Temat interpretacji

Stan faktyczny w sprawie:

Spółdzielnia mieszkaniowa w ramach prowadzonej działalności:

• ustanawia spółdzielcze lokatorskie prawo do lokali mieszkalnych,
• ustanawia spółdzielcze własnościowe prawo do lokali mieszkalnych i garaży dla członków oczekujących lub sprzedaje w drodze przetargu,
• ustanawia prawo odrębnej własności lokali mieszkalnych i garaży dla członków oczekujących lub sprzedaje w drodze przetargu,
• przekształca lokatorskie prawo do lokali mieszkalnych na własnościowe prawo do lokalu.

Działania powyższe dotyczą zasobów mieszkaniowych oddanych do eksploatacji w latach 60-80.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego (art. 7 ust. 1 pkt 5 w/w ustawy).

Jak wynika z art. 2 pkt 6 i art. 8 ust. 3 w/w ustawy - będące przedmiotem opodatkowania towary i usługi identyfikowane są na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a konstrukcja wielu przepisów ustawy wskazuje, iż wszelkie preferencje w stawce podatku od towarów i usług uzależnione są od zaklasyfikowania danego towaru/usługi do właściwego grupowania statystycznego, o wskazanym w ustawie symbolu PKWiU.

Podstawowa stawka podatku od towarów i usług dla dostawy towarów i świadczonych usług - poza wyjątkami wyszczególnionymi w w/w ustawie oraz rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 27.04.2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) - zgodnie z przepisem art. 41 ust. 1 w/w ustawy wynosi 22 %.

Zgodnie z art. 29 ust. 8 w/w ustawy, jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Jednakże na podstawie art. 153 ust. 2 w/w ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

Zważywszy zatem, iż w przedstawionym stanie faktycznym, będące przedmiotem przekształcenia praw majątkowych lokale mieszkalne zostały zasiedlone przez mieszkańców na zasadzie lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego przed 1 maja 2004 r. - czynności prawne podejmowane przez Spółdzielnię w stosunku do tych lokali po 1 maja 2004 r. na podstawie cyt. przepisu art. 153 ust. 2 w/w ustawy, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku m.in. dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy; zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe.

Z powyższego przepisu wynika, iż ze zwolnienia z podatku korzysta dostawa obiektów budownictwa mieszkaniowego na tzw. rynku wtórnym (lokali zasiedlonych), w tym również objętych spółdzielczymi prawami do lokali mieszkalnych. Dotyczy to zarówno ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, jak i ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, jako zrównanych z dostawą towarów ( art. art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).

Wskazać przy tym należy, iż zwolnienie z art. 43 ust. 10 stosuje się wyłącznie w przypadku ustanowienia lokatorskiego i własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego a także w przypadku przekształcenia prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności, natomiast przepisu tego nie można zastosować w stosunku do lokali przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe.

Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy, zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, z zastrzeżeniem pkt 10, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego; zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

Przez towary używane, o których mowa w ust. 1 pkt 2 rozumie się, zgodnie z art. 43 ust 2 ustawy:

1. budynki i budowle lub ich części - jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej 5 lat;
2. pozostałe towary, z wyjątkiem gruntów, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku.

Zatem w przypadku przekształcenia lub ustanowienia spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego (garażu) w prawo odrębnej własności zastosowanie będzie miał przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy, pod warunkiem zaistnienia łącznie przesłanek wynikających z tego przepisu, tj. przy nabyciu przedmiotowego lokalu nabywcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz od końca roku, w którym zakończono budowę tego obiektu, minęło co najmniej 5 lat.

W związku z cytowanymi powyżej unormowaniami prawnymi oraz postanowieniami art. 99 ust. 1 ustawy, podatnik w deklaracji VAT-7 winien wykazać obrót podlegający opodatkowaniu oraz zwolniony, natomiast w przypadku czynności, o których mowa w art. 29 ust. 8 w związku z art. 153 ust. 2, obrotu tego nie wykazuje w deklaracji, bowiem wymienione czynności pozostają poza uregulowaniami ustawy o podatku od towarów i usług.