Temat interpretacji

Skoro przez cały czas trwania sporu sądowego lokator korzystał z lokalu i regularnie płacił czynszu, a Spółdzielnia nie podejmowała czynności zmierzających do fizycznego odzyskania lokalu (wyeksmitowania lokatora), to na jego rzecz była świadczona usługa w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (t. j. z 2005 roku Dz. U. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 stycznia 2011 r. (data wpływu 27 stycznia 2011 r.), uzupełnionym w dniu 18 kwietnia 2011 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku czynności zbycia prawa odrębnej własności lokalu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 stycznia 2011 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 18 kwietnia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku czynności zbycia prawa odrębnej własności lokalu.

W przedmiotowym wniosku i jego uzupełnieniu, przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółdzielnia w upadłości posiada w swych zasobach lokal mieszkalny. Przed dniem ogłoszenia upadłości, w ramach rozliczenia z wykonawcą realizującym inwestycję budowlaną, został oddany lokal mieszkalny. Umową ustanowiono spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, zaś na poczet wkładu budowlanego zaliczono różnicę pomiędzy istniejącym zobowiązaniem Spółdzielni wobec wykonawcy. Tym samym wstępny wkład budowlany został uiszczony w całości.

Lokal mieszkalny został przekazany przed dniem ogłoszenia upadłości Spółdzielni i podpisano umowę o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego na rzecz pana A. C. Następnie lokal został wykończony i poczyniono w nim nakłady. Po dniu ogłoszenia upadłości (30 czerwca 2003 r.) syndyk wytoczył powództwo o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną, a mianowicie o uznanie wobec Spółdzielni bezskuteczności umowy o ustanowieniu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, z uwagi na podejrzenie dokonania wskazanej czynności z pokrzywdzeniem pozostałych wierzycieli. Wyrokiem z dnia 13 grudnia 2007 r. Sąd Apelacyjny uznał przedmiotową umowę za bezskuteczną.

Przez cały okres trwania sporu sądowego czynsz za lokal mieszkalny był płacony do Spółdzielni regularnie przez lokatora. Po uprawomocnieniu się wyroku sądowego trwały rozmowy z dotychczasowym lokatorem, które miały na celu usankcjonowanie zaistniałej sytuacji, poprzez zawarcie ugody, do której jednak nie doszło. W tym czasie, z uwagi na próby porozumienia z osobą zajmującą lokal, syndyk nie podjął czynności zmierzających do eksmisji z przedmiotowej nieruchomości.

Następnie syndyk wystąpił o zgodę do rady wierzycieli na zbycie przedmiotowej nieruchomości. Został sporządzony operat szacunkowy, w którym wyceniono lokal jako prawo odrębnej własności oraz poczynione w nim nakłady. Syndyk wezwał dotychczasowego lokatora do wydania lokalu, co poskutkowało przekazaniem protokołem zdawczo-odbiorczym lokalu mieszkalnego oraz kluczy do niego w grudniu 2010 r. Syndyk zamierza sprzedać prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego w trybie ustawy prawo upadłościowe i naprawcze - w postępowaniu upadłościowym.

W związku z powyższym zadano pytanie sprowadzające się do kwestii:

Czy do ceny sprzedaży lokalu mieszkalnego powinien zostać naliczony podatek VAT, czy zbycie prawa własności lokalu mieszkalnego jest zwolnione na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towaru i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, cena sprzedaży lokalu mieszkalnego wskazana w umowie sprzedaży, z uwagi na opisany stan faktyczny, jest zwolniona od naliczenia podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust.1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Także art. 24 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L. 347 ze zm.) wskazuje, że świadczenie usług oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów.

Uwzględniając powołane wyżej przepisy art. 5 i art. 8 cyt. ustawy, wskazać należy, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 1 ustawy, wprowadzonym art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578), którego zdanie wstępne zostało zmienione na podstawie art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.

Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział stawki preferencyjne oraz możliwość stosowania zwolnień podatkowych.

Zgodnie z art. 43 ust.1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Przez pierwsze zasiedlenie w myśl art. 2 pkt 14 ustawy - rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Analiza powyższych przepisów wskazuje, że dla zastosowania powyższego zwolnienia od podatku istotne jest określenie, czy dostawa następuje w ramach pierwszego zasiedlenia. Ustawa o podatku od towarów i usług zawiera definicję legalną tego pojęcia. Wynika z niej, że pierwsze zasiedlenie występuje wówczas, gdy budynek, budowla lub ich części są wydane pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi. Istotne jest jednak, że musi to nastąpić w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, czyli m. in. odpłatnej dostawy lub odpłatnej usługi (przykładowo najem, dzierżawa).

Z treści złożonego wniosku wynika, że Spółdzielnia w upadłości, w ramach rozliczenia z wykonawcą realizującym inwestycję budowlaną, jeszcze przed dniem ogłoszenia upadłości, podpisała umowę o ustanowieniu na rzecz tego wykonawcy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Na poczet wkładu budowlanego zaliczono różnicę pomiędzy istniejącym zobowiązaniem Spółdzielni wobec tegoż wykonawcy. Po dniu ogłoszenia upadłości (30 czerwca 2003 r.) syndyk wytoczył powództwo o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną, z uwagi na podejrzenie dokonania wskazanej czynności z pokrzywdzeniem pozostałych wierzycieli. Czynność została uznana ze bezskuteczną wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 13 grudnia 2007 r. Przez cały okres trwania sporu sądowego lokator regularnie płacił do Spółdzielni czynsz za lokal mieszkalny. Po uprawomocnieniu się wyroku trwały rozmowy z ww. lokatorem, które miały na celu zawarcie ugody, do której jednak nie doszło. W tym czasie syndyk nie podejmował czynności zmierzających do eksmisji lokatora z przedmiotowej nieruchomości. Następnie syndyk wystąpił o zgodę do rady wierzycieli na zbycie tej nieruchomości, po czym został sporządzony operat szacunkowy, w którym wyceniono lokal jako prawo odrębnej własności oraz poczynione w nim nakłady. Syndyk wezwał dotychczasowego lokatora do wydania lokalu, co poskutkowało przekazaniem protokołem zdawczo-odbiorczym lokalu mieszkalnego oraz kluczy do niego w grudniu 2010 r.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz treść powołanych przepisów należy stwierdzić, że skoro przez cały czas trwania sporu sądowego lokator korzystał z lokalu i regularnie płacił czynszu, a Spółdzielnia nie podejmowała czynności zmierzających do fizycznego odzyskania przedmiotowego lokalu (wyeksmitowania lokatora), to na jego rzecz była świadczona usługa w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Okoliczność, iż na mocy wyroku Sądu Apelacyjnego czynność prawna ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego została uznana za bezskuteczną, prowadzi do wniosku, że korzystanie z lokalu stało się bezumowne. Zatem w odniesieniu do lokalu, o którym mowa we wniosku, doszło do pierwszego zasiedlenia, w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem został on oddany do użytkowania w wykonaniu czynności podlegającej opodatkowaniu, przewidzianej w art. 5.

W konsekwencji, zbycie prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego, które nastąpi po upływnie 2 lat od pierwszego zasiedlenia, będzie korzystało ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy