W zakresie skutków podatkowych wycofania nieruchomości z majątku spółki komandytowej i nieodpłatnego przekazania do majątku wspólników.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 lutego 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 6 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych wycofania nieruchomości z majątku spółki komandytowej i nieodpłatnego przekazania do majątku wspólników. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

X sp. z o.o. sp. kom. (zwana dalej Spółką) jest właścicielem nieruchomości położonej w (…). Spółka wzniosła na ww. nieruchomości budynek wielorodzinny i pozostaje właścicielem dwóch lokali w tym budynku. Jeden z lokali został przekazany do użytkowania komandytariuszowi. Wspólnikami Spółki są: Wnioskodawca będący komandytariuszem Spółki oraz Y spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…), będąca komplementariuszem Spółki. Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim, w którym panuje ustrój rozdzielności majątkowej (ustanowiony umową przedmałżeńską). Zgodnie z umową Spółki udziały wspólników w zyskach i stratach wynoszą: Wnioskodawca 99%, Y sp. z o.o. 1%. Obecnie wspólnicy, w tym Wnioskodawca, planują wycofanie nieruchomości ze spółki komandytowej i ich nieodpłatne przekazanie na potrzeby własne wspólników, proporcjonalnie do udziału każdego ze wspólników w zysku spółki komandytowej, w ten sposób, że własność udziału w wysokości 99% w lokalu A nabędzie Wnioskodawca do swojego majątku odrębnego, zaś własność udziału w wysokości 1% w lokalu A nabędzie Y sp. z o.o. Wycofanie składników z majątku spółki nie nastąpi tytułem wypłaty zysku w tej spółce. W wyniku tej czynności prawnej wkłady wspólników w spółce komandytowej nie ulegną obniżeniu. Przeniesienie lokalu do majątku wspólników nastąpi na podstawie uchwały wspólników. Wykonanie uchwały nastąpi przez zawarcie umowy w formie aktu notarialnego o nieodpłatne przekazanie wspólnikom proporcjonalnie do udziału każdego ze wspólników w zysku spółki komandytowej. Powyższa umowa nie będzie stanowiła umowy darowizny ani umowy zniesienia współwłasności w rozumieniu przepisów ustawy – Kodeks cywilny, będzie natomiast umową nienazwaną zawierającą oświadczenia: spółki komandytowej o przeniesieniu nieodpłatnie na wspólników własności składników majątku w części proporcjonalnej do udziału każdego wspólnika w zyskach spółki komandytowej oraz wspólników o ich przyjęciu. Przeniesienie na wspólników wskazanych przedmiotów nastąpi na potrzeby własne wspólników; spółka komandytowa nie uzyska żadnych korzyści majątkowych z tytułu dokonania czynności; przeniesienie składników majątku nie będzie stanowiło wycofania wkładu w rozumieniu ustawy – Kodeks spółek handlowych. Wspólnicy nie przewidują likwidacji spółki komandytowej, będzie ona nadal prowadziła działalność w oparciu o pozostały majątek. Wolą Wnioskodawcy i Y sp. z o.o. jest uzyskanie składników majątku na wyłączną własność na potrzeby własne każdego z nich. Na moment przekazywania Nieruchomości do Wspólników, Spółka komandytowa jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

Pytanie

Czy od opisanej czynności nieodpłatnego przekazania nieruchomości na rzecz wspólników spółki komandytowej, do ich majątków prywatnych, w części odpowiadającej ich udziałom w zysku spółki komandytowej, powstanie zobowiązanie Wnioskodawcy/wspólnika w podatku od spadków i darowizn?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, wycofanie z majątku spółki komandytowej składnika majątku w postaci nieruchomości i nieodpłatne przekazanie jej do majątku wspólników, w części odpowiadającej ich udziałom w zysku spółki komandytowej, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, zatem nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn (zwanemu dalej Podatkiem), podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1.dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2.darowizny, polecenia darczyńcy;

3.zasiedzenia;

4.nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5.zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6.nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu tym podatkiem podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw znajdujących się lub wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z tytułów wymienionych enumeratywnie w tym przepisie. Należy tu stwierdzić, iż katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Podatkiem będzie obłożona np. darowizna, która ma na celu przysporzenie majątkowe z majątku darczyńcy bez ekwiwalentu ze strony obdarowanego lub nieodpłatne zniesienie współwłasności. Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego w tym zakresie należy stosować prawną definicję tego pojęcia unormowaną w przepisach ustawy – Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Treść tego świadczenia określa umowa darowizny. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują również pojęcia „współwłasność”, w związku z czym należy odwołać się do odpowiednich przepisów uregulowanych w Kodeksie cywilnym.

Na podstawie art. 195 Kodeksu cywilnego własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić. Przepisy art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego regulują sposoby wyjścia ze stanu współwłasności. Zgodnie z nimi, zniesienie współwłasności może nastąpić m.in. w drodze umowy między współwłaścicielami. W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności: 1. podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny), 2. przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli, 3. sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).

W przedmiotowym przypadku nie będzie miało miejsca zawarcie umowy darowizny ani nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Wycofanie nieruchomości ze spółki i jej nieodpłatne przeniesienie do majątku wspólników nastąpi na podstawie uchwały wspólników (w formie aktu notarialnego), a w celu jej wykonania zostanie zawarta umowa nienazwana w formie aktu notarialnego o nieodpłatne przekazanie wspólnikom składnika majątku spółki komandytowej proporcjonalnie do udziału każdego z nich w zysku spółki komandytowej. Wolą wspólników spółki komandytowej jest uzyskanie nieruchomości na wyłączną własność na potrzeby własne każdego z nich, w części przysługującym im udziałom w zyskach spółki. Skoro więc czynność nieodpłatnego przeniesienia przez spółkę własności nieruchomości wspólnikom na ich rzecz będzie umową nienazwaną, przenoszącą własność w następstwie wykonania zobowiązania wynikającego z uchwały wspólników o wycofaniu nieruchomości i nie przyjmie formy umowy darowizny ani umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności, w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, to wskazane na podstawie tej czynności nabycie nie będzie podlegało ustawie o podatku od spadków i darowizn. Z opisu zdarzenia przyszłego nie wynika, iż przedmiotowa czynność przyjmie którykolwiek tytuł z wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Nie będzie to bowiem – jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego – ani umowa darowizny ani umowa nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Jak wskazano powyżej, podatkowi od spadków i darowizn podlega jedynie nabycie na podstawie tytułów enumeratywnie wymienionych w art. 1 ww. ustawy; wśród nich ustawodawca nie wymienił czynności (tytułu) opisanej we wniosku.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego i przytoczone przepisy prawne stwierdzić należy, iż czynność wycofania nieruchomości ze spółki i jej przekazanie na cele prywatne nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W opisanym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym), wolą wspólników spółki nie jest zawarcie umowy darowizny. Żaden ze wspólników nie otrzymuje przysporzenia majątkowego, kosztem innego wspólnika. Wspólnicy utrzymują swój stan posiadania, co oznacza, że nieodpłatne przekazanie przez Spółkę nieruchomości, na cele osobiste wspólników, w sytuacji, gdy zachowane zostaną proporcje udziałów, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W związku z powyższym czynność ta nie powoduje obowiązku zapłaty tego podatku. Powyższą opinię Wnioskodawcy podzielił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji przedstawionej w piśmie z dnia 14 czerwca 2022 r. (0111-KDIB2-3.4015.228.2021.6.ASZ).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Na mocy art. 1 ust. 2 ww. ustawy:

W myśl art. 1a omawianej ustawy:

Podkreślić przy tym należy, że katalog tytułów nabycia podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Określony w zacytowanych przepisach przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków  i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęć „darowizna” czy  „zniesienie współwłasności”, dlatego w tym zakresie należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego: