brak prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z inwestycją

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

(...) r. wpłynął Państwa wniosek z (...) r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z inwestycją.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (...) (dalej: Wnioskodawca lub Gmina) jest podatnikiem podatku od towarów i usług, jako podatnik VAT czynny.

Gmina wykonuje zadania własne, wynikające z ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: ustawa o samorządzie gminnym). Zgodnie z art. 7 niniejszej ustawy, do zadań Gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty m.in. w zakresie wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej.

Gmina jest właścicielem rozmaitych nieruchomości, w tym tzw. domów ludowych i świetlic wiejskich, w których mieszkańcy Gminy mają możliwość zaspokajać potrzeby integracji społecznej oraz realizacji lokalnych inicjatyw. Do Wnioskodawcy należy również Dom Ludowy w (...) oraz Świetlica Wiejska w (...).

W 2022 r. Gmina zamierza zrealizować inwestycję polegającą na montażu odnawialnych źródeł ciepła oraz energii elektrycznej na potrzeby ww. dwóch budynków. Wnioskodawca ubiega się o wsparcie w postaci dofinansowania z (...).

Poniesione przez Gminę wydatki zostaną udokumentowane wystawianymi na Wnioskodawcę fakturami VAT, z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego - na fakturach wskazywane będą dane Gminy, w tym numer NIP Gminy.

Świetlica Wiejska oraz Dom Ludowy w (...) stanowią miejsca spotkań młodzieży, dorosłych oraz innych grup społecznych. Ze Świetlicy Wiejskiej korzysta głównie młodzież spotykając się celem gry w bilard i inne gry świetlicowe. Dom Ludowy z kolei służy wewnętrznym potrzebom Gminy, takim jak organizacja wyborów, uroczystości, zebrań wiejskich. Korzystanie ze Świetlicy Wiejskiej i Domu Ludowego jest nieodpłatne.

Inwestycja ma zatem służyć potrzebom wewnętrznym Gminy oraz poprawie jakości życia lokalnej społeczności, w szczególności w zakresie spędzania wolnego czasu.

Od momentu oddania inwestycji do użytkowania, Świetlica Wiejska oraz Dom Ludowy służyć będą realizacji zadań własnych Gminy w postaci zaspokajania potrzeb społeczności lokalnej. Realizacja przedmiotowego zadania nie przysłuży się Wnioskodawcy do wykonywania jakichkolwiek odpłatnych czynności na podstawie umów cywilnoprawnych (w szczególności Gmina nie udostępnia i nie będzie udostępniać odpłatnie tych obiektów podmiotom zewnętrznym ani nie organizuje w nich odpłatnych imprez). Gmina nie pobiera i nie będzie pobierała jakichkolwiek opłat tytułem udostępniania lokalnej społeczności efektów przedmiotowej inwestycji.

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z inwestycją, o której mowa w opisie sprawy?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z inwestycją, o której mowa w opisie sprawy.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednocześnie zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 17 cyt. ustawy, zadania własne gminy obejmują sprawy w zakresie wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usług są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.

Celem odliczenia podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

- wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika VAT,

- wydatek musi mieć związek z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT,

- nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

Innymi słowy, nie jest możliwe obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przez podmiot, który nie występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Nie jest, przy tym, możliwe obniżenie podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wydatków poniesionych przez podatnika w związku z wykonywaniem czynności pozostających poza zakresem ustawy o VAT bądź czynności zwolnionych z tego podatku.

W związku z faktem, iż realizując inwestycję, o której mowa w opisie sprawy, Gmina nie będzie działać jako podatnik VAT - wykonywać ona będzie zadania własne w ramach reżimu publicznoprawnego (poza działalnością gospodarczą), przesłanki określone w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie zostają spełnione. Tym samym z uwagi na brak związku ponoszonych wydatków z występującymi po stronie Gminy czynnościami opodatkowanymi VAT, Gmina nie będzie miała możliwości odliczenia VAT.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS).

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 25 czerwca 2018 r., sygn. 0111-KDIB3- 2.4012.318.2018.1.EJ, w której: „Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do odliczenia podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy - efekty realizowanego projektu nie będą służyły czynnościom podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem, Wnioskodawca nie będzie miał możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji inwestycji, c której mowa we wniosku, ponieważ Wnioskodawca nie będzie działał w charakterze podatnika VAT, a powstały w ramach realizacji inwestycji kompleks nie będzie wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.”

Podobnie wypowiedział się DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 20 czerwca 2018 r., sygn. 0112-KDIL4.4012.273.2018.1.JSK, w której: „Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie warunek uprawniający do odliczenia nie jest spełniony, gdyż Wnioskodawca realizując opisany projekt, polegający na budowie wiaty rekreacyjnej i zagospodarowaniu terenu usług oświatowo-sportowych, nie działa w charakterze podatnika VAT, a efekty realizacji tego projektu nie będą w żaden sposób wykorzystywane do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia w części lub całości podatku VAT w związku z realizacją inwestycji polegającej na budowie wiaty rekreacyjnej i zagospodarowaniu terenu usług oświatowo-sportowych, objętych dofinansowaniem ze środków UE w ramach (...)

Podobnie wypowiedział się DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 15 maja 2017 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.57.2017.1.DC, DKIS wskazał, iż: „(...) Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia kwoty podatku VAT naliczonego od wydatków związanych z przebudową gminnego placu zabaw. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie będą spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. Zainteresowany nie będzie działał jako podatnik VAT i wydatki związane z realizacją inwestycji nie będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych VAT’’.

Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 10 maja 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4012.27.2017.1.MS, w której Organ stwierdził, że: „Jak wynika z okoliczności sprawy, efekt realizacji inwestycji siłownia zewnętrzna i plac zabaw mają być ogólnodostępne i bezpłatne dla wszystkich użytkowników oraz nie będą wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT a zatem towary usługi zakupione w celu zrealizowana inwestycji nie będą miały związku ze sprzedażą opodatkowaną VAT.

Podobnie wypowiedział się DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 10 maja 2017 r.,

0111-KDIB3-3.4012.25.2017.1.MS, w której wskazał, iż: „W związku z powyższym, skoro Wnioskodawca w związku z realizacją inwestycji, która stanowi wykonanie zadań własnych Wnioskodawcy, działał będzie, nie jako podatnik podatku VAT, lecz jako organ władzy publicznej, a efekt realizacji projektu nie będzie wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, tc stwierdzić należy, że nie zostanie spełniony warunek wynikający z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Zatem Wnioskodawca nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją zadania inwestycyjnego, polegającego na urządzeniu siłowni zewnętrznej i placu zabaw jako miejsca rekreacji w miejscowości D".

W konsekwencji, zdaniem Gminy, nie będzie jej przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją inwestycji, o której mowa w opisie sprawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U.  z 2022r., poz. 931), zwanej dalej ustawą.

Zgodnie z tym przepisem:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a cyt. ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Jak wynika z art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r., poz. 559, ze zm.),

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym,

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 17 tej ustawy,