Temat interpretacji

W dniu 05.10.2004r. do tutejszego organu podatkowego wpłynął wniosek Spółki w sprawie udzielenia informacji w zakresie stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku sprzedaży majątku spółki.

Z treści złożonego pisma wynika, iż Spółka zamierza sprzedać na podstawie faktur VAT następujące aktywa przedsiębiorstwa:

• środki trwałe,
• nieruchomości,
• majątek obrotowy

nowo powstałym spółkom cywilnym:

1. Spółce Cywilnej - "X",
2. Spółce Cywilnej - "Y".

Odnośnie pracowników, zatrudnionych w Spółce Jawnej "Z", Spółka wyjaśnia, iż zostaną oni zwolnieni na mocy porozumienia stron, a następnie część z nich zostanie zatrudniona przez nowe spółki na nowych warunkach.

Z treści wniosku wynika , iż należności i zobowiązania Spółki nie zostaną przejęte, ani sprzedane do utworzonych spółek cywilnych, ponieważ Spółka Jawna "Z" będzie prowadzić działalność gospodarczą dopóki nie spłaci wszelkich zobowiązań oraz odzyska wierzytelności a pozostałość aktywów (gotówka) zostanie wypłacona wspólnikom (bilans zerowy).

W związku z powyższym powstała w Spółce wątpliwość, czy sprzedaż, która zostanie zrealizowana w sposób opisany powyżej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, czy też na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług jest wyłączona z zakresu stosowania przepisów wymienionej ustawy.

Zdaniem Spółki nie jest to sprzedaż przedsiębiorstwa w trybie art. 6 pkt 1 cytowanej ustawy, a w konsekwencji sprzedaż środków trwałych i obrotowych, należących do Spółki Jawnej "Z" będzie podlegała podatkiem VAT.

Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Toruniu, działając zgodnie z art. 14a par. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137 poz. 926 ze zm.) udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w sprawie, o której mowa w powołanym wyżej piśmie.

Zgodnie z brzmieniem art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) jej przepisów nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu samodzielnie sporządzającego bilans.

Ustawa o podatku VAT nie określa w treści swych postanowień definicji pojęcia"przedsiębiorstwa". Zatem dla potrzeb stosowania powołanego wyżej przepisu należy wskazać definicję przedsiębiorstwa, zawartą w art. 551 Kodeksu Cywilnego. Zgodnie z tym przepisem przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych.

Obejmuje ono wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, a w szczególności:

1) oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo (nazwa przedsiębiorstwa),
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nich, wynikające z innych stosunków prawnych,
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
5) koncesje, licencje i zezwolenia,
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej,
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
8) tajemnice przedsiębiorstwa,
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo w cytowanym powyżej art. 551 k.c. ujęte zostało w znaczeniu przedmiotowym i charakteryzuje się oderwaniem od podmiotu , któremu przysługują prawa i obowiązki składające się na to przedsiębiorstwo. Składniki materialne i niematerialne tworzą pewien zorganizowany kompleks przeznaczony do realizacji zadań gospodarczych, mogący być przedmiotem obrotu. Owa funkcjonalna więź gospodarcza stanowi zatem spoiwo wiążące wspomniane elementy w pewien wyodrębniony kompleks. Aby można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa musi nastąpić przeniesienie wszelkich składników niezbędnych do realizacji zadań gospodarczych danego przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym o tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją sprzedaży, a ocena ta powinna być przeprowadzona przede wszystkim z punktu widzenia sprzedawcy. Bowiem w cytowanym powyżej przepisie ustawy o podatku od towarów i usług sformułowanie "zbycie przedsiębiorstwa" odnosi się do formy organizacyjnej związanej z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa istniejącego w chwili sprzedaży.

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, że każda z transakcji dotyczących zbycia przedsiębiorstwa lub też jego poszczególnych składników musi być oceniana in concreto, bowiem jedynie konkretne okoliczności decydować będą o zakwalifikowaniu danej transakcji jako zbycie przedsiębiorstwa (które nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług) lub też jako zbycie składników majątkowych (opodatkowanych tym podatkiem).

Należy zauważyć, iż ustawodawca w przepisie art. 551 kc wskazał jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład kompleksu składników materialnych i niematerialnych, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, czyli przedsiębiorstwa, które może być przedmiotem czynności prawnej. Nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, by bez ich zbycia nie można mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują okoliczności faktyczne.

Strony - jak wynika z art. 552 kc - mają pozostawioną swobodę co do tego, jakie elementy tworzące przedsiębiorstwo objąć przedmiotem czynności prawnej. Podkreślić jednakże należy, iż swoboda w wyłączaniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres wyłączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa. Dlatego też zbycie przedsiębiorstwa powinno obejmować co najmniej te składniki, które determinują funkcje spełniane przez przedsiębiorstwo.

Reasumując powyższe, tutejszy organ wyjaśnia, iż w celu prawidłowego opodatkowania transakcji - w szczególności, jak Spółka wyjaśnia, w sytuacji dalszego prowadzenia działalności - należy dokonać oceny, czy sprzedaż majątku firmy na rzecz jednego podmiotu, (jednej z wymienionych Spółek Cywilnych) stanowi sprzedaż odrębnych, poszczególnych środków trwałych, bądź środków obrotowych, czy też składniki majątku (zarówno materialne jak i niematerialne), będące przedmiotem sprzedaży stanowią u wnioskodawcy zorganizowany kompleks pozwalający na prowadzenie działalności gospodarczej.

Jednocześnie należy nadmienić, iż ustawodawca w art. 6 pkt 1 powyższej ustawy wskazując, iż jej przepisów nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu samodzielnie sporządzającego bilans nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem "transakcji zbycia".

Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług w ocenie tutejszego organu pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia "dostawy towarów" w ujęciu art.7 ust. 1 niniejszej ustawy tzn. zbycie przedsiębiorstwa lub zakładu, oddziału samodzielnie sporządzającego bilans obejmuje wszelkie czynności w ramach których, następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności, jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie, własności w formie wkładu pieniężnego (aport).

Niniejszej odpowiedzi udzielono w oparciu o stan faktyczny przedstawiony w rozpatrywanym piśmie i stan prawny obowiązujący w dniu jej datowania.