Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 7 lipca 2025 r. (wpływ 7 lipca 2025 r.) - w odpowiedzi na wezwanie.

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

A.A.

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

B.B.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Zawarliście Państwo w dniu 18 lipca 2006 r. umowę kredytu hipotecznego z Bankiem A., która miała finansować zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, pokrycie kosztów związanych z udzieleniem kredytu oraz refinansowanie kosztów poniesionych na zakup lokalu. Kredyt został udzielony jako kredyt waloryzowany kursem franka szwajcarskiego (CHF) - kredyt indeksowany, tj. kwota kredytu i raty wyrażone zostały w walucie polskiej (PLN), jednak wysokość salda zadłużenia i rata kapitałowo-odsetkowa były przeliczane na podstawie kursu waluty obcej CHF, przy spłacie w walucie polskiej.

Kredyt został przez Państwa spłacony i rozliczony w całości.

Nieruchomość finansowana ze środków pozyskanych na podstawie ww. umowy kredytu nigdy nie była wykorzystywana przez Państwa na cele związane z działalnością gospodarczą.

W roku 2024 złożyliście Państwo przeciwko następcy prawnemu banku kredytowego – Bank B. - pozew o zapłatę tytułem zwrotu nienależnego świadczenia - spłaconych rat i kosztów kredytowych wraz z odsetkami - w związku z abuzywnością postanowień wzorca umowy kredytowej, które czyniły ją nieważną. W ramach procesu o zapłatę w sprawach spłaconych wcześniej tzw. „kredytów frankowych” nieważność ustalana jest przesłankowo w toku procesu. Bank złożył w sprawie powództwo wzajemne o zapłatę w zakresie zwrotu wypłaconego kapitału wraz z odsetkami.

W wyniku przeprowadzonych już po złożeniu pozwu negocjacji ugodowych, została między Państwem, a Bankiem B., jako następcą prawnym Banku A., na mocy której ustalono, że w celu ugodowego zakończenia sporu, Bank zobowiązuje się zwrócić na rzecz Kredytobiorców ustaloną przez Strony kwotę. W treści ugody potwierdzono salda spłaconych przez Państwa kwot - spłacanych częściowo w walucie polskiej, częściowo we franku szwajcarskim, a także kwotę wypłaconego zainteresowanym kredytu.

W przedmiotowej sprawie Państwo na kilka lat przed złożeniem pozwu dokonaliście spłaty wszystkich należności kredytowych, jakich domagał się bank. W treści ugody potwierdzono spłatę kredytu w całości.

Zsumowana kwota wpłacona przez Państwa w PLN oraz kwoty wpłaconej w CHF (ustalona w ugodzie w CHF, po przeliczeniu na PLN według kursu średniego NBP z dnia zawarcia ugody), jest niższa niż dochodzone pozwem Państwa roszczenie, jak również niższa od salda rozliczeń Państwa roszczeń (z tytułu zwrotu nienależnego świadczenia) oraz banku (z tytułu zwrotu kapitału kredytu), tj. różnica Państwa roszczeń oraz roszczeń banku pozostaje wyższa, aniżeli kwota przyjęta do zapłaty w ugodzie. Mocą ugody zrezygnowaliście Państwo zatem nawet z części dochodzonych świadczeń.

W związku z zawartą ugodą strony zobowiązały się nie występować w przeszłości względem siebie z roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień ww. umowy kredytowej. Ustalono ponadto, że zarówno Państwo (powództwo główne), jak i pozwany bank (powództwo wzajemne) cofną powództwa złożone w sprawie.

Bank w treści ugody zadeklarował, że w wyniku zwrotu, w odniesieniu do kwoty wskazanej w ugodzie, po Państwa stronie nie powstanie przychód podatkowy, w związku z czym na banku nie ciąży obowiązek przygotowania informacji PIT-11 dla kwoty zwrotu. Bank poinformował w treści ugody, że wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej Ugody, co do tego czy po stronie kredytobiorcy powstaje przychód w związku ze zwrotem wskazanym w ugodzie. Bank oświadczył, że z uzyskanej interpretacji wynikało iż przychód podatkowy nie powstaje, a tym samym na Banku nie ciąży wyżej wskazany obowiązek informacyjny.

Bank poinformował o komunikacie zamieszczonym w tej sprawie na swojej stronie internetowej. Nie udostępniono Państwu treści ww. interpretacji, na którą bank się powołał.

Tytuł należności wypłacanej w ramach ugody został opisany w §1 ust. 5 w sposób następujący: „W celu ugodowego zakończenia sporu, Bank zobowiązuje się zwrócić na rzecz Kredytobiorców ustaloną przez strony kwotę”.

Między bankiem, a Państwem doszło już wcześniej do zawarcia ugody na analogicznych warunkach, dotyczącej analogicznego stanu faktycznego w związku z inną umową kredytową zawartą z tym samym bankiem.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Ugoda z bankiem w sprawie dotyczącej kredytu, którego dotyczy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej została zawarta z datą 26 maja 2025 r.

Kwota zwrotu ustalonego w ugodzie z 26 maja 2025 r. została Państwu wypłacona w dniu 27 maja 2025 r. w całości, tj. w kwocie 390 tys. zł.

Podstawowy zarzut sporu sądowego i Państwa roszczeń stanowiła abuzywność postanowień umowy kredytu waloryzowanego kursem franka szwajcarskiego, dotycząca właśnie niedopuszczalnych w umowie z konsumentami zapisów dot. sposobu przewalutowania zobowiązań kredytobiorców.

Kwota wypłacona Państwu została wypłacona tytułem zwrotu części kwoty wypłaconej wcześniej bankowi w ramach spłaty kredytu przez kredytobiorców, ustalonej w oparciu o kwestionowane klauzule przewalutowania w oparciu o tabele kursowe franka szwajcarskiego ustalane przez kredytujący bank.

Kwota została ustalona między stronami w ramach kwoty, której Państwo dochodziliście przed sądem, tj. w sumie wypłaconych bankowi w związku z umową we franku szwajcarskim: 140.861,50 CHF oraz wypłaconych bankowi w złotówkach 314.927,53 PLN. Bank tytułem wypłaty kapitału kredytu wypłacił Państwu w związku z zawartą ugodą kwotę 550.260,00 PLN i domagał się zwrotu tej kwoty powództwem wzajemnym.

Kurs średni wg tabeli A kursowych średnich walut NBP na dzień zawarcia ugody, tj. 26 maja 2025 r. wynosił dla franka szwajcarskiego 4,5450 zł. Opierając się na tym kursie saldo kwoty należnej Państwu we franku szwajcarskim na dzień zawarcia umowy po przewalutowaniu na walutę polską odpowiadało kwocie 640.215,52 zł. Po zsumowaniu należności objętych pozwem w sprawie sądowej w sumie w walucie polskiej na dzień zawarcia ugody zobowiązania banku na rzecz Państwa (nie wliczając odsetek za opóźnienie) odpowiadały w sumie kwocie 955.143,05 PLN.

Różnica ww. sald należności stron umowy wynosiła zatem po uwzględnieniu kursu franka szwajcarskiego na dzień zawarcia ugody kwotę 404.883,05 zł, jako różnicę salda Państwa należności oraz salda należności banku tytułu roszczenia o zwrot kapitału - nie uwzględniając odsetek za opóźnienie należnych którejkolwiek ze stron oraz innych kosztów.

Z powyższego wynika, że ustalona w ugodzie kwota zwrotu na rzecz Państwa była niższa niż odpowiadające jej w walucie polskiej roszczenie przeciwko bankowi po uwzględnieniu przewalutowania na dzień zawarcia ugody, jak również po uwzględnieniu salda roszczeń wzajemnych banku.

Zgodnie z wolą stron ugody wyrażoną wprost w jej treści, kwota wypłacona Państwu stanowi „zwrot” i wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia stron ugody dot. przedmiotowego kredytu.

Kwota wypłacona przez bank na podstawie ugody jest zwrotem środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy kwestionowanej umowy przekazaliście Państwo na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo - odsetkowych.

Kwota wypłacona Państwu stanowi zwrot środków wcześniej wpłaconych przez Państwa na rzecz banku w związku z kwestionowaną umową kredytu, na podstawie wadliwych postanowień której istniały podstawy ustalenia nieważności umowy kredytu i rozliczenia sald wpłaconych wzajemnie kwot.

Kwota wypłacona w ramach ugody stanowi zwrot i w całości mieści się również w kwocie odpowiadającej różnicy sald należności między stronami, tj. różnicy kwot, które strony umowy zobowiązane byłyby sobie zwrócić – Państwo z tytułu wypłaty kapitału kredytu, a bank z tytułu spłat kredytu dokonanych na podstawie nieważnej umowy.

Mocą ugody bank zwrócił Państwu część kwoty kwestionowanej przez Państwa jako nienależnie pobrana przez bank, a zatem nadpłacona przez Państwa w oparciu o umowę, której zapisy były kwestionowane przez Państwa na drodze postępowania sądowego jako bezwzględnie nieważne, tj. na podstawie nieważnej umowy. Nieważność umowy stanowi podstawę roszczeń w oparciu o konstrukcję świadczeń nienależnych, pobranych bez podstawy prawnej, a zatem wypłata na rzecz Państwa miała w całości charakter zwrotu kwot pobranych bez podstawy prawnej ponad roszczenie banku o zwrot wypłaconego tytułem kredytu kapitału.

Pytanie

Czy w związku z zawarciem pomiędzy Państwem, a Bankiem B. opisanej ugody i wypłatą na Państwa rzecz kwoty ustalonej ugodą powstanie po Państwa stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa roszczenia wynikają z wykonania nieważnej umowy kredytowej i obejmują oczekiwany zwrot środków zapłaconych bez podstawy prawnej mającej źródło w nieważności umowy ze względu na abuzywny charakter istotnych postanowień, uznawanych za nieważne. Uzyskana kwota jest efektem porozumienia dotyczącego wzajemnych zobowiązań stron, w ramach której dochodzi do zwrotu części wpłaconego nienależnie świadczenia Zainteresowanych, który to zwrot kończy spór definitywnie. W sprawie nie zachodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego, jak również nie znajdują w tym stanie faktycznym zastosowania przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych („Ustawa o PIT”), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, który stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14- 15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) - mają definitywny, a nie zwrotny charakter.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o PIT można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów - uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o PIT wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT „inne źródła”. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17. Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter - nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 Prawa bankowego, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Kwota, którą bank wypłaci, stanowi zwrot środków i jest wynikiem polubownego rozstrzygnięcia sporu między stronami w zakresie wzajemnie przysługujących stronom roszczeń, które są przedmiotem sporu sądowego, w których rozpatrywane jest powództwo główne Zainteresowanych oraz powództwo wzajemne banku.

Wobec powyższego, skoro kwota, którą Państwo otrzymają od banku w wyniku zawartej ugody mieści się w kwocie wpłacanej przez Państwa podczas spłaty kredytu hipotecznego, jej otrzymanie nie powoduje po Państwa stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Państwa neutralna podatkowo, dlatego wypłacona przez bank w ramach ugody kwota nie będzie stanowiła dla Państwa przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będziecie Państwo zobowiązani do zapłaty podatku od tej kwoty.

Powyższa kwalifikacja kwoty wypłacanej w związku z ugodą powoduje, że do wypłaty tytułem ugody nie znajdują zastosowania również przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe („Rozporządzenie”), ponieważ regulacje Rozporządzenia przewidują zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych w sytuacji, gdy istnieje podstawa naliczenia i zapłaty podatku. Jak wskazano wyżej, w stanie faktycznym, którego dotyczy pytanie, nie doszło do powstania przychodu podatkowego, który obarczony byłby obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ponadto w analizowanym stanie faktycznym nie dochodzi do umorzenia osobom fizycznym żadnych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Kwota określona w ugodzie uwzględnia interesy zarówno banku, jak i Państwa, zamykając się w kwotach rozliczenia należności objętych procesem. Kwota przyjęta w ugodzie pozostaje niższa niż Państwa roszczenie, a także niższa niż saldo wzajemnych zobowiązań stron ugody.

Powyższe stanowisko jest zbieżne z wnioskami organów skarbowych przedstawionymi w interpretacji indywidualnej z 27 lutego 2025 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.65.2025.2.MKA oraz z 16 lutego 2024 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.1078.2023.2.AC, w której wskazano wprost, że po stronie kredytobiorców nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego z tytułu otrzymanego zwrotu nadpłaconego zobowiązania kredytowego. W konsekwencji taka operacja nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika - ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

• dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
• dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

Ogólne określenie „przychodów” zawiera art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Katalog źródeł przychodów jest katalogiem zamkniętym. Ustawodawca „zamknął” ten katalog dzięki wprowadzeniu kategorii „innych źródeł”, czyli źródeł przychodów innych niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b. W sytuacji, gdy dane przysporzenie podatnika ma charakter przychodu i nie mieści się w żadnej z kategorii wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ustawy, jest przypisywane do źródła z art. 10 ust. 1 pkt 9. Rozwiązanie to jest jednym z elementów gwarantujących realizację zasady powszechności opodatkowania.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z informacji przedstawionych przez Państwa wynika, że:

1.w 2006 r. zawarliście Państwo umowę kredytu hipotecznego, która miała finansować zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, pokrycie kosztów związanych z udzieleniem kredytu oraz refinansowanie kosztów poniesionych na zakup lokalu;

2.kredyt został przez Państwa spłacony i rozliczony w całości;

3.w 2024 r. złożyliście Państwo przeciwko bankowi pozew o zapłatę tytułem zwrotu nienależnego świadczenia – spłaconych rat i kosztów kredytowych wraz z odsetkami – w związku z abuzywnością postanowień wzorca umowy kredytowej, które czyniły ją nieważną;

4.Bank zaproponował Państwu ugodę i zobowiązał się zwrócić na Państwa rzecz ustaloną przez Strony kwotę. Ww. ugodę z bankiem zawarliście Państwo 26 maja 2025 r.

Powzięliście Państwo wątpliwość, czy w związku z zawarciem pomiędzy Państwem, a Bankiem B. opisanej ugody i wypłatą na Państwa rzecz kwoty ustalonej ugodą powstanie po Państwa stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Potrącenie wierzytelności i wypłata określonej kwoty

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Odnosząc się do skutków podatkowych wypłaty ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Jednakże jak wyżej wyjaśniłem definicja przychodu podatkowego zawarta w art. 11 ust. 1 wskazuje, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się – pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie – powoduje, że zobowiązanie wygasa. Zgodnie bowiem z art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

W związku z tym, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, kredytobiorca uzyskuje przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaliczany do „innych źródeł”.

Natomiast potrącenie jest jednym ze sposobów dokonywania rozliczeń, które polega na wzajemnym umorzeniu dwóch wierzytelności. W myśl art. 498 Kodeksu cywilnego:

Potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelność, jak i zobowiązanie względem tej drugiej strony. Potrącenie, mimo że dotyczy świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. Na skutek potrącenia, wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Instytucja potrącenia jest substytutem świadczenia, dzięki któremu dłużnik płaci swój dług i zwalnia się z zobowiązania. W momencie potrącenia następuje faktyczne spełnienie świadczenia. Potrącenie jest więc formą wykonania zobowiązania, do którego, w myśl art. 503 Kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy o zaliczeniu zapłaty.

Wprawdzie przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone. Tym samym potrącenie jako sposób wygaszenia stosunku zobowiązaniowego uznaje się za równoważny spełnieniu świadczenia (zapłacie).

W sytuacji, gdy dojdzie do potrącenia wierzytelności, u stron nie wystąpi przychód podatkowy. Przychód podatkowy wystąpiłby wówczas, gdy doszłoby do częściowej kompensaty wierzytelności, a wierzyciel zwolniłby dłużnika z pozostałej części długu.

Zatem, uregulowanie przez Bank – w sposób wynikający z zawartej ugody, tj. częściowo w drodze potrącenia wzajemnych roszczeń a częściowo przez zapłatę na Państwa rzecz określonej kwoty – zobowiązania do zwrotu świadczeń spełnionych przez Państwa jako Kredytobiorców w wykonaniu Umowy kredytu, nie będzie powodowało powstania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Otrzymana przez Państwa kwota będzie de facto zwrotem zapłaconych Bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwróconą przez bank kwotę uznać za przychód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo. Tym samym nie będziecie Państwo mieli obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych.

Jednocześnie wyjaśniam, że w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.) ustawodawca przewidział możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego w odniesieniu do dochodów (przychodów) związanych m.in. z umorzeniem kredytu hipotecznego udzielonego na cele mieszkaniowe.

W związku z tym, podpisana ugoda z bankiem nie spowoduje powstania przychodu po Państwa stronie. Kwota wzajemnych roszczeń Państwa i banku nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dla celów podatkowych otrzymana kwota 404.883,05 zł tytułem zwrotu przez bank będzie stanowić jedynie zwrot środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy kwestionowanej umowy przekazaliście na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych – nie będzie więc dochodem podlegającym opodatkowaniu. Kwota wypłacona Państwu stanowi zwrot środków wcześniej wpłaconych przez Państwo na rzecz Bank w banku w związku z kwestionowaną umową kredytu, na podstawie wadliwych postanowień w których istniały podstawy ustalenia nieważności umowy kredytu i rozliczenia sald wpłaconych wzajemnie kwot. Kwota wypłacona w ramach ugody stanowi zwrot i w całości mieści się również w kwocie odpowiadającej różnicy sald należności między stronami. Mocą ugody bank zwrócił Państwu część kwoty kwestionowanej przez Państwa jako nienależnie pobrana przez bank, a zatem nadpłacona przez Państwa w oparciu o umowę wypłata kwoty, której zapisy były kwestionowane przez Państwa miała w całości charakter zwrotu kwot pobranych bez podstawy prawnej ponad roszczenie banku o zwrot wypłaconego tytułem kredytu kapitału.

Otrzymana przez Państwa kwota stanowi zatem zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciliście Państwo do banku. Wobec powyższego, wypłata przez bank na Państwa rzecz tego zwrotu jest dla Państwa neutralna podatkowo. W wyniku tego zwrotu nie osiągnęliście Państwo bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowoduje po Państwa stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym - nie ciąży na Państwu obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Państwa stanowisko należało więc uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawiliście i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wyjaśnić również należy, że wydając interpretacje indywidualną tutejszy Organ nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym. Dlatego też, tutejszy Organ nie odniósł się do kwot wskazanych we wniosku.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazuję, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Pan – A.A. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.