Interpretacja indywidualna z dnia 13 lipca 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.38.2022.2.MZ
Temat interpretacji
Możliwość skorzystania z prawa do ulgi mieszkaniowej
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
25 marca 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 18 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości skorzystania z prawa do ulgi mieszkaniowej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 30 czerwca 2022 r. (wpływ 6 lipca 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego (po uzupełnieniu wniosku)
W dniu xxx r. zmarł Pani teść xxx. Pozostawił własnoręczny testament spisany w dniu xxx r. Córce xxx zapisał mieszkanie oznaczone nr x w budynku przy (…) o powierzchni xxx m2, działkę o powierzchni xxx m2, garaż murowany o powierzchni xxx m2, ¼ powierzchni strychu, pomieszczenie w części piwnicznej, samochód osobowy marki (…), połączone dwie katakumby na cmentarzu (…), środki pieniężne w bankach A, B. Pani jako synowej zapisał mieszkanie w domu przy (…) oznaczone nr x o powierzchni xxx m2, drwalkę murowaną o powierzchni xxx m2, działkę o powierzchni xxx m2, ¼ powierzchni strychu, część piwnicy i środki pieniężne zgromadzone w banku C. Na podstawie testamentu przeprowadzona została sprawa spadkowa, gdzie Sąd uwzględnił zapisy testamentu i oszacował, że przepisane Pani mieszkanie i dobra stanowią 31/100 części całego spadku. Sąd stwierdził, że odziedziczyła Pani 31/100 części spadku, a drugi spadkobierca 69/100, a nie poszczególne wymienione w testamencie rzeczy, pomimo że wyraźnie napisał, iż dziedziczenie następuje na podstawie tego testamentu. Mieszka Pani ponad 30 lat w ww. mieszkaniu nr x. Nie jest Pani właścicielem innych budynków mieszkalnych ani lokali mieszkalnych stanowiących odrębną nieruchomość. Nie przysługuje Pani żadne spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, ani spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego ani wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym. Nie jest Pani najemcą żadnego lokalu ani budynku. Będzie Pani nadal zamieszkiwać będąc zameldowaną na pobyt stały w nabytym lokalu mieszkalnym od xxx1 r. Nie dokona Pani jego zbycia przez okres 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego. Nadmienia Pani, że po uregulowaniu należności w Urzędzie Skarbowym odbędzie się notarialny dział spadku zgodny z orzeczeniem Sądu i testamentem, gdzie należną Pani część spadku stanowi mieszkanie (...) i inne wymienione rzeczy w treści testamentu. W przedmiotowym lokalu mieszkała Pani z mężem od xxx r. Lokal ten stanowił własność Pani teścia. Po śmierci teścia (xxx r.) otrzymała Pani od niego w spadku to mieszkanie. Pani mąż już wtedy nie żył (zmarł w xxx r.). Jest to jedyne mieszkanie jakie Pani ma. Nie ma Pani żadnych innych nieruchomości. Nadal zamierza Pani tam mieszkać.
Pytania (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku)
Co powinna Pani zgłosić do Urzędu Skarbowego? Czy 31/100 części całego spadku? Czy część, która została Pani przepisana zgodnie z wolą zmarłego w testamencie i przeliczona przez Sąd jako 31/100 części całego spadku?
Czy może Pani ubiegać się o ulgę mieszkaniową w podatku od spadków i darowizn zgodnie z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn za mieszkanie oznaczone nr x, w którym Pani mieszka i dalej będzie mieszkała?
Pani stanowisko w sprawie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku)
Uważa Pani, że powinna zgłosić do Urzędu Skarbowego część przepisaną dla Pani zgodnie z wolą zmarłego xxx dotyczącą mieszkania (...) pod numerem x, drwalki murowanej, działki, strychu, części piwnicy oraz środków pieniężnych zgromadzonych w banku C, które zgodnie z postanowieniem Sądu stanowią 31/100 części całego spadku.
Uważa Pani, że nabyła prawo do mieszkania (…) zgodnie z wolą spadkodawcy wyrażoną w testamencie. Udział procentowy w postanowieniu Sądu odzwierciedla wolę testatora jedynie formalnie. Sąd przeliczył wartość wymienionych w testamencie rzeczy na ułamki. Dlatego uważa Pani, że powinna do Urzędu zgłosić jedynie to mieszkanie i inne wymienione rzeczy w treści testamentu, a nie 31/100 części. Wolą spadkodawcy było przepisanie na Panią określonych składników, a nie powołanie Pani do 31/100 części całego spadku.
Mieszka Pani ponad xxx lat w mieszkaniu (…) o metrażu xxx m2. Nie jest Pani właścicielem innych budynków mieszkalnych ani lokali mieszkalnych stanowiących
odrębną nieruchomość. Nie przysługuje Pani żadne spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, ani spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego ani wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym. Nie jest Pani najemcą żadnego lokalu ani budynku. Będzie Pani nadal zamieszkiwać będąc zameldowaną na pobyt stały w nabytym lokalu mieszkalnym od xxx r. Nie dokona Pani jego zbycia przez okres 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego. Nadmienia Pani, że po uregulowaniu należności w Urzędzie Skarbowym odbędzie się notarialny dział spadku zgodny z orzeczeniem Sądu i testamentem, gdzie należną Pani część spadku stanowi mieszkanie (...) i inne wymienione rzeczy w treści testamentu.
Uważa Pani, że nabyła prawo do skorzystania z ulgi mieszkaniowej od całości mieszkania przy (…), albowiem spełnia Pani wszystkie warunki z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „spadek”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Stosownie do art. 924 ww. ustawy:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Natomiast stosownie do art. 925 tej ustawy:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku
Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku.
Na podstawie art. 6 ust. 4 ww. ustawy:
Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
1) 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2) 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3) 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Art. 14 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 ww. ustawy:
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy:
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3) do grupy III – innych nabywców.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
W przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.
Stosownie do art. 16 ust. 2 ww. ustawy:
Ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:
1) spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;
2) nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
3) nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
4) nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
5) będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:
a) od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego - jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
b) od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.
Celem norm zawartych w treści ww. art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest nieobciążanie osób najbliższych darczyńcy czy spadkodawcy znacznymi, pod względem finansowym, skutkami podatkowymi z tytułu przyrostu majątkowego w postaci budynku bądź lokalu, gdy nie dysponują budynkiem lub lokalem mieszkalnym i zamierzają zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat. Warunkiem niezbędnym do skorzystania z ulgi przewidzianej w art. 16 ww. ustawy jest łączne spełnienie wszystkich zawartych w tym przepisie warunków.
Na podstawie art. 17a ust. 1 ww. ustawy:
Podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.
Zeznanie o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych składa się na formularzu SD-3 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 2068).
Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu wynika, że w dniu xxx r. zmarł Pani teść xxx. Pozostawił testament, w którym m.in. Pani jako synowej zapisał mieszkanie w domu przy (…) oznaczone nr x o powierzchni xxx m2, drwalkę murowaną o powierzchni xxx m2, działkę o powierzchni xxx m2, ¼ powierzchni strychu, część piwnicy i środki pieniężne zgromadzone w banku C. Na podstawie testamentu przeprowadzona została sprawa spadkowa, gdzie Sąd uwzględnił zapisy testamentu i oszacował, że przepisane Pani mieszkanie i dobra stanowią 31/100 części całego spadku. Sąd stwierdził, że odziedziczyła Pani 31/100 części spadku, a drugi spadkobierca 69/100. Mieszka Pani ponad 30 lat w ww. mieszkaniu nr x. Nie jest Pani właścicielem innych budynków mieszkalnych ani lokali mieszkalnych stanowiących odrębną nieruchomość. Nie przysługuje Pani spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, ani spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego ani wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym. Nie jest Pani najemcą żadnego lokalu ani budynku. Będzie Pani nadal zamieszkiwać będąc zameldowaną na pobyt stały w nabytym lokalu mieszkalnym od xxx r. Nie dokona Pani jego zbycia przez okres 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego. Po uregulowaniu należności w Urzędzie Skarbowym odbędzie się notarialny dział spadku zgodny z orzeczeniem Sądu i testamentem, gdzie należną Pani część spadku stanowi mieszkanie (...) i inne wymienione rzeczy w treści testamentu.
W związku z powyższym po Pani stronie powstały wątpliwości co powinna Pani zgłosić do Urzędu Skarbowego, tj. czy 31/100 części całego spadku, czy część, która została Pani przepisana zgodnie z wolą zmarłego w testamencie i przeliczona przez Sąd jako 31/100 części całego spadku oraz czy może Pani ubiegać się o ulgę mieszkaniową zgodnie z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Jak wynika z powyższego, żadna z przesłanek wyłączenia zastosowania ulgi z art. 16 cytowanej ustawy nie odnosi się do Pani. Mając zatem na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz przywołane przepisy prawa stwierdzić należy, że ma Pani prawo do skorzystania z ulgi na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku z nabyciem udziału 31/100 w prawie własności lokalu mieszkalnego nr 1 o powierzchni 43,20 m2 tytułem dziedziczenia, wyłącznie w odniesieniu do tego udziału, a nie jak Pani twierdzi do całości mieszkania. W świetle ww. przepisu, w przypadku nabycia udziału w lokalu mieszkalnym ulga przysługuje bowiem stosownie do wielkości udziału.
Odnosząc się natomiast do kwestii, dotyczącej tego co powinno zawierać zeznanie podatkowe, składane przez Panią Naczelnikowi Urzędu Skarbowego, w związku z nabyciem składników majątkowych tytułem dziedziczenia, wskazać należy, że – jak wynika z postanowienia Sądu – faktycznie nabyła Pani udział 31/100 w całej masie spadkowej. A zatem w zeznaniu podatkowym, składanym na druku SD-3 winna Pani wykazać wszystkie składniki masy spadkowej wymienione w testamencie Pani teścia, tj. składniki zapisane zarówno Pani, jak i Pani xxx (Pani szwagierce) oraz wskazać przy każdym z tych składników wielkość nabywanego udziału w wysokości 31/100. Nabycie przez Panią całości praw do zapisanych Pani w testamencie składników masy spadkowej nastąpi dopiero w wyniku planowanego działu spadku.
Nie można zatem zgodzić się z Panią, że powinna Pani wykazać (zgłosić do Urzędu) część przepisaną dla Pani zgodnie z wolą zmarłego xxx i powinna Pani wykazać jedynie mieszkanie nr x i inne składniki zapisane Pani w testamencie, a nie 31/100 części. Nie można również podzielić Pani stanowiska, że nabyła Pani prawo do skorzystania z ulgi mieszkaniowej z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn w odniesieniu do całości mieszkania.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).