Darowizna środków pieniężnych od rodziców - Interpretacja - 0111-KDIB2-2.4015.110.2022.1.DR

oprac. Adam Kuchta
shutterstock

Darowizna środków pieniężnych od rodziców. Interpretacja indywidualna z dnia 18 października 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.110.2022.1.DR

Darowizna środków pieniężnych od rodziców. Interpretacja KIS

W zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych od rodziców.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 sierpnia 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 17 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych od rodziców. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pani oraz Pani rodzice zamieszkują w Polsce oraz posiadają obywatelstwo polskie. Zamierza Pani zawrzeć ze swoimi rodzicami umowę darowizny (lub kilka umów darowizny) środków pieniężnych pochodzących z ich wspólnego majątku. Umowa darowizny zostanie wykonana poprzez wpłacenie gotówki na Pani rachunek bankowy w oddziale banku prowadzącego niniejszy rachunek. Wpłatę pełnej kwoty darowizny w placówce banku będzie dokonywała osobiście Pani matka bezpośrednio na Pani konto, tj. córki, w imieniu obojga rodziców wskazując, iż wpłata stanowi wykonanie umowy darowizny bezpośrednio na konto córki (Pani matka i ojciec nie posiadają konta w banku z uwagi na podeszły wiek). Pani rodzice posiadają wspólność majątkową, a wpłata całości kwoty darowizny przez Pani matkę zostanie dokonana za pisemnym upoważnieniem Pani ojca. Zamierza Pani zgłosić fakt nabycia środków pieniężnych we właściwym Urzędzie Skarbowym w ciągu sześciu miesięcy od dnia wpłaty środków pieniężnych na Pani konto wykazując na dwóch odrębnych zgłoszeniach o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 po połowie kwoty darowanej przypadającej na każdego z Pani rodziców, jako iż otrzymując darowiznę pieniężną od obojga rodziców powinna Pani złożyć odrębne zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2. Darowizna zostanie dodatkowo udokumentowana potwierdzeniem wpłaty objętej umową kwoty darowizny na Pani rachunek bankowy w placówce Pani banku.

Pytanie

Czy opisana wyżej darowizna/darowizny środków pieniężnych będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, nabycie środków pieniężnych w opisany powyżej sposób będzie korzystało ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Darowizna środków pieniężnych dokonana przez wstępnego na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn może być zwolniona z podatku od spadków i darowizn przy spełnieniu następujących warunków:

-dokonania zgłoszenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego; oraz

-udokumentowania otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Oba z powyższych warunków zostaną spełnione, a przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie wykluczają dokonania wpłaty środków pieniężnych objętych umową darowizny na rachunek osobiście przez jednego z darczyńców-współmałżonków, posiadających wspólność majątkową. Darowizna otrzymana przez Wnioskodawczynię od jej rodziców nie przybierze formy aktu notarialnego, a zatem, stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Spełnienie świadczenia następuje wtedy, gdy darowizna jest wykonana, a zatem kiedy następuje wydanie obdarowanemu przedmiotu darowizny. W przypadku opisywanym przez Panią powyżej wydanie przedmiotu darowizny nastąpi dopiero w momencie wpłacenia osobiście przez Pani matkę całości kwoty objętej umową darowizny w placówce Pani banku, zarówno w części przypadającej na nią (Pani matkę) jak i na współmałżonka (Pani ojca). W związku z powyższym, Pani zdaniem, darowizna dokonana poprzez wpłatę gotówki na Pani rachunek osobiście przez Pani matkę w imieniu obojga rodziców powinna w całości korzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, zarówno w części przypadającej na Pani matkę jak i Pani ojca, po spełnieniu warunku zgłoszenia jej do właściwego Urzędu Skarbowego na dwóch odrębnych drukach SD-Z2 oraz przedstawienia dowodu wpłaty środków w oddziale Pani banku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków  i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia  w zamian za uczynioną darowiznę.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa

z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy w związku z § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 października 2022 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dz.U. z 2022 r. poz. 2084): 

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 10434 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:

Do poszczególnych grup podatowych zalicza się: do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 ww. ustawy: 

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

W myśl art. 4a ust. 3 ww. ustawy:

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1)wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

2)nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Zgodnie z art. 4 ust. 4 ww. ustawy:

Zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2060).

Z zacytowanego powyżej art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego (za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 4a ust. 4) jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Należy podkreślić, że zgodnie z wolą ustawodawcy pewność prawnopodatkowa nabycia środków pieniężnych tytułem darowizny jest zachowana wówczas, gdy ponad wszelką wątpliwość zostanie stwierdzone, że wpłacone pieniądze pochodzą od darczyńcy. Element podmiotowy posiada w tym wypadku fundamentalne znaczenie dlatego udokumentowanie nabycia środków pieniężnych dowodem przekazania ich przez darczyńcę na rachunek nabywcy (obdarowanego) powinno się odbyć w sposób zapewniający identyfikację stron umowy. Tylko wtedy bowiem można mieć pewność, że korzystniejszy model opodatkowania (zwolnienie podatkowe) znalazł zastosowanie w sytuacji odpowiadającej woli ustawodawcy.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że zamierza Pani zawrzeć ze swoimi rodzicami umowę darowizny (lub kilka umów darowizny) środków pieniężnych pochodzących z ich wspólnego majątku. Umowa darowizny zostanie wykonana poprzez wpłacenie gotówki na Pani rachunek bankowy w oddziale banku. Wpłatę pełnej kwoty darowizny w placówce banku będzie dokonywała osobiście Pani matka bezpośrednio na Pani konto, w imieniu obojga rodziców wskazując, iż wpłata stanowi wykonanie umowy darowizny bezpośrednio na konto córki. Pani rodzice posiadają wspólność majątkową, a wpłata całości kwoty darowizny przez Pani matkę zostanie dokonana za pisemnym upoważnieniem Pani ojca. Zamierza Pani zgłosić fakt nabycia środków pieniężnych we właściwym Urzędzie Skarbowym w ciągu sześciu miesięcy od dnia wpłaty środków pieniężnych na Pani konto wykazując na dwóch odrębnych zgłoszeniach o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 po połowie kwoty darowanej przypadającej na każdego z Pani rodziców.

Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie wymagają by otrzymanie środków pieniężnych musiało nastąpić w drodze przelewu bankowego. Dla skorzystania  ze zwolnienia istotne jest bowiem właściwe udokumentowanie otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek nabywcy. Tym samym, darowizna środków pieniężnych poprzez wpłatę gotówki przez darczyńcę na rachunek nabywcy również będzie dopuszczalna, o ile zostanie właściwie udokumentowana. Jak wyjaśniono już wcześniej fundamentalne znaczenie ma identyfikacja stron umowy, czyli udokumentowanie kto faktycznie dokonał wpłaty na rachunek nabywcy.

Skoro zatem wpłaty środków pieniężnych na Pani konto bankowe dokona Pani matka osobiście w imieniu obojga rodziców, to z dowodu przekazania będzie wynikało, że to Pani rodzice jako darczyńcy dokonali wpłaty. Wpłata od Pani rodziców (darczyńców) zostanie udokumentowana dowodem przekazania na Pani rachunek (rachunek nabywcy).

Mając zatem na uwadze powyższe wyjaśnienia, otrzymana darowizna (darowizny) będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ww. ustawy, ponieważ w terminie  6 miesięcy od dnia wpływu środków pieniężnych na konto, zgłosi Pani właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego otrzymanie darowizny od rodziców i nabycie darowizny zostanie właściwie udokumentowane.

Jak słusznie Pani wskazała, otrzymując darowiznę pieniężną od obojga rodziców powinna Pani złożyć odrębne zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2. Wynika to z § 2 pkt 5 ww. rozporządzenia z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych wydanego w oparciu o art. 4a ust. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku  z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).

Źródło: System Informacji Celno-Skarbowej EUREKA, https://eureka.mf.gov.pl/