
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
10 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług. Wniosek został uzupełniony pismem z 12 sierpnia 2025 r. będącym odpowiedzią na wezwanie.
Treść wniosku jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
- Zainteresowany będący stroną postępowania:
- A Spółka Jawna
- Zainteresowani niebędący stroną postępowania:
- B
- C Spółka Akcyjna
- D Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego
Wnioskodawcą wspólnego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej jest A Spółka Jawna z siedzibą: (…). Wnioskodawca oraz Zainteresowani niebędący stroną postępowania zawarli Umowę Konsorcjum.
Konsorcjum tworzą:
- B prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą „(…)” z siedzibą (…) (dalej: „Konsorcjant nr 1”, „Lider Konsorcjum”);
- C Spółka Akcyjna z siedzibą: (…) (dalej: „Konsorcjant nr 2”);
- A Spółka Jawna z siedzibą: (…) (dalej: „Konsorcjant nr 3”);
- D Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą: (…) (dalej: „Konsorcjant nr 4”).
Ze względu na specyfikę opodatkowania oraz różne formy organizacyjne sporządzone zostały dwa odrębne wnioski. Bieżący wniosek dotyczy wszystkich aspektów związanych z opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług, natomiast drugi - podatku dochodowego od osób prawnych lub fizycznych, zależnie od formy prowadzonej działalności.
Wnioskodawca A Spółka Jawna jest spółką działającą na podstawie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego i mającą siedzibę i zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT) zarejestrowanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Lider Konsorcjum oraz Konsorcjanci świadczą między innymi usługi w zakresie (...) na rzecz wielu gmin. Wszyscy Zainteresowani są podmiotami mającymi siedziby i zarządy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Wszyscy Zainteresowani są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług zarejestrowanymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Świadczenie usług w zakresie (...) na rzecz gmin wiąże się z koniecznością ponoszenia znacznych wydatków inwestycyjnych związanych między innymi z zakupem nowego taboru autobusowego, a także wiąże się z wieloletnim ryzykiem prowadzenia działalności gospodarczej. W celu zminimalizowania ryzyka działalności gospodarczej, a także w celu ograniczenia wydatków inwestycyjnych - przedsiębiorstwa świadczące usługi w zakresie (...) zawierają często konsorcja mające na celu wspólne realizowanie usług na rzecz gmin.
Umowa konsorcjum jest umową cywilną i umową nienazwaną ponieważ prawo nie wyszczególnia umowy konsorcjum jako typu umowy. Zgodnie z zasadą prawa cywilnego - swobody umów, wyrażoną w art. 3531 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny: strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Umowa Konsorcjum zawarta przez 4 wyżej wymienionych Konsorcjantów świadczących usługi w zakresie (…) ma celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści, przy solidarnym ponoszeniu ryzyka. Zawarcie umowy o wspólne przedsięwzięcie - „Umowy Konsorcjum” nie miało na celu powstania nowego swoistego podmiotu gospodarczego, lecz stanowi porozumienie istniejących stron w zakresie realizacji wspólnego celu.
Umowa Konsorcjum jako wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że wszyscy uczestnicy przedsięwzięcia są związani ustaleniami umownymi, a owe ustalenia umowne ustanawiają sprawowanie współkontroli. Działalność wykonywana w ramach wspólnego przedsięwzięcia jest wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Lider Konsorcjum oraz Konsorcjanci zawarli Umowę Konsorcjum w celu wzięcia udziału w ogłoszonych przez Gminę negocjacjach na świadczenie usług w trybie art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 roku o publicznym transporcie zbiorowym. Przedmiotem negocjacji było postępowanie obejmujące: „(…)”. Konsorcjum zostało wybrane przez Gminę do świadczenia usług w zakresie (...) w zakresie wskazanym w zaproszeniu do negocjacji. W dniu (…) została zawarta umowa o świadczenie usług w zakresie (...) pomiędzy Gminą a Konsorcjum. Reprezentantem Konsorcjum w umowie z Gminą jest B.
Umowa z Gminą została zawarta na okres (…) lat. Konsorcjum rozpocznie świadczenie usług w zakresie (...) począwszy od (…).
W celu realizacji usług przewozowych określonych w Umowie z Gminą:
(…)
W Umowie z Gminą Konsorcjum jest reprezentowane przez Lidera Konsorcjum. Lider Konsorcjum pełni funkcję Operatora w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 roku o publicznym transporcie zbiorowym.
Jedynie Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum został upoważniony przez Gminę do wystawiania faktur sprzedaży za świadczone przez Konsorcjum usługi w zakresie (...).
Biorąc pod uwagę warunki realizacji usług w zakresie (...) na rzecz Gminy - Konsorcjanci określili w Umowie Konsorcjum poniższe warunki współpracy:
(a) Uwzględniając potencjał ekonomiczny oraz możliwości zaangażowania w realizację przyszłych usług na rzecz Gminy zdecydowano, że Konsorcjanci będą partycypować w przychodach, kosztach, zyskach i stratach w poniższych proporcjach:
i. Udział Konsorcjanta nr 1 wynosi 1/3;
ii. Udział Konsorcjanta nr 2 wynosi 1/3;
iii. Udział Konsorcjanta nr 3 wynosi 1/6;
iv. Udział Konsorcjanta nr 4 wynosi 1/6;
(b) W celu minimalizacji łącznych wydatków inwestycyjnych oraz minimalizację bieżących kosztów działalności - Konsorcjanci zdecydowali o utworzeniu jednego zaplecza technicznego (bazy eksploatacyjnej na terenie Gminy) dla bieżącej obsługi eksploatowanych autobusów. Konsorcjanci będą nabywali elementy zaplecza technicznego w formie współwłasności w częściach ułamkowych, zgodnie z art. 196 KC.
Wydatki o charakterze inwestycyjnym na utworzenie jednego zaplecza technicznego zostaną pokryte przez każdego z Konsorcjantów w proporcjach, o których mowa w pkt (a) powyżej.
(c) W celu realizacji usług w zakresie (...) na rzecz Gminy Konsorcjanci są zobowiązani do eksploatacji ponad (…) nowych autobusów. Konsorcjanci zdecydowali, że nowe autobusy będą użytkowane na podstawie umów leasingu. Wartość przedmiotu leasingu w postaci autobusów zawarta w umowach leasingu u każdego Konsorcjanta powinna być zbliżona do proporcji, o których mowa w pkt (a) powyżej. Każdy z Konsorcjantów podpisze własne umowy leasingu na autobusy. Umowy leasingu będą przewidywały, że Konsorcjanci jako leasingobiorcy będą uprawnieni w trakcie trwania umowy leasingu do wydzierżawienia leasingowanych autobusów Konsorcjantowi nr 1. Umowy leasingu zostaną zawarte na okres obowiązywania umowy z Gminą.
(d) Po analizie usług przewozowych realizowanych na poszczególnych liniach autobusowych, jakie zostały określone przez Gminę Konsorcjanci doszli do wniosku, że nie jest możliwe dokonanie takiego podziału usług pomiędzy Konsorcjantów, aby spełnione zostały warunki udziału w przychodach, kosztach, zyskach i stratach ustalone w pkt (a) powyżej. W Umowie Konsorcjum zdecydowano zatem, że:
i. Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum utworzy wewnętrzną strukturę organizacyjną, która będzie zarządzała świadczeniem usług na rzecz Gminy na wszystkich liniach autobusowych.
ii. Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum podpisze z Konsorcjantami nr 2, nr 3 i nr 4 będącymi współwłaścicielami elementów zaplecza technicznego (o których mowa w pkt (b) powyżej) umowy o podziale rzeczy do korzystania (tzw. umowy quoad usum). Umowy o podziale rzeczy do korzystania będą zawierały zastrzeżenie, że tylko Konsorcjant nr 1 będzie wyłącznie korzystał z elementów zaplecza technicznego, z wyłączeniem pozostałych współwłaścicieli. Umowy o podziale rzeczy do korzystania dla elementów wyposażenia zaplecza technicznego zostaną zawarte na okres obowiązywania umowy z Gminą. Wynagrodzenie za korzystanie przez Konsorcjanta nr 1 z elementów wyposażenia zaplecza technicznego zostanie ustalone na warunkach rynkowych. Za świadczone usługi Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 otrzymają zapłatę od Konsorcjanta nr 1 na podstawie wystawionych faktur sprzedaży.
iii. Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum podpisze z Konsorcjantami nr 2, nr 3 i nr 4 umowy na dzierżawę autobusów (o których mowa w pkt (c) powyżej). Umowy na dzierżawę autobusów zostaną zawarte na okres obowiązywania umowy z Gminą. Czynsz dzierżawy autobusów zostanie ustalony na warunkach rynkowych. Za świadczone usługi Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 otrzymają zapłatę od Konsorcjanta nr 1 na podstawie wystawionych faktur sprzedaży.
iv. Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum w ramach wewnętrznej struktury organizacyjnej będzie ponosił wszystkie koszty związane ze świadczeniem usług przewozowych na rzecz Gminy, w tym między innymi koszty: bieżącej eksploatacji autobusów, zaplecza technicznego, wynagrodzenia kierowców i personelu technicznego, paliwa, części zamiennych, itp.
Umowa z Gminą nie przewiduje udzielania zaliczek na poczet realizowanych usług przewozowych. W celu zabezpieczenia płynności finansowej Konsorcjanci podpiszą z bankiem umowę o kredyt w rachunku bieżącym. Rachunek bankowy na bieżąco będzie prowadzony przez Konsorcjanta nr 1, a Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 będą upoważnienie do przeglądania transakcji na tym rachunku. Kredyt w rachunku bieżącym będzie wykorzystany tylko na zapłatę transakcji związanych z działalnością Konsorcjum. Koszty odsetek od kredytu w rachunku bieżącym będą zaliczane do przez Konsorcjanta nr 1 do kosztów działalności Konsorcjum. Kredyt w rachunku bieżącym zostanie spłacony po zakończeniu realizacji umowy z Gminą.
v. Zgodnie z zapisami Umowy z Gminą Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum będzie wystawiał okresowe faktury sprzedaży na rzecz Gminy za całość wykonanych usług w zakresie (...). Środki pieniężne z tytułu zapłaty wynagrodzenia będą wpłacane przez Gminę na rachunek bankowy Konsorcjanta nr 1, o którym mowa w pkt iv. powyżej.
vi. Utworzona przez Konsorcjanta nr 1 jako Lidera Konsorcjum wewnętrzna struktura organizacyjna będzie prowadziła wyodrębnioną ewidencję analityczną wszystkich przychodów Konsorcjum oraz wszystkich kosztów ponoszonych przez Konsorcjum. Na podstawie tej ewidencji analitycznej będzie możliwe przypisanie każdemu Konsorcjantowi udziału w przychodach, kosztach, zyskach i stratach Konsorcjum w proporcjach określonych w umowie Konsorcjum i zaprezentowanych w pkt (a) powyżej.
vii. W terminie 15 dni po zakończeniu każdego miesiąca, Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum dokona podziału osiągniętych przychodów Konsorcjum i poniesionych kosztów związanych z działalnością Konsorcjum w proporcjach przypadających na każdego Konsorcjanta, jakie zostały określone w umowie Konsorcjum i zaprezentowane w pkt (a) powyżej.
Na podstawie informacji przekazanych przez Konsorcjanta nr 1 pozostali Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 wystawią noty na rzecz Konsorcjanta nr 1 dokumentujące ich udział w przychodach Konsorcjum. Na podstawie otrzymanych not - Konsorcjant nr 1 przeleje środki pieniężne na rzecz Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 dokumentujące ich udział w przychodach Konsorcjum.
Analogicznie, Konsorcjant nr 1 wystawi noty na rzecz Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 dokumentujące ich udział w kosztach Konsorcjum. Na podstawie otrzymanych not - Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 przeleją środki pieniężne na rzecz Konsorcjanta nr 1 w kwotach dokumentujących ich udział w kosztach Konsorcjum.
Pismem z 12 sierpnia 2025 r. uzupełnili Państwo opis sprawy następująco.
1. Otrzymane przez Lidera Konsorcjum (Konsorcjanta nr 1) faktury od Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 będą dokumentować nabycie usług (wynikających z zawartych umów o podziale rzeczy do korzystania dotyczących elementów wyposażenia zaplecza technicznego) wykorzystywanych przez Lidera Konsorcjum do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
2. Otrzymane przez Lidera Konsorcjum (Konsorcjanta nr 1) faktury od Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 będą dokumentować nabycie usług dzierżawy autobusów wykorzystywanych przez Lidera Konsorcjum do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług
3. Otrzymane przez Lidera Konsorcjum (Konsorcjanta nr 1) faktury wystawione przez inne podmioty będą dokumentować zakup usług i towarów (materiałów) wykorzystywanych przez Lidera Konsorcjum do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
4. Rozliczeniom przychodów i kosztów (o których mowa w pytaniu nr 6 i nr 7 wniosku) pomiędzy Liderem Konsorcjum (Konsorcjantem nr 1) a Konsorcjantami nr 2, nr 3 i nr 4 nie będzie towarzyszyła żadna dostawa towarów ani świadczenie usług.
Pytania (pytanie nr 1 i 2 ostatecznie sformułowane w piśmie z 12 sierpnia 2025 r.)
1. Czy Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 zawierając umowy o podziale rzeczy do korzystania (tzw. umowy quoad usum) za wynagrodzeniem dotyczące elementów wyposażenia zaplecza technicznego na rzecz Konsorcjanta nr 1 jako Lidera Konsorcjum powinni co miesiąc rozpoznać dokonanie świadczenia usług w wysokości miesięcznego wynagrodzenia, które będzie dokumentowane wystawionymi fakturami VAT i opodatkowane podatkiem VAT należnym?
2. Czy Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 zawierając umowy dzierżawy autobusów na rzecz Konsorcjanta nr 1 jako Lidera Konsorcjum powinni co miesiąc rozpoznać dokonanie świadczenia usług w wysokości miesięcznego czynszu, które będzie dokumentowane wystawionymi fakturami VAT i opodatkowane podatkiem VAT należnym?
3. Czy Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z otrzymanych od Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 miesięcznych faktury VAT dokumentujących zakup usług wynikających z zawartych umów o podziale rzeczy do korzystania (tzw. umowy quoad usum) dotyczących elementów wyposażenia zaplecza technicznego?
4. Czy Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z otrzymanych od Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 miesięcznych faktury VAT dokumentujących zakup usług dzierżawy autobusów?
5. Czy Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum ma prawo do odliczenia w pełnej wysokości podatku VAT naliczonego wynikającego z prawidłowo wystawionych przez inne podmioty faktur VAT dokumentujących zakup usług i materiałów i wykorzystywanych do świadczenia usług przewozowych na rzecz Gminy?
6. Czy Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum będzie postępował prawidłowo, jeżeli pozostałą część stanowiąca 2/3 przychodów wynikających z faktur sprzedaży, jakie zostały wystawione przez Konsorcjanta nr 1 na rzecz Gminy za wykonane przez Konsorcjum usługi przewozowe w danym miesiącu podzieli na Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 w proporcjach ustalonych w Umowie Konsorcjum i udokumentuje ten podział przychodów notami księgowymi, a wystawione przez Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 noty księgowe nie będą stanowiły podstawy do naliczenia podatku VAT należnego?
7. Czy Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum będzie postępował prawidłowo, jeżeli pozostałą część stanowiąca 2/3 kosztów poniesionych w danym miesiącu z tytułu realizacji usług przewozowych na rzecz Gminy podzieli na Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 w proporcjach ustalonych w Umowie Konsorcjum i udokumentuje ten podział kosztów notami księgowymi, a wystawione przez Konsorcjanta nr 1 noty księgowe nie będą stanowiły podstawy do naliczenia podatku VAT należnego?
Państwa stanowisko w sprawie (pytania nr 1 i 2 ostatecznie sformułowane w piśmie z 12 sierpnia 2025 r.)
Ad. Pytanie nr 1 - stanowisko Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych.
Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 świadcząc na rzecz Konsorcjanta nr 1 jako Lidera Konsorcjum usługi polegające na udzieleniu Konsorcjantowi nr 1 wyłącznego prawa do korzystania z elementów zaplecza technicznego, z wyłączeniem pozostałych współwłaścicieli - powinni co miesiąc rozpoznać dokonanie świadczenia usług w wysokości miesięcznego wynagrodzenia, które będzie dokumentowane wystawionymi fakturami VAT i opodatkowane podatkiem VAT należnym.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych do pytania nr 1.
Usługi polegające na udzieleniu Konsorcjantowi nr 1 wyłącznego prawa do korzystania z elementów zaplecza technicznego, z wyłączeniem pozostałych współwłaścicieli są wykonywane przez Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz Konsorcjanta nr 1.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez dostawę towarów rozumie się, co do zasady, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT).
Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które co do zasady, nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 tego artykułu, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność ta obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych - art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT.
Podatnicy podatku VAT obowiązani są, co do zasady, wystawiać fakturę VAT dokumentującą dokonanie dostawy towarów lub świadczenie usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT - art. 106b ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT.
Umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne w ramach swobody umów (art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny). W konsekwencji, strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego ani właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości.
Mając zatem na uwadze powyższe, konsorcjum w świetle obowiązujących przepisów ustawy o VAT (art. 15 Ustawy o VAT), nie jest podatnikiem VAT. Strony umowy konsorcjum występują zatem jako odrębni podatnicy VAT, w tym również w relacjach zachodzących pomiędzy nimi w związku z realizacją Umowy Konsorcjum. Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, strony Umowy Konsorcjum, działając w ramach Konsorcjum, zobowiązani są do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne zasady wynikające z przepisów Ustawy o VAT i przepisów wykonawczych do niej.
Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lipca 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4-2.4012.299.2023.1.MC.
Ad. Pytanie nr 2 - stanowisko Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych.
Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 świadcząc na rzecz Konsorcjanta nr 1 jako Lidera Konsorcjum usługi polegające na wydzierżawieniu autobusów powinni co miesiąc rozpoznać dokonanie świadczenia usług w wysokości miesięcznego czynszu, które będą dokumentowane wystawionymi fakturami VAT i opodatkowane podatkiem VAT należnym.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych do pytania nr 2
Usługi dzierżawy autobusów są wykonywane przez Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz Konsorcjanta nr 1.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez dostawę towarów rozumie się, co do zasady, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT).
Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które co do zasady, nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 tego artykułu, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność ta obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych - art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT.
Podatnicy podatku VAT obowiązani są, co do zasady, wystawiać fakturę VAT dokumentującą dokonanie dostawy towarów lub świadczenie usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT - art. 106b ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT.
Umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne w ramach swobody umów (art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny). W konsekwencji, strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego ani właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości.
Mając zatem na uwadze powyższe, konsorcjum w świetle obowiązujących przepisów ustawy o VAT (art. 15 Ustawy o VAT), nie jest podatnikiem VAT. Strony umowy konsorcjum występują zatem jako odrębni podatnicy VAT, w tym również w relacjach zachodzących pomiędzy nimi w związku z realizacją Umowy Konsorcjum. Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, strony Umowy Konsorcjum, działając w ramach Konsorcjum, zobowiązani są do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne zasady wynikające z przepisów Ustawy o VAT i przepisów wykonawczych do niej.
Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lipca 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4-2.4012.299.2023.1.MC.
Ad. Pytanie nr 3 - stanowisko Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych.
Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z otrzymanych od Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 miesięcznych faktury VAT dokumentujących zakup usług wynikających z umów o podziale rzeczy do korzystania (tzw. umowy quoad usum) dotyczących elementów wyposażenia zaplecza technicznego.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych do pytania nr 3.
W opisanym stanie, Konsorcjantowi nr 1 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wykazane na fakturach VAT wystawionych przez Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 miesięcznych faktury VAT dokumentujących zakup usług o podziale rzeczy do korzystania (tzw. umowy quoad usum) dotyczących elementów wyposażenia zaplecza technicznego.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 Ustawy o VAT, przysługuje, co do zasady, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Jak z powyższego wynika, prawo do obniżenia podatku przysługuje wówczas, gdy nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Dodatkowo, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje w przypadku wystąpienia negatywnych przesłanek dla dokonania takiego obniżenia, o których mowa w art. 88 Ustawy o VAT. Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a Ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia kwoty podatku należnego faktury stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności.
W analizowanym stanie nie wystąpią negatywne przesłanki dla dokonania obniżenia podatku VAT należnego, gdyż Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 faktycznie wykonywali usługi na rzecz Konsorcjanta nr 1.
Konsorcjum nie jest podatnikiem VAT.
Przyjmując w zawarte Umowie Konsorcjum rozwiązanie, zgodnie z którym wyłącznie Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum będzie fakturował czynności związane z realizacją umowy z Gminą - Konsorcjantowi nr 1 przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT o kwoty podatku wynikające z faktur wystawionych przez Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4. Faktury te dokumentować będą czynności podlegające opodatkowaniu, wykonywane na rzecz Konsorcjant nr 1.
Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 15.12.2020, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.529.2020.2.WH, Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.529.2020.2.WH oraz w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lipca 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4-2.4012.299.2023.1.MC.
Ad. Pytanie nr 4 - stanowisko Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych.
Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z otrzymanych od Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 miesięcznych faktury VAT dokumentujących zakup usług dzierżawy autobusów.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych do pytania nr 4.
W opisanym stanie, Konsorcjantowi nr 1 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wykazane na fakturach VAT wystawionych przez Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 miesięcznych faktury VAT dokumentujących zakup usług dzierżawy autobusów.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 Ustawy o VAT, przysługuje, co do zasady, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Jak z powyższego wynika, prawo do obniżenia podatku przysługuje wówczas, gdy nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Dodatkowo, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje w przypadku wystąpienia negatywnych przesłanek dla dokonania takiego obniżenia, o których mowa w art. 88 Ustawy o VAT. Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a Ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia kwoty podatku należnego faktury stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności.
W analizowanym stanie nie wystąpią negatywne przesłanki dla dokonania obniżenia podatku VAT należnego, gdyż Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 faktycznie wykonywali usługi na rzecz Konsorcjanta nr 1.
Konsorcjum nie jest podatnikiem VAT.
Przyjmując w zawarte Umowie Konsorcjum rozwiązanie, zgodnie z którym wyłącznie Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum będzie fakturował czynności związane z realizacją umowy z Gminą - Konsorcjantowi nr 1 przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT o kwoty podatku wynikające z faktur wystawionych przez Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4. Faktury te dokumentować będą czynności podlegające opodatkowaniu, wykonywane na rzecz Konsorcjant nr 1.
Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 15.12.2020, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.529.2020.2.WH, Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.529.2020.2.WH oraz w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lipca 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej0114-KDIP4-2.4012.299.2023.1.MC.
Ad. Pytanie nr 5 - stanowisko Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych.
Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum ma prawo do odliczenia w pełnej wysokości podatku VAT naliczonego wynikającego z prawidłowo wystawionych przez inne podmioty faktur VAT dokumentujących zakup usług i materiałów i wykorzystywanych do świadczenia usług przewozowych na rzecz Gminy.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych do pytania nr 5.
W opisanym stanie, Konsorcjantowi nr 1 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wykazane na fakturach VAT wystawionych przez inne podmioty, które dokumentują zakup usług i materiałów i wykorzystywanych do świadczenia usług przewozowych na rzecz Gminy.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 Ustawy o VAT, przysługuje, co do zasady, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a w/w. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Jak z powyższego wynika, prawo do obniżenia podatku przysługuje wówczas, gdy nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Dodatkowo, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje w przypadku wystąpienia negatywnych przesłanek dla dokonania takiego obniżenia, o których mowa w art. 88 Ustawy o VAT. Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a Ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia kwoty podatku należnego faktury stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności. W analizowanym stanie nie wystąpią negatywne przesłanki dla dokonania obniżenia podatku VAT należnego, gdyż inne podmioty faktycznie będą wykonywały usługi na rzecz Konsorcjanta nr 1.
Konsorcjum nie jest podatnikiem VAT.
Przyjmując w zawarte Umowie Konsorcjum rozwiązanie, zgodnie z którym wyłącznie Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum będzie fakturował czynności związane z realizacją umowy z Gminą - Konsorcjantowi nr 1 przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT o kwoty podatku wynikające z faktur wystawionych przez inne podmioty. Faktury te dokumentować będą czynności podlegające opodatkowaniu, wykonywane na rzecz Konsorcjant nr 1.
Ad. Pytanie nr 6 i nr 7 - stanowisko Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych.
Odpowiedź do pytania nr 6.
Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum będzie postępował prawidłowo, jeżeli pozostałą część stanowiąca 2/3 przychodów wynikających z faktur sprzedaży, jakie zostały wystawione przez Konsorcjanta nr 1 na rzecz Gminy za wykonane przez Konsorcjum usługi przewozowe w danym miesiącu podzieli na Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 w proporcjach ustalonych w Umowie Konsorcjum i udokumentuje ten podział przychodów notami księgowymi, a wystawione przez Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 noty księgowe nie będą stanowiły podstawy do naliczenia podatku VAT należnego.
Odpowiedź do pytania nr 7.
Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum będzie postępował prawidłowo, jeżeli pozostałą część stanowiąca 2/3 kosztów poniesionych w danym miesiącu z tytułu realizacji usług przewozowych na rzecz Gminy podzieli na Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 w proporcjach ustalonych w Umowie Konsorcjum i udokumentuje ten podział kosztów notami księgowymi, a wystawione przez Konsorcjanta nr 1 noty księgowe nie będą stanowiły podstawy do naliczenia podatku VAT należnego.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych do pytania nr 6 i nr 7.
W art. 5 ust. 1 ustawy o podatku VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT określono przedmiotowy zakres opodatkowania VAT, wskazując wyczerpujący katalog zdarzeń skutkujących powstaniem zobowiązania w tym podatku. Wobec tego, czynności niemieszczące się w tym katalogu nie prowadzą do opodatkowania VAT.
W ocenie Wnioskodawcy, podział przychodów oraz podział kosztów zrealizowanych w ramach Umowy Konsorcjum w proporcjach określonych w Umowie Konsorcjum nie może być utożsamiany z odpłatną dostawą towarów, ani odpłatnym świadczeniem usług, o których jest mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku VAT.
Katalog czynności wymagających udokumentowania fakturą VAT wskazuje art. 106b ust. 1 ustawy o podatku VAT (transakcje, w odniesieniu do których faktura jest wystawiana obowiązkowo) oraz art. 106b ust. 2-4 ustawy o podatku VAT (transakcje, w odniesieniu do których wystawia się faktury w określonych okolicznościach, np. na żądanie nabywcy). Zgodnie z tymi regulacjami, udokumentowane fakturą powinny być zdarzenia opodatkowane VAT oraz (na żądanie) zwolnione z VAT, ale co do zasady podlegające temu podatkowi.
Na tej podstawie można wyciągnąć wniosek, że rozliczenia między Konsorcjantami pozostają całkowicie poza zakresem VAT i nie powinny być dokumentowane fakturą.
W ocenie Wnioskodawcy, rozliczenia pomiędzy Konsorcjantami dokonywane w ramach ustalonego w Umowie Konsorcjum podziału przychodów, kosztów, zysków i strat związanych z realizacją usług przewozu pasażerów na rzecz Gminy nie będą podlegały opodatkowaniu VAT i tym samym powinny być dokonywane w oparciu o inne niż faktura dokumenty księgowe, np. noty księgowe.
Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lipca 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4-2.4012.299.2023.1.MC.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 2 pkt 22 ustawy:
Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.
Z powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.
Na gruncie utrwalonej praktyki, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (m.in. wyrok NSA z dnia 29 lutego 2012, sygn. akt I FSK 562/11, wyroki TSUE w sprawach: Town&Country Factor LTd C-498/99, Tolsma C-16/93, Hoge Raad C-154/80), wykształcono przesłanki warunkujące uznanie danych czynności za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT. Za takie czynności, zgodnie z ugruntowanymi tezami można uznać sytuacje, w których:
- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne;
- otrzymane wynagrodzenie stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy;
- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi;
- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem;
- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
W konsekwencji, dla uznania danego świadczenia za opodatkowane na gruncie ustawy o VAT, konieczne jest istnienie stosunku prawnego pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, w ramach którego istnieje świadczenie wzajemne. Usługa musi być świadczona za wynagrodzeniem, a odpłatność ta powinna pozostawać w bezpośrednim związku z czynnością opodatkowaną. Ponadto, po stronie usługodawcy, musi istnieć bezpośrednia i skonkretyzowana korzyść z tytułu świadczenia usługi.
Natomiast kwestia odpłatności była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council, EU:C:1988:120: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.
W świetle powyższego, w celu zweryfikowania czy działania realizowane w ramach konsorcjum pomiędzy Stronami stanowią czynności opodatkowane należy przeanalizować, czy w przedmiotowej sprawie spełnione będą wyżej wspomniane przesłanki.
Z opisu sprawy wynika, że konsorcjum tworzą:
- B (dalej: „Konsorcjant nr 1”, „Lider Konsorcjum”);
- C Spółka Akcyjna (dalej: „Konsorcjant nr 2”);
- A Spółka Jawna (dalej: „Konsorcjant nr 3”);
- D Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Konsorcjant nr 4”).
Wszyscy Zainteresowani są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.
W dniu 6 września 2024 r. została zawarta umowa o świadczenie usług w zakresie (...) pomiędzy Gminą a Konsorcjum. Konsorcjum rozpocznie świadczenie usług w zakresie (...) począwszy od (…) W Umowie z Gminą Konsorcjum jest reprezentowane przez Lidera Konsorcjum. Lider Konsorcjum pełni funkcję Operatora w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 roku o publicznym transporcie zbiorowym.
Jedynie Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum został upoważniony przez Gminę do wystawiania faktur sprzedaży za świadczone przez Konsorcjum usługi w zakresie (...).
Biorąc pod uwagę warunki realizacji usług w zakresie (...) na rzecz Gminy - Konsorcjanci określili w Umowie Konsorcjum poniższe warunki współpracy:
a) Uwzględniając potencjał ekonomiczny oraz możliwości zaangażowania w realizację przyszłych usług na rzecz Gminy zdecydowano, że Konsorcjanci będą partycypować w przychodach, kosztach, zyskach i stratach w poniższych proporcjach:
- Udział Konsorcjanta nr 1 wynosi 1/3;
- Udział Konsorcjanta nr 2 wynosi 1/3;
- Udział Konsorcjanta nr 3 wynosi 1/6;
- Udział Konsorcjanta nr 4 wynosi 1/6;
b) W celu minimalizacji łącznych wydatków inwestycyjnych oraz minimalizację bieżących kosztów działalności - Konsorcjanci zdecydowali o utworzeniu jednego zaplecza technicznego (bazy eksploatacyjnej na terenie Gminy) dla bieżącej obsługi eksploatowanych autobusów. Konsorcjanci będą nabywali elementy zaplecza technicznego w formie współwłasności w częściach ułamkowych, zgodnie z art. 196 KC.
c) Wydatki o charakterze inwestycyjnym na utworzenie jednego zaplecza technicznego zostaną pokryte przez każdego z Konsorcjantów w proporcjach.
d) W celu realizacji usług w zakresie (...) na rzecz Gminy Konsorcjanci są zobowiązani do eksploatacji ponad (…) nowych autobusów. Konsorcjanci zdecydowali, że nowe autobusy będą użytkowane na podstawie umów leasingu. Wartość przedmiotu leasingu w postaci autobusów zawarta w umowach leasingu u każdego Konsorcjanta powinna być zbliżona do proporcji, o których mowa w pkt (a) powyżej. Każdy z Konsorcjantów podpisze własne umowy leasingu na autobusy. Umowy leasingu będą przewidywały, że Konsorcjanci jako leasingobiorcy będą uprawnieni w trakcie trwania umowy leasingu do wydzierżawienia leasingowanych autobusów Konsorcjantowi nr 1. Umowy leasingu zostaną zawarte na okres obowiązywania umowy z Gminą.
e) Po analizie usług przewozowych realizowanych na poszczególnych liniach autobusowych, jakie zostały określone przez Gminę Konsorcjanci doszli do wniosku, że nie jest możliwe dokonanie takiego podziału usług pomiędzy Konsorcjantów, aby spełnione zostały warunki udziału w przychodach, kosztach, zyskach i stratach ustalone w pkt (a) powyżej. W Umowie Konsorcjum zdecydowano zatem, że:
- Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum utworzy wewnętrzną strukturę organizacyjną, która będzie zarządzała świadczeniem usług na rzecz Gminy na wszystkich liniach autobusowych.
- Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum podpisze z Konsorcjantami nr 2, nr 3 i nr 4 będącymi współwłaścicielami elementów zaplecza technicznego (o których mowa w pkt (b) powyżej) umowy o podziale rzeczy do korzystania (tzw. umowy quoad usum). Umowy o podziale rzeczy do korzystania będą zawierały zastrzeżenie, że tylko Konsorcjant nr 1 będzie wyłącznie korzystał z elementów zaplecza technicznego, z wyłączeniem pozostałych współwłaścicieli. Umowy o podziale rzeczy do korzystania dla elementów wyposażenia zaplecza technicznego zostaną zawarte na okres obowiązywania umowy z Gminą. Wynagrodzenie za korzystanie przez Konsorcjanta nr 1 z elementów wyposażenia zaplecza technicznego zostanie ustalone na warunkach rynkowych. Za świadczone usługi Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 otrzymają zapłatę od Konsorcjanta nr 1 na podstawie wystawionych faktur sprzedaży.
- Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum podpisze z Konsorcjantami nr 2, nr 3 i nr 4 umowy na dzierżawę autobusów (o których mowa w pkt (c) powyżej). Umowy na dzierżawę autobusów zostaną zawarte na okres obowiązywania umowy z Gminą. Czynsz dzierżawy autobusów zostanie ustalony na warunkach rynkowych. Za świadczone usługi Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 otrzymają zapłatę od Konsorcjanta nr 1 na podstawie wystawionych faktur sprzedaży.
- Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum w ramach wewnętrznej struktury organizacyjnej będzie ponosił wszystkie koszty związane ze świadczeniem usług przewozowych na rzecz Gminy, w tym między innymi koszty: bieżącej eksploatacji autobusów, zaplecza technicznego, wynagrodzenia kierowców i personelu technicznego, paliwa, części zamiennych, itp.
- Zgodnie z zapisami Umowy z Gminą Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum będzie wystawiał okresowe faktury sprzedaży na rzecz Gminy za całość wykonanych usług w zakresie (...). Środki pieniężne z tytułu zapłaty wynagrodzenia będą wpłacane przez Gminę na rachunek bankowy Konsorcjanta nr 1, o którym mowa w pkt iv. powyżej.
- Utworzona przez Konsorcjanta nr 1 jako Lidera Konsorcjum wewnętrzna struktura organizacyjna będzie prowadziła wyodrębnioną ewidencję analityczną wszystkich przychodów Konsorcjum oraz wszystkich kosztów ponoszonych przez Konsorcjum. Na podstawie tej ewidencji analitycznej będzie możliwe przypisanie każdemu Konsorcjantowi udziału w przychodach, kosztach, zyskach i stratach Konsorcjum w proporcjach określonych w umowie Konsorcjum i zaprezentowanych w pkt (a) powyżej.
- W terminie 15 dni po zakończeniu każdego miesiąca, Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum dokona podziału osiągniętych przychodów Konsorcjum i poniesionych kosztów związanych z działalnością Konsorcjum w proporcjach przypadających na każdego Konsorcjanta, jakie zostały określone w umowie Konsorcjum i zaprezentowane w pkt (a) powyżej.
Na podstawie informacji przekazanych przez Konsorcjanta nr 1 pozostali Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 wystawią noty na rzecz Konsorcjanta nr 1 dokumentujące ich udział w przychodach Konsorcjum. Na podstawie otrzymanych not - Konsorcjant nr 1 przeleje środki pieniężne na rzecz Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 dokumentujące ich udział w przychodach Konsorcjum. Analogicznie, Konsorcjant nr 1 wystawi noty na rzecz Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 dokumentujące ich udział w kosztach Konsorcjum. Na podstawie otrzymanych not - Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 przeleją środki pieniężne na rzecz Konsorcjanta nr 1 w kwotach dokumentujących ich udział w kosztach Konsorcjum.
Otrzymane przez Lidera Konsorcjum (Konsorcjanta nr 1) faktury od Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 będą dokumentować:
- nabycie usług (wynikających z zawartych umów o podziale rzeczy do korzystania dotyczących elementów wyposażenia zaplecza technicznego) wykorzystywanych przez Lidera Konsorcjum do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,
- nabycie usług dzierżawy autobusów wykorzystywanych przez Lidera Konsorcjum do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Otrzymane przez Lidera Konsorcjum (Konsorcjanta nr 1) faktury wystawione przez inne podmioty będą dokumentować zakup usług i towarów (materiałów) wykorzystywanych przez Lidera Konsorcjum do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Rozliczeniom przychodów i kosztów (o których mowa w pytaniu nr 6 i nr 7 wniosku) pomiędzy Liderem Konsorcjum (Konsorcjantem nr 1) a Konsorcjantami nr 2, nr 3 i nr 4 nie będzie towarzyszyła żadna dostawa towarów ani świadczenie usług.
Odnosząc się do przedstawionego we wniosku opisu sprawy należy wskazać, że co do zasady konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Jakkolwiek ani w prawie cywilnym, ani w prawie podatkowym nie występuje legalna definicja konsorcjum, przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2025 r., poz. 1071), w ramach tzw. swobody umów.
W konsekwencji strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcjum podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.
Przechodząc zatem na grunt prawa podatkowego należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Konsorcjum - w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego - nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu - będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot.
Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność. Zatem samo „rozliczenie przychodów i kosztów” nie może podlegać opodatkowaniu.
Natomiast udział w kosztach i przychodach Konsorcjum, które nie dotyczą dostawy towarów i świadczenia usług, nie powinien być opodatkowany podatkiem od towarów i usług i dokumentowany między stronami przez wystawienie faktury.
Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Zatem fakturą powinna zostać udokumentowana odsprzedaż towarów i usług dokonywana w ramach konsorcjum, a nie samo „rozliczenie przychodów i kosztów”.
Faktura jest dokumentem odzwierciedlającym prawidłowy przebieg zdarzenia gospodarczego zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Co do zasady, faktura musi być wystawiona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza np. fakt dostawy określonych towarów i świadczonych usług. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.
Natomiast nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie jest objęta regulacją tych przepisów, brak jest jednakże przeciwwskazań na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, dla takiego sposobu dokumentowania rozliczenia tj. partycypacji stron w przychodach i kosztach konsorcjum.
Reasumując przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.
Wątpliwości Państwa dotyczą kwestii czy Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 zawierając:
- umowy o podziale rzeczy do korzystania za wynagrodzeniem dotyczące elementów wyposażenia zaplecza technicznego na rzecz Konsorcjanta nr 1 powinni co miesiąc rozpoznać dokonanie świadczenia usług w wysokości miesięcznego wynagrodzenia,
- umowy dzierżawy autobusów na rzecz Konsorcjanta nr 1 powinni co miesiąc rozpoznać dokonanie świadczenia usług w wysokości miesięcznego czynszu,
które będzie dokumentowane wystawionymi fakturami VAT i opodatkowane podatkiem VAT należnym. (pytanie nr 1 i nr 2)
Wskazali Państwo w opisie sprawy, że Konsorcjanci zdecydowali o utworzeniu jednego zaplecza technicznego (bazy eksploatacyjnej na terenie Gminy) dla bieżącej obsługi eksploatowanych autobusów. Konsorcjant nr 1 podpisze z Konsorcjantami nr 2, nr 3 i nr 4 będącymi współwłaścicielami elementów zaplecza technicznego umowy o podziale rzeczy do korzystania, które będą zawierały zastrzeżenie, że tylko Konsorcjant nr 1 będzie wyłącznie korzystał z elementów zaplecza technicznego, z wyłączeniem pozostałych współwłaścicieli. Umowy o podziale rzeczy do korzystania dla elementów wyposażenia zaplecza technicznego zostaną zawarte na okres obowiązywania umowy z Gminą. Wynagrodzenie za korzystanie przez Konsorcjanta nr 1 z elementów wyposażenia zaplecza technicznego zostanie ustalone na warunkach rynkowych. Za świadczone usługi Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 otrzymają zapłatę od Konsorcjanta nr 1 na podstawie wystawionych faktur sprzedaży.
W celu realizacji usług w zakresie (...) na rzecz Gminy Konsorcjanci są zobowiązani do eksploatacji ponad (…) nowych autobusów. Każdy z Konsorcjantów podpisze własne umowy leasingu na autobusy, które będą przewidywały, że Konsorcjanci jako leasingobiorcy będą uprawnieni w trakcie trwania umowy leasingu do wydzierżawienia leasingowanych autobusów Konsorcjantowi nr 1. Konsorcjant nr 1 podpisze z Konsorcjantami nr 2, nr 3 i nr 4 umowy na dzierżawę autobusów, które zostaną zawarte na okres obowiązywania umowy z Gminą. Czynsz dzierżawy autobusów zostanie ustalony na warunkach rynkowych. Za świadczone usługi Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 otrzymają zapłatę od Konsorcjanta nr 1 na podstawie wystawionych faktur sprzedaży.
Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis sprawy należy stwierdzić, że Konsorcjanci nr 2, nr 3 i nr 4 świadcząc na rzecz Konsorcjanta nr 1 usługi polegające na:
- udzieleniu Konsorcjantowi nr 1 wyłącznego prawa do korzystania z elementów zaplecza technicznego - powinni co miesiąc rozpoznać dokonanie świadczenia usług w wysokości miesięcznego wynagrodzenia,
- wydzierżawieniu autobusów - powinni co miesiąc rozpoznać dokonanie świadczenia usług w wysokości miesięcznego czynszu,
na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy i udokumentować wystawionymi fakturami VAT, zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy.
Stanowisko Państwa w zakresie pytania nr 1 i nr 2 jest zatem prawidłowe.
Kolejne wątpliwości Państwa dotyczą kwestii czy Konsorcjant nr 1 ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego:
- z otrzymanych od Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 miesięcznych faktury VAT dokumentujących zakup usług wynikających z zawartych umów o podziale rzeczy do korzystania dotyczących elementów wyposażenia zaplecza technicznego i usług dzierżawy autobusów, (pytanie nr 3 i 4)
- z prawidłowo wystawionych przez inne podmioty faktur VAT dokumentujących zakup usług i materiałów i wykorzystywanych do świadczenia usług przewozowych na rzecz Gminy. (pytanie nr 5)
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ustawy. W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Ustawa ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.
Istotna jest intencja nabycia - jeśli dany towar/usługa ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas, po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.
Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Ta warunkowość realizacji określonego w art. 86 ust. 1 ustawy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powoduje, że nieziszczenie się warunku pozytywnego, jakim jest wykorzystanie towaru lub usługi do realizacji czynności opodatkowanej podatnika, np. gdy okaże się, że zmieniono przeznaczenie towaru (usługi) i został on ostatecznie wykorzystany do czynności zwolnionych od VAT lub niepodlegających VAT - spowoduje konieczność weryfikacji uprzedniego odliczenia podatku naliczonego.
Z uregulowań ustawy wyraźnie wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością opodatkowaną. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.
O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży - towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług, będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.
Natomiast o związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa, mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez dany podmiot obrotów.
Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W opisie sprawy wskazali Państwo, że otrzymane przez Lidera Konsorcjum (Konsorcjanta nr 1) faktury:
- od Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 będą dokumentować nabycie usług wynikających z zawartych umów o podziale rzeczy do korzystania dotyczących elementów wyposażenia zaplecza technicznego i usług dzierżawy autobusów,
- wystawione przez inne podmioty będą dokumentować zakup usług i towarów (materiałów) wykorzystywanych przez Lidera Konsorcjum do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Mając na uwadze powyższe Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego:
- z otrzymanych od Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 miesięcznych faktury VAT dokumentujących zakup usług wynikających z umów o podziale rzeczy do korzystania dotyczących elementów wyposażenia zaplecza technicznego i usług dzierżawy autobusów,
- z prawidłowo wystawionych przez inne podmioty faktur VAT dokumentujących zakup usług i materiałów i wykorzystywanych do świadczenia usług przewozowych na rzecz Gminy.
Stanowisko Państwa w zakresie pytania nr 3, 4 i 5 jest prawidłowe.
Kolejne wątpliwości Państwa dotyczą kwestii udokumentowania notami księgowymi rozliczenia przychodów i kosztów między Konsorcjantami. (pytanie nr 6 i 7)
Jak już wyżej wskazano opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega czynność tj. dostawa towarów lub świadczenie usług, a nie sama płatność. Tak, więc samo „rozliczenie przychodów i kosztów” nie podlega opodatkowaniu. Udział w przychodach i kosztach Konsorcjum, które nie dotyczą dostawy towarów i świadczenia usług, nie powinien być opodatkowany podatkiem od towarów i usług i dokumentowany między stronami przez wystawienie faktury.
W opisie sprawy wskazali Państwo, że Konsorcjanci będą partycypować w przychodach, kosztach, zyskach i stratach w poniższych proporcjach:
- Udział Konsorcjanta nr 1 wynosi 1/3;
- Udział Konsorcjanta nr 2 wynosi 1/3;
- Udział Konsorcjanta nr 3 wynosi 1/6;
- Udział Konsorcjanta nr 4 wynosi 1/6.
Rozliczeniom przychodów i kosztów (o których mowa w pytaniu nr 6 i nr 7 wniosku) pomiędzy Liderem Konsorcjum (Konsorcjantem nr 1) a Konsorcjantami nr 2, nr 3 i nr 4 nie będzie towarzyszyła żadna dostawa towarów ani świadczenie usług.
W związku z powyższym Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum powinien udokumentować część stanowiąca 2/3 przychodów wynikających z faktur sprzedaży, jakie zostały wystawione przez Konsorcjanta nr 1 na rzecz Gminy za wykonane przez Konsorcjum usługi przewozowe w danym miesiącu notami księgowymi wystawionymi na Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 w proporcjach ustalonych w Umowie Konsorcjum. Również wystawione przez Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 noty księgowe nie będą stanowiły podstawy do naliczenia podatku VAT należnego.
Konsorcjant nr 1 jako Lider Konsorcjum powinien udokumentować część stanowiąca 2/3 kosztów poniesionych w danym miesiącu z tytułu realizacji usług przewozowych na rzecz Gminy notami księgowymi wystawionymi na Konsorcjantów nr 2, nr 3 i nr 4 w proporcjach ustalonych w Umowie Konsorcjum, które nie będą stanowiły podstawy do naliczenia podatku VAT należnego.
Stanowisko Państwa w zakresie pytań nr 6 i 7 jest zatem prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
- stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,
- zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowani ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
A Spółka Jawna (Zainteresowany będący stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).
Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
