Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, sprzedaży, w drodze licytacji komorniczej, użytkowania wieczystego nieruchomości wraz z zabudowaniami, wpłynął 15 listopada 2022 r.

Uzupełnił go Pan pismem z 12 grudnia 2022 r. (data wpływu 14 grudnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Komornik sądowy przy Sądzie [...] prowadzi egzekucję przeciwko dłużnikowi z prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) o pow. [...] będącej własnością Gminy [...], zabudowanej budynkami stanowiącymi odrębne nieruchomości obejmujące [...], która w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r. poz.2351 ze zm.) stanowi budowlę.

Nieruchomość jest położona pod adresem ul. [...]. W toku egzekucji z nieruchomości komornik przystąpił do czynności zmierzających do dokonania opisu i oszacowania nieruchomości przed jej sprzedażą w drodze licytacji publicznej.

Budynki położone na działce o numerze ewidencyjnym (...) zostały wybudowane w latach [...] i pierwotnie, wraz z działką były objęte księgą wieczystą o numerze KW [...], stanowiącą własność Spółdzielni [...] z siedzibą w [...].

W dniu [...] r. prawo użytkowania wieczystego działki o numerze (...) oraz znajdujących się na niej budynków, stanowiących odrębny od nieruchomości przedmiot własności, zostało nabyte od Spółdzielni [...] przez rodziców Dłużnika, [...], celem prowadzenia na niej przez [...] działalności gospodarczej pod nazwą [...] oraz utworzono dla niej nową księgę wieczystą o numerze [...].

W dniu [...] r. Dłużnik nabył prawo użytkowania nieruchomości gruntowej oraz własność budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności w udziale 1/6 prawa własności w drodze dziedziczenia po zmarłej matce [...], będącej współwłaścicielką prawa użytkowania nieruchomości w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej, a następnie, na mocy umowy działu spadku i zniesienia współwłasności z dnia [...] r. stał się wyłącznym właścicielem prawa użytkowania nieruchomości gruntowej oraz położonych na niej budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności. Aktualnie nieruchomość obejmuje teren działalności produkcyjno-usługowej Dłużnika.

Dłużnik od [...] r. jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług VAT, natomiast od daty nabycia nieruchomości w [...] r. do dnia dzisiejszego na nieruchomości stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) o pow. [...] ha, zabudowanej budynkami stanowiącymi odrębne nieruchomości obejmujące [...], która w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r., poz. 2351 ze zm.) stanowi budowlę, jest wykonywana przez Dłużnika czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT, która obejmuje zarówno działkę gruntu jak i wszystkie wymienione wyżej budynki.

Zgodnie z informacją uzyskaną przez Komornika w dniu [...] r. od organu podatkowego Dłużnika, t.j. [...], Dłużnik, pod adresem [...], ma zarejestrowany adres prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług VAT, gdzie działalność ta została oznaczona numerem [...]. Ostatnie dokumenty wymiarowe złożone przez dłużnika zgodnie z informacją z Urzędu Skarbowego: VAT – za miesiąc [...].

Zgodnie ze złożonym przez Dłużnika oświadczeniem, nabytą nieruchomość ujął w ewidencji środków trwałych i następnie dokonywał z tego tytułu odpisów amortyzacyjnych. Jednocześnie Dłużnik nie dokonywał na nieruchomości żadnych większych inwestycji na jej ulepszenie.

Jednocześnie, uzupełniając zgodnie z wezwaniem stan sprawy, Wnioskodawca wskazuje, że:

1. Z uwagi na sposób nabycia nieruchomości i położonych na niej budynków przy nabyciu nie wystąpił podatek VAT (zniesienie współwłasności nie zostało udokumentowane fakturą VAT), a zatem:

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego;

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego;

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego;

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego;

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego;

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego;

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego;

-w odniesieniu do [...], która w rozumieniu Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r., poz.2351 ze zm.) stanowi budowlę, dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W dniu [...] r. Komornik wystąpił z żądaniem udzielenia wyjaśnień do organu właściwości podatkowej Dłużnika, t.j. [...], gdzie jedno z zapytań zostało sformułowane w następujący sposób:

-czy dłużnik jest czynnym płatnikiem podatku VAT i jeżeli tak, to:

a.od kiedy,

b.pod jakim adresem (adresami) dłużnik wykonuje działalność opodatkowaną podatkiem VAT i od kiedy?

-czy w stosunku do nabycia użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej oznaczonej numerem księgi wieczystej [...] oraz znajdujących się na niej budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności, dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

Zgodnie z informacjami uzyskanymi w toku postępowania, Dłużnik nabył przedmiotową nieruchomość w udziale 1/6 części w wyniku dziedziczenia po zmarłej matce w dniu [...] r. natomiast pozostałą część w drodze działu spadku i nieodpłatnego zniesienia współwłasności w dniu [...] r.

-czy przy nabyciu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej oznaczonej numerem księgi wieczystej [...] oraz znajdujących się na niej budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności wystąpił podatek VAT,

-czy po dniu nabycia nieruchomości gruntowej oznaczonej numerem księgi wieczystej [...] oraz znajdujących się na niej budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności na wyłączną własność w [...] r. Dłużnik udokumentował dokonanie wydatków na ulepszenie nieruchomości, a jeżeli tak, to:

a.kiedy,

b.w jakich kwotach,

c.czy przysługiwało mu prawo obniżenia podatku należnego od podatku naliczonego,

-czy dłużnik ujął nieruchomość objętą księgą wieczystą o numerze [...] w ewidencji środków trwałych i czy dokonywał odpisów amortyzacyjnych.

W odpowiedzi udzielonej w dniu [...] r., [...] wskazał, że „zapytania dotyczące nieruchomości gruntowej oznaczonej nr [...] oraz znajdujących się na niej budynków nie były przedmiotem czynności sprawdzających w zakresie podatku VAT. W posiadanej przez urząd dokumentacji brak informacji dotyczących zapytań zawartych w pkt) b niniejszego wniosku”.

2. Zgodnie ze złożonym przez dłużnika oświadczeniem, od chwili rozpoczęcia użytkowania budynków znajdujących się na działce o numerze (...) na potrzeby własne w [...] r. nie dokonywał żadnych znacznych wydatków na ulepszenie nieruchomości i tym samym:

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnik nie poniósł wydatków na jego ulepszenie, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej budynku;

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnik nie poniósł wydatków na jego ulepszenie, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej budynku;

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnik nie poniósł wydatków na jego ulepszenie, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej budynku;

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnik nie poniósł wydatków na jego ulepszenie, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej budynku;

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnik nie poniósł wydatków na jego ulepszenie, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej budynku;

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnik nie poniósł wydatków na jego ulepszenie, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej budynku;

-w odniesieniu do budynku [...] dłużnik nie poniósł wydatków na jego ulepszenie, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej budynku;

-w odniesieniu do [...], która w rozumieniu Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r., poz. 2351 ze zm.) stanowi budowlę, dłużnik nie poniósł wydatków na jej ulepszenie, które stanowiły co najmniej 30% jej wartości początkowej.

3. W toku postępowania Komornik, celem uzyskania informacji niezbędnych do ustalenia możliwości zastosowania zwolnień od VAT dostawy towarów dokonywanej w drodze egzekucji wykonał czynności, obejmujące:

-żądanie udzielenia przez dłużnika stosownych wyjaśnień,

-oględziny nieruchomości w ramach czynności polegających na jej opisie i oszacowaniu,

-żądanie udzielenia wyjaśnień od organu podatkowego dłużnika, t.j. [...],

-dokonanie analizy treści księgi wieczystej nieruchomości będącej przedmiotem dostawy towarów w ramach egzekucji sądowej, poprzez wgląd do dokumentacji znajdującej się w Wydziale Wieczystoksięgowym Sądu [...].

Pytanie

Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego, wydarzenie przyszłe stanowiące sprzedaż w trybie egzekucji z nieruchomości w drodze licytacji publicznej przez komornika użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) o pow. [...] ha, zabudowaną budynkami stanowiącymi odrębne nieruchomości obejmujące: [...], która w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r., poz. 2351 ze zm.) stanowi budowlę, będzie korzystała ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

Na podstawie uregulowania zawartego w art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm) komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz 800), zgodnie z którą płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenie go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika będącego dłużnikiem. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem VAT, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik, natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu VAT, lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie dostawy energii. Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez dostawę towarów, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jako właściciel.

Dokonując analizy art. 7 ww. ustawy należy dojść do wniosku, iż opodatkowaniu podlega tylko ta czynność stanowiąca dostawę, która wykonywana jest przez podmiot, który w związku z jej realizacją występuje w charakterze podatnika od towarów i usług.

W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analiza powyższych przepisów prowadzi zatem do stwierdzenia, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest łączne spełnienie dwóch przesłanek:

-po pierwsze – czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

-po drugie – musi być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Sprzedaż nieruchomości w trybie egzekucji podlega opodatkowaniu VAT, jeżeli nieruchomość jest sprzedawana w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą dłużnika. Istotne jest zatem określenie, czy sprzedawana nieruchomość należy do majątku prywatnego dłużnika, jeżeli dłużnik jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Dłużnik może więc inaczej niż komornik oceniać, czy sprzedaż nieruchomości powinna podlegać VAT.

Oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste jest dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, zatem również zbycie tego prawa podlega opodatkowaniu VAT. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, w wyroku z dnia 4 lipca 2017 r., sygn. akt I SA/Gd 555/17 (orzeczenie prawomocne), stwierdził, że użytkowanie wieczyste gruntu nie może być przedmiotem obrotu prawnego odrębnym od prawa własności budynków wzniesionych na tym gruncie i odwrotnie, to ostatnie prawo nie może być przedmiotem obrotu prawnego odrębnym od prawa użytkowania wieczystego.

Zatem zasadne jest rozumienie przepisu art. 29a ust. 8 ustawy o VAT w ten sposób, że grunt jako towar przyjmuje stawkę podatku obowiązującą dla budynku, bez względu na to czy sprzedaż dotyczy prawa własności tego gruntu czy też prawa użytkowania wieczystego. Ponieważ zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu odnosi się także do budynków, to sama własność budynków nie może być przeniesiona na inną osobę bez przeniesienia użytkowania wieczystego.

Należy również pamiętać, iż umowa przeniesienia prawa wieczystego użytkowania gruntu zabudowanego, niezawierająca postanowień o przeniesieniu także prawa własności budynków, jest nieważna (art. 58 § 1 K.C.). Jak słusznie stwierdził NSA w wyroku z dnia 12 lipca 2012 r. sygn. akt I FSK 1348/11 - „Nie można bowiem w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego abstrahować od tego, że w okolicznościach danej sprawy sporne mogą być różne kwestie związane z podatkiem od towarów i usług, przy czym nie tylko zagadnienia dotyczące tego, czy komornik jest płatnikiem, czy też tego, czy VAT powinien być „doliczony” do wylicytowanej kwoty, czy też się w niej zawiera, ale też np. kwestie związane z oceną, czy w ogóle dana dostawa nieruchomości (bądź innego towaru) w trybie egzekucyjnym podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie sposób bowiem z góry wykluczyć sytuacji, w której sporny może się okazać związek danego składnika majątkowego z działalnością dłużnika jako podatnika VAT (a przecież tylko w przypadku, gdy taki związek istnieje, dostawa towaru podlega w ogóle opodatkowaniu VAT)”.

W ocenie komornika sądowego, sprzedaż powyższej nieruchomości, będzie korzystała ze zwolnienia, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, za wyjątkiem gdy:

a.dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b.pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Bez wątpienia, przedmiotowa nieruchomość jest tożsama z wymienioną w powyższym przepisie, jak wcześniej bowiem wskazano, ewentualną dostawę, będą stanowiły budynki usługowe służące do działalności produkcyjnej w ramach prowadzonej przez dłużnika działalności gospodarczej. Koniecznym pozostaje jedynie ustalenie, czy nie zachodzi wyłączenie w stosunku do tej nieruchomości, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 pkt a i b ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle tego, aby możliwym było zastosowanie powyższego zwolnienia, dostawa nieruchomości nie może być dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia, bądź między pierwszym zasiedleniem, a dostawą budynku/budowli upłynął okres krótszy niż 2 lata. Przez pierwsze zasiedlenie, w myśl art. 2 pkt 14 ustawy, rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a.wybudowaniu lub

b.ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiły co najmniej 30 % wartości początkowej.

Dodać należy, że pierwsze zasiedlenie nie musi być dostawą towarów, gdyż jego istotą jest oddanie do użytkowania, które następuje w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwszym zasiedleniem może być więc oddanie nieruchomości w najem, czy też dzierżawę (wyrok WSA w Krakowie z dnia 25 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Kr 1581/10, orzeczenie prawomocne). Aby doszło do pierwszego zasiedlenia wystarczy jednak, by budynek przez podatnika wybudowany lub ulepszony został oddany do używania na cele firmowe. Nie musi się z takim oddaniem do używania wiązać wykonywanie czynności opodatkowanych (por. wyrok NSA z 14 maja 2014 r. o sygn. I FSK 382/14).

Z powyższego wynika, że do pierwszego zasiedlenia może dochodzić wielokrotnie, o ile bowiem dana nieruchomość może zostać tylko raz wybudowana, o tyle wielokrotnie może być ona ulepszana w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Do pierwszego zasiedlenia będzie zatem dochodziło po każdym ulepszeniu stanowiącym co najmniej 30% wartości początkowej obiektu i oddaniu do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu (np. najem, dzierżawa, sprzedaż) pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi obiektu lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne (wyrok WSA w Gdańsku z dnia 27 maja 2010 r., sygn. akt I SA/Gd 213/10, orzeczenie prawomocne).

Wszystkie budynki znajdujące się na Nieruchomości zostały wzniesione w latach [...] i przed objęciem w użytkowanie przez Dłużnika były użytkowane przez jego rodziców na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, a wcześniej przez Spółdzielnię [...]. Wnioskodawca obecnie nie dysponuje dokumentami, z których wynikałoby precyzyjnie, w którym konkretnie momencie po raz pierwszy rozpoczęto korzystanie z poszczególnych budynków, jednak z zasad doświadczenia życiowego wynika, że w przypadku budynków należących do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, z którymi mamy do czynienia w analizowanym przypadku, czy też spółdzielni wielobranżowej, rozpoczęcie korzystania z nich następuje niezwłocznie po ich wybudowaniu, co w przypadku analizowanych budynków miało miejsce odpowiednio w latach [...].

W każdym razie nie byłoby racjonalne przyjęcie założenia, że w okresie od wzniesienia tych budynków, obejmującym kilkadziesiąt lat, nigdy nie były one użytkowane na własne potrzeby przez ich właścicieli. Z uwagi na powyższe, w ocenie Komornika, w stosunku do [...], która w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r., poz.2351 ze zm.) stanowi budowlę, doszło do pierwszego zasiedlenia poprzez oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu. Dłużnik, płatnik podatku od towarów i usług VAT, niniejszą nieruchomość nabył w całości w [...] r. i użytkuje ją do celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT. Z uwagi na pasywny sposób nabycia nieruchomości i położonych na niej budynków, Dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu [...], która w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r., poz.2351 ze zm.) stanowi budowlę.

Z uwagi na powyższe, z tytułu sposobu nabycia nieruchomości przy nabyciu nie wystąpił podatek VAT.

W dniu [...] r. Komornik wystąpił z żądaniem udzielenia wyjaśnień do organu właściwości podatkowej Dłużnika, t.j. [...], gdzie jedno z zapytań zostało sformułowane w następujący sposób:

-czy dłużnik jest czynnym płatnikiem podatku VAT i jeżeli tak, to:

a.od kiedy,

b.pod jakim adresem (adresami) dłużnik wykonuje działalność opodatkowaną podatkiem VAT i od kiedy ?

-czy w stosunku do nabycia użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej oznaczonej numerem księgi wieczystej [...] oraz znajdujących się na niej budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności, dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

Zgodnie z informacjami uzyskanymi w toku postępowania, Dłużnik nabył przedmiotową nieruchomość w udziale 1/6 części w wyniku dziedziczenia po zmarłej matce w dniu [...] r. natomiast pozostałą część w drodze działu spadku i nieodpłatnego zniesienia współwłasności w dniu [...] r.

-czy przy nabyciu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej oznaczonej numerem księgi wieczystej [...] oraz znajdujących się na niej budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności wystąpił podatek VAT,

-czy po dniu nabycia nieruchomości gruntowej oznaczonej numerem księgi wieczystej [...] oraz znajdujących się na niej budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności na wyłączną własność w [...] r. Dłużnik udokumentował dokonanie wydatków na ulepszenie nieruchomości, a jeżeli tak, to:

a.kiedy,

b.w jakich kwotach,

c.czy przysługiwało mu prawo obniżenia podatku należnego od podatku naliczonego,

-czy dłużnik ujął nieruchomość objętą księgą wieczystą o numerze [...] w ewidencji środków trwałych i czy dokonywał odpisów amortyzacyjnych.

W odpowiedzi udzielonej w dniu [...] r., [...] wskazał, że „zapytania dotyczące nieruchomości gruntowej oznaczonej nr [...] oraz znajdujących się na niej budynków nie były przedmiotem czynności sprawdzających w zakresie podatku VAT. W posiadanej przez urząd dokumentacji brak informacji dotyczących zapytań zawartych w pkt b) niniejszego wniosku”.

Zgodnie z oświadczeniem dłużnika, w całym okresie użytkowania przez niego budynków jako ich właściciel, nie poniósł on żadnych znaczących wydatków na ulepszenie nieruchomości, przez co należy rozumieć, że jakiekolwiek wydatki dłużnika nie przekroczyły 30% jej wartości początkowej.

Dokonując analizy stanu faktycznego sprawy trzeba uznać, iż zarówno w momencie wejścia Dłużnika w posiadanie nieruchomości jak i podczas jej użytkowania na czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, nie doszło do sytuacji, którą można by zakwalifikować jako pierwsze zasiedlenie po ulepszeniu stanowiącym co najmniej 30% wartości początkowej obiektu, natomiast do pierwszego zasiedlenia doszło przed uzyskaniem przez Dłużnika prawa własności nieruchomości przed [...] rokiem, zatem pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a ewentualną dostawą nieruchomości w drodze licytacji publicznej dokonywanej przez komornika upłynął okres znacznie dłuższy niż dwa lata.

Należy zatem przyjąć, że ewentualna dostawa nieruchomości w drodze sprzedaży licytacyjnej przez komornika będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w wyżej wspomnianym przepisie. W tym miejscu należy nadmienić, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu. Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10 pod warunkiem, że:

a.w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b.dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b), nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat (ust. 7a ww. artykułu). Zważywszy na powyższe, w sytuacji, gdyby dostawa nieruchomości dokonywana w drodze licytacji publicznej przeprowadzonej przez komornika nie korzystała ze zwolnienia od podatku wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to w świetle przedstawionego stanu faktycznego podlegałaby zwolnieniu z art. 43 ust. 1 pkt 10a w zw. z ust. 7a ww. artykułu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT:

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych (działek), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r., str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, „podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Jak wskazano wyżej „działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Uwzględniając powyższe przepisy stwierdzić należy, iż opodatkowanie danej czynności podatkiem od towarów i usług uwarunkowane jest łącznym spełnieniem dwóch przesłanek.

Po pierwsze więc, konkretna czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, po drugie – musi być dokonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Przy czym, wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zgodnie z przepisem art. 2 pkt 14 ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu – rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

W tym miejscu należy nadmienić, że w przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Według art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT:

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

a.towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

b.przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W myśl art. 29a ust. 8 ustawy o VAT:

W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony. Powyższy przepis obejmuje swoim zakresem także grunty będące w użytkowaniu wieczystym.

Jak wynika z wniosku, w dniu […] r. Dłużnik nabył prawo użytkowania nieruchomości gruntowej oraz własność budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności w udziale 1/6 prawa własności w drodze dziedziczenia po zmarłej matce […], będącej współwłaścicielką prawa użytkowania nieruchomości w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej, a następnie, na mocy umowy działu spadku i zniesienia współwłasności z dnia […] r. Dłużnik stał się wyłącznym właścicielem prawa użytkowania nieruchomości gruntowej oraz położonych na niej budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności.

Budynki położone na działce o numerze ewidencyjnym (...) zostały wybudowane w latach […] i pierwotnie, wraz z działką były objęte księgą wieczystą o numerze KW […], stanowiącą własność Spółdzielni […]. W dniu […] r. prawo użytkowania wieczystego działki o numerze (...) oraz znajdujących się na niej budynków stanowiących odrębny od nieruchomości przedmiot własności został nabyty od Spółdzielni […] przez rodziców Dłużnika […].

Aktualnie nieruchomość obejmuje teren działalności produkcyjno-usługowej Dłużnika.

Dłużnik od […] r. jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług VAT, natomiast od daty nabycia nieruchomości w […] r. do dnia dzisiejszego na nieruchomości stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) o pow. […] ha, zabudowanej budynkami stanowiącymi odrębne nieruchomości, jest wykonywana przez Dłużnika czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT, która obejmuje zarówno działkę gruntu jak i wszystkie wymienione wyżej budynki. Dłużnik nabytą nieruchomość ujął w ewidencji środków trwałych i następnie dokonywał z tego tytułu odpisów amortyzacyjnych.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, iż Dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem użytkowania wieczystego działki nr (...) wraz z budynkami stanowiącymi odrębne nieruchomości, obejmujące budynek […]. Dłużnik nie poniósł także wydatków na ulepszenie ww. gruntu wraz z zabudowaniami, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej budynku.

Zaznaczyć należy, że opis zdarzenia przyszłego wskazuje, że spełnione są łącznie dwa warunki wskazane w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ponieważ dostawa nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, a do chwili obecnej nie było ulepszeń ani modernizacji obiektu.

W związku z powyższym, analiza opisu zdarzenia przyszłego oraz treści przywołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że transakcja zbycia opisanej przez Pana nieruchomości (tj. działki nr (...) wraz z budynkami stanowiącymi odrębne nieruchomości obejmujące budynek […]), będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ale jednocześnie korzystać będzie ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy (w takiej sytuacji możliwość zastosowania zwolnienia na innej podstawie prawnej jest bezzasadne).

W konsekwencji, zwolnieniem od podatku - w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy - objęty będzie również grunt (objęty użytkowaniem wieczystym), na którym posadowione są opisane we wniosku budynki.

Tym samym, Pana stanowisko w zakresie zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży przedmiotowej nieruchomości (prawa użytkowania wieczystego działki nr (...) wraz z zabudowaniami) należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (zapytania). Podkreślenia wymaga, że granice interpretacji nakreśla Wnioskodawca występując z konkretnym pytaniem prawnym i tylko w tych granicach Organ może się poruszać. Stąd też inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem zawartym we wniosku nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego [...]. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651).