
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
15 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
- braku opodatkowania nieodpłatnego udostępnienia sieci kanalizacyjnej do Spółki,
- zastosowania zwolnienia do wniesienia aportem sieci kanalizacyjnej do Spółki,
- braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na budowę sieci kanalizacyjnej oraz przebudowę stacji uzdatniania wody.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 maja 2025 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Gmina (…) (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej: VAT) jako podatnik VAT czynny.
Do zadań własnych Gminy, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: ustawa o samorządzie gminnym), należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych.
Gmina powierzyła realizację zadań w zakresie usług wodociągowych i zaopatrzenia w wodę spółce o nazwie Sp. z o. o. (dalej: Spółka lub Zakład), w której jest jedynym udziałowcem. Przedmiotem działalności Spółki jest m.in. odprowadzanie i oczyszczanie ścieków oraz dostarczanie wody na terenie Gminy. Niniejsze usługi Spółka świadczy na podstawie, zawieranych we własnym imieniu i na własną rzecz, umów cywilnoprawnych. Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.
Gmina planuje realizację inwestycji pn. „(…)”. Zadanie będzie realizowane jako projekt z zakresu „(…)” w ramach poddziałania „(…)” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020.
Wnioskodawca w ramach inwestycji poniesie wydatki na:
A. budowę sieci kanalizacyjnej na terenie Gminy w Strefie Aktywności Gospodarczej – a więc wytworzy własny majątek,
B. przebudowę stacji uzdatniania wody w (…) należącej do Spółki – a więc poniesie wydatki na cudzy majątek - należący do Spółki.
Faktury dokumentujące wydatki na realizację inwestycji będą wystawiane na Gminę, tzn. zostanie ona wskazana jako nabywca.
W odniesieniu do sieci kanalizacyjnej w Strefie Aktywności Gospodarczej – po oddaniu inwestycji do użytkowania, Gmina zamierza udostępniać ją nieodpłatnie Spółce. W dalszej kolejności, po upływie co najmniej 2 lat, Gmina zamierza wnieść aportem przedmiotowy majątek do Spółki, w zamian za udziały. Aport sieci kanalizacyjnej zostanie udokumentowany aktem notarialnym.
Natomiast stacja uzdatniania wody, na której Gmina będzie prowadzić inwestycję jest i będzie nieprzerwanie własnością Spółki.
Uzupełnienie i doprecyzowanie zdarzenia przyszłego
Sieć kanalizacji sanitarnej, która powstanie w ramach inwestycji, będzie stanowić budowlę w rozumieniu art. 3 pkt 3) ustawy Prawo budowlane.
Od dnia oddania do użytku inwestycji do dnia dokonania aportu Gmina nie przewiduje ponoszenia nakładów stanowiących wydatki na ulepszenie.
Wartość przedmiotu aportu zostanie określona w wartości nominalnej udziałów i zostanie wskazana w umowie Spółki, tj. w akcie notarialnym.
Wartość nominalna udziałów, które Gmina otrzyma w zamian za wniesienie przedmiotu aportu do Spółki będzie odpowiadała wartości brutto poniesionych nakładów na budowę sieci kanalizacyjnej ((…) PLN netto, tj. (…) PLN brutto), co będzie odpowiadało (…) udziałom.
Może powstać ewentualna różnica pomiędzy wartością wniesionego aportu niepieniężnego, a wartością nominalną udziałów, ponieważ wartość inwestycji zostanie podzielona przez nominalną wartość jednego udziału. Różnica niepodzielna stanowić będzie kapitał zapasowy. Jej wartość będzie znikoma i będzie możliwa do ustalenia po realizacji inwestycji.
Różnica pomiędzy wartością wniesionego aportu niepieniężnego, a wartością objętych udziałów będzie możliwa do ustalenia po realizacji inwestycji. Niemniej Gmina szacuje, że udział % będzie znikomy.
Gmina nie wykorzystuje / nie będzie wykorzystywać stacji uzdatniania wody do własnej działalności. Jest to majątek należący do Spółki i to Spółka będzie go wykorzystywać do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług – m.in. dostarczania wody na rzecz Gminy.
Gmina wykona przebudowę SUW na podstawie umowy użyczenia.
Za przebudowę SUW Gmina nie otrzyma wynagrodzenia od Spółki. Gmina realizować będzie inwestycję ze środków otrzymanego dofinansowania wraz ze środkami własnymi.
Pytania
1. Czy nieodpłatne udostępnienie sieci kanalizacyjnej Spółce będzie podlegać opodatkowaniu VAT?
2. Czy wniesienie do Spółki wkładu niepieniężnego w postaci sieci kanalizacyjnej będzie stanowiło czynność objętą zakresem opodatkowania VAT, korzystającą ze zwolnienia z VAT?
3. Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT od wydatków poniesionych na budowę sieci kanalizacyjnej?
4. Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT od wydatków poniesionych na przebudowę stacji uzdatniania wody w (…) należącym do Spółki?
Państwa stanowisko w sprawie
1. Nieodpłatne udostępnienie sieci kanalizacyjnej Spółce nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.
2. Wniesienie do Spółki wkładu niepieniężnego w postaci sieci kanalizacyjnej będzie stanowiło czynność objętą zakresem opodatkowania VAT, korzystającą ze zwolnienia z VAT.
3. Gminie nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT od wydatków poniesionych na budowę sieci kanalizacyjnej.
4. Gminie nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT od wydatków poniesionych na przebudowę stacji uzdatniania wody w (…) należącym do Spółki.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Ad 1
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się wszelkie czynności, polegające na przeniesieniu prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.
Ponadto w myśl przepisu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 niniejszej ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.
Opodatkowaniu VAT, co do zasady podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług. Opodatkowaniu VAT podlegają również czynności zrównane z odpłatnymi świadczeniami.
Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych, oraz
2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Stosownie natomiast do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza - jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Zatem czynności wynikające z zadań własnych, nałożonych odrębnymi przepisami, realizowane w ramach reżimu publicznoprawnego, z tytułu których Gmina nie uzyskuje wpływów, pozostają poza zakresem ustawy o VAT. Są one bowiem realizowane przez Gminę poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 tej ustawy, a Gmina realizując te czynności, nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT, zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, bowiem w tym zakresie działa jako organ władzy w rozumieniu art. 15 ust. 6 cytowanej ustawy.
Zdaniem Wnioskodawcy, ww. przepis art. 8 ust. 2 ustawy o VAT odnosi się do „nieodpłatnego świadczenia usług” przez podatnika. Według Gminy, udostępniając nieodpłatnie Spółce sieć kanalizacyjną, Gmina nie występuje w charakterze podatnika VAT, lecz jako organ władzy publicznej realizujący nieodpłatnie zadania własne z zakresu spraw dotyczących gospodarki wodno-kanalizacyjnej. W konsekwencji, przedmiotowy obszar działalności Gminy, tj. wykonywanie zadań własnych w oparciu o reżim publicznoprawny, nie może być podstawą do zastosowania wobec Gminy art. 8 ust. 2 pkt 1 ani art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.
Powyższe stanowisko potwierdza przykładowo interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS) z 27 października 2023 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.497.2023.2.AK, w której organ stwierdził, że: „nieodpłatne udostępnianie ww. Infrastruktury na rzecz Spółki na podstawie umowy użyczenia będzie poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Gmina realizując te czynności nie będzie występowała w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Zatem nieodpłatne udostępnienie ww. Infrastruktury przez Gminę nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W analizowanej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy, bowiem nieodpłatne udostępnianie będzie odbywało się w związku z wykonywaniem przez Gminę zadań publicznych we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Mając na uwadze obowiązujące przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że nieodpłatne udostępnianie Infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na rzecz Spółki, nie będzie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.
Ad 2
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy do zadań Gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych.
W wybranych przypadkach, w ramach wykonywania zadań własnych Gminy, występuje ona w roli podatnika VAT – podejmuje bowiem działania na podstawie umów cywilnoprawnych.
Zdaniem Wnioskodawcy, o opodatkowaniu VAT danej czynności można mówić wówczas, gdy spełnione są następujące przesłanki:
- wchodzi ona w przedmiotowy zakres ustawy o VAT (kryterium przedmiotowe) oraz
- jest wykonywana przez podatnika VAT działającego w takim charakterze (kryterium podmiotowe).
Biorąc pod uwagę powyższe, rozpatrując na gruncie VAT, kwestię wniesienia przez Gminę wkładu niepieniężnego do Spółki (aport niepieniężny), zdaniem Wnioskodawcy, należy przeanalizować przesłanki uznania tej czynności za dostawę towarów w świetle art. 7 ustawy o VAT lub za świadczenie usług w świetle art. 8 ustawy o VAT.
Jak wskazał, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lutego 2017 r., sygn. 3063- ILPP1-2.4512.261.2016.2.DC: „Aport to wkład na utworzenie lub powiększenie majątku spółki, który daje prawo do udziału w jej zyskach. Przedmiotem aportu mogą być pieniądze (aporty pieniężne), rzeczy lub prawa (aporty rzeczowe) oraz umiejętności, kompetencje techniczne, czy zawodowe.
Wniesienie aportu (wkładu niepieniężnego) do spółki prawa handlowego lub cywilnego spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów, zawartej w art. 5 ust. 1 ustawy, a tym samym w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, uznawane jest za sprzedaż, ponieważ dostawa ta odbywa się za wynagrodzeniem (wniesienie aportu spełnia przymiot odpłatności, istnieje bowiem bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów a otrzymanym wynagrodzeniem w formie wyrażonych pieniężnie udziałów), a jej efektem jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel.
W sytuacji zatem, gdy przedmiotem aportu są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z odpłatną dostawą towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.
Zdaniem Gminy, wniesienie do Spółki wkładu niepieniężnego w postaci, wskazanego w opisie sprawy, majątku, będzie stanowić odpłatną dostawę towarów, podlegającą opodatkowaniu VAT. Jednocześnie, Gmina wskazuje, iż przedmiotem aportu będzie sieć kanalizacyjna, która w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane (dalej: Prawo Budowlane) sklasyfikowana została jako budowla.
Zgodnie bowiem z art. 3 pkt 3 – 3a Prawa Budowlanego pod pojęciem budowli należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, w tym obiekty liniowe, za które w szczególności należy uznać sieci kanalizacyjne czy wodociągowe.
Zarówno w ustawie o VAT, jak i w przepisach wykonawczych do niej, przewidziano opodatkowanie VAT niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.
W art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, wskazane zostały przesłanki uprawniające do zwolnienia z VAT w przypadku dostawy m.in. budowli przy spełnieniu określonych warunków.
Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest, co do zasady, zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT przez pierwsze zasiedlenie należy rozumieć oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z kolei przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa), posługują się pojęciem „pierwszego zasiedlenia” lecz go nie definiują. Niemniej jednak z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej można wywieść, iż pierwsze zasiedlenie należy rozumieć szeroko, jako „pierwsze zajęcie budynku, używanie”.
W konsekwencji, z przytoczonych przepisów wynika, iż pierwsze zasiedlenie budowli lub ich części, po ich wybudowaniu, należy rozumieć jako pierwsze zajęcie budowli lub ich części oraz ich używanie, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej.
Stanowisko takie zostało potwierdzone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 maja 2014 r., sygn. I FSK 382/14, w którym Sąd wskazał, iż „porównując zakresy definicji „pierwszego zasiedlenia” wynikające z ustawy o VAT i dyrektywy 112 należy stwierdzić, że ustawodawca polski dokonał zawężenia ww. definicji w porównaniu do definicji unijnej. Wykładnia językowa, systematyczna i celowościowa dyrektywy 112 wskazuje wyraźnie, że ww. pojęcie należy rozumieć szeroko jako „pierwsze zajęcie budynku, używanie”. Zatem w taki sposób powinna być odczytywana definicja przewidziana w treści art. 2 pkt 14 ustawy o VAT”.
Taki pogląd prezentują również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych przepisów prawa podatkowego.
Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 14 kwietnia 2016 r., sygn. IPPP3/4512-873/15-3/S/RD, dotyczącej nieruchomości, która nie była przez podatnika oddawana innym podmiotom w najem, dzierżawę lub do używania na innej podstawie lecz służyła wnioskodawcy do jego działalności gospodarczej, potwierdzono, iż: „w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości (budynku, budowli lub ich części w tym wyodrębnionych lokali) wykorzystywanych przez Wnioskodawcę w prowadzonej działalności gospodarczej (w części zwolnionej w części opodatkowanej) doszło do pierwszego zasiedlenia”.
Zdaniem Gminy, w związku z faktem, że do aportu dojdzie po upływie co najmniej dwóch lat od oddania inwestycji do użytkowania i rozpoczęcia jej używania, aport do Spółki będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Dostawa tej sieci nie nastąpi w ramach pierwszego zasiedlenia. Natomiast pomiędzy pierwszym zasiedleniem a jej dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata.
Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane przez organy podatkowe w licznych interpretacjach indywidualnych przepisów prawa podatkowego.
Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 27 lutego 2017 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, sygn. 3063-ILPP3.4512.197.2016.2.EB, organ wskazał, że: „planowany aport budowli w postaci „Sieci wodociągowej” oraz „Sieci wodociągowej”, o których mowa we wniosku, nie zostanie dokonany w ramach pierwszego zasiedlenia, gdyż – jak wynika z opisu sprawy – budowle te zostały już zasiedlone, a ich zajęcie (używanie) trwa dłużej niż 2 lata. Jednocześnie z uwagi na fakt, że Gmina w trakcie użytkowania budowli nie poczyniła wydatków na ich ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy”.
Analogiczne stanowisko zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lutego 2017 r., sygn. 3063-ILPP1-2.4512.261.2016.2.DC, w której podkreślił, że: „pierwsze zasiedlenie w przypadku SUW nastąpiło w grudniu 2011 r., czyli w momencie oddania tej budowli w używanie ZSW. Z kolei w przypadku nieruchomości zabudowanej budynkiem PGK do pierwszego zasiedlenia doszło przed 1 października 2013 r., czyli w momencie gdy już wtedy Gmina wykorzystywała ten budynek na cele działalności gospodarczej prowadząc w nim przedszkole. (…) aport nieruchomości do Spółki będzie korzystał ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, badanie przesłanek wynikających z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy oraz art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy stało się bezzasadne”.
Zbieżny pogląd zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 10 października 2016 r., sygn. ILPP3/4512-1-18/16-6/NS, w której stwierdził, że: „planowany aport budowli, o których mowa we wniosku, nie zostanie dokonany w ramach pierwszego zasiedlenia, gdyż – jak wynika z opisu sprawy – budowle te powstawały w różnych okresach w latach 1997-2012 i zostały już zasiedlone, a ich zajęcie (używanie) trwa dłużej niż 2 lata. Jednocześnie z uwagi na fakt, że Zainteresowany w trakcie użytkowania budowli wskazanych w poz. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9 i 10, nie poczynił wydatków na ich ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, natomiast dokonał ulepszenia sieci wodociągowej po zakończeniu budowy tylko w poz. nr 8, jednak wydatki na ulepszenie były niższe niż 30% wartości początkowej budowli, zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy”.
Taki pogląd zaprezentował również Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 13 stycznia 2017 r., sygn. 2461-IBPP1.4512.784.2016.3.ES, w której wskazał: „Gmina przedmiotową infrastrukturę wodociągową i kanalizacyjną wybudowaną w latach 2007-2010 przekazała w nieodpłatne dzierżenie powołanej 5 lipca 1996 r. spółce z o. o., w której Gmina posiada 100% udziałów. (…) W związku z powyższym planowany przez Wnioskodawcę aport przedmiotowej infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej objętej wnioskiem nie zostanie dokonany w ramach pierwszego zasiedlenia”.
Podobne stanowisko zajął organ podatkowy w interpretacji indywidualnej z dnia 21 lutego 2017 r., sygn. 2461-IBPP1.4512.997.2016.2.MG, w której czytamy: „w odniesieniu do budynku przepompowni ścieków nastąpiło pierwsze zasiedlenie po jego wybudowaniu, gdyż budynek przepompowni ścieków w momencie nabycia przez Wnioskodawcę na podstawie Decyzji Wojewody z (…) znajdował się na działce nr X a nieruchomość była użytkowana przez Przedsiębiorstwo (…) oraz od (…) listopada 1999 r. budynek jest użytkowany przez Sp. z o.o. na podstawie umowy użyczenia”.
Ad 3 i 4
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.
Celem odliczenia podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:
- wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika VAT,
- wydatek musi mieć związek z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT,
- nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.
Innymi słowy, nie jest możliwe obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przez podmiot, który nie występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Nie jest, przy tym, możliwe obniżenie podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wydatków poniesionych przez podatnika w związku z wykonywaniem czynności pozostających poza zakresem ustawy o VAT bądź czynności zwolnionych z tego podatku.
Zdaniem Gminy nabywane w ramach realizacji inwestycji towary oraz usługi zostaną wykorzystane przez Gminę do czynności niedających prawa od obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Powstały majątek będzie bowiem przedmiotem użyczenia, a następnie aportu, korzystającego ze zwolnienia z VAT. Stacja Uzdatniania Wody nie należy natomiast do Gminy – nie ma zatem możliwości, aby Gmina wykorzystywała ją do jakichkolwiek czynności, a tym bardziej tych dających prawo do odliczenia VAT naliczonego.
Tym samym z uwagi na brak związku wydatków ponoszonych na realizację inwestycji z występującymi po stronie Gminy czynnościami opodatkowanymi VAT wg różnych stawek VAT, przesłanki określone w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie zostaną spełnione. W związku z powyższym, zdaniem Gminy, nie będzie miała ona prawa do odliczenia VAT naliczonego ani od wydatków poniesionych na budowę sieci kanalizacyjnej ani od wydatków poniesionych na przebudowę stacji uzdatniania wody w (…) należącym do Spółki.
Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS).
Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 17 czerwca 2019 r., sygn. 0113-KDIPT1- 3.4012.232.2019.1.OS, DKIS wskazał, iż: „rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – wydatki w ramach projektu nie mają związku z czynnościami opodatkowanymi. W związku z powyższym, Wnioskodawca nie będzie miał prawa odliczenia podatku naliczonego VAT z faktur dokumentujących wydatki ponoszone z tytułu realizacji tego zadania. Tym samym, Wnioskodawcy z tego tytułu nie będzie przysługiwało prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy”.
Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 14 czerwca 2019 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.217.2019.1.OS, w której Organ stwierdził, że: „Wnioskodawca nie będzie miał prawa do prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją zadania pn.: „(…)”ponieważ towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”.
Potwierdzenie stanowiska Wnioskodawcy można znaleźć również w intrepretacji indywidualnej z dnia 19 sierpnia 2024 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.355.2024.1.DS, w której czytamy: „Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że w analizowanej sytuacji Gmina nie będzie wykorzystywała majątku wybudowanego w ramach Projektu do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Jak wskazano powyżej, infrastruktura wodno-kanalizacyjna będzie wykorzystywana przez Gminę do nieodpłatnego udostępnienia na rzecz Spółki w ramach wykonywania swoich zadań własnych. Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki w ramach Projektu są/będą związane wyłącznie z dokonywanymi przez Gminę czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT (nieodpłatnym użyczeniem). Tym samym, Gminie nie powinno przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków realizowanych w ramach Zadania”.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775) – zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Art. 2 pkt 6 i 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:
6) towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii;
22) sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.
Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby niebędące dostawą. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Usługą nie będzie natomiast takie świadczenie, którego treścią jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stanowi ono bowiem dostawę towarów.
Art. 8 ust. 2 ustawy:
Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Przepisy ustawy formułują zatem zasadę, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega co do zasady odpłatne świadczenie usług, a nieodpłatne ich świadczenie traktuje się jako odpłatne w przypadkach określonych w ww. art. 8 ust. 2 ustawy.
Nie każda jednak czynność, która jest dostawą towarów lub świadczeniem usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.
Art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te są podatnikami VAT w przypadku wykonywanych czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności:
- czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników,
- czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:
Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym i czynnym podatnikiem. Planują Państwo realizację inwestycji pn. „(…)” (Inwestycja, Projekt).
W ramach Inwestycji poniosą Państwo m.in. wydatki na budowę sieci kanalizacyjnej na terenie Gminy w Strefie Aktywności Gospodarczej. Będą Państwo właścicielem tego majątku.
Faktury dokumentujące wydatki na realizację Inwestycji będą wystawiane na Państwa.
W odniesieniu do sieci kanalizacyjnej po oddaniu Inwestycji do użytkowania, zamierzają Państwo udostępniać ją nieodpłatnie Spółce. Powierzyli Państwo realizację zadań w zakresie usług wodociągowych i zaopatrzenia w wodę Spółce, w której są Państwo jedynym udziałowcem. Przedmiotem działalności Spółki jest m.in. odprowadzanie i oczyszczanie ścieków oraz dostarczanie wody na terenie Gminy. Niniejsze usługi Spółka świadczy na podstawie, zawieranych we własnym imieniu i na własną rzecz, umów cywilnoprawnych. Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.
W pierwszej kolejności mają Państwo wątpliwości, czy nieodpłatne udostępnienie sieci kanalizacyjnej Spółce będzie podlegać opodatkowaniu VAT.
Art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.
Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.
Dla stwierdzenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu w myśl art. 8 ust. 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia.
Jeżeli nieodpłatne świadczenie będzie się wpisywało w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.
Zatem, aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, tj. za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością.
Przez świadczenie usług niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć takie świadczenie usług, które odbywa się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.
Natomiast przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, należy rozumieć te usługi, które są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności podatnika, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa. Istotne są zatem działania podejmowane przez dany podmiot.
Świadczenie to określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego. W przypadku świadczenia usługi istnieje odbiorca (nabywca usługi) oraz podmiot świadczący usługę.
Jak już powyżej wskazano art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy ma zastosowanie tylko do tych spośród usług nieodpłatnych, które służą celom innym niż działalność gospodarcza podatnika. Jeśli usługi świadczone nieopłatnie związane są z prowadzoną działalnością podatnika nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.
Czynność nieodpłatnego udostępnienia Spółce sieci kanalizacyjnej nie będzie podlegać opodatkowaniu w myśl art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, ponieważ usługa nieodpłatnego udostępnienia ww. składników majątkowych będzie związana z prowadzoną przez Państwa działalnością, tj. będą Państwo udostępniać sieci kanalizacyjne Spółce w celu realizacji Państwa zadań własnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym w zakresie odprowadzania ścieków.
Czynność nieodpłatnego udostępnienia powstałej w ramach Inwestycji sieci kanalizacyjnej mieści się w celu prowadzonej przez Państwa działalności.
Zatem w analizowanej sprawie nieodpłatne udostępnienie sieci kanalizacyjnej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.
Tym samym, oceniając całościowo Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznałem je za prawidłowe.
Mają Państwo także wątpliwości, czy wniesienie do Spółki wkładu niepieniężnego w postaci sieci kanalizacyjnej będzie stanowiło czynność objętą zakresem opodatkowania VAT, korzystającą ze zwolnienia.
Aport to wkład na utworzenie lub powiększenie majątku spółki, który daje prawo do udziału w jej zyskach. Przedmiotem aportu mogą być pieniądze (aporty pieniężne), rzeczy lub prawa (aporty rzeczowe) oraz umiejętności, kompetencje techniczne czy zawodowe. W związku z wniesieniem wkładu do spółki realizują się dwa rodzaje świadczeń ekonomicznych:
- wnoszący wkład (aport) przenosi na spółkę, do której dokonuje wkładu, prawo do rozporządzania określonymi składnikami majątku,
- w zamian za aport wnoszący otrzymuje pewne uprawnienia (udziały) mające określoną wartość.
Taka transakcja bez wątpienia ma charakter odpłatny. Odpłatność może przybierać różne formy – nie jest konieczne, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatnością jest więc także np. otrzymanie udziałów spółki, w związku z którym wnoszący aport uzyskuje pewną wymierną korzyść.
Wniesienie aportu do spółki prawa handlowego lub cywilnego – w zależności od tego co jest jego przedmiotem – spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług. Tym samym uznawane jest za sprzedaż w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, ponieważ odbywa się za wynagrodzeniem – istnieje bowiem bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem w formie wyrażonych pieniężnie udziałów.
Zatem, gdy przedmiotem aportu są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z odpłatną dostawą towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy. W konsekwencji, wniesienie aportem składników majątku w zamian za udziały należy uznać za odpłatną dostawę towarów na terytorium kraju.
Czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, może korzystać ze zwolnienia od podatku. Warunki stosowania zwolnień zawarte zostały zarówno w ustawie, jak i przepisach wykonawczych.
Art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Art. 2 pkt 14 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu – rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich doszło do pierwszego zasiedlenia, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania, zarówno wtedy, gdy po wybudowaniu budowli sprzedano ją lub oddano ją w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budowli na potrzeby własne – ponieważ w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budowli.
W przypadku budynków lub budowli niespełniających przesłanek do zastosowania art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia, o którym stanowi art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:
a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku dla dostawy budynków, budowli lub ich części na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – jeśli przy ich nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i podatnik wykorzystywał je wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT, w żadnym momencie ich posiadania nie zmieniając ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania.
Niespełnienie jednego ze wskazanych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budowli”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 418).
Art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego:
Ilekroć w ustawie jest mowa o budowli – należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.
Z opisu sprawy wynika, że w ramach inwestycji poniosą Państwo m.in. wydatki na budowę sieci kanalizacyjnej.
Sieć kanalizacji sanitarnej, która powstanie w ramach inwestycji, będzie stanowić budowlę w rozumieniu art. 3 pkt 3) ustawy Prawo budowlane.
Po oddaniu inwestycji do użytkowania, zamierzają Państwo udostępniać ją nieodpłatnie Spółce. W dalszej kolejności, po upływie co najmniej 2 lat, zamierzają Państwo wnieść aportem przedmiotowy majątek do Spółki, w zamian za udziały. Aport sieci kanalizacyjnej zostanie udokumentowany aktem notarialnym.
Wartość przedmiotu aportu zostanie określona w wartości nominalnej udziałów i zostanie wskazana w umowie Spółki, tj. w akcie notarialnym.
Skoro przedmiotem aportu będzie budowla, zasadne jest zbadanie przesłanek, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla tej transakcji.
Skoro po wybudowaniu sieci kanalizacyjna zostanie przekazana Spółce do użytkowania dojdzie do pierwszego zasiedlenia tej budowli w myśl art. 2 pkt 14 lit. a) ustawy.
Ponadto pomiędzy oddaniem sieci kanalizacyjnej do użytkowania a wniesieniem jej aportem do Spółki upłynie okres co najmniej dwóch lat.
Dodatkowo od oddania sieci kanalizacyjnej do użytkowania nie przewidują Państwo ponoszenia nakładów stanowiących wydatki na ulepszenie.
Zatem aport sieci kanalizacyjnej do Spółki będzie korzystał ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ponieważ wniesienie sieci kanalizacyjnej do Spółki w ramach planowanego aportu nie będzie dokonywane w ramach pierwszego zasiedlenia oraz od momentu pierwszego zasiedlenia do dnia aportu minie okres co najmniej dwóch lat.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą także prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na budowę sieci kanalizacyjnej oraz od wydatków poniesionych na przebudowę stacji uzdatniania wody należącej do Spółki.
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy:
- podatek odlicza podatnik podatku od towarów i usług,
- towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Warunkiem, który daje podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług, których nie będzie wykorzystywał do wykonywania czynności opodatkowanych (czyli będzie wykorzystywał do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi).
Art. 88 ustawy zawiera listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Najistotniejszym warunkiem umożliwiającym czynnemu podatnikowi podatku od towarów i usług realizację prawa do odliczenia jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Jednocześnie oceny, czy związek ten istnieje lub będzie istniał w przyszłości, należy dokonać w momencie realizowania zakupów zgodnie z zasadą niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik – aby mógł skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego – nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.
Zasada ta wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwolnionych od tego podatku.
W ramach realizacji Inwestycji poniosą Państwo wydatki na budowę sieci kanalizacyjnej. Sieć kanalizacji sanitarnej przekażą Państwo do Spółki w ramach transakcji aportu. Jak wskazano powyżej, aport sieci kanalizacji sanitarnej do Spółki będzie korzystał ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Ponadto w ramach realizacji inwestycji dokonają Państwo także przebudowy stacji uzdatniania wody (SUW), która jest własnością Spółki. Wykonają Państwo przebudowę SUW na podstawie umowy użyczenia. Za przebudowę SUW nie otrzymają Państwo wynagrodzenia od Spółki. Będą Państwo realizować tą inwestycję z otrzymanego dofinansowania wraz ze środkami własnymi.
W analizowanej sprawie warunki uprawniające do obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego dotyczącego wydatków związanych z realizacją Inwestycji nie będą spełnione, ponieważ zarówno sieć kanalizacji sanitarnej jak i nakłady na przebudowę stacji uzdatniania wody należącej do Spółki, nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
W analizowanej sprawie nie zostanie spełniona podstawowa przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Zatem nie będzie Państwu przysługiwało prawo do obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z budową kanalizacji sanitarnej oraz przebudową stacji uzdatniania wody w ramach realizacji inwestycji pn. „(…)”.
Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 3 i 4 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
W interpretacji oparłem się na informacjach przedstawionych przez Państwa w opisie sprawy. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno‑skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny od przedstawionego we wniosku opisu sprawy interpretacja nie wywoła skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
