Interpretacja indywidualna z dnia 10 maja 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.197.2022.1.AK
Temat interpretacji
Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją zadania.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że stanowisko Państwa Gminy w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
14 marca 2022 r. wpłynął wniosek Państwa Gminy z 8 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją zadania pn. „…”.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego jest od 01.01.2017 r. czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Jest jednym scentralizowanym ze swoimi jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi podatnikiem podatku od towarów i usług. Obecnie Gmina składa deklaracje VAT-7 za miesięczne okresy rozliczeniowe.
Wśród katalogu zadań własnych gminy w art. 7 ust. 1 i 5 ustawy o samorządzie gminnym znajdują się zadania z zakresu ochrony środowiska, a więc również zadania z zakresu gospodarki odpadami. Dlatego też Gmina planuje realizację zadania polegającego na nieodpłatnej zbiórce odpadów niebezpiecznych (azbestu) od mieszkańców Gminy.
Wyroby azbestowe na terenie Gminy to gównie eternit płaski i falisty pokrywający dachy budynków mieszkalnych, inwentarskich, gospodarczych, garaży i wiat znajdujących się w gospodarstwach rolnych zlokalizowanych w obrębie 54 miejscowości.
Według inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest sporządzonej w 2012 r. na terenie Gminy znajduje się około 6000 Mg wyrobów zawierających azbest z tego 100 Mg są to płyty luzem zaś 5900 Mg są to wyroby znajdujące się na dachach budynków.
Wyroby te z uwagi na zły stan techniczny stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt przebywających lub użytkujących obiekty budowlane jak również stanowią istotne zagrożenie dla środowiska naturalnego pod postacią niewłaściwego sposobu usuwania tych wyrobów i gospodarowania powstałymi odpadami azbestowymi (niebezpiecznymi).
Realizowane zadanie będzie obejmować odbiór od mieszkańców Gminy ok. 165 Mg wyrobów zawierających azbest (gównie jest to eternit), przygotowanie do transportu, transport oraz przekazanie do składowania na składowisku odpadów. W pierwszej kolejności odebrane będą płyty luzem (zdjęte z dachów w latach wcześniejszych i w okresie po sporządzeniu inwentaryzacji, które są zmagazynowane w gospodarstwach oraz te, które nie zostały nigdy użyte do pokrycia dachów).
Gmina nie będzie zawierać umów z poszczególnymi osobami fizycznymi i prawnymi na wykonanie prac w ramach przedmiotowego zadania. Osoby fizyczne i prawne nie będą wnosiły na rzecz Gminy żadnych wpłat z tytułu realizacji zadania.
Realizacja zadania pn. „…”, przyczyni się do sukcesywnej eliminacji wyrobów zawierających azbest jako odpadów niebezpiecznych poprzez usunięcie ze środowiska naturalnego wyrobów szkodliwych dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska przyrodniczego i zastąpienie ich materiałami przyjaznymi środowisku.
Ponadto, realizacja zadania przyczyni się do spełnienia wymogów i standardów ochrony środowiska określonych w prawie krajowym i unijnym oraz podniesienia stanu wiedzy w zakresie sposobu bezpiecznego postępowania z tymi wyrobami.
Wykonawca zadania wyłoniony zostanie na podstawie ustawy prawo zamówień publicznych. Wykonawca zadania pn. „…” zostanie wybrany przez Gminę w wyniku zapytania ofertowego. Umowę z wykonawcą przedmiotowego zadania będzie zawierała Gmina. Po wykonaniu zadania wykonawca wystawi fakturę obciążającą zamawiającego, a więc Gminę. Gmina będzie opłacała faktury za odbiór, przygotowywanie do transportu, transport i unieszkodliwiane wyrobów zawierających azbest.
Zadanie będzie sfinansowane ze środków z dotacji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 90% i środków własnych budżetu Gminy 10%.
Gmina nie może przeznaczyć otrzymanego dofinansowania na inny cel, ponieważ zgodnie z umową, która będzie zawarta z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Gmina zobowiązuje się do przeznaczenia dotacji wyłącznie na dofinansowanie zadania pn. „…”.
Dofinansowanie będzie stanowiło dopłatę do ogólnej działalności Wnioskodawcy w zakresie realizacji zadania.
We wniosku o dofinansowanie należy wskazać, czy Wnioskodawca (Gmina) ma prawną możliwość odliczenia podatku VAT przy realizacji tego zadania. W powyższej sprawie Fundusz wymaga przedstawienia indywidualnej interpretacji z właściwej Izby Skarbowej, że Gmina nie ma prawnej możliwości odliczenia podatku VAT.
Gmina z tytułu realizacji tego zadania nie będzie osiągała żadnych przychodów podlegających opodatkowaniu.
Efekty zrealizowanego zadania pn. „…” będą wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Usuwanie odpadów niebezpiecznych (w tym azbestu), bez wątpienia należy traktować jako działanie na rzecz ochrony środowiska, którego finansowanie należy do zadań własnych gminy. Przez osiągany efekt realizuje się wspólny cel konstytucyjny - ochronę środowiska, w tym życia i zdrowia ludzi, czyli czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Pytanie
Czy Gmina ma prawną możliwość odliczenia podatku VAT przy realizacji powyższego zadania?
Państwa stanowisko w sprawie
Podstawowa zasada dotycząca prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług wyrażona została w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Z treści cytowanego wyżej przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony , są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Usuwanie odpadów niebezpiecznych (w tym azbestu), bez wątpienia należy traktować jako działanie na rzecz ochrony środowiska, którego finansowanie należy do zadań własnych gmin. Oferowane przez gminę usługi usuwania azbestu nie stanowią przejawu jej działalności gospodarczej i nie „odsprzedaje” ona nabytych przez siebie usług mieszkańcom. To bowiem nie wykonawca realizuje zadanie usuwania azbestu, lecz gmina, która je jednocześnie finansuje.
Wykonawca z tytułu świadczonych usług, w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, wystawia na rzecz gminy faktury za wykonane usługi usuwania azbestu (a więc odpadów niebezpiecznych niebędących odpadami komunalnymi) z danych nieruchomości podmiotów, które przystąpiły do realizacji programu. Wykonawca otrzymuje wynagrodzenie od gminy, zaś mieszkańcy nie ponoszą na rzecz żadnego z tych podmiotów (gminy, wykonawcy) żadnych opłat związanych z usunięciem azbestu.
Wyboru wykonawcy dokonuje Gmina i to ona zawiera z tym podmiotem umowę o odbiór i unieszkodliwienie azbestu.
Gmina nie działa jako podatnik podatku VAT prowadzący działalność gospodarczą, lecz jako organ władzy publicznej, realizując pewien wycinek władztwa publicznego w sposób znamienny dla organu publicznego, wykonując postawione przed nią zadanie publiczne polegające na usunięciu wyrobów zawierających azbest. W tym obszarze swojej działalności sektorowej, gmina nie występuje w charakterze przedsiębiorcy świadczącego usługi w warunkach rynkowych (komercyjnych), skierowanych do nieograniczonego grona zainteresowanych, lecz tylko mieszkańców, którzy na swoich nieruchomościach mają jeszcze wyroby zawierające azbest i zechcą się ich dobrowolnie pozbyć. Gmina nie realizuje przedsięwzięcia gospodarczego w sferze obrotu prywatnoprawnego i nie świadczy na rzecz mieszkańców odpłatnych usług przy wykorzystaniu jakichkolwiek dóbr, za które miałaby otrzymywać ekwiwalentne wynagrodzenie, lecz wykonuje spoczywający na niej publicznoprawny obowiązek ochrony środowiska poprzez eliminowanie azbestu (odpadu niebezpiecznego) z terenu Gminy.
Gmina zachęca mieszkańców do wzięcia udziału w programie brakiem odpłatności w usunięciu azbestu z terenu ich nieruchomości. Korzyść z usunięcia azbestu jest zaś obopólna. Jest wartością wspólną dla całej społeczności lokalnej, a przez osiągany efekt realizuje się wspólny cel konstytucyjny - ochronę środowiska, w tym życia i zdrowia ludzi. Usuwanie z przestrzeni odpadów niebezpiecznych, bez wątpienia należy traktować jako działanie na rzecz ochrony środowiska, którego finansowanie należy do zadań własnych gminy, określone w art. 403 ust. 2 i 3 ustawy - Prawo ochrony środowiska.
Gmina nie ma prawnej możliwości odliczenia podatku VAT przy realizacji zadania pn. „…”.
Efekty zrealizowanego zadania będą wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Będzie to realizacja zadania własnego gminy - usuwanie odpadów niebezpiecznych. Gmina realizuje zadanie publiczne, jako organ władzy publicznej - obowiązek ochrony środowiska poprzez eliminowanie azbestu, czyli realizuje czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Gmina nie realizuje przedsięwzięcia gospodarczego w sferze obrotu prywatnoprawnego i nie świadczy na rzecz mieszkańców odpłatnych usług, więc Gmina nie może skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, przy realizacji zadania „..”, a zakupy nie są związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które Państwa Gmina przedstawiła we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931) – zwanej dalej „ustawą”:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do treści art. 86 ust. 2 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Art. 87 ust. 1 ustawy stanowi:
W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Według art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym:
Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.
Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.
W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.
W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r., poz. 559, z późn. zm.):
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Stosownie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 i pkt 5 ww. ustawy o samorządzie gminnym:
Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują:
1) sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,
5) ochrony zdrowia.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).
Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ - jak wskazała Państwa Gmina – efekty zadania będą wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, Państwa Gmina nie będzie miała prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami ponoszonymi z tytułu realizacji ww. zadania. Tym samym, z tego tytułu Państwa Gminie nie będzie przysługiwało prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.
Reasumując, Państwa Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją zadania pn. „…”, ponieważ efekty ww. zadania będą wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwa Gmina przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Wydając przedmiotową interpretację Organ jako element przedstawionego zdarzenia przyszłego przyjął wskazaną przez Państwa Gminę okoliczność, że zrealizowane zadanie będzie wykorzystywane przez Państwa Gminę do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jednocześnie podkreślenia wymaga, że niniejsza interpretacja nie zawiera analizy kwestii, czy wskazane w opisie sprawy dofinansowanie stanowi wynagrodzenie lub bezpośrednią dopłatę do ceny usługi podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli sytuacja Państwa Gminy będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i Państwa Gmina zastosuje się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329, z póżn. zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).