Interpretacja indywidualna z dnia 2 grudnia 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.723.2022.1.JS
Temat interpretacji
Nieuznanie za podatnika podatku VAT oraz niepodleganie opodatkowaniu tym podatkiem sprzedaży udziałów we współwłasności niezabudowanych działek budowlanych powstałych w wyniku podziału działki.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowne Panie,
stwierdzam, że stanowisko Pań w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
10 października 2022 r. wpłynął wniosek wspólny Pań z 5 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pań za podatnika podatku VAT oraz niepodlegania opodatkowaniu tym podatkiem sprzedaży udziałów we współwłasności niezabudowanych działek budowlanych powstałych w wyniku podziału działki nr 1.
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1) Zainteresowana będąca stroną postępowania: ....
2) Zainteresowana niebędąca stroną postępowania: ......
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
W 1988 r. na podstawie umowy sprzedaży Zainteresowana będąca stroną postępowania nabyła wraz z mężem na zasadach wspólności ustawowej od Skarbu Państwa działkę o nr ew. 2 (Nr ...) o pow. 1,5393 ha.
W 2018 r. powyższa działka została podzielona na działkę 3 o pow. 0,0039 ha i działkę 1 o pow. 1,5354 ha. Działka 3 została przekazana w 2018 r. nieodpłatnie na poszerzenie drogi gminnej i przeszła na własność Gminy ....
Działka 1 położona we wsi ... (Nr ...) była na zasadzie wspólności ustawowej własnością Zainteresowanej będącej stroną postępowania i męża do dnia jego śmierci, tj. do dnia .....2021 r. Po śmierci męża w wyniku postępowania spadkowego (.....2022 r.) udział Zainteresowanej we własności działki 1 wzrósł do ¾, a udział ¼ należy do córki .....
Działka 1 jest gruntem ornym uprawianym rolniczo od momentu zakupu (1988 r.) przez około 14 lat, a od około 20 lat do chwili obecnej jest nieuprawianym odłogiem porośniętym trawami i dzikimi zaroślami. Działka jest niezabudowana, nieuzbrojona, ogrodzona z jednej strony zardzewiałym niekompletnym płotem.
Zainteresowana będąca stroną postępowania planuje z córką (.....) dokonać poddziału działki w ten sposób, że:
1)zostanie wydzielony pas gruntu pod drogę dojazdową publiczną zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i przekazany nieodpłatnie na własność Gminy ...,
2)pozostała część zostanie podzielona na 14 działek budowlanych i przeznaczona na sprzedaż.
Powstałe w ten sposób działki budowlane są już obecnie objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego z przeznaczeniem pod zabudowę jednorodzinną.
Żadna z Zainteresowanych (Zainteresowana będąca stroną postępowania i córka .....) nie prowadzi działalności gospodarczej i nigdy nie była ani nie jest podatnikiem podatku VAT.
Działka 1 (ani 2) nigdy nie była udostępniana innym osobom. Również działki powstałe po podziale nie będą do dnia sprzedaży udostępniane w żadnej formie innym osobom.
Zainteresowane nie ponosiły i nie zamierzają ponosić żadnych nakładów inwestycyjnych w związku z planowaną sprzedażą działek. Nie będą też podejmować działań marketingowych wykraczających poza zwykłe formy ogłoszenia, ani nie będą zawierać umów przedwstępnych z przyszłymi nabywcami. Wcześniej żadna z Zainteresowanych nie dokonywała sprzedaży nieruchomości i oprócz działek wymienionych w tym wniosku nie posiadają żadnych innych nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży. Środki uzyskane ze sprzedaży będą wykorzystane na własne cele życiowe, między innymi na generalny remont budynku, w którym mieszkają (np. wymiana wszystkich instalacji, ocieplenie budynku, remont dachu itp.).
Pytanie
Czy dokonując sprzedaży działek budowlanych powstałych w wyniku podziału działki 1 Zainteresowane nie będą podatnikami VAT i nie będą zobowiązane do zapłaty podatku VAT przy każdej transakcji sprzedaży ww. działek?
Stanowisko Zainteresowanych w sprawie
Zdaniem Zainteresowanych, sprzedaż działek powstałych z podziału działki 1 mieści się w granicach zwykłego zarządu nieruchomością na potrzeby osobiste i nie może być uznana za działalność gospodarczą uzasadniającą opodatkowanie podatkiem VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które Panie przedstawiły we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:
Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Zatem w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowej (działki) traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
a)określone udziały w nieruchomości,
b)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
c)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195 – art. 221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360).
Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Jak stanowi art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Na podstawie art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny:
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
Stosownie do art. 46 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
W myśl art. 198 ustawy Kodeks cywilny:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W myśl art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE wskazano, że:
Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.
Zgodnie art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE:
Do celów ust. 1 lit. b) „teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.
Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:
Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.
Z przytoczonych regulacji prawa wspólnotowego wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że uznanie, iż dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.
Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Z okoliczności sprawy wynika, że w 1988 r. na podstawie umowy sprzedaży Pani (Zainteresowana będąca stroną postępowania) nabyła wraz z mężem na zasadach wspólności ustawowej od Skarbu Państwa działkę o nr ew. 2. W 2018 r. powyższa działka została podzielona na działkę 3 i 1. Działka 3 została przekazana w 2018 r. nieodpłatnie na poszerzenie drogi gminnej i przeszła na własność Gminy .... Działka 1 była na zasadzie wspólności ustawowej własnością Pani i męża do dnia jego śmierci, tj. do dnia 19.12.2021 r. Po śmierci męża w wyniku postępowania spadkowego (....2022 r.) udział Pani we własności działki 1 wzrósł do ¾, a udział ¼ należy do Pani córki. Działka 1 jest gruntem ornym uprawianym rolniczo od momentu zakupu (1988 r.) przez około 14 lat, a od około 20 lat do chwili obecnej jest nieuprawianym odłogiem porośniętym trawami i dzikimi zaroślami. Działka jest niezabudowana, nieuzbrojona, ogrodzona z jednej strony zardzewiałym niekompletnym płotem. Planuje Pani z córką dokonać poddziału działki w ten sposób, że zostanie wydzielony pas gruntu pod drogę dojazdową publiczną i przekazany nieodpłatnie na własność Gminy ..., a pozostała część zostanie podzielona na 14 działek budowlanych i przeznaczona na sprzedaż. Powstałe w ten sposób działki budowlane są już obecnie objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego z przeznaczeniem pod zabudowę jednorodzinną.
Żadna z Pań nie prowadzi działalności gospodarczej i nigdy nie była ani nie jest podatnikiem podatku VAT. Działka 1 (jak również działka, z której została wydzielona, tj. 2) nigdy nie była udostępniana innym osobom. Również działki powstałe po podziale nie będą do dnia sprzedaży udostępniane w żadnej formie innym osobom. Nie ponosiły Panie i nie zamierzają ponosić żadnych nakładów inwestycyjnych w związku z planowaną sprzedażą działek. Nie będą też podejmować działań marketingowych wykraczających poza zwykłe formy ogłoszenia, ani nie będą zawierać umów przedwstępnych z przyszłymi nabywcami. Wcześniej żadna z Pań nie dokonywała sprzedaży nieruchomości i oprócz działek wymienionych w tym wniosku nie posiadają żadnych innych nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży. Środki uzyskane ze sprzedaży będą wykorzystane na własne cele życiowe, między innymi na generalny remont budynku, w którym Panie mieszkają.
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że z całokształtu okoliczności sprawy nie wynika taka aktywność Pań, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Zatem należy uznać, że sprzedaż przez Panie udziałów we współwłasności niezabudowanych 14 działek powstałych z podziału działki nr 1 nie będzie stanowić działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Brak jest bowiem przesłanek świadczących o takiej aktywności Pań w przedmiocie zbycia opisanych działek, która jest porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Nie występuje bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że dostawa udziałów we współwłasności przedmiotowych działek wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Jak wynika z całokształtu okoliczności sprawy, nie podejmowały i nie będą podejmować Panie aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców.
Konsekwentnie, w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że w związku ze sprzedażą udziałów we współwłasności ww. działek wystąpią Panie w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Działania podejmowane przez Panie należą zatem do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. W związku z tym, korzystają Panie z przysługującego im prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.
Wobec powyższego, dokonując sprzedaży udziałów we współwłasności działek powstałych z podziału działki nr 1 nie będą Panie działać w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem sprzedaż udziałów we współwłasności ww. działek nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a tym samym nie będą Panie zobowiązane do zapłaty podatku VAT przy sprzedaży ww. działek.
Wobec powyższego, stanowisko Pań należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Panie przedstawiły i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli sytuacja Pań będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będzie mogła skorzystać ta z Pań, która zastosuje się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Pani ..... (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329, z późn. zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).