:

pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),
motocykli (PKWiU ex 45.4);

2)świadczących usługi:

a)prawnicze,

b)w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,

c)jubilerskie,

d)ściągania długów, w tym factoringu;

3)nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Z opisu sprawy wynika, że Przedstawicielstwo funkcjonuje na podstawie decyzji Ministra Edukacji Narodowej z (…) r. na mocy art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1991 r. o fundacjach (Dz. U. z 1991 r. nr 46 poz. 203), na podstawie której A otrzymała zezwolenie na utworzenie przedstawicielstwa (tj. Wnioskodawcy). A działa na terytorium Stanów Zjednoczonych i zajmuje się promowaniem bliższych więzi pomiędzy Polską a Stanami Zjednoczonymi poprzez wymianę edukacyjną, naukową i kulturalną. Zadaniem Przedstawicielstwa jest współpraca z polskimi naukowcami, placówkami medycznymi i organami administracji rządowej w celu usprawnienia realizacji statutowych zadań A.

Przedstawicielstwo nie jest zarejestrowane jako czynny podatnik od towarów i usług, nie prowadziło/nie prowadzi działalności gospodarczej, w rozumieniu ustawy z dnia 6 grudnia 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221 ze zm.). Działalność Przedstawicielstwa ma charakter non profit.

(…) r. Wnioskodawca zawarł umowę (Umowa) z (B), tj. podmiotem prawa amerykańskiego, w ramach którego funkcjonuje kompleks muzeów i placówek naukowo-badawczych. Realizacja transakcji rozpoczęła się w (…) r. i prawdopodobnie będzie kontynuowana do (…) r.

B. funkcjonuje w formie prawnej tzw. charytatywnego trustu, jego działalność jest finansowana głównie ze środków budżetowych Stanów Zjednoczonych i prywatnych darowizn. Ponadto, w ramach B funkcjonuje jednostka organizacyjna, która prowadzi przedsięwzięcia biznesowe nakierowane na osiągnięcie zysku (sprzedaż czasopism i magazynów, biletów do teatru, prowadzenie sklepów muzealnych, katalogów wysyłkowych, działalność gastronomiczna w muzeach, udzielanie licencji).

B. nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, na rzecz którego byłyby świadczone Usługi.

Przedmiotem Umowy łączącej Przedstawicielstwo i B jest realizacja projektu polegającego na zapobieganiu niszczenia obiektów i eksponatów muzealnych zlokalizowanych w Ukrainie, które są zagrożone w związku z trwającymi na terytorium Ukrainy działaniami wojennymi (Projekt).

Przedstawicielstwo zobowiązało się do świadczenia na rzecz B usług zarządzania Projektem obejmującego dostarczanie i transportowanie materiałów, sprzętu oraz zapewnianie szkoleń i pomocy technicznej w porozumieniu z lokalnymi inicjatywami funkcjonującymi w Ukrainie i z B. W zamian za wykonywanie usług zarządzania Projektem na rzecz B, Przedstawicielstwu przysługuje wynagrodzenie w łącznej kwocie nieprzekraczającej (…) tys. USD, które obejmuje ryczałtową opłatę w wysokości (…) tys. USD (wynagrodzenie za świadczenie usług lokalnej koordynacji Projektu), zwrot kosztów podróży w kwocie nieprzekraczającej (…) tys. USD oraz zwrot kosztów towarów, sprzętu oraz usług nabytych przez Wnioskodawcę w celu realizacji Projektu w kwocie nieprzekraczającej (…) tys. USD [dalej łącznie jako: Usługi]. Wynagrodzenie za usługi świadczone przez Przedstawicielstwo jest wypłacane zgodnie z ustalonym harmonogramem, tj. 30% kwoty wynagrodzenia jest płatne po dokonaniu pierwszego przekazania sprzętu przez Przedstawicielstwo a pozostała kwota wynagrodzenia jest wypłacana po dokonywaniu zakupów poszczególnych towarów. Usługi są wykonywane z wykorzystaniem zasobów Przedstawicielstwa (tj. personelu oraz wyposażenia) zlokalizowanego w Polsce.

Wykonanie usług zarządzania Projektem jest przez Państwa dokumentowane rozliczeniem w formacie.xls pn. „(…)”, który zawiera m.in. numer danego dokumentu rozliczeniowego („(…)”), datę wystawienia danego dokumentu rozliczeniowego („(…)”), numeru zamówienia/numeru umowy, rodzaj kosztów poniesionych przez Przedstawicielstwo, (koszty te są zwracane Przedstawicielstwu) oraz miejsce przeznaczenia przekazanych towarów. Dodatkowo, przy rozliczeniach z B Przedstawicielstwo przekazuje faktury dokumentujące nabycie sprzętu.

Zasadniczym elementem działań podejmowanych przez Przedstawicielstwo w ramach Projektu jest przekazywanie na rzecz ukraińskich instytucji kultury sprzętu (np. skanerów, komputerów, osuszaczy powietrza i generatorów prądu) zakupionego od polskich Dostawców. Towary są transportowane z Polski na Ukrainę przez (...), która działa we własnym imieniu i na rzecz Przedstawicielstwa. Przekazanie towarów (sprzętu) następuje nieodpłatnie, na podstawie umów darowizny zawieranych pomiędzy Przedstawicielstwem a daną ukraińską instytucją/ukraińskim muzeum. Wywóz towarów z Polski na Ukrainę nie jest potwierdzany przez właściwy organ celny, gdyż jest on deklarowany jako pomoc humanitarna.

Szkolenia prowadzone w ramach usług zarządzania Projektem będą nabywane przez Przedstawicielstwo i wykonywane przez Jego podwykonawcę. Faktycznym nabywcą usług szkoleniowych będą ukraińskie muzea i instytucje kultury. Szkolenia będą odbywać się na terytorium Ukrainy z udziałem fizycznym uczestników szkolenia i prowadzących. Tematyka szkoleń będzie dotyczyła zachowania dziedzictwa kulturowego i dzielenia się doświadczeniami zdobytymi w tym zakresie przez Przedstawicielstwo na terytorium Polski.

Pomoc techniczna będzie polegać na przekazywaniu know-how w zakresie muzealnictwa i zachowania obiektów kulturalnych. Beneficjentami tej pomocy będą ukraińskie muzea i instytucje kultury.

Ad 1

Państwa wątpliwości dotyczą m.in. ustalenia czy w związku z wykonywaniem czynności opisanych we wniosku stają się Państwo podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ustawy.

Państwa zdaniem, w związku z wykonywaniem czynności określonych w stanie faktycznym nie stają się Państwo podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ustawy. Swoje stanowisko argumentują Państwo tym, że w Państwa ocenie wykonywane czynności nie mają odpłatnego charakteru. Kwoty otrzymane od B za sprzęt zakupiony od Dostawców i przekazywany ukraińskim muzeom i instytucjom kultury stanowią jedynie zwrot poniesionych kosztów i nie przyczyniają się do generowania zysku przez Przedstawicielstwo. Przy tym, jak Państwo wskazują - zwrot kosztów towarów, sprzętu oraz usług nabytych przez Państwa w celu realizacji Projektu stanowi znaczącą część całkowitego wynagrodzenia należnego Przedstawicielstwu z tytułu wykonywania Usług (88% całkowitej kwoty płatności otrzymanej od B), z kolei pozostała części wynagrodzenia za wykonanie Usług, tj. zwrot kosztów podróży oraz ryczałtowa opłata za wykonanie usług zarządzania Projektem stanowią łącznie 12% całkowitej kwoty płatności otrzymanej od B, co z perspektywy całokształtu wynagrodzenia należnego Państwu za wykonywanie usług na rzecz B ma nieistotny charakter. Ponadto, zwracają Państwo uwagę, że Przedstawicielstwo jest podmiotem non-profit, którego działania są nakierowane na zaspokajanie interesów o charakterze nieekonomicznym (współpraca z polskimi naukowcami, placówkami medycznymi i organami administracji rządowej w celu usprawnienia realizacji statutowych zadań A w zakresie wymiany naukowej między Polską a Stanami Zjednoczonymi). Wskazali Państwo również, że nie prowadzicie działalności gospodarczej w rozumieniu Prawa przedsiębiorców oraz, że prowadzenie działalności gospodarczej nie mieści się w zakresie działań wskazanych w decyzji wydanej przez Ministra Edukacji Narodowej z 6 kwietnia 1984 r. na mocy art. 19 ust. 2 ustawy o fundacjach.

Tut. Organ nie podziela przedstawionego stanowiska.

Odnosząc się do przedstawionej argumentacji należy wskazać, że działalność gospodarcza, w rozumieniu ustawy o VAT, nie musi być - co do zasady - prowadzona w celu uzyskania zysku. W ramach działalności gospodarczej podatnik VAT może dążyć do osiągnięcia innych celów niż zarobkowe. Tym samym, podatnikami VAT mogą być również podmioty typu "non profit", realizujące np. zadania charytatywne. Przy czym, opodatkowaniu mogą podlegać jedynie takie czynności tych podatników, działających w tym charakterze, które są realizowane odpłatnie. Ponadto, bez znaczenia dla uznania danego podmiotu za podatnika VAT jest efekt prowadzonej działalności, w szczególności, czy jest to działalność dochodowa, czy też przynosząca straty. Wyjaśnić również należy, że realizacja zadań fundacji, poza przypadkami prowadzenia przez nią działalności gospodarczej związanej z jej celami statutowymi (czynności odpłatne), ma z reguły charakter usługowy - nieodpłatny. Przy czym, jej statutowe czynności podlegają opodatkowaniu, w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, jedynie wówczas, gdy są realizowane za odpłatnością (odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług). Jeżeli natomiast są wykonywane nieodpłatnie - nie podlegają podatkowi od towarów i usług.

Przenosząc powyższe ustalenia na grunt analizowanej sprawy należy uznać, że wykonując czynności opisane w stanie faktycznym stają się Państwo podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą, stosownie do art. 15 ustawy.

Z wniosku wynika, że świadczą Państwo usługę zarządzania Projektem, która obejmuje szereg czynności, w tym dostarczanie towarów, usługi transportu towarów, usługi szkoleniowe i pomoc techniczną. Jednocześnie z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że wbrew Państwa twierdzeniu ww. czynności są przez Państwa wykonywane odpłatnie.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy należy stwierdzić, że nieodpłatne przekazanie towarów (sprzętu) przez Państwa ukraińskim muzeom i instytucjom kultury w ramach usług zarządzania Projektem wypełnia znamiona dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ustawy.

Z powołanego art. 7 ust. 1 ustawy wynika, że dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel na nabywcę. W przedmiotowej sprawie następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel na rzecz ukraińskich muzeów i instytucji kultury. Z wniosku wynika, że nabywacie Państwo towar od polskich Dostawców. Dokonaną transakcję Dostawca dokumentuje fakturą wystawioną na Państwa rzecz. Państwo dokonujecie zapłaty za towar. Przekazywane towary są przez Państwa nabywane od Dostawców we własnym imieniu i na własny rachunek. Następnie przenosicie Państwo prawo do rozporządzania towarem jak właściciel na rzecz podmiotu ukraińskiego.

Wskazali Państwo, że przekazują towary ukraińskim muzeom i instytucjom kultury nieodpłatnie. Jednakże, czynność przekazania towarów przez Państwa ukraińskim muzeom i instytucjom kultury nie jest czynnością nieodpłatną. Z treści wniosku wynika bowiem, że wynagrodzenie należne Państwu za realizację usług zarządzania Projektem obejmuje w szczególności wartość wydawanych towarów i usług. Jak Państwo wskazali, w zamian za wykonywanie na rzecz B usług zarządzania Projektem przysługuje Państwu wynagrodzenie w łącznej kwocie nieprzekraczającej (…) tys. USD, w tym zwrot kosztów towarów, sprzętu oraz usług nabytych przez Państwa w celu realizacji Projektu w kwocie nieprzekraczającej (…) tys. USD. Również w uzupełnieniu wniosku, w odpowiedzi na pytanie dotyczące wskazania, jaki charakter mają płatności dokonane przez B. na Państwa rzecz, wskazali Państwo, że „Kwoty otrzymywane od B stanowią wynagrodzenie za Usługi wykonywane na rzecz B. Zwrot kosztów zakupu towarów, sprzętu oraz usług nabytych przez Wnioskodawcę w celu realizacji Umowy stanowi przy tym znaczącą część całkowitego wynagrodzenia należnego Przedstawicielstwu z tytułu wykonywania usług określonych w stanie faktycznym (tj. 88% całkowitej kwoty płatności otrzymanej od B).” Z powyższych ustaleń wynika więc, że wbrew Państwa twierdzeniu Państwo przekazujecie towar (sprzęt) ukraińskim muzeom i instytucjom kultury odpłatnie, tj. choć nabywca końcowy nie dokonuje zapłaty za towar, to w tym konkretnym przypadku zapłaty za towar dokonuje podmiot trzeci. W analizowanym przypadku płatności za dostawę towarów i świadczenie usług na rzecz ukraińskich muzeów i instytucji kultury dokonuje B, który zleca Państwu wykonanie usług zarządzania Projektem. Zatem przekazanie ukraińskim muzeom i instytucjom kultury towarów, których koszt jest jednym z elementów kalkulacyjnych wynagrodzenia za świadczone usługi zarządzania Projektem, stanowi dla Państwa czynność odpłatną.

Analogiczna sytuacja ma miejsce w przypadku usług, ponieważ również w zakresie usług zarządzania, usług szkoleniowych i pomocy technicznej świadczonych w ramach usługi zarządzania Projektem występuje odpłatność pomimo, że nabywcami przedmiotowych usług są dwa różne podmioty. Jednym z usługobiorców jest kontrahent zlecający usługę zarządzania Projektem, tj. B a drugim usługobiorcą ukraińska instytucja kultury/ukraińskie muzeum, na rzecz którego przekazują Państwo towary (dokonują dostawy towarów) i świadczą usługi (usługi szkoleniowe i pomocy technicznej). Ponownie podkreślić należy, że w ramach realizowanej usługi zarządzania Projektem wykonywane są dwie czynności: świadczenie usługi zarządzania Projektem na rzecz podmiotu zlecającego (B) oraz dostawa towarów i świadczenie usług na rzecz ukraińskiej instytucji kultury/ukraińskiego muzeum. Obie te czynności dokonywane są odpłatnie. Jak wskazano powyżej, zapłaty za świadczenie usług i dostawę towarów na rzecz podmiotów z Ukrainy dokonuje B, zlecający Państwu przedmiotową usługę. Tym samym, płatności dokonywane przez B na Państwa rzecz jako podmiotu zarządzającego Projektem dostarczającego podmiotom z Ukrainy towary (sprzęt) i usługi (usługi szkoleniowe, pomoc techniczna) należy uznać w części za wynagrodzenie za usługi zarządzania Projektem świadczone przez Państwa na rzecz B, a w części za wynagrodzenie płacone przez osobę trzecią za dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz ukraińskich instytucji kultury/ukraińskich muzeów. Tym samym należy stwierdzić, że Przedstawicielstwo w zakresie swoich działań jest usługodawcą i podmiotem dokonującym dostaw towarów. Zatem zalicza się do podmiotów wymienionych w art. 15 ust. 2 w z. z art. 15 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel i rezultat tej działalności, co oznacza, że brak charakteru zarobkowego wykonywanych przez Państwa czynności nie może stanowić okoliczności wyłączającej ten podmiot z definicji podatnika.

W konsekwencji należy uznać, że skoro świadczą Państwo odpłatnie usługi i dokonują odpłatnych dostaw towarów należy uznać Państwa za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ustawy.

Tym samym, stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Ad 2 i 4

Państwa wątpliwości dotyczą również ustalenia miejsca świadczenia Usług (pytanie 2) oraz obowiązku rejestracji jako podatnik VAT czynny w związku z wykonywaniem czynności określonych w stanie faktycznym (pytanie 4).

Na wstępie należy wyjaśnić, że pytanie 2 dotyczy ustalenia miejsca świadczenia Usług. Z Państwa stanowiska w zakresie pytania 2 wynika, że odnoszą się Państwo do Usług zarządzania Projektem jako całości. Natomiast jak wskazano w niniejszej interpretacji, w analizowanej sprawie występują dwaj nabywcy usług, tj. B, które zleca Państwu wykonanie usługi zarządzania Projektem oraz ukraińskie muzea/ukraińskie instytucje kultury (nabywcy usług szkoleniowych i pomocy technicznej). Zatem miejsce opodatkowania ww. usług należy rozpatrzyć odrębnie.

Odnosząc się do usług świadczonych przez Państwa na rzecz B, należy zauważyć, że jak Państwo wskazali, w ramach B funkcjonuje jednostka organizacyjna, która prowadzi przedsięwzięcia biznesowe nakierowane na osiągnięcie zysku, tj. sprzedaż czasopism i magazynów, biletów do teatru, prowadzenie sklepów muzealnych, katalogów wysyłkowych i udziela licencji. Ponadto, B prowadzi działalność gastronomiczną. Powyższe pozwala przyjąć, że B jest podatnikiem, w rozumieniu art. 28a ustawy. Jednocześnie B nie posiada w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, które uczestniczy w nabywaniu usług. Zatem w zakresie usług zarządzania Projektem, które zostały wyświadczone przez Państwa na rzecz B miejsce opodatkowania ww. usług należy ustalić zgodnie z ogólną zasadą dotyczącą ustalania miejsca świadczenia usług, o której mowa w art. 28b ust. 1 ustawy, tj. w miejscu, w którym usługobiorca – B posiada siedzibę działalności gospodarczej (Stany Zjednoczone). Oznacza to, że przedmiotowe usługi nie podlegają opodatkowaniu na terytorium Polski.

Z kolei usługi szkoleniowe i pomoc techniczna są świadczone przez Państwa na rzecz ukraińskich instytucji kultury i muzeów. Szkolenia będą dotyczyły zachowania dziedzictwa kulturowego oraz dzielenia się doświadczeniami zdobytymi w tym zakresie przez Przedstawicielstwo na terytorium Polski. Szkolenia będą odbywać się na terytorium Ukrainy z udziałem fizycznym uczestników szkolenia i prowadzących, a ich faktycznym nabywcą będą ukraińskie muzea i instytucje kultury. Ukraińskie muzea i instytucje kultury będą również beneficjentami pomocy technicznej polegającej na przekazywaniu know-how w zakresie muzealnictwa i zachowania obiektów kulturalnych.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy należy uznać, że również w przypadku ww. usług szkoleniowych i pomocy technicznej miejscem opodatkowania powyższych usług nie jest terytorium Polski. W zakresie usług szkoleniowych oraz pomocy technicznej (know-how) świadczonych na rzecz ukraińskich muzeów i ukraińskich instytucji kultury znajduje bowiem zastosowanie odpowiednio art. 28g oraz art. 28l ustawy, co oznacza, że miejscem opodatkowania powyższych usług jest terytorium Ukrainy.

Wskazać również należy, że ponoszone przez Państwa koszty podróży powinny podwyższać podstawę opodatkowania świadczonych przez Państwa usług i powinny być odpowiednio przyporządkowane do świadczenia, w z związku z którym koszty te zostały poniesione.

Ponadto, dokonują Państwo dostaw towarów.

Transakcja przebiega w ten sposób, że Państwo nabywają towary od polskich Dostawców. Następnie zakupione towary są transportowane z Polski na terytorium Ukrainy przez (...), która działa w tym zakresie na Państwa rzecz. W uzupełnieniu do wniosku wskazaliście Państwo, że wywóz towarów z Polski na Ukrainę następuje albo w wyniku sprzedaży dokonanej przez Dostawcę na Państwa rzecz albo w wyniku sprzedaży dokonanej przez Państwa na rzecz ukraińskich instytucji kultury/ukraińskich muzeów.

W tym miejscu wskazujemy, że sprzedaż dla celów podatku VAT jest czynnością stanowiącą dostawę, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy co jest jednoznaczne z przeniesieniem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel na nabywcę. Zaś aby daną czynność uznać za eksport towarów w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy muszą zostać spełnione łącznie następujące przesłanki:

1)musi mieć miejsce dostawa (czyli sprzedaż) towarów w rozumieniu art. 7 ustawy,

2)w konsekwencji tej dostawy towarów (sprzedaży towarów), musi dojść do wywozu towaru z terytorium Polski poza terytorium Unii Europejskiej przez dostawcę (lub na jego rzecz), lub przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju (lub na jego rzecz),

3)wywóz towaru musi być potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności należy uznać, że transakcja, w ramach której wywóz towarów z Polski na Ukrainę następuje w wyniku sprzedaży dokonanej przez Dostawcę na Państwa rzecz nie stanowi dla Państwa eksportu towarów. Dostawca przenosi na Państwa prawo do rozporządzania towarem jak właściciel poza terytorium kraju, a następnie Państwo również poza terytorium Polski przenosicie prawo do rozporządzania towarem jak właściciel na nabywcę (ukraińskie muzeum/ukraińska instytucja kultury). W tym przypadku nie dochodzi na terytorium kraju do podlegającej opodatkowaniu w Polsce dostawy towarów dokonanej przez Państwa, o której mowa w art. 7 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Wskazali Państwo, że w niektórych przypadkach wywóz towarów z Polski na Ukrainę następuje w wyniku sprzedaży dokonanej przez Państwa na rzecz ukraińskich instytucji kultury/ukraińskich muzeów. Oznacza to, że przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel przez Państwa na rzecz nabywcy musiało nastąpić na terenie Polski. A zatem transakcja taka podlega opodatkowaniu VAT w Polsce jako eksport towarów, o którym mowa w art. 2 pkt 8 ustawy w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Z niniejszego rozstrzygnięcia wynika więc, że usługi świadczone przez Państwa na rzecz B oraz usługi świadczone na rzecz ukraińskich muzeów i instytucji kultury nie podlegają opodatkowaniu w Polsce. Z kolei dostawy towarów dokonywane przez Państwa na rzecz ukraińskich muzeów i instytucji kultury podlegają opodatkowaniu na terenie kraju tylko w sytuacji gdy wywóz towarów z Polski na teren Ukrainy następuje w wyniku sprzedaży dokonanej przez Państwa na rzecz nabywcy, tj. dokonanego przez Państwa eksportu towarów. W tym miejscu wskazujemy, że eksport towarów jest czynnością, którą należy wliczać do limitu uprawniającego do zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 113 ustawy, tj. tzw. zwolnienia podmiotowego. W przypadku utraty prawa do ww. zwolnienia zastosowanie znajduje art. 96 ust. 5 ustawy, przy czym istotne jest aby podatnik nie wykonywał czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy, które to czynności wykluczają zastosowanie zwolnienia podmiotowego.

W związku z powyższym, w przypadku nie wykonywania żadnych czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy, nie mają Państwo obowiązku rejestracji w Polsce do celów podatku VAT do momentu przekroczenia limitu określonego w art. 113 ust. 1 ustawy. Jak stanowi art. 113 ust. 5 ustawy, jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ww. przepisu przekroczy kwotę 200.000 zł zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę. Rejestracji należy dokonać zgodnie z art. 96 ust. 5 ustawy.

We własnym stanowisku w sprawie w zakresie pytania 2 wskazali Państwo, że miejscem świadczenia Usług jest terytorium Stanów Zjednoczonych, zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy. Z kolei ze stanowiska dotyczącego pytania 4 wynika, że Państwa zdaniem, w związku z wykonywaniem czynności określonych w stanie faktycznym nie jesteście Państwo zobowiązani do rejestracji jako podatnik VAT czynny. Przy czym, z wniosku wynika, że wykonywane czynności traktujecie Państwo jako całość o charakterze kompleksowym, tj. jako jedną usługę.

W ocenie tut. Organu wykonywane przez Państwa czynności należy traktować odrębnie, chociażby z uwagi na to, że usługi są świadczone na rzecz różnych nabywców (B i ukraińskie instytucje kultury i muzea), a np. usługi szkoleniowe nie są związane z realizowanymi dostawami towarów. W związku z tym, jak wskazano do usług świadczonych na rzecz B ma zastosowanie art. 28b ust. 1 ustawy, do świadczonych na rzecz podmiotów ukraińskich usług szkoleniowych, ma zastosowanie art. 28g ustawy, a do pomocy technicznej – art. 28l ustawy. Ponadto jak wskazano, wywóz towarów z Polski na Ukrainę nie stanowi dla Państwa eksportu towarów, w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy w przypadku gdy wywóz towarów z Polski poza UE następuje w wyniku sprzedaży dokonanej przez Dostawcę na Państwa rzecz. Natomiast w przypadku gdy wywóz towarów z Polski poza UE następuje w wyniku sprzedaży dokonanej przez Państwa na rzecz ukraińskich muzeów i instytucji kultury – transakcja ta stanowi dla Państwa podlegający opodatkowaniu VAT w Polsce eksport towarów, o którym mowa w art. 2 pkt 8 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy, co wiąże się z obowiązkiem rejestracji po przekroczeniu limitu określonego w art. 113 ustawy.

Zatem oceniając całościowo Państwa stanowisko w zakresie pytania 2 i 4 – należy uznać je za nieprawidłowe.

Ad 3

Państwa wątpliwości dotyczą również prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur wystawionych na Państwa rzecz przez Dostawców.

Odnosząc się do przedstawionych wątpliwości należy wskazać, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

I tak, w myśl art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Państwo nie jesteście zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym w Polsce i jak wynika z niniejszego rozstrzygnięcia w związku z czynnościami będącymi przedmiotem zapytania nie mają Państwo obowiązku rejestracji, do momentu przekroczenia limitu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy. Zatem, nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy. Tylko czynni zarejestrowani podatnicy podatku VAT wykazujący co do zasady sprzedaż opodatkowaną mają prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu dokonanych zakupów.

Tym samym stanowisko w zakresie pytania 3 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Źródło: INFOR

Udostępnij

Udostępnij

Google News
Obserwuj

Newsletter
Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie