Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących zakup oleju napędowego, wystawionych na Wnioskodawczynię, niezawierających numeru NIP.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 września 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 16 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących zakup oleju napędowego, wystawionych na Panią, niezawierających numeru NIP. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 listopada 2022 r. (data wpływu 24 listopada 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani rolniczką, posiadającą duże gospodarstwo rolne. Do uprawy ziemi w tym gospodarstwie rolnym posiada Pani różny sprzęt rolniczy, w tym 2 ciągniki i 1 kombajn zbożowy, które są napędzane olejem napędowym.

Do 31 grudnia 2008 r. była Pani rolnikiem ryczałtowym i korzystała Pani ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Od 1 stycznia 2009 r. zrezygnowała Pani z wyżej wymienionego zwolnienia i jest Pani tzw. czynną podatniczką podatku od towarów i usług.

Do celów prowadzonego gospodarstwa rolnego zakupiła Pani zbiornik na paliwo o pojemności 5.000 litrów. Okresowo, w zależności od zużycia, nabywa Pani paliwo (olej napędowy) od stałego dostawcy, który przywozi je Pani w cysternie, na Pani zamówienie telefoniczne.

W m-cu wrześniu 2021 roku zmieniła Pani dostawcę paliwa, a nowym dostawcą stała się firma (…). Olej napędowy był dostarczany do Pani przez przewoźnika na zlecenie sprzedawcy. Na dowodach dostawy, listach przewozowych na których potwierdzała Pani odbiór paliwa w miejscu przeznaczonym na wpisanie numeru NIP widniał już wpisany przez sprzedawcę Pani numer PESEL, na który przy podpisaniu listu przewozowego na okoliczność potwierdzenia odbioru towaru, nie zwracała Pani specjalnie uwagi. Nie przypomina Pani sobie w jakich okolicznościach podała Pani sprzedawcy Pani numer PESEL, ale najprawdopodobniej podczas nawiązywania kontaktu z nowym dostawcą udostępniła Pani przedstawicielowi handlowemu swój dowód osobisty.

W okresie od 1 września 2021 r. do 31 lipca 2022 r. zakupiła Pani łącznie od tego dostawcy (…) litrów oleju napędowego. W tym okresie nie dokonywała Pani żadnych innych zakupów oleju napędowego od innych dostawców. Na zakupione paliwo otrzymywała Pani faktury VAT, z których odliczała Pani podatek naliczony. Na opłacenie wystawionych faktur miała Pani ustalony termin zapłaty od 7 do 21 dni i były one opłacone przeze Panią przelewem z rachunku bankowego. W wyniku sprawdzenia faktur wystawionych przez firmę (…) stwierdziła Pani, że sprzedawca na fakturach, w miejscu przeznaczonym na określenie danych nabywcy, umieścił Pani numer PESEL, natomiast pominął Pani numer NIP.

Po stwierdzeniu tego faktu, niezwłocznie skorygowała Pani w JPK odliczony podatek naliczony z ww. faktur i zażądała Pani od sprzedawcy korekty ww. faktur poprzez uzupełnienie danych nabywcy o Pani numer NIP. Sprzedawca odmówił wystawienia faktur korygujących tłumacząc, że nie może tego dokonać, gdyż sprzedaż zaewidencjonował w kasie rejestrującej i na paragonie nie umieścił Pani numeru NIP. Paragonów fiskalnych nigdy od sprzedawcy (…) Pani nie widziała i nie otrzymała, natomiast przedstawiciel handlowy tej firmy, z którym uzgadniała Pani dostawy, był świadomy, że jest Pani podatniczką podatku VAT.

Zaznacza Pani również, że wartość przedmiotowych faktur przekraczała 450 zł i nie stanowiły one faktur o których mowa w 106e ust. 5 pkt 3. Dodała Pani również, że w analogicznym okresie poprzednim tj. od 1 września 2020 r. do 31 lipca 2021 r. zakupiła Pani od poprzednich dostawców (…) litrów paliwa i wszystkie dostawy były udokumentowane prawidłowo.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Nabyty przez Panią olej napędowy zakupiła i wykorzystała Pani wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT, to jest do napędu ciągników i innych maszyn związanych z uprawą zbóż.

Wystawione przez sprzedawcę faktury zawierały wszystkie elementy przewidziane prawem wymienione w art. 106e ust. 1 ustawy, z wyjątkiem Pani numeru identyfikacyjnego na potrzeby podatku od towarów i usług (NIP).

Pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

1.Czy w zaistniałej sytuacji miała Pani prawo odliczenia podatku naliczonego z wystawionych przez sprzedawcę faktur na zakup oleju napędowego?

2.W przypadku uznania stanowiska dotyczącego pytania nr 1 za nieprawidłowe, czy będzie Pani miała prawo odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez sprzedawcę oleju napędowego, po wystawieniu przez Panią not korygujących do przedmiotowych faktur zmieniających treść tych faktur poprzez uzupełnienie Pani numeru NIP i wysłaniu tych not listem poleconym do sprzedawcy za zwrotnym potwierdzeniem odbioru?

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Ad 1

Uważa Pani, że miała Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych na zakup oleju napędowego, które zawierały wszystkie wymagane przepisami prawa dane, z wyjątkiem numeru NIP i podanym numerem PESEL, który dodatkowo i jednoznacznie identyfikuje Panią jako podatnika.

Zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

1.sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący;

2.transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;

3.(uchylony)

4.wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:

a)stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,

b)podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,

c)potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;

5.faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;

6.(uchylony)

7.wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze - w części dotyczącej tych czynności.

Stosownie do treści art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z przepisów art. 86 ust. 1 i art. 88 ust. 4 ustawy wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje czynnym podatnikom podatku od towarów i usług jedynie w sytuacji, gdy dokonywane zakupy mają ścisły związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący czynności zwolnione, są w podobnej sytuacji, jak ostateczny nabywca (konsument) towaru lub usługi z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie o podatku od towarów i usług. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Jak stanowi art. 106e ust. 1 ustawy, faktura powinna zawierać:

1.datę wystawienia;

2.kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;

3.imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;

4.numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;

5.numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;

6.datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;

7.nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;

8.miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;

9.cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);

10.kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;

11.wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);

12.stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;

13.sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;

14.kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;

15.kwotę należności ogółem.

Z ww. uregulowań wynika, że faktura powinna m.in. jednoznacznie określać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika (sprzedawcy) i nabywcy oraz ich adresy. Faktura powinna zawierać dane nabywcy towaru lub usługi i tym samym dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako wystawca i nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji.

Wprawdzie faktura jest dokumentem o charakterze sformalizowanym, jednak istotne jest czy odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. W tym przypadku faktury wystawione przez firmę (…) odzwierciedlają zaistniałe zdarzenie gospodarcze, a brak jednego elementu na fakturze nie może przesądzać o braku możliwości odliczenia podatku naliczonego.

Uważa Pani, że jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują tzw. wadliwości mniejszej wagi, należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania faktur, w tym prawa do odliczenia podatku naliczonego, wyłącznie z powodu braków mających charakter tzw. wadliwości mniejszej wagi. Są to tego rodzaju wadliwości, które, co prawda, powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury uzależnione jest od spełnienia warunków wynikających z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy, a także od niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis art. 88 ustawy enumeratywnie określa listę przypadków, w których podatnik został pozbawiony prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, jednakże nie wymienia opisanej we wniosku nieprawidłowości (braku NIP nabywcy) jako przesłanki negatywnej powodującej utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego (w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze). Zatem brak numeru NIP na fakturze nie przesądza o braku prawa do odliczenia podatku VAT.

Ad 2

Zgodnie z art. 106j ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT, podatnik wystawia fakturę korygującą w przypadku, gdy po wystawieniu faktury podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę zawierającą pomyłki, z wyjątkiem pomyłek w zakresie danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8-15, może wystawić fakturę nazywaną notą korygującą - zgodnie z art. 106k ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 106k ust. 2 ustawy o VAT, faktura, o której mowa w ust. 1, wymaga akceptacji wystawcy faktury.

W myśl art. 106k ust. 3 ustawy o VAT, faktura, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać:

1)wyrazy „NOTA KORYGUJĄCA”;

2)numer kolejny i datę jej wystawienia;

3)imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy i numer za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, a także numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej;

4)dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura, o której mowa w ust. 1, określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-6;

5)wskazanie treści korygowanej informacji oraz treści prawidłowej.

Zgodnie z art. 106k ust. 4 ustawy o VAT, przepisy ust. 1-3 nie naruszają przepisów dotyczących wystawiania faktur korygujących.

Wskazane przepisy uprawniają sprzedawcę do wystawienia faktury korygującej lub nabywcę towaru lub usługi do wystawienia noty korygującej do faktury zawierającej błędy w elementach nazwy sprzedawcy lub nabywcy albo oznaczenia towaru lub usługi. Nabywca nie jest przy tym ograniczony wyłącznie do skorygowania na przykład oczywistych omyłek w nazwie nabywcy.

Pani zdaniem, niewskazanie niektórych z tych informacji nie wyklucza możliwości jego identyfikacji na podstawie pozostałych danych zawartych na fakturze.

Brak NIP-u, czy też wskazanie numeru PESEL zamiast numeru NIP, przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych podmiotu będącego nabywcą jest wadą techniczną, niewyłączającą możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru. Niemniej jednak opisany błąd powinien być skorygowany w ten sposób, aby faktura odzwierciedlająca faktycznie dokonaną transakcję pomiędzy podmiotami gospodarczymi, prawidłowo oznaczała podmioty gospodarcze uczestniczące w transakcji zgodnie z przepisami ustawy, poprzez wystawienie przez nabywcę noty korygującej, w której zostanie wykazany NIP nabywcy towarów. Biorąc pod uwagę, że noty korygujące, w których zostanie wykazany NIP nabywcy, zostaną przesłane do sprzedawcy listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, to może Pani uznać, że sprzedawca zaakceptował w sposób milczący treść noty i nie wnosi sprzeciwu. W związku z tym, że nota korygująca, która koryguje błąd faktury niewykazującej NIP-u nabywcy i błąd ten nie ma wpływu na wartość dokonanej transakcji, brak jednoznacznej akceptacji noty nie skutkuje brakiem możliwości odliczenia podatku VAT z faktury pierwotnej nie zawierającej numeru NIP nabywcy.

Jak już Pani zaznaczyła w przedstawionym stanowisku do pytania nr 1, prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT uzależnione jest nie tylko od spełnienia warunków wynikających z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy, ale również od niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Wskazany art. 88 ustawy nie przewiduje braku prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury nie zawierającej numeru NIP nabywcy (w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze i towar został przeze mnie nabyty.

Wobec powyższego w sytuacji, gdy faktury nie zawierają numeru NIP nabywcy i jeżeli na podstawie posiadanych faktur jest możliwa identyfikacja nabywcy, to ma Pani prawo do odliczenia z tych faktur podatku naliczonego związanego wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi, pomimo braku otrzymania potwierdzonej noty korygującej

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, a które dotyczy pytania nr 1 wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”,

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a ustawy,

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

1)sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:

a)wystawionymi przez podmiot nieistniejący;

b)(uchylona)

2)transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;

3)(uchylony)

4)wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:

a)stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,

b)podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,

c)potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;

5)faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;

6)(uchylony)

7)wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze - w części dotyczącej tych czynności.

Stosownie do treści art. 88 ust. 4 ustawy,

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z przepisów art. 86 ust. 1 i art. 88 ust. 4 ustawy wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje czynnym podatnikom podatku od towarów i usług jedynie w sytuacji, gdy dokonywane zakupy mają ścisły związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący czynności zwolnione, są w podobnej sytuacji, jak ostateczny nabywca (konsument) towaru lub usługi z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie o podatku od towarów i usług. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o fakturze - rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

W świetle art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy:

Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a) czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,

b)czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,

1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o tórych mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a)przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,

b)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

2)sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

-jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Jak wynika z przywołanych przepisów, ustawodawca nie nakłada na podatników podatku od towarów i usług obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami podatku VAT. Natomiast na żądanie nabywcy, niebędącego podatnikiem podatku VAT, wyrażone w odpowiednim czasie, podatnik jest zobowiązany wystawić fakturę.

Jak stanowi art. 106e ust. 1 pkt 1 - 15 ustawy:

Faktura powinna zawierać:

1)datę wystawienia;

2)kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;

3)imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;

4)numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;

5)numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;

6)datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;

7)nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;

8)miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;

9)cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);

10)kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;

11)wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);

12)stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;

13)sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;

14)kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;

15)kwotę należności ogółem (…)

Z ww. uregulowań wynika, że faktura powinna m.in. jednoznacznie określać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika (sprzedawcy) i nabywcy oraz ich adresy. Faktura powinna zawierać dane nabywcy towaru lub usługi i tym samym dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako wystawca i nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji. Każdorazowo należy ustalić więc nabywcę towaru lub usługi, który powinien wynikać z zawartej umowy.

Należy podkreślić, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.

Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Zatem, co do zasady, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy:

Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Natomiast według przepisu art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy:

Podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani wystawić i wydać nabywcy paragon fiskalny lub fakturę z każdej sprzedaży:

a)w postaci papierowej lub

b)za zgodą nabywcy, w postaci elektronicznej, przesyłając ten dokument w sposób z nim uzgodniony.

W tym miejscu należy wskazać, że na podstawie art. 1 pkt 21 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1520 ze zm.) do art. 106b dodano ust. 5-7, które zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.

W myśl art. 106b ust. 5 ustawy:

W przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym fakturę na rzecz podatnika podatku lub podatku od wartości dodanej wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

Stosownie do art. 106b ust. 6 ustawy:

W przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę z naruszeniem ust. 5, organ podatkowy ustala temu podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Ww. przepis art. 106b ust. 5 ustawy wprowadza zasadę, zgodnie z którą w przypadku sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę do paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy posługującego się NIP (lub numerem podatku od wartości dodanej) wystawia się tylko w przypadku, gdy paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera ten numer.

Powołane przepisy art. 106b ust. 5 ustawy dotyczą szczególnego przypadku, gdy podatnik otrzymuje paragon fiskalny, a następnie żąda wystawienia do niego faktury. W takim przypadku wystawienie faktury jest możliwe tylko pod warunkiem, że na paragonie fiskalnym będzie numer NIP nabywcy.

Należy zauważyć, że co do zasady na kasie rejestrującej ewidencjonuje się obrót tylko na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zgodnie z art. 106b ust. 3 ustawy na żądanie tych podmiotów podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą dokonaną sprzedaż. Faktury te mogą służyć do udokumentowania poniesionych wydatków i nie będą zawierały numeru identyfikującego nabywcę.

Przepisy art. 106b ust. 5 ustawy reguluje szczegółowo kwestie dokumentowania transakcji, które zostały uprzednio zaewidencjonowane przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Ww. przepis wymusza pewną konsekwencję podatnika. To znaczy, jeżeli dokonuje on zakupu jako podatnik, a nie jako konsument, to powinien o tym fakcie poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pani rolniczką, posiadającą duże gospodarstwo rolne, będącą czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Do celów prowadzonego gospodarstwa rolnego posiada Pani różny sprzęt rolniczy, w tym 2 ciągniki i 1 kombajn zbożowy, które są napędzane olejem napędowym oraz zakupiła Pani zbiornik na to paliwo. Okresowo, w zależności od zużycia, nabywa Pani paliwo (olej napędowy).

We wrześniu 2021 roku zmieniła Pani dostawcę paliwa i w okresie od 1 września 2021 r. do 31 lipca 2022 r. zakupiła Pani łącznie od nowego dostawcy (…) litrów oleju napędowego. W tym okresie nie dokonywała Pani żadnych innych zakupów oleju napędowego od innych dostawców. Na zakupione paliwo otrzymywała Pani faktury VAT, z których odliczała Pani podatek naliczony. W wyniku sprawdzenia ww. faktur stwierdziła Pani, że sprzedawca na fakturach, w miejscu przeznaczonym na określenie danych nabywcy, umieścił Pani numer PESEL, natomiast pominął Pani numer NIP. Po stwierdzeniu tego faktu, niezwłocznie skorygowała Pani w JPK odliczony podatek naliczony z ww. faktur.

Nabyty przez Panią olej napędowy zakupiła i wykorzystała Pani wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT, to jest do napędu ciągników i innych maszyn związanych z uprawą zbóż.

Wystawione przez sprzedawcę faktury zawierały wszystkie elementy przewidziane prawem wymienione w art. 106e ust. 1 ustawy, z wyjątkiem Pani numeru identyfikacyjnego na potrzeby podatku od towarów i usług (NIP).

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Pani wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą ustalenia, czy może Pani dokonać odliczenia podatku VAT od faktur wystawionych na zakup oleju napędowego, w których brak jest Pani numeru NIP.

Z powołanych regulacji wynika, że o prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe. A zatem jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują tzw. wadliwości mniejszej wagi, należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania faktur, w tym prawa do odliczenia podatku naliczonego, wyłącznie z powodu braków mających charakter tzw. wadliwości mniejszej wagi. Są to tego rodzaju wadliwości, które, co prawda, powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania.

Należy zauważyć, że chociaż faktura powinna zawierać dane dotyczące nabywcy wymienione w art. 106e ustawy, to jednak niewskazanie niektórych z tych informacji nie wyklucza możliwość jego identyfikacji na podstawie pozostałych danych zawartych na fakturze.

Brak numeru NIP, przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych podmiotu będącego nabywcą, jest wadą techniczną, niewyłączającą możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.

Dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego ma znaczenie to w jakim charakterze podmiot dokonuje zakupu, czy jako konsument, czy też jako podatnik VAT, o czym powinien poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu. Jeżeli podmiot w momencie dokonywania zakupu występuje w charakterze konsumenta i nabywa towar lub usługę na potrzeby osobiste lub prywatne, to nie ma możliwości późniejszej zmiany charakteru tego zakupu, a tym samym, nie ma prawa do obliczenia podatku naliczonego. W takiej sytuacji sprzedaż ewidencjowania jest na kasie rejestrującej (potwierdzona paragonem bez NIP nabywcy) i ewentualnie dokumentowana fakturą wystawioną zgodnie z art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT.

W przypadku, gdy podatnik dokonuje nabycia na cele prowadzonej działalności, a nie jako konsument, to powinien o tym fakcie poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu. W takim przypadku sprzedawca nie ma obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej i wystawia fakturę z NIP-em nabywcy lub może zaewidencjonować taką sprzedaż na kasie rejestrującej, jednak w taki sposób aby paragon zawierał numer identyfikujący nabywcę. Zgodnie z art. 106b ust. 5 ustawy, do tak zaewidencjonowanej sprzedaży, sprzedawca wstawia fakturę dla nabywcy działającego w charakterze podatnika VAT zawierającą jego numer NIP.

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy, wskazać należy, że - jak wynika z opisu sprawy – przedstawiciel handlowy firmy dostarczającej do Pani zamówiony olej napędowy, z którym uzgadniała Pani dostawy, był świadomy, że jest Pani podatniczką podatku VAT. Z okoliczności sprawy wynika także, że dopiero w momencie żądania przez Panią wystawienia faktur korygujących, mających na celu uzupełnienie Pani numeru NIP, dowiedziała się Pani, że sprzedawca ww. sprzedaż zaewidencjonował w kasie rejestrującej i na paragonie nie umieścił Pani numeru NIP, natomiast Pani tych paragonów fiskalnych nigdy nie widziała i nie otrzymała.

W okolicznościach analizowanej sprawy, wyjaśnienia także wymaga kwestia związana z możliwością odliczenia podatku VAT z faktury bez numeru NIP nabywcy. Jak wyżej wskazano, prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktury, uzależnione jest od spełnienia warunków wynikających z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy, a także od niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis art. 88 ustawy enumeratywnie określa listę przypadków, w których podatnik został pozbawiony prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, jednakże nie wymienia opisanej we wniosku nieprawidłowości (braku numeru NIP nabywcy) jako przesłanki negatywnej powodującej utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego (w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze). Zatem brak numeru NIP na fakturze nie przesądza o braku prawa do odliczenia podatku VAT.

Ponadto, o przeznaczeniu zakupu jako związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą – w tym konkretnym przypadku – przesądza również rodzaj zakupu, tj. nabycie oleju napędowego, który wykorzystywany jest do działalności rolniczej, a nie na potrzeby osobiste konsumenta.

Tym samym, w omawianej sprawie fakt niewłaściwego zaewidencjonowania ww. sprzedaży na kasie rejestrującej bez uwzględnienia NIP-u nabywcy na paragonie, a następnie wystawienie faktury również bez tego numeru nie może przesądzać o tym, że dla tego zakupu działała Pani w charakterze konsumenta.

Tym samym, skoro jest Pani czynnym podatnikiem podatku VAT i na podstawie posiadanych faktur, dokumentujących nabycie oleju napędowego na potrzeby prowadzonego gospodarstwa, możliwa jest identyfikacja Pani jako nabywcy, mimo nieumieszczenia Pani numeru NIP (zamiast niego widnieje Pani numer PESEL) oraz – jak Pani wskazała - zakupiony olej napędowy wykorzystywała Pani wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, tj. do napędu ciągników i maszyn związanych z uprawami zbóż, to przysługuje Pani prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego z ww. faktur dokumentujących zakup tego oleju napędowego. Wynika to z faktu, że w analizowanym przypadku będą spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy, przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego z przedmiotowych faktur przysługuje pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy.

Zatem, Pani stanowisko w zakresie pytania nr 1 wniosku należało uznać za prawidłowe.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem, nie udzielono odpowiedzi na pytanie nr 2 wniosku, które jest pytaniem warunkowym, uzależnionym od rozstrzygnięcia w zakresie ww. pytania nr 1.

Dodatkowe informacje

16 września 2022 r. dokonała Pani wpłaty w wysokości 80 zł tytułem opłaty za wniosek o interpretację indywidualną w przedmiocie podatku od towarów i usług. Tytułem wydania rozstrzygnięcia w zakresie podatku od towarów i usług należna opłata wynosi 40 zł, w związku z tym, kwota 40 zł stanowi nadpłatę w rozumieniu art. 14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej i podlega zwrotowi według Pani dyspozycji tj. zwrot na rachunek bankowy wskazany we wniosku.

Zaznaczenia wymaga, że Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Ponosi Pani ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zastosuje się Pani do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.)

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).