Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0114-KDIP3-2.4011.605.2025.3.JK3

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 9 września 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.605.2025.3.JK3

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 10 lipca 2025 r. i 28 sierpnia 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 26 marca 2009 roku zawarł Pan umowę kredytu budowlanego w walucie wymienialnej. Kredyt został udzielony w wysokości 66.379,02 CHF nie wyższy niż równowartość tej kwoty w dniu przyjęcia wniosku kredytowego wedle kursu stosowanego przez Bank, która została ustalona na 200.000 PLN. Kredyt został udzielony na okres do dnia 26 marca 2029 roku. Zgodnie z umową kredyt został udzielony na zakup nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym o powierzchni 140,91 m2 do wykończenia obejmującej działkę gruntu nr 1 położoną w miejscowości (…) przy ul. (…). Zgodnie z par. 6 umowy zabezpieczeniem spłaty kredytu będzie hipoteka ustanowiona przez Pana na nieruchomości, na nabycie której udzielono kredytu. Kredyt ten zgodnie z harmonogramem był spłacany przez Pana.

W wyniku wydania między innymi przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyroku w sprawie C-520/21 oraz orzecznictwa Sądu Najwyższego między innymi wyrok w sprawie III CZP 25/22 - następca prawny banku, który udzielił kredytu wystąpił z propozycją zawarcia ugody, która ma na celu polubowne zakończenie sporu co do ważności umowy kredytu denominowanego w CHF i jego rozliczenia.

Zgodnie z propozycją ugody przedstawionej Panu, strony złożą oświadczenia, zgodnie z którymi mają wolę utrzymania w mocy zawartej umowy o kredyt przez cały okres kredytowania, z uwzględnieniem zmian wynikających z Ugody do całkowitego rozliczenia kredytu zgodnie z Ugodą. Zgodnie z ugodą wedle wyliczenia Banku kwota jaka pozostaje do zwrotu na rzecz Banku z tytułu udzielonego kredytu wynosi 17.762,12 CHF stanowiąca w przeliczeniu kwotę 81.283,01 PLN. Bank na podstawie zapisów ugody proponuję kwotę tę umorzyć i zwolnić Pana z długu. Jednocześnie w odrębnym punkcie ugody Bank zobowiązuje się wypłacić na Pana rzecz kwotę 142.000,00 PLN. Proponowany zapis ugody nie wskazuje wprost tytułu wypłaty przedmiotowej kwoty wskazując jedynie „Bank dodatkowo wypłaci Kredytobiorcy kwotę w związku z rozliczeniem Umowy na rachunek bankowy nr... w terminie miesiąca od dnia zawarcia Ugody.”. Ugoda zawiera także zapis o rezygnacji przez strony z prawa do występowania z roszczeniami, zgodnie z którym „W związku z tym Strony nie będą występować względem siebie z takimi roszczeniami, a przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym w szczególności zwolnienie Kredytobiorcy z długu, o którym mowa w pkt 3 Ugody w pełni wyczerpują wzajemne roszczenia Stron w tym zakresie.".

Kwota, jaką wpłacił Pan tytułem zwrotu kredytu wraz z oprocentowaniem i jaką pobrano przy udzieleniu kredytu w tym z tytułu prowizji, jest wyższa, niż kwota jaką Bank zobowiązuje się w projekcie ugody Panu wypłacić.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

(1) Pan, jako kredytobiorca kredytu hipotecznego denominowanego w CHF, otrzymał od Banku propozycję zawarcia ugody. Ze względu, że kredytobiorcy wygrywają sprawy przed sądami a sądy unieważniają umowy kredytu denominowane w walucie innej niż PLN, najczęściej CHF, Bank zaproponował zawarcie ugody, do której strona może przystąpić, bez realnych możliwości negocjowania zapisów ugody.

(2) W proponowanej treści ugody, Bank zamieścił postanowienie, zgodnie z którym kredytobiorca oświadcza, że zna swoje roszczenia związane z możliwością uznania przed sądem umowy za nieważną ze względu na wprowadzenie do umowy klauzul niedozwolonych w rozumieniu art. 385zn1 Kodeksu cywilnego, a dotyczących denominacji i ryzyka walutowego oraz stosowanych kursów walut.

(3) W części wstępnej proponowanej ugody Bank wskazuje na decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 22 września 2020 roku o nr DOZIK-14/2020 zgodnie z którą stosowane przez Bank we wzorcach aneksów dotyczących zmiany waluty spłaty kredytu, zawieranych do umów kredytów/pożyczek udzielonych w walucie obcej, postanowienia dotyczące sposobu ustalania kursów kupna i sprzedaży walut obcych stanowią niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385zn1 § 1 i nast. k.c., i zakazał ich wykorzystywania.

(4) W dalszej części propozycji ugody Bank wprowadza zapisy, zgodnie z którymi sąd może albo wyeliminować z umowy zapisy niezgodne z prawem, lub może uznać całą umowę za nieważną, jeśli bez wyeliminowanych zapisów nie mogłaby być ona wykonywana w sposób prawidłowy. Jak stwierdza Bank w propozycji ugody, uznanie umowy za nieważną, prowadziłoby do sytuacji, w której każda ze stron byłaby zobowiązana zwrócić drugiej stronie wszystko to co otrzymała w związku z wykonaniem umowy, co Bank określa jako prawo Banku do domagania się zwrotu kwoty kapitału kredytu, oraz roszczenie kredytobiorcy o zwrot wszystkiego to co świadczył, czyli zwrot spłaconych rat na poczet kapitału jak i odsetek, prowizji i ubezpieczeń, oraz wszelkich innych świadczeń jakie kredytobiorca wpłacił w związku z zawarciem i wykonaniem umowy.

(5) W kolejnym postanowieniu ugody, Bank zawiera zapis, zgodnie z którym Bank stoi na stanowisku, że umowa jest ważna i nie uznaje on roszczeń Kredytobiorcy o uznanie niektórych zapisów umowy za sprzeczne z art. 385zn1 Kc. Jednakże Bank w kolejnym zapisie stwierdza, że zamiarem Banku i Kredytobiorcy jest polubowne rozstrzygnięcie sporu dotyczącego ważności oraz skuteczności Umowy lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, a tym samym uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy lub z wykonania świadczeń z Umowy, przez przyjęcie przewidzianych w Ugodzie rozwiązań. W konsekwencji Bank proponuje zapis w ugodzie, zgodnie z którym obie strony wyrażają zgodę na zastąpienie postanowień Umowy, obejmujących warunki mogące potencjalnie zostać uznane za niedozwolone, postanowieniami niniejszej Ugody. Oznacza to, że zapisy ugody zastąpią potencjalnie nieważne postanowienia umowy o kredyt. W kolejnym zapisie ugody, Bank określa ustępstwo po stronie Kredytobiorcy jako polegające na odstąpieniu od dochodzenia od Banku roszczeń wywodzonych z zarzutu nieważności Umowy lub niedozwolonego charakteru postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zmiany dokonanej niniejszą Ugodą, w zamian za dokonanie zmian Umowy w sposób opisany w Ugodzie, w szczególności umorzenie zobowiązania Kredytobiorcy względem Banku i usunięcie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy lub z wykonania świadczeń z Umowy.

(6) W dalszej części ugody Bank zawiera zapis zgodnie z którym, na dzień podpisania ugody w księgach rachunkowych Banku wysokość zadłużenia kredytobiorcy wynosi określoną kwotę CHF, oprocentowaną wedle określonej i obowiązującej w dniu zawarcia ugody stawce odsetek.

(7) W merytorycznych postanowieniach ugody Bank stwierdza, że kwota zadłużenia z tytułu Umowy, wynosząca określoną kwotę CHF będzie przeliczona na walutę polską (PLN) po średnim kursie walut obcych ogłaszanym przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zawarcia ugody. Następnie kwota pozostała po przewalutowaniu zostanie umorzona. Odnosząc się do postawionego przez organ pytania, kwota należna do spłaty po przewalutowaniu zostanie przez Bank umorzona. Zgodnie z ugodą kredyt będzie kredytem hipotecznym w PLN. Opisane zapisy zawarte są w pkt 2 propozycji ugody zatytułowanym „zmiana waluty i salda kredytu”. W konsekwencji kwota dodatkowo płatna przez Bank określona w ugodzie w ocenie kredytobiorcy nie będzie związana z przewalutowaniem kredytu, bowiem wskutek przewalutowania będzie umorzona niespłacona i istniejąca w księgach rachunkowych Banku kwota kapitału kredytu wraz z odsetkami na dzień przewalutowania.

(8) W kolejnym punkcie nr 3 zatytułowanym „zwolnienie z długu” Bank wprowadza dwa zapisy pkt 3.1 oraz pkt 3.2. W pkt 3.1 w nawiązaniu do pkt 2.2 ugody – Bank oświadcza, że zwalnia kredytobiorcę z długu (umarza zobowiązanie kredytobiorcy) obejmującego kwotę kapitału bieżącego przeterminowanego oraz odsetek. Umorzenie dotyczy kwoty pozostałej do spłaty po przewalutowaniu kredytu zgodnie z pkt 2 opisanym powyżej.

(9) W pkt 3.2 Bank wprowadza zapis, zgodnie z którym Bank dodatkowo wypłaci Kredytobiorcy określoną kwotę w PLN, w związku z rozliczeniem Umowy w terminie miesiąca od dnia zawarcia Ugody. Bank nie określa czym jest ta kwota, którą dodatkowo zobowiązuje się wypłacić przy zawarciu ugody.

(10) W okresie wykonania umowy o kredyt bankowy kredytobiorca wpłacił wyższą kwotę środków pieniężnych w CHF po przeliczeniu na PLN, niż kwota kredytu jaką otrzymał od Bank w PLN, a denominowaną w CHF. Pomimo tego, że Bank nie wprowadza zapisu i nie określa tytułu wypłaty na rzecz kredytobiorcy kwoty dodatkowej w związku z zawarciem ugody, w ocenie kredytobiorcy i porównania kwot otrzymanych przez Bank w związku z wykonaniem umowy kredytu oraz kwotą kredytu, jest to kwota nadwyżkowa jaką kredytobiorca wpłacił, ponad otrzymany kapitał, która zostałaby przez Bank zwrócono w przypadku unieważnienia umowy przez Sąd. W przypadku unieważnienia umowy przez sąd, byłby Pan zobowiązany zwrócić na rzecz Banku kwotę otrzymanego kapitału, a Bank byłby zobowiązany zwrócić Kredytobiorcy wszelkie wpłaty jakie dokonał w związku z wykonaniem umowy i kwota ta jest wyższa, niż kwota otrzymanego Kredytu.

(11) W kolejnym zapisie pkt 4 Ugody zatytułowanego „zrzeczenie się roszczeń” Bank wprowadza postanowienie, zgodnie z którym ugoda prowadzi do definitywnego uchylenia sporu dotyczącego ważności umowy, jej bezskuteczności lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, a tym samym uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z treści postanowień Umowy lub z wykonania świadczeń z Umowy – w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej niniejszą Ugodą, a w związku z tym Strony nie będą występować względem siebie z takimi roszczeniami, a przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym w szczególności zwolnienie Kredytobiorcy z długu, o którym mowa w pkt 3 Ugody w pełni wyczerpują wzajemne roszczenia Stron w tym zakresie. Postanowienie to nie określa, aby dodatkowa kwota była świadczeniem – czy wynagrodzeniem za zrzeczenie się roszczeń kredytobiorcy wobec Banku. W konsekwencji, odpowiadając na pytanie organu, czy wypłata dodatkowej kwoty jest z innego tytułu, stwierdzić należy, że w ugodzie nie ma podanego innego tytułu do wypłaty dodatkowej kwoty, w szczególności jako wynagrodzenia za określone zachowanie czy zrzeczenie się prawa przez kredytobiorcę. W konsekwencji znając skutki prawne unieważnienia umów denominowanych w CHF przez sądy, w ocenie kredytobiorcy dodatkowa kwota stanowi zwrot nadwyżki jaką kredytobiorca wpłacił celem wykonania umowy kredytu, ponad kwotę otrzymanego kapitału, jednakże nie wynika to wprost z propozycji ugody. Wobec niepewności, wskutek braku precyzyjnego określenia w ugodzie tytułu do wypłaty dodatkowej kwoty, zdecydował się Pan na złożenie wniosku o wydanie interpretacji.

(1) Wypłata kwoty będzie wynikała z pkt 3.2 ugody wedle treści proponowanej przez Bank. Bank wypłaci kwotę tytułem realizacji ugody, czyli celem zakończenia sporu co do ważności umowy kredytu. W propozycji ugody Bank nie wskazuje, czy planowana do wypłaty kwota stanowi zwrot środków, które zostały wpłacone do banku tytułem spłaty rat kredytowo-odsetkowych, a które w wyniku ponownego przeliczenia zobowiązań kredytowych według kursów waluty przyjętych w ugodzie zostały uznane za nadpłatę kredytu czy stanowi zwrot środków wpłaconych wcześniej do banku, które zostały w ugodzie uznane za nienależne bankowi z innych powodów. Z analizy umowy kredytu hipotecznego, dokonanych wpłat należy ocenić, że Bank wyliczoną kwotę którą zobowiązuje się wypłacić kredytobiorcy wyliczył jako kwotę będącą różnicą pomiędzy kwotą kredytu postawionego faktycznie kredytobiorcy, a kwotą rat i innych opłat jakie kredytobiorca wpłacił celem wykonania kredytu objętego ugodą. Kwota, którą Bank zobowiązuje się wypłacić jest wyliczona jako różnica pomiędzy kwotą wpłat podatnika w związku z wykonaniem umowy kredytu objętego ugodą, a kwotą kapitału kredytu przekazanego faktycznie na rachunek kredytobiorcy.

(2) Zgodnie z art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny „przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.”. Zawierając ugodę jakiekolwiek zobowiązania i zachowania stron muszą wynikać ze stosunku prawnego, którego ugoda dotyczy, celem uchylenia niepewności co do roszczeń lub ich wykonania. Mając na uwadze, że ugoda dotyczy umowy kredytu, który w świetle orzecznictwa TSUE należy uznać za nieważny, kwota wypłacana przez Bank stanowi element kalkulacji wzajemnych świadczeń z umowy kredytu i należy ją traktować jako nadwyżkę wpłat kredytobiorcy ponad postawiony kapitał kredytu opisaną w pkt 1 pisma. Zaznaczyć należy, że Bank nie wskazuje kwoty do wypłaty w sposób dowolny, lecz jest ona wyliczana w oparciu o określone kryteria. Mając na uwadze, że celem ugody jest uniknięcie przez Bank unieważnienia umowy kredytu, w ocenie podatnika wyliczona do wypłaty kwota opiera się na wyżej opisanej kalkulacji.

Pytanie

Czy kwota proponowana przez Bank w ugodzie do wypłaty na Pana rzecz, która jest niższa niż całkowite Pana wpłaty celem spłaty kapitału kredytu hipotecznego i odsetek, oraz zapłaconych prowizji przy udzieleniu kredytu, stanowi Pana przychód i powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie kwota opisana w propozycji ugody jako do wypłaty bez szczegółowego określenia podstaw do jej wypłaty nie będzie stanowiła przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych u Pana.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 PIT za przychód podatkowy uznaje się otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Wpływ pieniężny można uznać za przychód podatkowy w sytuacji w której jest on definitywny i stanowi faktyczne przysporzenie w aktywach podatnika, bowiem opodatkowaniu podlega dochód. Do przychodów nie będzie można zaliczyć zwrotów, czy przepływów o charakterze niedefinitywnym, takich które nie zwiększają aktywów podatnika czy nie zmniejszają jego pasywów.

Opisane świadczenie w postaci wypłaty kwoty pieniężnej, do którego spełnienia zobowiązuje się Bank w propozycji ugody, nie spełnia warunku świadczenia w naturze czy nieodpłatnego świadczenia, bowiem ma ono charakter pieniężny.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy. Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód jako różnica pomiędzy uzyskanymi przysporzeniami a kosztami ich uzyskania, co wskazuje, że opodatkowaniu polega faktyczne zwiększenie aktywów / zmniejszenie pasywów.

W przypadku umów o kredyt uzyskanie kwoty kapitału kredytu, jako świadczenia co do zasady zwrotnego - nie stanowi przychodu podatkowego, analogicznie zwrot kapitału kredytu na rzecz kredytodawcy nie stanowi dla niego przychodu podatkowego. Fakt udzielenia kredytu jak i jego rozliczenia są, poza wartością wynagrodzenia jak odsetki czy prowizje, oraz szczególnych sytuacji jak darmowe umorzenie / zwolnienie z długu, podatkowo neutralne.

W związku z orzecznictwem Sądów, może Pan zarówno żądać unieważnienia umowy z Bankiem przez Sąd jak i zawrzeć ugodę - co jest preferowane przez polskie państwo, na co wskazuje uchwalenie rozporządzenia z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Nakłanianie stron do zawierania ugód ma na celu między innymi stabilizację sektora finansowego.

Bezsporna jest okoliczność, że w przypadku unieważnienia umowy o kredyt przez Sąd, obie strony byłyby zobowiązane do zwrotu wzajemnie tego, co świadczyły względem siebie. Bez wątpienia kwota wpłat przez Pana tytułem wykonania i spłaty kredytu jest wyższa, niż kwota kredytu postawiona Panu do faktycznej dyspozycji w polskich złotych. Wskutek unieważnienia umowy przez Sąd roszczenie Pana o zwrot tego co świadczył w związku z wykonaniem umowy kredytu przewyższałoby kwotę 200.000 PLN jaką Bank postawił do Pana dyspozycji i kwota ta jako zwrot tego, co wpłacił Pan tytułem wykonania umowy o kredyt w związku z jej unieważnieniem nie byłaby przychodem, z zastrzeżeniem wypłaty odsetek za jej ewentualny nieterminowy zwrot.

Bank w projekcie ugody nie określa szczegółowego tytułu wypłaty kwoty 142.000 PLN, nie wskazuje aby była ona wynagrodzeniem za jakiekolwiek Pana świadczenie, w szczególności za zrzeczenie się roszczeń. Wobec zapisu, że kwota ta związana jest z rozliczeniem umowy - stanowi ona de facto zwrot tego co wpłacił Pan w związku z wykonaniem umowy o kredyt bankowy, której unieważnienia może skutecznie dochodzić przed Sądem. W konsekwencji kwotę określoną przez Bank jako do zwrotu na Pana rachunek - należy tratować jako zwrot nadwyżki wpłaconych kwot na poczet spłaty kredytu i odsetek przez Pana ponad wartość kapitału kredytu postawionego do Pana dyspozycji.

Trudno uznać, aby sytuacja podmiotów w analogicznych stanach faktycznych miałaby być różna, tylko ze względu na sposób zakończenia sporu z Bankiem co do ważności umowy o kredyt bankowy denominowany w CHF i rozliczenia wzajemnych świadczeń z umowy. Pana zdaniem kwota do zwrotu, której zobowiązał się Bank nie będzie stanowiła przychodu bowiem jest niższa od kwot wpłaconych przez Pana na spłatę kapitału kredytu, odsetek oraz pobranych przez Bank prowizji, bowiem nie stanowi dla Pana żadnego przysporzenia majątkowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń.

Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z informacji przedstawionych przez Pana wynika, że:

1.w 2009 r. zawarł Pan z bankiem umowę kredytu hipotecznego;

2.bank zaproponował Panu zawarcie ugody i zwrot nadpłaty w związku z rozliczeniem umowy.

Powziął Pan wątpliwość, czy wypłacona kwota będzie stanowić przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skutki podatkowe wypłaty kwoty przez bank

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Z opisu sprawy wynika, ze bank wypłaci Panu dodatkową kwotę, która stanowi zwrot nadwyżki jaką wpłacił Pan celem wykonania umowy kredytu, ponad kwotę otrzymanego kapitału.

Zatem otrzyma Pan od banku zwrot nadpłaconego kredytu. Wypłata przez bank na Pana rzecz tej kwoty (nadpłaty) będzie dla Pana neutralna podatkowo. W wyniku tego zwrotu nie osiągnie Pan bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowoduje po Pana stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym zwrot ten nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), ul. (…), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.