Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
12 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 31 lipca 2025 r. (data wpływu 7 sierpnia 2025 r.) Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
A;
2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:
B;
3)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
C;
4)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
D;
Opis stanu faktycznego
Zainteresowani (A, B, C, D) są osobami fizycznymi podlegającymi nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
W 2007 r. zmarła Pani E, będąca członkiem rodziny Zainteresowanych. W 2013 r. ustalono, że spadek po zmarłej Pani E nabyli:
- mąż F (w 1/2 części),
- siostra G (1/6),
- zstępny rodzeństwa D (1/12),
- zstępny rodzeństwa C (1/12),
- zstępna rodzeństwa H (1/12),
- zstępny rodzeństwa I (1/12).
W 2013 r. H notarialnie sprzedała swój udział (1/12) G. Wszystkie opłaty oraz zobowiązania podatkowe z tytułu tej transakcji zostały uregulowane.
W 2013 r. I notarialnie sprzedał 1/24 swojego udziału G, a drugą 1/24 D. Wszystkie opłaty oraz zobowiązania podatkowe z tytułu tej transakcji zostały uregulowane.
W 2020 r. zmarł mąż Pani E (F). Wszystkie opłaty oraz podatek od spadków i darowizn zostały uregulowane przez spadkobierców zmarłego.
Następnie aktem notarialnym z dnia 24 sierpnia 2022 r. G dokonała darowizny na rzecz A 3/5 swojego udziału w spadku po zmarłej E, oraz 2/5 swego udziału w spadku na rzecz B (wnuczki Pani G). Wszystkie opłaty zobowiązania podatkowe z tego tytułu zostały uregulowane.
Zainicjowana w okresie wcześniejszym sprawa o dział spadku po zmarłej E została umorzona z powodu zawarcia przed Sądem … w dniu 7 października 2024 r. umowy ugody pomiędzy osobami posiadającymi prawa do udziału w spadku po zmarłych Pani E oraz Panu F w skład, których wchodzili Zainteresowani, a także inne osoby (pozostali spadkobiercy).
Strony ugody zgodnie oświadczyły, że w skład majątku wspólnego Pani E oraz Pana F wchodziły:
- nieruchomość położona w … przy ul. 1,
- nieruchomość położona w ... przy ul. 2,
- nieruchomość położona w ... przy ul. 3,
- nieruchomość położona w ... przy ul. 4,
- nieruchomość położona w miejscowości 5 (działki nr …),
- nieruchomość położona w miejscowości 6 (działki nr …),
- nieruchomość położona w miejscowości 7 (działki …,
- nieruchomość położona w miejscowości 7 (udział 8/10 w działce nr …),
- nieruchomość położona w 8 (działki nr …) w obrębie …,
Strony ugody zgodnie oświadczyły, że w skład spadku po Pani E wchodził udział wynoszący 1/2 nieruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego Pani E oraz Pana F,
dokonany został zgodny podział majątku wspólnego Pani E oraz Pana F oraz dział spadku po Pani E i zniesienie współwłasności poprzez wydzielenie przedmiotów należących do spadku w częściach ułamkowych,
Strony ugody zgodnie oświadczyły, że dokonują podziału majątku wspólnego Pani E oraz Pana F oraz działu spadku po Pani E i zniesienia współwłasności w ten sposób, że poszczególnym osobom nie będzie przysługiwał udział w niektórych nieruchomościach (pierwszej części nieruchomości spośród wskazanych powyżej nieruchomości) natomiast osobom tym będzie przysługiwał większy niż pierwotnie udział w innych nieruchomościach (drugiej części nieruchomości spośród wskazanych powyżej nieruchomości),
Strony ugody zgodnie oświadczyły, że wskazane powyżej czynności stanowiące przedmiot ugody następują bez żadnych spłat lub dopłat,
Strony ugody zgodnie oświadczyły, że zawarta ugoda wyczerpuje wszelkie ich roszczenia wynikające z postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym.
Przed zawarciem ugody Zainteresowani rozliczyli się z urzędem skarbowym z tytułu podatku od spadków i darowizn.
Ponadto w treści ugody wskazana została wartość poszczególnych nieruchomości. Wartości te odpowiadają wartościom rynkowym tych nieruchomości.
Wskutek realizacji postanowień ugody (zmiany udziałów przysługujących Zainteresowanym w poszczególnych nieruchomościach) łączna wartość nieruchomości przysługująca poszczególnym Zainteresowanym uległa powiększeniu. Jednocześnie jak zostało już powyżej wskazane Zainteresowani nie dokonali oraz nie dokonają w przyszłości żadnych spłat lub dopłat na rzecz, którejkolwiek ze Stron ugody.
Zainteresowani planują dokonać sprzedaży udziałów w nieruchomościach, których są właścicielami wskutek realizacji postanowień wynikających z ugody (zniesienia współwłasności). Zainteresowani nie są w stanie obecnie stwierdzić czy zamierzają dokonać zbycia wszystkich udziałów w nieruchomościach, które posiadają, czy też jedynie części z nich.
Pozostały opis stanu faktycznego, który został przedstawiony przez Państwa w treści uzupełnienia wniosku jako, że dotyczy zagadnienia objętego podatkiem dochodowym od osób fizycznych przedstawiony zostanie w rozstrzygnięciu obejmującym swym zakresem ocenę Państwa stanowiska w zakresie ww. podatku.
Pytanie
Czy w związku ze zwiększeniem łącznej wartości nieruchomości jakie posiadają poszczególni Zainteresowani w związku z realizacją postanowień zawartej ugody (zniesieniem współwłasności), po stronie poszczególnych Zainteresowanych powstanie obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Zainteresowanych, w związku ze zwiększeniem łącznej wartości nieruchomości jakie posiadają poszczególni Zainteresowani w związku z realizacją postanowień zawartej ugody, po stronie poszczególnych Zainteresowanych powstanie obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4) ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U z 2024 r., poz. 1837 t.j., ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7) ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy powstaje, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności - z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.
Stosownie do art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.
Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów.
Ze wskazanych powyżej przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega jedynie wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem (w analizowanym przypadku - przed zawarciem ugody, na skutek której nastąpiło zniesienie współwłasności nieruchomości) przysługiwał nabywcy. Należy zatem uznać, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega jedynie nadwyżka łącznej wartości udziałów w nieruchomościach jakie dany Zainteresowany uzyskał wskutek realizacji postanowień ugody (zniesieniem współwłasności), nad wartością tych udziałów w nieruchomościach jakie pierwotnie (przed zawarciem ugody) przysługiwał temu Zainteresowanemu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.
Na podstawie art. 1a ww. ustawy:
Przepisy ustawy o nieodpłatnym zniesieniu współwłasności stosuje się odpowiednio do nieodpłatnego:
1)nabycia własności rzeczy wspólnej (wspólnego prawa majątkowego) albo jej części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność;
2)wyodrębnienia własności lokali na rzecz niektórych lub wszystkich współwłaścicieli.
Jako, że przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia „współwłasność”, należy odwołać się do odpowiednich przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071).
Na podstawie art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Zgodnie z art. 210 § 1 ww. Kodeksu:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.
Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego. W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.
W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:
1)odział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
2)przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
3)sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że dział spadku jako czynność niewymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Natomiast zniesienie współwłasności mające charakter nieodpłatny, tj. bez spłat i dopłat podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Na podstawie art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności – z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.
Natomiast w myśl art. 7 ust. 6 ww. ustawy:
Przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.
Na mocy art. 8 ust. 1 ww. ustawy:
Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów.
Stosownie natomiast do art. 8 ust. 3 ww. ustawy:
Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.
Ustalenie podstawy opodatkowania składa się więc z dwóch etapów. W pierwszym należy określić wartość rzeczy lub praw majątkowych, których dotyczy zniesienie współwłasności, według zasady generalnej wyrażonej w art. 7 ust. 1 ustawy (czysta wartość, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego). W drugim etapie ustala się udział, jaki przysługiwał dotychczas współwłaścicielowi i jego wartość. Podatkowi podlega bowiem nadwyżka wartości udziału jaki dotychczas przysługiwał nabywcy.
Podkreślić trzeba, że wartość nieruchomości przy zniesieniu współwłasności przyjmuje się z dnia powstania obowiązku podatkowego, tzn. z chwili zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy:
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
1)36 120 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2)27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3)5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Art. 14 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 ww. ustawy:
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy:
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1)do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2)do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3)do grupy III – innych nabywców.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2007 r. zmarła Pani E. Spadek po ww. zmarłej nabyli m.in. Pan D i Pan C (Zainteresowani niebędący stroną postępowania) w udziale po 1/12. Dodatkowo Pan D kupił od innego spadkobiercy udział 1/24. Spadkobiercą Pani E była również Pani G, która tytułem darowizny przekazała na rzecz Pani B (Zainteresowana niebędąca stroną postępowania) 2/5 swojego udziału oraz na rzecz Pana A (Zainteresowany będący stroną postępowania) 3/5 swojego udziału.
W 2020 r. zmarł mąż Pani E. W skład majątku wspólnego Pani E i Pana F wchodziły nieruchomości położone w ... przy ul. 1, przy ul. 2, przy ul. 3, przy ul. 4, w miejscowości 5 (działki nr …), w miejscowości 6 (działki nr …), w miejscowości 7 (działki …, udział 8/10 w działce nr ..) oraz w 8 (działki nr …) w obrębie … .
Na mocy ugody sądowej zawartej 7 października 2024 r. ze spadkobiercami Pana F znieśli Państwo współwłasność bez spłat i dopłat w ten sposób, że poszczególnym osobom nie będzie przysługiwał udział w niektórych nieruchomościach (pierwszej części nieruchomości spośród wskazanych powyżej nieruchomości) natomiast osobom tym będzie przysługiwał większy niż pierwotnie udział w innych nieruchomościach (drugiej części nieruchomości spośród wskazanych powyżej nieruchomości). W treści ugody wskazano wartości rynkowe nieruchomości. Wskutek realizacji postanowień ugody (zmiany udziałów przysługujących Państwu w poszczególnych nieruchomościach) łączna wartość nieruchomości przysługująca poszczególnym z Państwa uległa powiększeniu. Jednocześnie nie dokonali Państwo oraz nie dokonają w przyszłości żadnych spłat lub dopłat na rzecz, którejkolwiek ze stron ugody.
W świetle takiego opisu sprawy należy stwierdzić, że w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności nabyli Państwo udział w poszczególnych nieruchomościach o wartości większej niż wartość udziału jaki pierwotnie posiadali Państwo we wszystkich nieruchomościach.
Jak wynika z przywołanego powyżej art. 1a pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn przepisy o nieodpłatnym zniesieniu współwłasności stosuje się do nieodpłatnego nabycia własności rzeczy wspólnej. Zatem w przypadku nabycia własności rzeczy wspólnej albo jej części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność opodatkowanie będzie miało miejsce jeżeli nabywca uzyska majątek o wartości wyższej niż wartość udziału, który mu przysługiwał przed nabyciem.
Mając na uwadze treść wniosku oraz powołane wyżej przepisy prawa, stwierdzić należy, że nieodpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn (art. 1 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 1a ustawy o podatku od spadków i darowizn). Tym samym zgodnie z ww. art. 7 ust. 6 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega przyrost wartości majątku jaki nastąpił po stronie każdego z Państwa w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie podatku od spadków i darowizn. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku dochodowego od osób fizycznych, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
… (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.