
Temat interpretacji
Zbycie składników materialnych i niematerialnych stanowi dostawę zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, a w związku z powyższym dostawa ta korzysta z wyłączenia z opodatkowania określonego w art. 6 pkt 1 ustawy.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
17 sierpnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania sprzedaży składników materialnych i niematerialnych za dostawę zorganizowanej części przedsiębiorstwa i zastosowania art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług dla tej dostawy.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 października 2022 r. (wpływ 31 października 2022 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca jest osobą prawną (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) prowadzącą działalność na terytorium RP i będącą polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca prowadził działalność między innymi w zakresie wytwarzania i sprzedaży betonu, przy czym zasadniczym przedmiotem działalności była i jest produkcja kostki brukowej.
Wnioskodawca 31 marca 2022 r. dokonał sprzedaży zespołu składników materialnych i niematerialnych służących do prowadzenia działalności w zakresie produkcji i sprzedaży betonu towarowego (dalej „Składniki materialne i niematerialne”, „Składniki majątkowe”) na rzecz osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą (dalej „Nabywca”, „Kupujący”). Składniki materialne i niematerialne służyły przed dniem dokonania sprzedaży Wnioskodawcy do prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania i sprzedaży betonu. Nabywca natomiast zamierzał kontynuować prowadzenie działalności w powyższym zakresie.
Działalność prowadzona przez Wnioskodawcę przed dokonaniem sprzedaży składników materialnych i niematerialnych posiadała odrębną strukturę organizacyjną, strategię rozwoju, aktywa oraz zobowiązania, a także pracowników.
Sprzedaż została dokonana w formie umowy sporządzonej pomiędzy Wnioskodawcą a Kupującym. Dodatkowo sporządzone zostały umowy, w formie aktów notarialnych, sprzedaży prawa własności nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości. Obie nieruchomości są elementami zbywanych składników materialnych i niematerialnych.
Wnioskodawca przed dokonaniem sprzedaży udostępnił Nabywcy między innymi zestawienie przychodów i kosztów wytwórni betonu za rok 2020 oraz rok 2021, która była przedmiotem umowy sprzedaży.
W ramach przekazanych składników materialnych i niematerialnych znalazły się przede wszystkim:
1)Prawa własności nieruchomości zabudowanej budynkiem niemieszkalnym stanowiącym wytwórnie betonu wraz z infrastrukturą techniczną. W ramach tej nieruchomości przekazany został cały węzeł betoniarski obejmujący między innymi mieszalnik z pięcioma silosami oraz komorami na kruszywa;
2)Prawa użytkowania wieczystego gruntu na którym znajdują się obiekty budowlane w postaci namiotu budowlanego oraz wybetonowanego placu;
3)Wyposażenie nieruchomości wskazanych w punktach 2 oraz 3 obejmujące zarówno wyposażenie biurowe (m.in. meble, komputery, drukarki, monitory), jak i sprzęt niezbędny do prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania i sprzedaży betonu (m.in. silos, mieszalniki, wagi, wiertarkę, lutownicę, opalarkę itp.);
4)Środki trwałe, w skład których wchodziły między innymi samochody ciężarowe oraz samochód osobowy, zbiornik na paliwo, system do podawania kruszyw, system do podgrzewania kruszywa i wody, silos cementu, waga najazdowa, hala namiotowa;
5)Umowy leasingu samochodów ciężarowych oraz maszyny do robót ziemnych (odrębnych od tych wchodzących w skład środków trwałych);
6)Pracownicy, do których zastosowanie miał art. 231 Kodeksu pracy. Pracownicy pracowali uprzednio w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy wytwarzającym oraz sprzedającym beton, byli zatrudnieni na różnych stanowiskach, w tym między innymi kierowców, dozorcy, operatora węzła betonowego, doradców techniczno‑handlowych;
7)Zapasy towarów o wartości prawie 100 000 zł;
8)Umowy o świadczenie usług związanych z prowadzoną działalnością w zakresie wytwarzania i sprzedaży betonu, w tym przede wszystkim umowa odbioru odpadów komunalnych, umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych, umowa o dostawę mediów, w tym energii elektrycznej;
9)Know-how Spółki obejmujące między innymi program komputerowy oraz inne procedury opracowane i stosowane przez Wnioskodawcę przed dokonaniem sprzedaży składników materialnych i niematerialnych;
10)Przekazanie kontaktów do dostawców surowców i materiałów niezbędnych do prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania i sprzedaży betonu, którzy przed sprzedażą Składników materialnych i niematerialnych dokonywali dostaw na rzecz Wnioskodawcy;
11)Dokumenty, pozwolenia i certyfikaty, w tym zezwolenie na przetwarzanie odpadów popiołów, pozwolenie na wprowadzenie gazów i pyłów do powietrza, legalizację wagi cementu i kruszywa oraz wagi chemii, potwierdzenie złożenia sprawozdania o wytwarzanych odpadach oraz o gospodarowaniu odpadami za rok 2021, potwierdzenie złożenia raportu w Krajowym Ośrodku Bilansowania i Zarządzania Emisjami, Krajowy Certyfikat Zakładowej Kontroli Produkcji.
Wszystkie Składniki materialne i niematerialne wskazane powyżej służyły w całości Wnioskodawcy do prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania i sprzedaży betonu przed dokonaniem sprzedaży tych składników.
W ramach sprzedaży Składników materialnych i niematerialnych Wnioskodawca dokonał również cesji umów leasingu pojazdów. Cena sprzedaży Składników materialnych i niematerialnych obejmowała również wartość pojazdów mechanicznych będących przedmiotem umów leasingowych zawartych uprzednio przez Wnioskodawcę, włącznie z kwotami tzw. odstępnego dotyczącego cesji umów leasingu.
Przeniesienie praw z umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych nie obejmowało jedynie aparatów telefonicznych oraz abonamentów, a jedynie prawa do dotychczasowych numerów telefonicznych. Wynikało to jednak z wymogów stawianych przez dostawcę usług telekomunikacyjnych.
Według wiedzy Wnioskodawcy, Nabywca obecnie prowadzi działalność w zakresie produkcji oraz sprzedaży betonu z wykorzystaniem składników nabytych od Wnioskodawcy.
Doprecyzowanie opisu stanu faktycznego
Przedmiotem umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawartej 31 marca 2022 r. przez Wnioskodawcę były wszystkie składniki materialne i niematerialne stanowiące majątek wyodrębnionej części przedsiębiorstwa, tj. Zakładu A. Umową sprzedaży objęte były również wszystkie umowy, których stroną na dzień sprzedaży był Wnioskodawca, wskazane w Załączniku nr 9 do umowy sprzedaży, związane z obsługą bieżącej działalności zorganizowanej części przedsiębiorstw.
Przejście praw i obowiązków z tych umów na Nabywcę wiązało się również z wstąpieniem Nabywcy w zobowiązania wynikające z tych umów (od dnia zawarcia umowy sprzedaży ZCP). Przedmiotem sprzedaży były zatem również zobowiązania.
Ponadto warto zauważyć, że w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa wchodziły umowy leasingu 5 pojazdów mechanicznych (ciężarowych) wykorzystywanych dotychczas w ramach działalności zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Nabywca wstąpił (za zgodą leasingodawcy) w umowy leasingu w miejsce Wnioskodawcy, a więc m.in. w zobowiązania związane z koniecznością uiszczenia kolejnych rat leasingowych do zakończenia umów leasingu.
Przedmiot sprzedaży w postaci Zakładu A był wyodrębniony w strukturze Wnioskodawcy:
a)na płaszczyźnie organizacyjnej – stanowił zespół składników materialnych i niematerialnych służących do prowadzenia faktycznie odrębnej działalności operacyjnej związanej wyłącznie z produkcją betonu towarowego. Ponadto Zakład A położony był na odrębnej nieruchomości pod innym adresem niż pozostała część przedsiębiorstwa, miał wyodrębniony zespół pracowników.
W kontekście powyższego warto zauważyć, że wyodrębnienie organizacyjne przewidziane było również w Regulaminie organizacyjnym Wnioskodawcy. Zgodnie z § 4 ust. 2 wskazanego Regulaminu w strukturze organizacyjnej Spółki występowały wówczas dwa zakłady produkcyjne odznaczające się odrębnością organizacyjną, funkcjonalną i finansową, tj.:
·Zakład B,
·Zakład A, który był przedmiotem zbycia.
W rezultacie składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” w postaci Zakładu A posiadały wskazywaną przez organ interpretacyjny cechę zorganizowania.
b)na płaszczyźnie finansowej – prowadzona ewidencja księgowa pozwalała na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnienia działalności, przez co było możliwe określenie jej wyniku finansowego.
c)na płaszczyźnie funkcjonalnej – przedmiot zbycia był przeznaczony wyłącznie do produkcji betonu towarowego w ramach działalności Wnioskodawcy i mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze. Innymi słowy składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa umożliwiały podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
Nabywca Zakładu A, który stanowił przedmiot umowy sprzedaży ZCP, miał faktyczną i bezpośrednią możliwość kontynuowania produkcji betonu towarowego w oparciu o składniki będące przedmiotem dokonanej sprzedaży, bez potrzeby podejmowania jakichkolwiek dodatkowych czynności faktycznych lub prawnych. Nabywca przejął bowiem wszystkie składniki materialne i niematerialne służące dotychczas Sprzedającemu do produkcji i sprzedaży betonu towarowego (włącznie z pracownikami) i już od następnego dnia po zawarciu umowy sprzedaży dokonywał na własny rachunek produkcji i sprzedaży betonu na bazie nabytej zorganizowanej części przedsiębiorstwa Sprzedającego.
Pytanie
Czy zbycie przez Wnioskodawcę w ramach umowy sprzedaży składników materialnych i niematerialnych objętych umową z 31 marca 2022 r. stanowi dostawę zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, a w związku z powyższym dostawa ta korzysta z wyłączenia z opodatkowania określonego w art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług?
Państwa stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawcy, sprzedaż ogółu składników materialnych i niematerialnych opisanych we wniosku stanowi dostawę zorganizowanej część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług (dalej „ustawa”). W związku z powyższym, dostawa ta korzysta z wyłączenia z opodatkowania określonego w art. 6 pkt 1 ustawy (Dz. U. z 2021 r. poz. 685).
Jak stanowi art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstw lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy, przez zorganizowaną części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Kluczowym elementem powyższej definicji jest zatem zespół składników przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, których występowanie decyduje o istnieniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Zgodnie z powyższym, na gruncie podatkowym mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:
·istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;
·zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
·składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych (wyodrębnienie funkcjonalne);
·zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.
Jak powszechnie przyjmuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych, wydzielenie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w istniejącym przedsiębiorstwie powinno zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Rozważając kwestię wyodrębnienia organizacyjnego należy mieć m.in. na uwadze, czy zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze podatnika w sposób, w który pozwoli samodzielnie realizować określone zadania gospodarcze.
Wyodrębnienie finansowe oznacza natomiast możliwość prawidłowego przyporządkowania do tej zorganizowanej części przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań (por. wyrok NSA z 15 listopada 2012 r., II FSK 692/11).
Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 października 2020 r., II FSK 1472/18).
Przechodząc do oceny przesłanek uznania przekazanych składników za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, przede wszystkim należy podkreślić, iż Wnioskodawca dokonał dostawy zespółu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, które wcześniej, tj. przed dokonaniem ich sprzedaży, były w całości wykorzystywane do prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania i sprzedaży betonu, a zatem w tym samym zakresie w jakim działalność ma prowadzić Nabywca po nabyciu tych składników.
Wnioskodawca nie przekazał Nabywcy jedynie aparatów telefonicznych oraz abonamentów wynikających z umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Brak przekazania tych składników był jednak niezależny zarówno od Wnioskodawcy jak i Nabywcy. Możliwości takiej nie zapewnił bowiem dostawca usług. Istotne jest przy tym jednak to, że na Nabywcę przeszły prawa do dotychczasowych numerów telefonicznych, a więc kluczowy element pozwalający kontrahentom na kontakt z producentem betonu.
W orzecznictwie przyjmuje się przy tym, iż nie wszystkie elementy, które wykorzystywane były do prowadzenia przez zbywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zostać przekazane, aby elementy te zostały uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Jak podkreślił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 4 grudnia 2013 r., III SA/Wa 2514/13, „Za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, w rozumieniu ustawy o CIT, uznajemy wyodrębniony organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespół składników, który mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie wykonujące zadania gospodarcze, nawet wówczas gdyby wyłączone zostały niektóre jej elementy”.
„Nie ma zatem znaczenia, czy zespół składników majątkowych wyodrębniany celem wniesienia go aportem do spółki kapitałowej obejmuje wszystkie składniki, które w przedsiębiorstwie wnoszącego składały się na jego zorganizowaną część, służącą prowadzeniu określonej działalności. Innymi słowy, nie chodzi o to, czy jako aport wnoszone są wszystkie składniki, które składały się na zorganizowaną część w przedsiębiorstwie wnoszącego, a o to, czy składniki te w zakresie, w jakim zostały wniesione aportem, mogą być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa”.
Co prawda wyrok ten dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych, jednak definicje zorganizowanej części przedsiębiorstwa w ustawach o podatku dochodowym oraz w ustawie o podatku VAT są tożsame.
Warto zwrócić uwagę, iż Wnioskodawca w ramach przedmiotowej sprzedaży przekazał prawa do nieruchomości, które we wcześniejszym okresie służyły Spółce do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie produkcji betonu wraz z wyposażeniem pozwalającym na prowadzenie takiej produkcji (silos, mieszalniki, wagi) oraz sprzedaży (meble, komputery).
Ponadto w wyniku nabycia składników od Wnioskodawcy, Nabywca uzyskał możliwość dalszego zatrudniania posiadających doświadczenie w branży pracowników, którzy wcześniej pracowali w działalności Wnioskodawcy.
Zgodnie bowiem z art. 231 Kodeksu pracy, w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy, z zastrzeżeniem przepisów § 5.
W ramach składników przekazanych przez Wnioskodawcę Nabywcy znalazły się również umowy o świadczenie usług z dostawcami m.in. energii elektrycznej, czy też zajmujących się usługami telekomunikacyjnymi. Ponadto Wnioskodawca dokonał również cesji umowy leasingu samochodów ciężarowych oraz maszyny do robót ziemnych.
Gdyby zatem Wnioskodawca nie dokonał sprzedaży składników majątkowych byłby zobowiązany w dalszym ciągu dokonywać płatności na rzecz usługodawców oraz leasingodawców w związku z zawartymi umowami. Należy zatem stwierdzić, iż wśród elementów sprzedanych składników majątkowych znalazły się również zobowiązania, o których mowa w art. 2 pkt 27e ustawy.
Zespół zbytych składników przez Wnioskodawcę spełnia również przesłankę wyodrębnienia organizacyjnego. Wnioskodawca dokonał bowiem zarówno zbycia nieruchomości wraz z niezbędnym wyposażeniem, w których możliwe jest prowadzenie działalności w zakresie produkcji i sprzedaży betonu, ale także umożliwił kontynuowanie zawartych z dostawcami oraz leasingodawcami umów oraz kontynuowanie współpracy z doświadczonymi pracownikami, a także przekazał dokumentację niezbędną do prowadzenia działalności w zakresie produkcji i sprzedaży betonu oraz umożliwił kontakt z dostawcami materiałów i surowców.
Ponadto zespół zbytych składników spełnia również przesłankę wyodrębnienia finansowego. Niewątpliwie bowiem składniki te umożliwiają produkcję oraz sprzedaż betonu, która umożliwia osiąganie przychodów. Świadczy o tym również przekazanie towarów o wartości prawie 100 000 zł. Ponadto do zespołu zbytych składników da się również przypisać koszty wynikające z zobowiązania do wypłacania wynagrodzeń pracownikom, a także kontynuowania współpracy z dostawcami usług (np.: energii elektrycznej) oraz leasingodawcami.
Nie ulega również wątpliwości, iż zespół przekazanych składników przeznaczony jest do realizacji określonych zadań gospodarczych, bowiem jak już zostało wskazane powyżej, Wnioskodawca w oparciu o te składniki prowadził działalność w takim samym zakresie w jakim Nabywca prowadzić ją może po transakcji nabycia składników majątkowych. Składniki te stanowią odrębną strukturę organizacyjną.
Warto podkreślić, iż Wnioskodawca w ramach przedmiotowej transakcji sprzedaży przekazał Nabywcy dokumenty, pozwolenia oraz certyfikaty w zakresie produkcji i sprzedaży betonu towarowego, a także know-how dotyczące prowadzenia działalności w zakresie produkcji oraz sprzedaży betonu. Wnioskodawca przekazał również Nabywcy kontakty do dostawców surowców i materiałów niezbędnych do prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania i sprzedaży betonu. Wskazane powyżej składniki są ściśle związane z prowadzeniem działalności w zakresie produkcji oraz sprzedaży betonu, nie zaś z prowadzeniem jakiegokolwiek innego przedsiębiorstwa.
Warto dodać, iż Nabywca według wiedzy Wnioskodawcy prowadzi działalność w zakresie produkcji oraz sprzedaży betonu z wykorzystaniem składników nabytych od Wnioskodawcy.
Biorąc pod uwagę wszystkie wskazane powyżej okoliczności, Wnioskodawca dokonując sprzedaży składników majątkowych zapewnił Nabywcy możliwość kontynuowania działalności w zakresie produkcji oraz sprzedaży betonu w oparciu o przekazane elementy zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W związku z powyższym zespół tych składników mógłby stanowić odrębne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.
Zdaniem Wnioskodawcy, przekazane w wyniku sprzedaży składniki majątkowe stanowią zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy. Natomiast dostawa tych składników będąca wynikiem zawartej umowy sprzedaży jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W świetle art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
W oparciu o art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.
Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.
Stosownie do art. 551 Kodeksu cywilnego:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
Według art. 552 Kodeksu cywilnego:
Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
Zatem składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej zbywcy. Sformułowanie zawarte w zacytowanym art. 551 Kodeksu cywilnego „obejmuje ono w szczególności”, pozwala uznać, że definicja wymienia tylko przykładowe elementy przedsiębiorstwa. W rezultacie przedsiębiorstwo może obejmować także inne, niewymienione w tym przepisie składniki, jak również może składać się z niektórych tylko elementów wyliczenia zawartego w art. 551 Kodeksu cywilnego.
Jeżeli warunki, o których mowa w art. 551 Kodeksu cywilnego zostaną spełnione, to zbycie takiego przedsiębiorstwa do innego podmiotu, nie będzie podlegało przepisom ustawy.
Nie wszystkie jednak elementy tworzące przedsiębiorstwo są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.
W związku z tym, przedsiębiorstwem w rozumieniu Kodeksu cywilnego jest takie przedsiębiorstwo, które jest zorganizowane i wyposażone w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa funkcjonującym w obrocie gospodarczym.
Wskazać należy, że zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy.
Natomiast przepis art. 2 pkt 27e ustawy stanowi, że:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa – rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy oraz zobowiązań, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby obejmowała ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Zatem, na gruncie ustawy mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Ponadto, przy ocenie, czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:
1)zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
2)faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
Podkreślić w tym miejscu należy, że nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.
Na mocy art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.) – wcześniej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. UE L 145 str. 1 ze zm.):
W przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego.
W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.
Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.
Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem transakcji, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przy dokonaniu tej analizy pomocne mogą okazać się orzeczenia TSUE.
W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu podatku VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji podatku VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel Dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.
Natomiast w wyroku C-444/10 z 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.
Mając na uwadze powyższe orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych.
Zatem, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.
Jak już wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim w tym momencie wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadził działalność m.in. w zakresie wytwarzania i sprzedaży betonu, przy czym zasadniczym przedmiotem działalności była i jest produkcja kostki brukowej. Wnioskodawca dokonał sprzedaży zespołu składników materialnych i niematerialnych służących do prowadzenia działalności w zakresie produkcji i sprzedaży betonu towarowego na rzecz Nabywcy. Składniki materialne i niematerialne służyły przed dniem dokonania sprzedaży Wnioskodawcy do prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania i sprzedaży betonu. Nabywca natomiast zamierzał kontynuować prowadzenie działalności w powyższym zakresie i obecnie prowadzi działalność z zakresie produkcji oraz sprzedaży betonu z wykorzystaniem składników nabytych od Wnioskodawcy. Nabywca Zakładu A miał faktyczną i bezpośrednią możliwość kontynuowania produkcji betonu towarowego w oparciu o składniki będące przedmiotem dokonanej sprzedaży, bez potrzeby podejmowania jakichkolwiek dodatkowych czynności faktycznych lub prawnych. Nabywca przejął bowiem wszystkie składniki materialne i niematerialne służące dotychczas Sprzedającemu do produkcji i sprzedaży betonu towarowego (włącznie z pracownikami) i już od następnego dnia po zawarciu umowy sprzedaży dokonywał na własny rachunek produkcji i sprzedaży betonu na bazie nabytej zorganizowanej części przedsiębiorstwa Sprzedającego. W ramach przekazanych składników materialnych i niematerialnych znalazły się przede wszystkim: prawa własności nieruchomości zabudowanej budynkiem niemieszkalnym stanowiącym wytwórnie betonu wraz z infrastrukturą techniczną (w ramach tej nieruchomości przekazany został cały węzeł betoniarski obejmujący m.in. mieszalnik z pięcioma silosami oraz komorami na kruszywa); prawa użytkowania wieczystego gruntu na którym znajdują się obiekty budowlane w postaci namiotu budowlanego oraz wybetonowanego placu; wyposażenie nieruchomości obejmujące zarówno wyposażenie biurowe, jak i sprzęt niezbędny do prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania i sprzedaży betonu; środki trwałe (m.in. samochody ciężarowe oraz samochód osobowy, zbiornik na paliwo, system do podawania kruszyw, system do podgrzewania kruszywa i wody, silos cementu, waga najazdowa, hala namiotowa); umowy leasingu samochodów ciężarowych oraz maszyny do robót ziemnych (odrębnych od tych wchodzących w skład środków trwałych); pracownicy, do których zastosowanie miał art. 231 Kodeksu pracy; zapasy towarów o wartości prawie 100 000 zł; umowy o świadczenie usług związanych z prowadzoną działalnością w zakresie wytwarzania i sprzedaży betonu (w tym przede wszystkim umowa odbioru odpadów komunalnych, umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych, umowa o dostawę mediów, w tym energii elektrycznej); know-how Spółki (m.in. program komputerowy oraz inne procedury opracowane i stosowane przez Wnioskodawcę przed dokonaniem sprzedaży składników materialnych i niematerialnych); kontakty do dostawców surowców i materiałów niezbędnych do prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania i sprzedaży betonu, którzy przed sprzedażą Składników materialnych i niematerialnych dokonywali dostaw na rzecz Wnioskodawcy; dokumenty, pozwolenia i certyfikaty (w tym zezwolenie na przetwarzanie odpadów popiołów, pozwolenie na wprowadzenie gazów i pyłów do powietrza, legalizację wagi cementu i kruszywa oraz wagi chemii, potwierdzenie złożenia sprawozdania o wytwarzanych odpadach oraz o gospodarowaniu odpadami za rok 2021, potwierdzenie złożenia raportu w Krajowym Ośrodku Bilansowania i Zarządzania Emisjami, Krajowy Certyfikat Zakładowej Kontroli Produkcji). W ramach sprzedaży Składników materialnych i niematerialnych Wnioskodawca dokonał również cesji umów leasingu pojazdów. Przeniesienie praw z umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych nie obejmowało jedynie aparatów telefonicznych oraz abonamentów, a jedynie prawa do dotychczasowych numerów telefonicznych. Wynikało to jednak z wymogów stawianych przez dostawcę usług telekomunikacyjnych. Przedmiotem umowy sprzedaży zawartej przez Wnioskodawcę były wszystkie składniki materialne i niematerialne stanowiące majątek wyodrębnionej części przedsiębiorstwa, tj. Zakładu A. Umową sprzedaży objęte były również wszystkie umowy, których stroną na dzień sprzedaży był Wnioskodawca, wskazane w Załączniku nr 9 do umowy sprzedaży, związane z obsługą bieżącej działalności zorganizowanej części przedsiębiorstw. Przejście praw i obowiązków z tych umów na Nabywcę wiązało się również z wstąpieniem Nabywcy w zobowiązania wynikające z tych umów. Przedmiotem sprzedaży były również zobowiązania. W skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa wchodziły umowy leasingu 5 pojazdów mechanicznych (ciężarowych) wykorzystywanych dotychczas w ramach działalności zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Nabywca wstąpił w umowy leasingu w miejsce Wnioskodawcy, a więc m.in. w zobowiązania związane z koniecznością uiszczenia kolejnych rat leasingowych do zakończenia umów leasingu. Przedmiot sprzedaży (Zakład A) był wyodrębniony w strukturze Wnioskodawcy: na płaszczyźnie organizacyjnej (stanowił zespół składników materialnych i niematerialnych służących do prowadzenia faktycznie odrębnej działalności operacyjnej związanej wyłącznie z produkcją betonu towarowego. Zakład A położony był na odrębnej nieruchomości pod innym adresem niż pozostała część przedsiębiorstwa, miał wyodrębniony zespół pracowników. Wyodrębnienie organizacyjne przewidziane było również w Regulaminie organizacyjnym Wnioskodawcy. Zgodnie z § 4 ust. 2 wskazanego Regulaminu w strukturze organizacyjnej Spółki występowały wówczas dwa zakłady produkcyjne odznaczające się odrębnością organizacyjną, funkcjonalną i finansową, tj. Zakład B oraz Zakład A, który był przedmiotem zbycia. Składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” w postaci Zakładu A posiadały cechę zorganizowania); na płaszczyźnie finansowej (prowadzona ewidencja księgowa pozwalała na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnienia działalności, przez co było możliwe określenie jej wyniku finansowego) oraz na płaszczyźnie funkcjonalnej (przedmiot zbycia był przeznaczony wyłącznie do produkcji betonu towarowego w ramach działalności Wnioskodawcy i mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa umożliwiały podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa).
Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy zbycie przez Wnioskodawcę składników materialnych i niematerialnych stanowi dostawę zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, a w związku z tym dla powyższej dostawy będzie miało zastosowanie wyłączenie określone w art. 6 pkt 1 ustawy.
W tym miejscu należy wskazać, że zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. O tym, czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa, decyduje pełen zakres zbywanego majątku, praw i zobowiązań; wyodrębnienie to musi dotyczyć przedsiębiorstwa jako całości. Nie może ono obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, żeby można było uznać, że doszło do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo.
W analizowanym przypadku przedmiotem zbycia nie będą wszystkie składniki wchodzące w skład działalności Wnioskodawcy. Jak wskazano w opisie sprawy, w strukturze organizacyjnej Spółki występowały dwa zakłady produkcyjne, tj. Zakład B oraz Zakład A. Natomiast przedmiotem zbycia był wyłącznie zespołu składników materialnych i niematerialnych służących do prowadzenia działalności w zakresie produkcji i sprzedaży betonu towarowego (Zakład A).
Zatem, przedmiotem zbycia nie będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego.
Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u zbywcy zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po dokonaniu zbycia powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę, w oparciu o nabyte składniki.
Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że zespół składników materialnych i niematerialnych składających się na część działalności gospodarczej Wnioskodawcy w postaci Zakładu A, stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ odznaczał się odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Jak wynika z treści wniosku, przedmiot sprzedaży (Zakład A) był wyodrębniony w strukturze Wnioskodawcy na płaszczyźnie organizacyjnej, na płaszczyźnie finansowej oraz na płaszczyźnie funkcjonalnej. Jednocześnie, Nabywca miał faktyczną i bezpośrednią możliwość kontynuowania produkcji betonu towarowego w oparciu o składniki będące przedmiotem dokonanej sprzedaży, bez potrzeby podejmowania jakichkolwiek dodatkowych czynności faktycznych lub prawnych. Nabywca przejął bowiem wszystkie składniki materialne i niematerialne służące dotychczas Sprzedającemu do produkcji i sprzedaży betonu towarowego (włącznie z pracownikami) i już od następnego dnia po zawarciu umowy sprzedaży dokonywał na własny rachunek produkcji i sprzedaży betonu na bazie nabytej zorganizowanej części przedsiębiorstwa Sprzedającego.
W konsekwencji należy stwierdzić, że zostaną spełnione wskazane powyżej przesłanki do uznania zbytego przez Wnioskodawcę zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, a tym samym powyższa dostawa nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 6 pkt 1 ustawy.
Podsumowując, zbycie przez Wnioskodawcę w ramach umowy sprzedaży składników materialnych i niematerialnych objętych umową z 31 marca 2022 r. stanowi dostawę zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, a w związku z powyższym dostawa ta korzysta z wyłączenia z opodatkowania określonego w art. 6 pkt 1 ustawy.
Tym samym stanowisko, które przestawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
W myśl art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:
Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Zatem, należy zaznaczyć, że interpretacja indywidualna opiera się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu fatycznego. W konsekwencji w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
