Temat interpretacji

Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na budowę budynku w części w jakiej wydatki te będą miały związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi oraz prawidłowości wystawienia faktur dla osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, stanowiących podstawę odliczenia podatku VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 25 kwietnia 2012r. (data wpływu 15 maja 2012r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na budowę budynku w części w jakiej wydatki te będą miały związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi jest prawidłowe,
• prawidłowości wystawienia faktur dla osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, stanowiących podstawę odliczenia podatku VAT jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 maja 2012r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na budowę budynku w części w jakiej wydatki te będą miały związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi oraz prawidłowości wystawienia faktur dla osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, stanowiących podstawę odliczenia podatku VAT.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą X. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Czynności, które wykonuje w prowadzonej działalności są w całości opodatkowane podatkiem VAT. W dniu 17 stycznia 2012r. aktem notarialnym Wnioskodawca nabył wraz z żoną na zasadach wspólności majątkowej działkę pod zabudowę mieszkaniową. Na działce tej zostanie wybudowany budynek mieszkalny o powierzchni ok. 360m². W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawca zamierza wydzielić z części mieszkalnej domu część przeznaczoną pod biuro ok. 110m², którą będzie wykorzystywał do prowadzenia działalności gospodarczej. Proporcja powierzchni wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej do powierzchni całkowitej wyniesie około 30%.

W związku z budową i wykończeniem domu mieszkalnego Wnioskodawca będzie otrzymywał faktury VAT za materiały i usługi budowlane. Żona Wnioskodawcy nie prowadzi działalności gospodarczej

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawca będzie mógł odliczyć podatek VAT naliczony z faktur VAT wystawionych przez firmy budowlane za kolejne etapy budowy domu i zakup materiałów budowlanych w takiej proporcji w jakiej pozostaje powierzchnia domu przeznaczona na prowadzenie działalności gospodarczej do powierzeni całkowitej tj. ok.30%...
2. Czy na fakturze VAT w pozycji "Nabywca" powinno widnieć nazwisko nabywcy i jego adres zamieszkania, czy też powinna być wpisana nazwa działalności gospodarczej i adres, pod którą prowadzona jest działalność gospodarcza aby móc skorzystać z odliczenia podatku VAT za materiały budowlane dotyczące części domu związanej z działalnością gospodarczą...

Zdaniem Wnioskodawcy, ponieważ art. 88 Ustawy o podatku VAT nie przewiduje ograniczeń w odliczaniu VAT od nabycia usług i materiałów budowlanych związanych z budową budynku mieszkalnego Wnioskodawca uważa, że w jego przypadku prawo do odliczenia podatku VAT z faktur związanych z budową budynku mieszkalnego przysługuje w tej części w jakiej powierzchnia wykorzystywana na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej pozostaje do powierzchni całkowitej budynku mieszkalnego tj. 30% podatku naliczonego zawartego w fakturach VAT związanych z budową budynku mieszkalnego.

Wnioskodawca uważa też, że aby móc skorzystać z odliczenia podatku VAT za materiały budowlane dotyczące części domu związanej z działalnością gospodarczą faktury VAT powinny być wystawiane na nazwę działalności gospodarczej i adres pod którym prowadzona jest działalność gospodarcza.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie:

• prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na budowę budynku w części w jakiej wydatki te będą miały związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi uznaje się za prawidłowe,
• prawidłowości wystawienia faktur dla osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, stanowiących podstawę odliczenia podatku VAT uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2001r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 2 pkt 6 cyt. ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011r., przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza na podstawie art. 15 ust. 2 cyt. ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych

Należy wskazać, iż małżeństwo nie należy do żadnej kategorii wymienionej w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Rozpatrując przedmiotową sprawę należy mieć na uwadze przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności majątkowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego, jak również nie może rozporządzać lub zobowiązywać się do rozporządzenia udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 ww. Kodeksu).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ww. Kodeksu oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 cyt. ustawy zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Stosownie do art. 37 § 2 ww. ustawy, ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka, natomiast zgodnie z § 4 tegoż przepisu, jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. ustawy oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

W kwestii związanej z prawem Wnioskodawcy do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT wystawionych przez firmy budowlane za kolejne etapy budowy domu stanowiącym współwłasność małżeńską i zakup materiałów budowlanych w takiej proporcji w jakiej pozostaje powierzchnia domu przeznaczona na prowadzenie działalności gospodarczej do powierzeni całkowitej tj. ok.30%, stwierdzić należy, iż podstawową zasadą obowiązującą w podatku od towarów i usług, określoną w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, jest prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zgodnie z tym przepisem, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Kwotę podatku naliczonego stanowi, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT).

Zasada ta ma na celu zapewnienie neutralności podatku od towarów i usług dla czynnych podatników VAT.

Treść tego przepisu wskazuje, iż:

• prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT czynnym,
• prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikowi w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zatem odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza jednocześnie możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku świadczenia czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części (w takim zakresie), w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony, są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku, w jakiej te towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu.

Podatnik w momencie nabycia towarów lub usług powinien dokonać ich kwalifikacji do określonych rodzajów sprzedaży, z którymi zakupy te są związane. Najistotniejszym bowiem warunkiem, umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego, jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Czynności, które wykonuje w prowadzonej działalności są w całości opodatkowane podatkiem VAT. W dniu 17 stycznia 2012r. Wnioskodawca nabył wraz z żoną na zasadach wspólności majątkowej działkę pod zabudowę mieszkaniową. Na działce tej zostanie wybudowany budynek mieszkalny o powierzchni ok. 360m². W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawca zamierza wydzielić z części mieszkalnej domu część przeznaczoną pod biuro ok. 110m², którą będzie wykorzystywał do prowadzenia działalności gospodarczej. Proporcja powierzchni wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej do powierzchni całkowitej wyniesie około 30%. W związku z budową i wykończeniem domu mieszkalnego Wnioskodawca będzie otrzymywał faktury VAT za materiały i usługi budowlane. Żona Wnioskodawcy nie prowadzi działalności gospodarczej.

Przenosząc powyższe na grunt przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy mieć na uwadze art. 86 ust. 7b ustawy o VAT, w którym to ustawodawca ograniczył prawo do odliczenia podatku naliczonego. I tak zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011r. przepisem art. 86 ust. 7b ww. ustawy, w przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów prowadzonej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, których nie da się w całości przypisać działalności gospodarczej, podatek naliczony oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość wykorzystywana jest do celów działalności gospodarczej.

Powyższy przepis określa zatem sposób obliczania podatku naliczonego od m.in. wytworzenia nieruchomości w sytuacji, w której dana nieruchomość ma być używana zarówno na cele działalności, jak i na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością.

Należy w tym miejscu wskazać, że wprowadzenie tego przepisu jest implementacją zapisów zawartych w dyrektywie Rady 2009/162/UE z dnia 22 grudnia 2009r. zmieniającej niektóre przepisy dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 10 z dnia 15 stycznia 2010r., s. 14). Zgodnie z preambułą do niej, regulacje te mają zapewniać identyczne traktowanie podatników zawsze, gdy nieruchomości, które wykorzystują oni do celów działalności zawodowej, nie są wykorzystywane wyłącznie do celów związanych z tą działalnością.

Zgodnie z przepisami wspólnotowymi, w przypadku nieruchomości stanowiącej część majątku przedsiębiorstwa danego podatnika i wykorzystywanej zarówno do celów prowadzonej przez tego podatnika działalności, jak i do celów prywatnych podatnika, czy też ogólnie do celów innych niż prowadzona przez podatnika działalność, podatek VAT od wydatków związanych z taką nieruchomością podlega odliczeniu wyłącznie do wysokości udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość została wykorzystana do celów działalności prowadzonej przez podatnika.

Przez wytworzenie nieruchomości, stosownie do art. 2 pkt 14a ustawy o VAT, rozumieć należy wybudowanie budynku, budowli lub ich części, lub ich ulepszenie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym.

W związku z powyższym w przypadku gdy Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług prowadzącym działalność gospodarczą, a część budowanego budynku służyć będzie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, to Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług służących do budowy tej części domu, w jakiej wydatki te będą miały związek z wykonywanymi przez Wnioskodawcę czynnościami opodatkowanymi, z zachowaniem zasad zawartych w art. 86 i art. 90 ustawy o VAT.

Jeżeli zatem Wnioskodawca, jak to wskazał we wniosku, zamierza wybudować przedmiotowy budynek w części wykorzystywany na potrzeby prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, oraz Wnioskodawca będzie wykorzystywał tę część budynku wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, wówczas przysługiwać mu będzie prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług (materiałów) do budowy tej części budynku stanowiącego współwłasność małżeńską.

Jednocześnie okoliczność, iż budowany budynek powstanie na gruncie będącym majątkiem wspólnym małżonków, pozostaje w przedmiotowej sytuacji bez wpływu na prawo do odliczenia podatku naliczonego przez Wnioskodawcę w tej części budynku, bowiem jeśli ta część budynku używana będzie w sposób wyłączny dla celów prowadzonej działalności gospodarczej przez jednego z małżonków Wnioskodawcę, wówczas stwierdzić należy, iż na gruncie prawa podatkowego rzeczywistym nabywcą tej części nieruchomości będzie Wnioskodawca jako podatnik podatku od towarów i usług.

Reasumując należy stwierdzić, iż Wnioskodawca występując odrębnie jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, będzie miał, w myśl art. 86 ww. ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikające z wystawionych na Wnioskodawcę faktur VAT dokumentujących wydatki poniesione na budowę części budynku wznoszonego na gruncie stanowiącym współwłasność małżeńską, w takiej części, w jakiej wydatki te będą miały związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na budowę budynku w części w jakiej wydatki te będą miały związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, należało uznać za prawidłowe.

Należy zauważyć, że prawidłowość ustalenia części podatku naliczonego, co do której przysługuje prawo do odliczenia spoczywa na podatniku, który z tego prawa zamierza skorzystać, jednocześnie podatnik jest zobowiązany do prawidłowego określenia tej części podatku naliczonego, której odliczyć mu nie wolno. Przepis art. 86 ust. 7b cyt. ustawy wskazuje na udział procentowy, w jakim dana nieruchomość wykorzystywana jest do celów działalności gospodarczej. Wyliczenia ww. udziału procentowego dokonuje sam podatnik w oparciu o miarodajny klucz obrazujący stopień wykorzystania nieruchomości do działalności gospodarczej.

Natomiast w kwestii prawidłowości wystawienia faktur dla osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, stanowiących podstawę odliczenia podatku VAT należy zauważyć, że stosownie do art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Enumeratywnie wymienione elementy, jakie winna zawierać faktura, wskazane zostały w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia z dnia 28 marca 2011r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360).

Zgodnie z § 5 ust. 1 tego rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

1. imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
2. numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 10 i 11;
3. numer kolejny faktury oznaczonej jako "FAKTURA VAT";
4. dzień, miesiąc i rok wystawienia faktury, a w przypadku, gdy data ta różni się od daty sprzedaży, również datę sprzedaży; w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży, pod warunkiem podania daty wystawienia faktury;
5. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
6. miarę i ilość sprzedanych towarów lub zakres wykonanych usług;
7. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
8. wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
9. stawki podatku;
10. sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu;
11. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
12. kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem.

Z cytowanych powyżej przepisów wynika, iż faktura dokumentująca sprzedaż powinna przede wszystkim zawierać dane określone w art. 106 ust. 1 ustawy, tj. m.in. dane dotyczące nabywcy. Natomiast w myśl cytowanego powyżej § 5 ust. 1 rozporządzenia, który precyzyjniej określa treść faktury, winna ona zawierać m.in. imię i nazwisko lub nazwę bądź nazwę skróconą nabywcy oraz jego adres, a także numer NIP nabywcy.

Przepis § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia wskazuje, iż faktura winna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy, nie precyzuje jednocześnie o jakie adresy chodzi.

Stąd też należy się odwołać do innych przepisów a w szczególności do danych zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R, które są podstawą wpisu podatnika do rejestru podatników VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz. U. z 2004r. Nr 269, poz. 2681 ze zm.), podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 2a, są obowiązani do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego albo organu właściwego na podstawie odrębnych przepisów. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ww. ustawy, zgłoszenie identyfikacyjne osób fizycznych zawiera nazwisko, imiona, imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo lub obywatelstwa, adres miejsca zamieszkania, adres miejsca zameldowania na pobyt stały lub czasowy, rodzaj i numer dowodu tożsamości oraz numer PESEL w przypadku osób fizycznych objętych tym rejestrem. Natomiast ust. 2a stanowi, iż zgłoszenia identyfikacyjnego nie dokonują podatnicy będący osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzący działalności gospodarczej lub niebędący zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług.

W myśl art. 5 ust. 5 ww. ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, określa m.in. wzory formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych.

Zgodnie z art. 5 ust. 5a ww. ustawy do zgłoszeń identyfikacyjnych oraz zgłoszeń aktualizacyjnych podatników będących osobami fizycznymi wykonującymi działalność gospodarczą stosuje się formularz wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zgodnie z ustawą z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.).

W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy podatnicy podatku od towarów i usług lub podatku akcyzowego są obowiązani dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu jednym z tych podatków, z tym że osoby fizyczne są obowiązane dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego tylko w przypadku dokonywania zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług oraz w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2011r. Nr 108, poz. 626 i Nr 120, poz. 690). Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się niezależnie od zgłoszenia rejestracyjnego.

W myśl art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Ogólne zasady działania przedsiębiorstw osób fizycznych określone zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 43¹ kc przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33¹ § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Przedsiębiorca działa pod firmą art. 43² § 1 kc. Stosownie do art. 43⁴ kc firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko.

Zatem podatnikiem i przedsiębiorcą jest osoba fizyczna z imienia i nazwiska, posługująca się nadanym jej numerem identyfikacji podatkowej NIP a nie firma prowadzona przez tę osobę. Odzwierciedleniem tej tendencji są dane wykazane w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2004r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 55, poz. 539 ze zm.) w § 1 pkt 1 określa wzór zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia (VAT-R). W przypadku podatnika będącego osobą fizyczną w części B.1. tego zgłoszenia określającej dane identyfikacyjne należy podać nazwisko, pierwsze imię, drugie imię podatnika, imię ojca i matki, numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia. Ponadto (jak wskazano wyżej) w prawie cywilnym określono firmę osoby fizycznej przez jej imię i nazwisko. Podatnicy będący osobami fizycznymi określają w tym zgłoszeniu jedynie adres zamieszkania, natomiast podatnicy nie będący osobami fizycznymi adres siedziby.

Natomiast w części B.2. druku VAT-R podatnik będący osobą fizyczną wskazuje adres zamieszkania, a nie adres siedziby czy miejsca prowadzenia działalności.

Z wniosku wynika z Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą S.

Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do kwestii, czy na fakturze VAT w pozycji "Nabywca" powinno widnieć nazwisko nabywcy i jego adres zamieszkania, czy też powinna być wpisana nazwa działalności gospodarczej i adres, pod którą prowadzona jest działalność gospodarcza aby móc skorzystać z odliczenia podatku VAT za materiały budowlane dotyczące części domu związanej z działalnością gospodarczą.

Biorąc pod uwagę opisane we wniosku zdarzenie przyszłe oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że faktury VAT stanowiące podstawę odliczenia podatku VAT, w sytuacji gdy osoba fizyczna prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, powinny być wystawiane na imię i nazwisko Wnioskodawcy posługującego się nadanym numerem NIP.

Ponadto należy zauważyć, iż pomimo braku precyzyjnego sformułowania w przepisach jaki adres (miejsca zamieszkania czy miejsca prowadzenia działalności) podatnik winien wskazać na fakturze, przyjąć należy, iż będzie to adres zgodny z dokonanym zgłoszeniem rejestracyjnym dla podatku od towarów i usług VAT-R, tj. w przypadku osób fizycznych powinien to być adres zamieszkania. Należy zauważyć bowiem, że adres zamieszkania dla podatnika będącego osobą fizyczną jest tym, czym adres siedziby dla podatnika będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, czyli informacją identyfikującą go jako podatnika.

Zatem aby Wnioskodawca mógł skorzystać z odliczenia podatku z faktur VAT dokumentujących wydatki poniesione na budowę części budynku w takiej części, w jakiej wydatki te będą miały związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi faktury te powinny być wystawiane na imię i nazwisko oraz adres zamieszkania Wnioskodawcy posługującego się nadanym numerem NIP.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy uznające, że aby móc skorzystać z odliczenia podatku VAT za materiały budowlane dotyczące części domu związanej z działalnością gospodarczą faktury VAT powinny być wystawiane na nazwę działalności gospodarczej i adres pod którym prowadzona jest działalność gospodarcza, należało uznać za nieprawidłowe.

Należy jednak zauważyć że § 5 rozporządzenia określa minimalny zakres danych, jakie powinna zawierać faktura i nie nakłada ograniczeń w sprawie umieszczania dodatkowych danych identyfikujących m.in. nabywców. Tym samym nie ma przeszkód, aby poza obligatoryjnymi danymi faktury dokumentujące ponoszone przez Wnioskodawcę wydatki związane z budową części domu związanej z działalnością gospodarczą oprócz imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania Wnioskodawcy zawierały także nazwę i adres prowadzenia działalności Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy jednak zaznaczyć, że niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego (w szczególności gdyby towary i usługi nabyte na budowę domu zostały wykorzystane do czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do odliczenia) lub zmiany stanu prawnego.

Ponadto tut. organ informuje, że w pozostałym zakresie objętym wnioskiem wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach