Decyzja w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 27.06.2006, sygn. IS.IX./3-443/109/06, Izba Skarbowa w Rzeszowie Ośrodek Zamiejscowy w Krośnie
Temat interpretacji
Działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 w związku z art. 210 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz art. 29 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie po rozpatrzeniu zażalenia Starostwa Powiatowego w P z dnia 26.04.2006 r. na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Przemyślu z dnia 19.04.2006 r. znak: US.IX/443-4/HM/06 w sprawie interpretacji co do zakresu stosowania przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług tj. dotyczącej uznania opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za kwotę netto lub brutto odmawia zmiany zaskarżonego postanowienia.
W oparciu o przepis art. 14a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa wnioskiem z dnia 26.01.2006 r. (wpływ wniosku do Urzędu Skarbowego w Przemyślu - w dniu 31.01.2006 r.) Starostwo Powiatowe w P zwróciło się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Przemyślu o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania przepisów prawa podatkowego tj. czy ustalona opłata jest kwotą brutto czy też netto?Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 545 ze zm.) przez dostawę rozumie się, co do zasady, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Oddanie nieruchomości gruntowej nie mieści się w zakresie definicji towarów zawartej w art. 7 ust. 1 ustawy, nie daje bowiem praw do rozporządzania gruntem jak właściciel, ani nie zostało wymienione pośród praw wskazanych w tym przepisie.Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.Ponieważ oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste jest świadczeniem na rzecz innego podmiotu i nie jest dostawą towarów, uznać należy, że jest ono świadczeniem usług w rozumieniu przepisu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.O ile fakt, że należy opodatkować podatkiem VAT oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste nie budzi wątpliwości, to powstał jednak problem, z powodu braku jednoznacznego ustosunkowania się ustawodawcy, jak naliczyć ten podatek VAT. Można przecież domniemywać, ze należy do ustalonej opłaty za użytkowanie wieczyste doliczyć VAT, albo uznać, że opłata zawiera w sobie już podatek VAT.Zdaniem Wnioskodawcy do ustalonej opłaty za użytkowanie wieczyste winno się doliczyć podatek VAT, gdyż ciężar podatku od towarów i usług winien obciążać ostatecznego konsumenta, którym w przypadku użytkowania jest korzystający z nieruchomości.
Naczelnik Urzędu Skarbowego w Przemyślu w odpowiedzi na powyższy wniosek postanowieniem z dnia 19.04.2006 r. znak: US.IX/443-4/HM/06 udzielił interpretacji, zgodnie z którą stanowisko Wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe, stwierdzając, że skoro podstawą opodatkowania podatkiem od towarów jest obrót rozumiany jako kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku to pobierane z tytułu użytkowania wieczystego opłaty są kwotą brutto tzn. kwotą zawierającą w sobie podatek od towarów i usług.
Na powyższe postanowienie Starostwo Powiatowe w Przemyślu złożyło zażalenie z dnia 26.04.2006 r. znak: FK.I.0715-3/06, w którym wniosło o zmianę postanowienia.Zdaniem Starostwa Powiatowego w Przemyślu ciężar podatku od towarów i usług powinien obciążać wyłącznie ostatecznego konsumenta co zgodne jest z I dyrektywą UE. W przypadku użytkowania wieczystego jest nim korzystający z nieruchomości. W przeciwnej sytuacji podatek VAT utraci swój konsumpcyjny charakter.Jednocześnie jak wynika z Kodeksu cywilnego art. 3571 jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków (w postaci nowych zasad opodatkowania użytkowania wieczystego) spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą (gdyż Starostwo płaci podatek z własnych środków) czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy.Przyjęcie zasady, że opłata za użytkowanie wieczyste zawiera w sobie podatek VAT naraża na stratę zarówno jednostki samorządu terytorialnego jak również Skarb Państwa, stawiając jednocześnie w korzystnej sytuacji firmy korzystające z odliczenia podatku naliczonego, które rzeczywiście ponoszą mniejszy koszt opłaty niż dotychczas.
Po rozpoznaniu złożonego zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie stwierdza co następuje: Oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste w drodze umowy cywilnoprawnej jest czynnością podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w świetle przepisów art. 5, ust. 1 pkt 1, art. 7 i art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) i jest to świadczenie usług, co z kolei przesądza o tym, że wszelkie opłaty za ustanowienie użytkowania wieczystego podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT jako kwoty należne z tytułu świadczenia usług. Opłaty roczne również jako wynagrodzenie za ustanowienie użytkowania wieczystego podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Punktem wyjścia przy analizie problemu poruszonego we wniosku, czy ustalone opłaty z tytułu użytkowania wieczystego zawierają już kwotę podatku od towarów i usług, czy też kwotę podatku należy doliczyć do opłaty jest zdefiniowanie pojęcia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z przepisem art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.Z treści tego przepisu w sposób jednoznaczny wynika, że kwota należna z tytułu określonego świadczenia zawiera w sobie kwotę podatku, jest więc kwotą brutto. Należy podkreślić, że kwotę należną z tytułu sprzedaży, stanowiącą podstawę opodatkowania ustalają strony zawartej umowy, w ramach zasady wolności (swobody) umów - to strony umowy decydują swobodnie czy zawrzeć umowę i według swego uznania ustalają treść umowy. Niekiedy strony umowy przy formułowaniu warunków umowy ceny doznają ograniczeń wynikających z przepisów prawnych (ale nie są to przepisy podatkowe). Przepis art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie może stanowić samoistnej podstawy prawnej do zwiększenia kwoty należnej z tytułu świadczenia usług o kwotę podatku.Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, podobnie jak nie ingerują w proces ustalania wysokości kwoty należnej przez strony umowy, tak samo nie naruszają innych przepisów, które w różnych przypadkach określają sposób ustalenia wysokości należności za wykonanie świadczenia.Z żadnego z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie wynika uprawnienie dla świadczeniodawcy do jednostronnego /bez zmiany zawartej umowy/ zwiększenia wynagrodzenia należnego z tytułu świadczenia o kwotę podatku od towarów i usług. Oznacza to, że opodatkowanie określonej czynności podatkiem od towarów i usług może spowodować zwiększenie kwoty należnej z tytułu sprzedaży o kwotę podatku jeśli tak postanowią strony transakcji (albo tak spór stron rozstrzygnie sąd). Opodatkowanie nie jest jednak równoznaczne z automatycznym wzrostem należnego wynagrodzenia o kwotę podatku. Zatem można powiedzieć, że wynagrodzenie z tytułu sprzedaży towarów lub świadczenia usług wyrażone jest w formie ceny, a w ramach ustalonych cen zawarty jest podatek od towarów i usług, jeżeli dana transakcja podlega temu podatkowi, chyba że strony w umowie wyraźnie wskażą inaczej. Odnosząc powyższe wyjaśnienia do czynności oddawania nieruchomości gruntowych w użytkowanie wieczyste, zauważyć należy, że stosownie do przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) - w związku z oddaniem gruntu w użytkowanie wieczyste od użytkowników wieczystych pobierane są określone opłaty. Zatem skoro użytkowanie wieczyste jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podstawę opodatkowania stanowią opłaty pobierane z tego tytułu (w wysokościach wynikających z zawartej umowy), pomniejszone o kwotę podatku. Oznacza to, że kwota pobranej opłaty za wieczyste użytkowanie (w wysokości wynikającej z zawartej umowy) jest kwotą brutto tzn. kwotą zawierającą w sobie podatek od towarów i usług. Rozstrzyganie natomiast o możliwości podwyższenia opłat za użytkowanie wieczyste lub o barku takiej możliwości nie należy do kompetencji organów podatkowych (nie są one bowiem właściwe w sprawach uregulowanych w ustawie o gospodarce nieruchomościami czy też przepisach Kodeksu cywilnego). Stanowiącą podstawę opodatkowania kwotę należną z tytułu sprzedaży ustalają strony zawartej umowy lub stosowne odrębne przepisy, jednakże nie są to przepisy podatkowe. Z wyżej wymienionych względów Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie nie znajduje podstaw do zmiany zaskarżonego postanowienia.
Powyższa interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę. Nie jest wiążąca dla podatnika, następcy prawnego podatnika, osoby trzeciej odpowiedzialnej za zaległości podatkowe, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej.