Brak prawa do odzyskania podatku VAT poniesionego na wykonanie inwestycji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego, w związku z podatkiem od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odzyskania podatku VAT poniesionego na wykonanie inwestycji wpłynął (…) 2022 r. Uzupełnili go Państwo pismem z (…) 2023 r. (wpływ (…) 2023 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie z (…) 2023 r., znak pisma: 0111-KDIB3-3.4012.628.2022.1.AM.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) jako Jednostka Samorządu Terytorialnego składa wniosek o dofinansowanie budowy drogi w ramach Programu (…), operacje typu „(…)”. Jednym z obowiązkowych załączników do wniosku jest interpretacja indywidualna w sprawie możliwości odzyskania podatku VAT od zrealizowanej operacji.

Przedmiotem inwestycji jest „(…)”. Inwestycja ma na celu przebudowę zaniedbanej drogi gruntowej na odcinku (…) i zmiana jej nawierzchni na bitumiczną. W ramach inwestycji wykonane zostanie także oświetlenie. Jest to jedno z zadań własnych gminy. Po zrealizowaniu inwestycji, droga będzie miała nadal status drogi gminnej, ogólnodostępnej za której użytkowanie gmina nie będzie pobierać opłat za przejazd.

Nabywane towary w ramach realizacji projektu pn. „(…)” nie będą związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Nabywane usługi w ramach realizacji projektu pn. „(…)” nie będą związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Efekty projektu nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022r., poz. 931 ze zm.).

Gmina (…) będzie wskazana jako nabywca na fakturach dokumentujących zakupy związane z realizacją prac budowlanych w ramach projektu pn. „(…)”.

Pytanie

Czy Gmina (…) jako Jednostka Samorządu Terytorialnego, po zrealizowanej inwestycji polegającej na przebudowę drogi gminnej będzie mogła odzyskać podatek VAT poniesiony na wykonanie inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, analogicznie jak i w podobnych inwestycjach realizowanych w przeszłości, nie zachodzi podstawa odzyskania podatku VAT. Brak możliwości odzyskania podatku VAT wynika z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług. Przytoczona wyżej podstawa prawna mówi, iż w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych - przysługuje prawo obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Operacja będąca przedmiotem niniejszego wniosku nie będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych, w związku z tym nie będzie możliwości odliczenia naliczonego podatku VAT. Droga jest ogólnodostępna, budowana z myślą o wszystkich obywatelach, a jej budowa jest jednym z wielu zadań własnych JST.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U.  z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą.

Zgodnie z tym przepisem:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a cyt. ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy:

W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak wynika z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jego podmioty prawa publicznego, nawet, jeśli pobierają należności, opłaty i składki. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 40):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 tej ustawy:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy, gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.