Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków poniesionych na wypłatę grantów w formie refundacji części kosztów poniesionych przez mieszkańców uczestniczących w projekcie.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 25 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków poniesionych na wypłatę grantów w formie refundacji części kosztów poniesionych przez mieszkańców uczestniczących w projekcie pn. „…..”. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 30 stycznia 2023 r. (data wpływu 13 lutego 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Gmina w związku z obowiązkiem wykonywania zadań wynikających z ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym wykonuje zadania publiczne własne oraz zlecone z zakresu administracji rządowej. Jednym z zadań własnych Gminy, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym, są zadania w zakresie ochrony środowiska i przyrody. Mając powyższe na uwadze, Gmina zdecydowała się wziąć udział w projektach finansowanych ze źródeł unijnych wspierających realizację tego celu.

Gmina pozyskała dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej, Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020, Osi Priorytetowej (...) Działanie (...), na realizację projektu pn. „…..”. W ramach projektu zaplanowano wybudowanie instalacji solarnych na budynkach mieszkańców gminy na potrzeby własne grantobiorców z wyłączeniem budynków, w których prowadzona jest działalność gospodarcza, w tym działalność rolnicza.

W przypadku uznania w projekcie podatku VAT jako kosztu kwalifikowanego, wymagane jest przedłożenie indywidualnej interpretacji w sprawie braku możliwości odzyskania podatku VAT.

Gmina jest beneficjentem projektu tzn. Gmina składała wniosek o dofinansowanie, Gmina podpisała umowę o dofinansowanie z Urzędem i w następstwie tego Gmina stała się Grantodawcą dla uczestników projektu, refundując im 85% kosztów kwalifikowalnych poniesionych na instalacje OZE dzięki środkom przekazanym przez Urząd Województwa. Mieszkańcy jako wyłonieni Grantobiorcy są inwestorami i sami dokonują wyboru wykonawcy instalacji solarnej, są płatnikami faktury za zamontowaną instalację oraz są jej właścicielami. Po zamontowaniu kolektorów słonecznych mieszkańcy składają do Grantodawcy (Gminy) wniosek o wypłatę grantu, tj. o refundację 85% poniesionych kosztów kwalifikowalnych. Pozostałe środki stanowią wkład własny mieszkańców (Grantobiorców).

Gmina nie będzie pobierać od mieszkańców (Grantobiorców) żadnych opłat z tytułu użytkowania instalacji.

Gmina jako beneficjent projektu występuje w przedmiotowej sprawie jako podmiot, który dysponuje i przekazuje na rzecz Grantobiorców tj. mieszkańców, dofinansowanie w formie refundacji 85% poniesionych kosztów kwalifikowalnych oraz dofinansowuje (refunduje) koszty wynikające ze wzrostu wartości zadania stanowiące różnicę pomiędzy dofinansowaniem 85% kosztów kwalifikowalnych założonych we wniosku o dofinansowanie a dofinansowaniem 85% kosztów faktycznie poniesionych przez Grantobiorcę. W związku z tym Gmina nie będzie wykonywała jakichkolwiek czynności opodatkowanych w ramach projektu na rzecz mieszkańców gminy. W związku z realizacją przedmiotowej inwestycji wszystkie faktury związane z zakupem towarów i usług (montowanych kolektorów słonecznych) są wystawiane na poszczególnych Grantobiorców (mieszkańców), zaś po stronie gminy nie wystąpią żadne czynności opodatkowane na rzecz mieszkańców gminy. Gmina nie ma i nie będzie miała na żadnym etapie realizacji projektu możliwości wykorzystania efektów przedmiotowego projektu do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, ani do zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ani do niepodlegających opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując: Realizacja przez Gminę projektu pn. „….” nie będzie służyła żadnym czynnościom opodatkowanym.

W uzupełnieniu wskazali Państwo, że:

1.  W ramach realizacji projektu pn. „….” dla Gminy nie będzie wystawiona żadna faktura, w której Gmina będzie wskazana jako nabywca.

2.  Gmina w ramach realizacji projektu pn. „…..” nie będzie wykonywała żadnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Realizacja projektu dotyczyła jedynie wypłaty otrzymanych od Instytucji Zarządzającej grantów jako refundacji poniesionych kosztów. W związku z uznaniem w projekcie podatku VAT jako kosztu kwalifikowalnego, Instytucja Zarządzająca wymaga przedłożenia indywidualnej interpretacji w sprawie braku możliwości odzyskania podatku VAT pomimo, iż Gmina nie poniosła i nie będzie ponosiła żadnych innych wydatków związanych z realizacją projektu.

3.  Na pytanie Organu oznaczone w wezwaniu nr 3 „Czy ponoszone przez Gminę ewentualnie wydatki będą miały wyłącznie na celu umożliwienie Gminie prawidłowego rozliczenia poniesionych przez mieszkańców kosztów?”, odpowiedzieli Państwo, że „Tak.”

4.  Na pytanie Organu oznaczone w wezwaniu nr 4 „Czy ponoszone przez Gminę w ramach realizacji projektu wydatki w jakimkolwiek zakresie będą związane z wykonywaniem przez Gminę działalności opodatkowanej podatkiem VAT?”, odpowiedzieli Państwo, że „Nie.”

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków poniesionych na wypłatę grantów w formie refundacji części kosztów poniesionych przez mieszkańców uczestniczących w projekcie pn. „….”?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków poniesionych na wypłatę grantów w formie refundacji części kosztów poniesionych przez mieszkańców uczestniczących w projekcie pn. „….”.

Według art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ww. ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Realizacja projektu pn. „….” nie przyniesie żadnych przychodów Gminie. Grantobiorcy (mieszkańcy) biorący udział w projekcie samodzielnie dokonują wyboru wykonawcy, płacą w całości za wykonane instalacje, a następnie przedstawiają Gminie stosowne dokumenty w celu uzyskania częściowego zwrotu poniesionych kosztów.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność przekazania środków otrzymanych z Instytucji Zarządzającej (Urzędu Marszałkowskiego Województwa) dla Grantobiorców, którymi są osoby fizyczne uczestniczące w projekcie nie stanowi czynności opodatkowanej i Gmina nie będzie uprawniona do odliczenia podatku naliczonego VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

Zgodnie art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z cytowanego wyżej art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto należy zauważyć, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Działalność gospodarcza – w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Ponadto należy zauważyć, że na mocy art. 15 ust. 6 ustawy o VAT:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:

• podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
• podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Tym samym, gmina, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 40):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Jak wynika z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Z opisu sprawy wynika, że pozyskali Państwo dofinansowanie na realizację projektu pn. „….”. W ramach projektu zaplanowano wybudowanie instalacji solarnych na budynkach mieszkańców gminy na potrzeby własne grantobiorców z wyłączeniem budynków, w których prowadzona jest działalność gospodarcza, w tym działalność rolnicza. Jak Państwo wskazali Gmina jest beneficjentem projektu tzn. składała wniosek o dofinansowanie, podpisała umowę o dofinansowanie z Urzędem i w następstwie tego stała się Grantodawcą dla uczestników projektu, refundując im 85% kosztów poniesionych na instalacje OZE dzięki środkom przekazanym przez Urząd Marszałkowski Województwa. Mieszkańcy jako wyłonieni Grantobiorcy są inwestorami i sami dokonują wyboru wykonawcy instalacji solarnej, są płatnikami faktury za zamontowaną instalację oraz są jej właścicielami.

Ponoszone przez Gminę w ramach realizacji ww. projektu wydatki nie będą związane z wykonywaniem przez Gminę działalności opodatkowanej podatkiem VAT.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków poniesionych na wypłatę grantów w formie refundacji części kosztów poniesionych przez mieszkańców uczestniczących w projekcie pn. „…..”.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione. Jak wynika z opisu sprawy, Gmina będzie dla uczestników ww. projektu (tj. wyłonionych mieszkańców gminy) Grantodawcą i nie będzie zaangażowana w realizację przez mieszkańców instalacji OZE. Mieszkańcy są inwestorami i sami dokonują wyboru wykonawcy instalacji solarnej, są płatnikami faktury za zamontowane instalacje i są właścicielami tej instalacji. W związku z realizacją ww. inwestycji wszystkie faktury związane z zakupem towarów i usług są wystawiane na poszczególnych Grantobiorców (mieszkańców), natomiast po stronie Gminy nie występują żadne czynności opodatkowane. Po zamontowaniu kolektorów słonecznych mieszkańcy składają do Grantodawcy (Gminy) wniosek o wypłatę grantu. Gmina jako beneficjent projektu występuje w przedmiotowej sprawie tylko i wyłącznie jako podmiot, który dysponuje i przekazuje na  rzecz Grantobiorców, tj. mieszkańców, dofinansowanie poniesionych kosztów kwalifikowalnych oraz dofinansowuje (refunduje) koszty wynikające ze wzrostu wartości zadania. Poniesione przez Gminę ewentualne wydatki będą miały na celu wyłącznie umożliwienie Gminie prawidłowego rozliczenia poniesionych przez mieszkańców kosztów.

Zatem jak wskazują na to okoliczności niniejszej sprawy w przedstawionym zdarzeniu brak jest związku ponoszonych wydatków z czynnościami opodatkowanymi, co oznacza, że  warunki uprawniające do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie będą spełnione.

Odpowiadając więc na Państwa pytanie stwierdzić należy, że nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z wypłatą grantów stanowiących refundacje części kosztów ponoszonych przez mieszkańców uczestniczących w projekcie „…..”.

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zaznaczyć ponadto należy, że pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Wnioskodawcy przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w…... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).