Podleganie opodatkowaniu z tytułu sprzedaży niezabudowanych działek. - Interpretacja - 0111-KDIB3-3.4012.481.2022.3.JSU

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 29 listopada 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.481.2022.3.JSU

Temat interpretacji

Podleganie opodatkowaniu z tytułu sprzedaży niezabudowanych działek.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Pani wniosek z 8 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że sprzedaż niezabudowanych działek nr A i B nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wpłynął 12 września 2022 r.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 14 listopada 2022 r. (wpływ 15 listopada 2022 r.) oraz pismem z 14 listopada 2022 r. (wpływ 24 listopada 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Dnia (…) r. podpisała Pani umowę przedwstępną sprzedaży niezabudowanych działek, położonych w gminie (…), ob. (…), nr działki A i B. Następnie aneks przedłużający tą umowę w dniu (…) r. Działki leżą na tzw. strefie przemysłowej gminy, Kupujący sam się zgłosił. Umowę przedwstępną podpisali także właściciele działek sąsiednich i Kupujący jest zainteresowany tylko zakupem całości. Udzieliła Pani także Kupującemu pełnomocnictwa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz do wszelkich innych czynności związanych z badaniem technicznym i prawnym działek.

Działki położone są na terenie, na którym obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, zatwierdzony Uchwałą Rady Miejskiej w dniu (…) r. Zgodnie z zapisami tego planu działki przeznaczone są pod tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów, zabudowy usługowej.

Zgodnie z zawartą umową jest Pani zobowiązana do wystąpienia do Izby Skarbowej z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w celu uzyskania stanowiska, czy sprzedaż działek powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

W uzupełnieniu do wniosku wskazała Pani, że:

1. Obie działki nabyła Pani na podstawie umowy dożywocia, sporządzonej u notariusza w dniu (…) r. Umowa dotyczyła całego gospodarstwa rolnego, jakie otrzymała Pani wspólnie z mężem od brata.

2. Na pytanie Organu: Czy w związku z nabyciem ww. działek przysługiwało Pani prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?Odpowiedziała Pani: Nie dotyczy.

3. Nie była/nie jest Pani czynnym podatnikiem podatku VAT.

4. Była Pani rolnikiem ryczałtowym w myśl art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku VAT.

5. Obie działki były przez Panią i męża wykorzystywane w działalności rolniczej. Wchodziły w skład gospodarstwa rolnego.

6. Nie dokonywała Pani sprzedaży płodów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej.

7. Obie działki były wykorzystywane w działalności rolniczej zwolnionej od podatku VAT na podst. art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

8. Nie były [działki nr A i B – przyp. Organu]wykorzystywane w działalności gospodarczej.

9. Obie działki, jak i całe gospodarstwo rolne, są przedmiotem umowy dzierżawy z rolnikiem od (…) r. Jest to umowa bezpłatna.

10. Obie działki (od momentu ich nabycia do momentu ich wydzierżawienia) wykorzystywane były na cele prywatne (osobiste). Zbiory uzyskane z obu działek przeznaczała Pani na karmę dla krów oraz trzody chlewnej. Działo się to w okresie od (…) r. do (…) r.

11. Nie podejmowała Pani działań marketingowych w celu sprzedaży działek.

12. Umowa przedwstępna została zawarta wspólnie z kupującym przez 4 różnych właścicieli Nieruchomości. Roszczenia przysługujące stronom z tytułu zawarcia umów przedwstępnych mogą zostać zrealizowane poprzez łączne zawarcie wszystkich przyrzeczonych umów sprzedaży. Kupujący kupi Nieruchomości na podstawie umowy sprzedaży po spełnieniu się warunków.

Warunki ustalone w umowie przedwstępnej:

  - uchwalenie zmiany planu miejscowego,

  - zakup bezprzetargowo działek od gminy,

  - rozwiązania umowy dzierżawy z (…)(dotyczy innych działek, nie będących Pani własnością),

  - wykreślenia służebności osobistych oraz prawa dożywocia z sądowych ksiąg wieczystych,

  - kupujący dokona analizy stanu prawnego,

  - potwierdzenia, że media: woda, kanalizacja sanitarna, energia elektryczna, gaz, odprowadzenie wód opadowych umożliwią inwestycję przez kupującego,

  - przeprowadzenia pomiarów geodezyjnych i wznowienia granic,

  - uzyskanie przez kupującego ustaleń, z których ma wynikać że warunki glebowo - środowiskowe umożliwią inwestycję,

  - uzyskania zaświadczeń od urzędu gminy, urzędu skarbowego, ZUS, KRUS o niezaleganiu w podatkach,

  - potwierdzenia, że Nieruchomości posiadają bezpośredni dostęp do drogi publicznej,

  - uzyskania przez Kupującego warunków technicznych, decyzji, pozwoleń, uzgodnień oraz zgód osób prawnych i fizycznych oraz urzędów na zmianę przebiegu mediów znajdujących się na Nieruchomości,

  - uzyskaniu przez Kupującego ostatecznej, prawomocnej decyzji zatwierdzającej projekt budowalny i udzielającej pozwolenia na budowę,

  - podpisania przez Sprzedających oświadczeń dotyczących zgodności działań sprzedających z wymogami oraz procedurami w zakresie przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,

  - stan prawny i faktyczny Nieruchomości wynikający z oświadczeń i zapewnień sprzedających nie zmieni się ani też nie wyjdą na jaw okoliczności sprzeczne z tymi oświadczeniami,

  - roszczenie kupującego zostanie wpisane do ksiąg wieczystych,

  - kupujący przedstawi uchwałę wspólników wyrażającej zgodę na nabycie Nieruchomości.

Prawa i obowiązki wynikające z postanowień umowy przedwstępnej po stronie sprzedającej:

  - uzyskanie zaświadczeń od urzędu gminy, urzędu skarbowego, ZUS, KRUS o niezaleganiu w podatkach,

  - podpisanie oświadczeń dotyczących zgodności działań sprzedających z wymogami oraz procedurami w zakresie przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,

  - nie zmienianie stanu prawnego i faktycznego Nieruchomości z udzielonych oświadczeń i zapewnień w umowie,

  - okazanie niezbędnych dokumentów do umowy sprzedaży ze starostwa powiatowego, urzędu gminy, urzędu skarbowego, ZUS i/lub KRUS,

  - uzyskanie interpretacji podatkowej.

Prawa i obowiązki wynikające z postanowień umowy przedwstępnej po stronie kupującego:

  - dokonanie analizy stanu prawnego,

  - uzyskanie potwierdzenia, że media: woda, kanalizacja sanitarna, energia elektryczna, gaz, odprowadzenie wód opadowych umożliwią inwestycję,

  - przeprowadzenia pomiarów geodezyjnych i wznowienia granic,

  - uzyskanie ustaleń, z których ma wynikać że warunki glebowo-środowiskowe umożliwią inwestycję,

  - potwierdzenia, że Nieruchomości posiadają bezpośredni dostęp do drogi publicznej,

  - uzyskania warunków technicznych, decyzji, pozwoleń, uzgodnień oraz zgód osób prawnych i fizycznych oraz urzędów na zmianę przebiegu mediów znajdujących się na Nieruchomości,

  - uzyskaniu ostatecznej, prawomocnej decyzji zatwierdzającej projekt budowalny i udzielającej pozwolenia na budowę,

  - zostanie przedstawiona uchwała wspólników wyrażająca zgodę na nabycie Nieruchomości.

13. Strona kupująca na działce nie dokonywała/nie będzie dokonywać inwestycji infrastrukturalnych, które zwiększą jej atrakcyjność jak np. uzbrojenie terenu w media, ogrodzenie, lub inne.

14. Nabywca nie poniósł/nie będzie ponosić jakichkolwiek nakładów finansowych związanych z ww. działkami od momentu podpisania umowy przedwstępnej do zawarcia umowy finalnej.

15. Nie zawarła Pani z kupującym umowy dzierżawy działek, które zamierza Pani sprzedać.

16. Nie podejmowała Pani żadnych czynności dotyczących zwiększenia wartości działek w celu uatrakcyjnienia tych działek.

17. Nie poniosła Pani i nie zamierza ponieść nakładów związanych z przygotowaniem działek do sprzedaży.

18. Uchwalenie obecnego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennegonastąpiłoz inicjatywy władz gminy.

19. Nie posiada Pani innych nieruchomości (lub udziałów w nieruchomościach) przeznaczonych w przyszłości do sprzedaży (oprócz opisanych we wniosku).

20. Nie dokonywała Pani wcześniej sprzedaży innych nieruchomości.

Pytanie

Czy sprzedaż działek niezabudowanych opisanych w ww. wniosku będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT)?

Pani stanowisko w sprawie

Według Pani oceny sprzedaż działek niezabudowanych opisanych w ww. wniosku nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT).

Działki stanowią własność małżeńską na podstawie umowy dożywocia z dnia (…) r.

Działki były wykorzystywane tylko w działalności rolniczej.

Uważa Pani, że jest to jednorazowa sprzedaż działek, które leżą w kompleksie terenów przeznaczonych pod zabudowę przemysłową. Nie występowała Pani do gminy, żeby działki przekształcić pod inwestycje. Nie podejmowała Pani też żadnych czynności zmierzających do ich sprzedania.

Uważa więc Pani, że jest to jednorazowa czynność i uznaje Pani, że transakcja sprzedaży nie powinna podlegać podatkowi od towarów i usług (VAT).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają:

1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2) eksport towarów;

3) import towarów na terytorium kraju;

4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Na mocy art. 7 ust. 1:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (…).

W myśl art. 2 pkt 6:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), zwanej dalej: Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 195 ww. ustawy - Kodeks cywilny:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług również zbycie udziału w towarze (np. współwłasność nieruchomości), stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 2/11.

Jak wynika z art. 196 § 1 ustawy - Kodeks cywilny:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W myśl art. 198 ustawy - Kodeks cywilny:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Podkreślić więc należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela, a rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).

Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Zgodnie z przedstawionymi wyżej przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r., str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, „podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Jak wskazano wyżej „działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Jednocześnie, w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego. „Teren budowlany” to każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie (art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady).

Opodatkowaniu VAT podlega, na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Pani wątpliwości dotyczą kwestii ustalenia czy sprzedaż niezabudowanych działek będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zatem ustalić, czy w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży działek nr A i B podjęła Pani aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Pani za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania nieruchomości w ramach majątku osobistego.

W kontekście powyższych rozważań istotna jest więc ocena, czy z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że podejmowała Pani działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Ocena ta winna przy tym uwzględniać nie tylko samodzielne znaczenie poszczególnych kryteriów kwalifikacji określonych działań jako cech charakteryzujących działalność handlową, ale też brać pod uwagę całokształt tychże działań, ich wzajemne uzupełnianie się i przydatność z punktu widzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów dostawa towarów (w tym nieruchomości gruntowej) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że powyższe może mieć miejsce również w odniesieniu do czynności dokonanej jednorazowo.

Dla uznania czynności za wykonywaną w ramach działalności gospodarczej nie ma bowiem znaczenia częstotliwość jej wykonywania, lecz zamiar z jakim została zrealizowana i okoliczności w jakich ją wykonano. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie należy przeanalizować całokształt działań, jakie Pani podjęła w celu sprzedaży działek nr A i B.

Kwestie dotyczące stosunków cywilnoprawnych między podmiotami, w tym kwestie dotyczące przeniesienia własności nieruchomości, reguluje ustawa Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 535 ustawy Kodeks cywilny:

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Moment przeniesienia własności nieruchomości został określony w art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej, albo że strony inaczej postanowiły.

Z kolei umowa przedwstępna została uregulowana w art. 389-396 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 389 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. Jeżeli termin, w ciągu którego ma być zawarta umowa przyrzeczona, nie został oznaczony, powinna ona być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie.

Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać jej zawarcia.

Umowa przedwstępna jest więc jedynie zobowiązaniem do przeniesienia własności, lecz własności nie przenosi. Kupujący nie otrzymuje na mocy tej umowy żadnych uprawnień właścicielskich. Właścicielem zostaje dopiero dzięki zawarciu umowy przyrzeczonej.

Tym samym, zgodnie z powyższymi normami prawa cywilnego – umowa przedwstępna, będąca przyrzeczeniem zawarcia właściwej umowy sprzedaży, nawet jeśli sporządzona została w formie aktu notarialnego, nie powoduje przeniesienia prawa własności nieruchomości.

W sprawie będącej przedmiotem złożonego wniosku, istotne znaczenie ma kwestia udzielenia pełnomocnictw, która uregulowana jest w Tytule IV Działu VI Przedstawicielstwo, Rozdział I Przepisy ogólne, Rozdział II Pełnomocnictwo ww. ustawy Kodeks cywilny.

Jak wynika z przepisów art. 95 do art. 109 ustawy Kodeks Cywilny, pełnomocnictwo – to jednostronne oświadczenie osoby (mocodawcy), na mocy którego inna osoba (pełnomocnik) staje się upoważniona do działania w imieniu mocodawcy.

Zatem każda czynność wykonana przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy i w zakresie udzielonego pełnomocnictwa wywoła skutki bezpośrednio w sferze prawnej mocodawcy.

Jak wynika z okoliczności sprawy w dniu (…) r. podpisała Pani umowę przedwstępną sprzedaży niezabudowanych działek nr A i B. Następnie podpisała Pani aneks przedłużający tą umowę w dniu (…) r.

Kupującemu udzieliła Pani pełnomocnictwa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz do wszelkich innych czynności związanych z badaniem technicznym i prawnym działek.

W ramach zawartej umowy przedwstępnej Kupujący zobowiązał się nabyć prawo własności działek po spełnieniu się poniższych warunków, które zostały ustalone w umowie przedwstępnej:

  - uchwalenie zmiany planu miejscowego,

  - zakup bezprzetargowo działek od gminy,

  - rozwiązania umowy dzierżawy z (…) (dotyczy innych działek, niebędących Pani własnością),

  - wykreślenia służebności osobistych oraz prawa dożywocia z sądowych ksiąg wieczystych,

  - kupujący dokona analizy stanu prawnego,

  - potwierdzenia, że media: woda, kanalizacja sanitarna, energia elektryczna, gaz, odprowadzenie wód opadowych umożliwią inwestycję przez kupującego,

  - przeprowadzenia pomiarów geodezyjnych i wznowienia granic,

  - uzyskania przez kupującego ustaleń, z których ma wynikać że warunki glebowo - środowiskowe umożliwią inwestycję,

  - uzyskania zaświadczeń od urzędu gminy, urzędu skarbowego, ZUS, KRUS o niezaleganiu w podatkach,

  - potwierdzenia, że Nieruchomości posiadają bezpośredni dostęp do drogi publicznej,

  - uzyskania przez Kupującego warunków technicznych, decyzji, pozwoleń, uzgodnień oraz zgód osób prawnych i fizycznych oraz urzędów na zmianę przebiegu mediów znajdujących się na Nieruchomości,

  - uzyskaniu przez Kupującego ostatecznej, prawomocnej decyzji zatwierdzającej projekt budowalny i udzielającej pozwolenia na budowę,

  - podpisania przez Sprzedających oświadczeń dotyczących zgodności działań sprzedających z wymogami oraz procedurami w zakresie przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,

  - stan prawny i faktyczny Nieruchomości wynikający z oświadczeń i zapewnień sprzedających nie zmieni się ani też nie wyjdą na jaw okoliczności sprzeczne z tymi oświadczeniami,

  - roszczenie kupującego zostanie wpisane do ksiąg wieczystych,

  - kupujący przedstawi uchwałę wspólników wyrażającą zgodę na nabycie Nieruchomości.

Pani Jako Sprzedająca zgodnie z umową przedwstępną zobowiązana jest do:

  - uzyskania zaświadczeń od urzędu gminy, urzędu skarbowego, ZUS, KRUS o niezaleganiu w podatkach,

  - podpisania oświadczeń dotyczących zgodności działań sprzedających z wymogami oraz procedurami w zakresie przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,

  - nie zmieniania stanu prawnego i faktycznego Nieruchomości z udzielonych oświadczeń i zapewnień w umowie,

  - okazania niezbędnych dokumentów do umowy sprzedaży ze starostwa powiatowego, urzędu gminy, urzędu skarbowego, ZUS i/lub KRUS,

  - uzyskania interpretacji podatkowej.

Natomiast Kupujący zobowiązany jest do:

  - dokonania analizy stanu prawnego,

  - uzyskania potwierdzenia, że media: woda, kanalizacja sanitarna, energia elektryczna, gaz, odprowadzenie wód opadowych umożliwią inwestycję,

  - przeprowadzenia pomiarów geodezyjnych i wznowienia granic,

  - uzyskania ustaleń, z których ma wynikać że warunki glebowo-środowiskowe umożliwią inwestycję,

  - potwierdzenia, że Nieruchomości posiadają bezpośredni dostęp do drogi publicznej,

  - uzyskania warunków technicznych, decyzji, pozwoleń, uzgodnień oraz zgód osób prawnych i fizycznych oraz urzędów na zmianę przebiegu mediów znajdujących się na Nieruchomości,

  - uzyskania ostatecznej, prawomocnej decyzji zatwierdzającej projekt budowalny i udzielającej pozwolenia na budowę,

  - przedstawienia uchwały wspólników wyrażającej zgodę na nabycie Nieruchomości.

W ocenie Organu uznać należy, że podejmowane przez Panią działania oraz dokonane czynności wykluczają sprzedaż działek w ramach zarządu Pani majątkiem prywatnym.

Mając powyższe na uwadze Kupujący dokonując wskazanych we wniosku działań, do których został upoważniony przez Sprzedającą dokonał i dokona uatrakcyjnienia przedmiotowych działek – stanowiących do dnia sprzedaży nadal Pani własność – skutkującego wzrostem ich wartości. Czynności te miały być dokonywane i będą dokonywane za Pani pełną zgodą, czego przejawem są udzielone Kupującemu pełnomocnictwa i zgody.

Jednocześnie nie ulega wątpliwości, że szeroko zakrojony zakres przygotowania działek do sprzedaży nie jest typowy dla działań podejmowanych przez osoby fizyczne w zakresie zarządzania majątkiem osobistym – prywatnym. W efekcie wykonywanych czynności dostawie będą podlegały działki o zupełnie innym charakterze, niż w chwili zawarcia umowy przedwstępnej.

Przedstawiona we wniosku aktywność Sprzedającej wykracza poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności w odniesieniu do przedmiotowych działek, a zaistniały ciąg zdarzeń wskazuje, że w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług Sprzedająca będzie działała jak podatnik podatku VAT.

Również fakt, że obie działki przeznaczone do sprzedaży, tak jak całe gospodarstwo rolne od (…) roku są przedmiotem umowy dzierżawy z rolnikiem, przemawia za tym, że działkom przeznaczonym do sprzedaży nie można przypisać przymiotu „majątku prywatnego” czyli uznać go za taką część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle powyższego należy wskazać, że w zakresie dostawy opisanych działek nr A i B (w istocie swoich udziałów w tych działkach, bowiem z treści wniosku wynika, że działki stanowią własność małżeńską na podstawie umowy dożywocia z … r., nabyła je Pani wraz z mężem od brata) dokona Pani zbycia majątku, który nie stanowi Pani majątku osobistego – prywatnego.

Wobec powyższego, dokonując sprzedaży działek nr A i B, nie korzysta Pani z prawa do rozporządzania własnym majątkiem prywatnym, nie jest to bowiem typowe (zwykłe) rozporządzanie prawem własności. Należy zatem uznać, że podejmowane przez Panią jako sprzedającą działania i dokonywane czynności, wykluczają sprzedaż tych działek w ramach zarządu ich majątkiem osobistym.

Podsumowując, biorąc pod uwagę treść przytoczonych przepisów oraz całokształt okoliczności przedstawionych w opisie sprawy stwierdzić należy, że planowana przez Panią sprzedaż działek nr A i B, zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, będzie stanowić dostawę dokonywaną przez podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Dokonując opisanych we wniosku czynności, podejmowała Pani działania podobne do tych, jakie wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa w orzeczeniach w sprawach C-180/10 i C-181/10, tj. wykazała Pani aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Z uwagi na powyższe, w tej konkretnej sytuacji nie można uznać, że przedmiotem dostawy będzie składnik majątku osobistego, a planowana przez Panią sprzedaż działek nr A i B, będzie stanowiła realizację prawa do rozporządzania majątkiem osobistym.

Zatem, sprzedaż przez Panią działek nr A i B, będzie dostawą dokonywaną przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 2 ustawy, a więc przez podatnika podatku od towarów i usług, zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy i w konsekwencji sprzedaż przedmiotowych działek będzie stanowiła – wskazaną w art. 7 ust. 1 ustawy – dostawę towarów, która zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem Pani stanowisko, w myśl którego sprzedaż niezabudowanych działek nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT), jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Organ zaznacza, że niniejsza interpretacja rozstrzyga kwestie skutków podatkowych sprzedaży działek wyłącznie dla Pani, natomiast nie wywiera skutku prawnego dla Pani męża.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pani wniosku (zapytania). Podkreślenia wymaga, że granice interpretacji nakreśla wnioskodawca występując z konkretnym pytaniem prawnym i tylko w tych granicach Organ może się poruszać. Stąd też inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem zawartym we wniosku nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).