Interpretacja indywidualna z dnia 7 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.308.2023.1.OS
Temat interpretacji
Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że stanowisko Pani w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
23 maja 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 23 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pani za podatnika podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą działek będących we współwłasności małżeńskiej oraz braku obowiązku naliczenia podatku VAT w związku ze sprzedażą ww. działek.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Dnia 19.08.2020 r. nabyła Pani wraz z mężem (współwłasność małżeńska) nieruchomość gruntową niezabudowaną nr … o powierzchni 8 499 m2 w drodze przetargu nieograniczonego zorganizowanego przez Gminę ... Nabycie nieruchomości nastąpiło na podstawie wypisu aktu notarialnego umowy sprzedaży. Transakcja objęta była podatkiem VAT, którego nie miała Pani możliwości odliczyć. Nie prowadzi Pani wraz z mężem działalności gospodarczej oraz nie sprzedawała Pani nigdy żadnej nieruchomości. Działka objęta była planem zagospodarowania przestrzennego i przeznaczona została pod budownictwo mieszkaniowe i usługowe. Działka nie była uzbrojona i nie podejmowała Pani z mężem żadnych działań w kierunku uzbrojenia nieruchomości. Działka została zakupiona z udziałem zaciągniętego kredytu hipotecznego. Planowała Pani wraz z mężem budowę własnego domu oraz w przyszłości przekazanie pozostałego terenu dzieciom w celu budowy własnych domów. W tym celu dokonała Pani dnia 08.06.2021 r. podziału nieruchomości na mniejsze działki. Działki posiadają bezpośredni dostęp do drogi publicznej oraz pośredni przez drogę gminną – nie zostały wydzielone żadne drogi wewnętrzne. Na przedmiotowych działkach nie była prowadzona działalność gospodarcza, teren służy Pani jako działka rekreacyjna. W związku z bardzo dużym wzrostem rat kredytów hipotecznych (spłaca Pani także z mężem kredyt hipoteczny na mieszkanie zaciągnięty w roku 2011) i trudnościami finansowymi w spłacaniu bieżących rat kredytów podjęła Pani z mężem decyzję o sprzedaży w najbliższym czasie części działek w celu spłaty kredytu. W związku brakiem możliwości samodzielnego zajęcia się sprzedażą działek – oboje z mężem pracujecie oraz opiekujecie się dziećmi w wieku 6 i 9 lat, ponadto u męża zdiagnozowano poważną chorobę – zdecydowała się Pani na współpracę z jednym biurem nieruchomości. Planowana sprzedaż nieruchomości jest podyktowana sytuacją ekonomiczną rodziny. Uzyskane środki ze sprzedaży pozwolą na spłatę zaciągniętego kredytu. Pozostała część środków (jak sytuacja ekonomiczna pozwoli) zostanie przeznaczona na cele budowlane. Nieruchomość nie została nabyta w celu jej odsprzedaży i nie była wykorzystywana w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nieruchomości nie były/nie są/nie będą udostępniane osobom trzecim na podstawie umowy najmu/dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.
Pytanie
Czy w związku z planowaną sprzedażą nieruchomości w 2023 r. jako osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej nie zostanie naliczony podatek VAT, zgodnie z art. 15 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.)?
Pani stanowisko w sprawie
Nie prowadzi Pani działalności gospodarczej, a nieruchomość nie została nabyta w celu jej odsprzedaży i nie była wykorzystywana w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Planowana sprzedaż nieruchomości jest podyktowana sytuacją ekonomiczną rodziny. Nie działa Pani w sposób profesjonalny, teren nie został uzbrojony. Tym samym nie powinien być naliczony podatek VAT od sprzedaży nieruchomości, liczony dla osób prowadzących działalność gospodarczą – art. 15 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl do art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Art. 2 pkt 6 ustawy stanowi, że:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
W tym miejscu należy wskazać, że prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielne kilku osobom – art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
Zgodnie z tym przepisem:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Zaznaczenia wymaga, że stosownie do treści art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.):
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 i § 2 ww. Kodeksu:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 ww. Kodeksu:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne, w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości, wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na podstawie art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, że:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Mocą art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z opisu sprawy wynika, że nabyła Pani wraz z mężem (współwłasność małżeńska) nieruchomość gruntową niezabudowaną. Nabycie nieruchomości nastąpiło na podstawie wypisu aktu notarialnego umowy sprzedaży. Transakcja objęta była podatkiem VAT, którego nie miała Pani możliwości odliczyć. Nie prowadzi Pani działalności gospodarczej oraz nie sprzedawała Pani nigdy żadnej nieruchomości. Działka objęta była planem zagospodarowania przestrzennego i przeznaczona została pod budownictwo mieszkaniowe i usługowe. Działka nie była uzbrojona i nie podejmowała Pani żadnych działań w kierunku uzbrojenia nieruchomości. Działka została zakupiona z udziałem zaciągniętego kredytu hipotecznego. Planowała Pani budowę własnego domu oraz w przyszłości przekazanie pozostałego terenu dzieciom w celu budowy własnych domów. W tym celu dokonała Pani podziału nieruchomości na mniejsze działki. Działki posiadają bezpośredni dostęp do drogi publicznej oraz pośredni przez drogę gminną – nie zostały wydzielone żadne drogi wewnętrzne. Na przedmiotowych działkach nie była prowadzona działalność gospodarcza, teren służy Pani jako działka rekreacyjna. Zdecydowała się Pani na współpracę z jednym biurem nieruchomości. Planowana sprzedaż nieruchomości jest podyktowana sytuacją ekonomiczną rodziny. Uzyskane środki ze sprzedaży pozwolą na spłatę zaciągniętego kredytu. Pozostała część środków (jak sytuacja ekonomiczna pozwoli) zostanie przeznaczona na cele budowlane. Nieruchomość nie została nabyta w celu jej odsprzedaży i nie była wykorzystywana w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nieruchomości nie były/nie są/nie będą udostępniane osobom trzecim na podstawie umowy najmu/dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.
W analizowanej sprawie Pani wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności nieuznania Pani za podatnika podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą działek będących we współwłasności małżeńskiej.
Podkreślić należy, że nie każda czynność która stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wyżej powołane przepisy pozwalają stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika VAT, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne więc dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
W zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży nieruchomości wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10 Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) i Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10). Z ww. orzeczenia TSUE wynika, że w wypadku gdy dana osoba podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy, wówczas należy ją uznać za podatnika z tytułu sprzedaży nieruchomości, gdyż sprzedaż nie następuje w ramach zarządu jego majątkiem prywatnym.
W konsekwencji, w kwestii zaliczenia transakcji sprzedaży nieruchomości przez osoby fizyczne jako wykonywanej w ramach działalności gospodarczej kryterium decydującym jest podejmowanie aktywnych działań angażujących środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców. Podejmowanie zorganizowanych działań, takich jak podział gruntu na mniejsze działki, wydzielenie dróg wewnętrznych, wystąpienie do właściwego organu o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i uzyskanie takiej decyzji przed sprzedażą, wykonywanie czynności zmierzających do podniesienia wartości nieruchomości, np. uzbrojenie terenu, świadczy o tym, że czynności te przybierają formę zawodową (profesjonalną). Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich. W konsekwencji, dostawę nieruchomości należy uznać za objętą podatkiem VAT pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.
Z tak przedstawionych okoliczności sprawy wynika zatem, że w Pani przypadku nie mamy do czynienia z ciągiem celowo prowadzonych działań, których efektem końcowym miałaby być sprzedaż działek będących we współwłasności małżeńskiej. Z wniosku wynika, że nieruchomość nie została nabyta w celu jej odsprzedaży i nie była wykorzystywana w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Na tej nieruchomości planowała mężem budowę własnego domu oraz w przyszłości przekazanie pozostałego terenu dzieciom w celu budowy własnych domów. Nie prowadzi Pani działalności gospodarczej oraz nie sprzedawała Pani nigdy żadnej nieruchomości. Nieruchomości nie były/nie są/nie będą udostępniane osobom trzecim na podstawie umowy najmu/dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze. Co prawda dokonała Pani podziału działki na mniejsze oraz zdecydowała się Pani na współpracę z jednym biurem nieruchomości, to jednak ww. działania nie mogą świadczyć o zamiarze wykonywania działalności gospodarczej w zakresie profesjonalnego obrotu nieruchomościami, gdyż należy je oceniać w kontekście przedstawionej sprawy.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że planowana sprzedaż działek będących we współwłasności małżeńskiej, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż stanowi ona Pani majątek prywatny, a Pani nie wykorzystywała ww. działek do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. W opisanej sytuacji nie wystąpi Pani dla tej czynności w charakterze podatnika, tym samym planowana sprzedaż ww. działek będzie sprzedażą Pani majątku osobistego, do której unormowania ustawy nie znajdą zastosowania. Zatem planowana sprzedaż ww. działek nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a tym samym nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku VAT przy sprzedaży ww. działek.
Tym samym Pani stanowisko uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Informuję, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.
Jednocześnie należy podkreślić, że ta interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Ponosi Pani ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Ponadto tut. Organ wskazuje, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem ta interpretacja rozstrzyga jedynie w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pani. Przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga natomiast w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pani męża.
Końcowo należy wskazać, że publikator ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług wskazany przez Panią we wniosku, tj. Dz.U. z 2021 r., poz. 685 ze zm., jest nieaktualny. Obecnie tekst jednolity ww. ustawy opublikowany został w Dz. U. z 2022 r., poz. 931.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli sytuacja Pani będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm. (dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r., 2651 ze zm.).