
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
27 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 27 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan, w odpowiedzi na wezwanie, pismem z 30 lipca 2025 r. (wpływ 31 lipca 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca na stałe mieszka w Polsce i posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ośrodek interesów życiowych, ponieważ tutaj ma pracę oraz rodzinę. Nie ma miejsca zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej. Nie prowadzi oraz nigdy nie prowadził działalności gospodarczej oraz nie jest i nigdy nie był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Nie ma też udziałów w spółkach prawa handlowego czy praw z papierów wartościowych.
Głównym źródłem jego dochodów jest praca na etacie na umowie o pracę, a więc jest opodatkowany na zasadach ogólnych (skala podatkowa). Wnioskodawca nie osiąga przychodów z innych tytułów. Nie podlega więc opodatkowaniu na podstawie:
- art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych („Ustawa o PIT”/„Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych”),
- ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne („Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym”),
- ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, tudzież
- ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Wnioskodawca jest w związku nieformalnym (konkubinat), w którym w maju 2024 r. urodziło się dziecko („Córka”). Dziecko jest małoletnie, aktualnie ma 13 miesięcy. Wnioskodawca jest obecnie stanu wolnego, był wcześniej w związku małżeńskim, ale rozwiódł się – jest rozwodnikiem. Jego obecna partnerka („Partnerka”) nie jest więc jego byłą żoną. Partnerka Wnioskodawcy zamieszkuje razem z nim pod wspólnym adresem, tam są też zameldowani. Partnerka również jest opodatkowana na zasadach ogólnych (skala podatkowa) i osiąga przychody obecnie z tytułu umowy o pracę (w przeszłości miała epizody pracy na umowach zlecenie).
Para mieszka w domu, położonym w Polsce, który jest współwłasnością Wnioskodawcy oraz jego Partnerki. Został on zakupiony przez nich w stanie deweloperskim wraz z własnością działki, na której się znajduje. Przy zakupie nieruchomości Wnioskodawca opłacił z własnych środków pieniężnych, własnym sumptem, całość kosztów związanych z podatkiem od czynności cywilnoprawnych, kosztów kancelarii, geodety oraz koszt przeglądu przed zakupowego nieruchomości wykonanego przez prywatną firmę.
Partnerka Wnioskodawcy jest matką małoletniego dziecka z poprzedniego związku, w którym była. Wnioskodawca nie jest ojcem tego dziecka, które wspólnie z nimi zamieszkuje. Na ręce Partnerki Wnioskodawcy partner z jej poprzedniego związku płaci regularnie alimenty na to dziecko. Wnioskodawca wskazuje, że od samego początku przytłaczająca większość obowiązków domowych była wykonywanych wyłącznie przez niego, tj. w szczególności były to: nadzór nad Córką, kupno środków higienicznych, organizacja opieki na Córką podczas jego pracy (żłobek), czy przyrządzanie posiłków. Partnerka w ogóle się w opiekę oraz wychowywanie Córki nie angażowała, twierdząc, że ona ma już dziecko z pierwszego związku i nie ma wystarczająco dużo czasu dla siebie z tego powodu. Dlatego też nie może zająć się Córką. Spędzała zwłaszcza poza domem wieczory w tygodniu oraz w weekendy wychodziła na spotkania ze znajomymi. Zamiast opiekować się Córką „siedziała na telefonie”, jeździła na różne zabiegi kosmetyczne, scedowując odpowiedzialność za opiekę nad dzieckiem na Wnioskodawcę. Incydentalnie zajmowała się Córką lub raz od czasu pojechała z nią do lekarza, niemniej jednak przytłaczającą większość obowiązków w tym zakresie wykonywał Wnioskodawca.
Kulminacją tego był okres od listopada do grudnia 2024 r., kiedy to udział Partnerki w wychowaniu Córki był znikomy i ograniczony do zupełnego minimum, niemalże śladowy. Wnioskodawca wielokrotnie prosił Partnerkę, aby pomogła mu w wychowaniu i trosce nad ich Córką, ponieważ już w pracy zaczynał mieć wtedy problemy związane z tym, że pracując zdalnie nie jest dostępny pod telefonem czy laptopem służbowym, gdyż zbyt dużo uwagi poświęca Córce, w czasie, kiedy ona nie jest w żłobku. Wnioskodawca wysyłał jej nawet zestawienia pokazujące, ile czasu spędza z Córką i jakie działania podjął, próbując wywrzeć presję na Partnerce, aby ta zajęła się swoją Córką. Nie odniosło to w ogóle zamierzonego skutku.
Taka postawa Partnerki finalnie doprowadziła do rozstania pary na wiosnę 2025 r. Jednakże jeszcze przed narodzinami Córki, już wtedy w 2024 r., Wnioskodawca oraz Partnerka nie prowadzili de facto wspólnego gospodarstwa domowego, i to mimo wspólnego zamieszkiwania w jednym domu. Każdy miał swoje oszczędności. Tzw. media Wnioskodawca oraz jego Partnerka opłacali po równo, w proporcji „50-50”, co było pokłosiem tego, że gdy ten związek jeszcze funkcjonował to, jak opisano to wyżej, zakupili wspólnie nieruchomość. Jednak to Wnioskodawca płacił wyłącznie (lub niemal wyłącznie) za zakupy do domu, jedzenie, artykuły chemiczne, czy prace zlecone celem założenia ogrodu lub za wszelkie naprawy w domu. Para nie kupowała wspólnych rzeczy do domu, takich jak meble czy inny sprzęt elektroniczny. Miała co prawda wspólny rachunek bankowy, jednak to wynikało z zaciągniętego uprzednio wspólnie kredytu. Poza tym nie istniały żadne powiązania majątkowe między nimi.
Tak więc mieszkali razem pod jednym dachem, ale zupełnie „obok siebie”. Dlatego też obowiązek wychowywania oraz utrzymywania Córki spoczywał na Wnioskodawcy – początkowo w przytłaczającej większości (od maja do października 2024 r.), później (od listopada 2024 r.) już niemal zupełnie samodzielnie przez niego, bez żadnego udziału Partnerki.
Dodatkowo wskazano, że do Wnioskodawcy nie ma zastosowania art. 6 ust. 4f Ustawy o PIT, tj. nie wychowywał oraz nie wychowuje on dziecka wspólnie z inną osobą, a także dziecko nie było pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2024 r. poz. 1576).
W piśmie z 30 lipca 2025 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzielił Pan następujących odpowiedzi na zawarte w wezwaniu organu pytania:
1) Czy Pana dziecko w okresie, którego dotyczy złożony wniosek otrzymywało zgodnie z odrębnymi przepisami, zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną? Jeśli tak, to od kiedy oraz konkretnie, które z ww. świadczeń i na podstawie jakich przepisów?
Odpowiedź: Nie, dziecko Wnioskodawcy nie otrzymywało zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego lub renty socjalnej na podstawie odrębnych przepisów.
2) Czy w okresie, którego dotyczy wniosek ustalone zostało na Pana dziecko świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 421) obydwojgu rodzicom? Jeśli nie, to któremu z rodziców i dlaczego?
Odpowiedź: Na dziecko Wnioskodawcy przyznano świadczenie wychowawcze 800+, ale nie na podstawie art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy w wychowywaniu dzieci z dnia 11 lutego 2016 r. Przepis ten nie znajduje zastosowania do sytuacji Wnioskodawcy, bo jego dziecko nie jest pod opieką naprzemienną. Świadczenie to zostało przyznane na zasadach ogólnych i było pobierane na rachunek bankowy należący wyłącznie do matki dziecka, a więc partnerki Wnioskodawcy. Rachunek bankowy partnerki został wskazany przez nią we wniosku o wypłatę tego świadczenia, mimo że Wnioskodawca oraz partnerka mieli konto wspólne z uwagi na zaciągnięty uprzednio kredyt jak wskazano we wniosku. Jeśli chodzi o świadczenie 800+ za 2025 r., to zarówno Wnioskodawca, jak i jego partnerka, złożyli odrębne wnioski o wypłatę tego świadczenia, z uwagi na trwający między nimi konflikt.
3) Należy szczegółowo opisać jak wyglądała opieka nad Pana córką od momentu narodzin. Kto na tym etapie rozwoju córki zapewniał jej podstawowe potrzeby, takie jak karmienie, przewijanie, usypianie, itp.
Odpowiedź: Głównie Wnioskodawca w okresie pierwszych miesięcy zajmował się dzieckiem. Partnerka nie karmiła dziecka piersią w ogóle, dziecko było karmione od samego początku wyłącznie z butelki. Zajmował się tym przede wszystkim Wnioskodawca. Po pierwszych miesiącach życia dziecka, kiedy ono trochę podrosło, jak opisano we wniosku, pod koniec 2024 r. w miesiącach listopad i grudzień zaspokajaniem podstawowych potrzeb dziecka zajmował się już niemal wyłącznie Wnioskodawca. Partnerka była w całości zaabsorbowana sobą oraz dzieckiem ze swojego poprzedniego związku.
4) Czy w okresie, którego dotyczy złożony wniosek faktycznie i samotnie wychowywał Pan dziecko, bez udziału drugiego rodzica – jego matki – wykonywał Pan władzę rodzicielską: stale troszczył się Pan o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału (wsparcia) drugiej osoby, tj. uczestniczył w wychowaniu dziecka, dbał o prawidłowy rozwój dziecka kształtując jego właściwe zachowania, rozwijał jego zainteresowania, sprawował nad nimi pieczę/opiekę, troszczył się o jego rozwój fizyczny i duchowy, ponosił koszty jego utrzymania, zabezpieczał potrzeby bytowe i zdrowotne, brał czynny udział w sprawach dotyczących dziecka związanych z jego opieką w żłobku, itp.? Jeśli tak, to proszę wskazać przesłanki, które świadczą o tym, że Pan samotnie wychowywał dziecko.
Odpowiedź: Tak, Wnioskodawca, w okresie którego dotyczy wniosek, faktycznie i samotnie wychowywał dziecko, na początku przy udziale znikomym, a przez ostatnie dwa miesiące roku 2024 już praktycznie w ogóle bez udziału partnerki. Świadczą o tym okoliczności wskazane w odpowiedzi na poprzednie pytania, a także fakt, że Wnioskodawca dokonywał zakupów mleczek butelek, smoczków, pampersów czy zabawek. Nadto, to on organizował w całości opiekę medyczną nad dzieckiem, załatwiał wizyty u lekarzy, szczepienia dziecka, a także zajmował się też w całości i samotnie organizowaniem „logistyki” pod przyszłe umieszczenie dziecka w żłobku oraz samym poszukiwaniem odpowiedniego żłobka. To Wnioskodawca był także wyłączną osobą, która na co dzień zajmowała się dzieckiem i wychowywała go, a więc dbał o prawidłowy rozwój dziecka kształtując jego właściwe zachowania, rozwijał jego zainteresowania, sprawował nad nimi pieczę/opiekę i troszczył się o jego rozwój fizyczny oraz duchowy, a także ponosił (w przytłaczającej większego) koszty jego utrzymania.
5) Czy jest Pan ojcem lub opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienionego w treści wniosku) i względem nich wykonywał Pan władzę rodzicielską? Jeśli tak, należy podać ich daty urodzenia.
Odpowiedź: Nie, Wnioskodawca nie jest ojcem lub opiekunem prawnym żadnych innych dzieci. Natomiast dziecko z poprzedniego związku ma jego partnerka, co też stanowiło jej główne wytłumaczenie, dlaczego nie zajmuje się wspólnym dzieckiem jej oraz Wnioskodawcy i nie czuje się za nie w ogóle odpowiedzialna.
6) W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 5, należy wskazać czy wychowywał Pan je wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym (partnerem)?
Odpowiedź: Z uwagi na odpowiedź „Nie” w powyższym pytaniu, to pytanie nie dotyczy Wnioskodawcy - N/A.
7) Czy matka dziecka została pozbawiona praw rodzicielskich lub ograniczono jej prawa rodzicielskie? Jeżeli tak, należy wskazać od kiedy?
Odpowiedź: Nie, partnerka nie została pozbawiona praw rodzicielskich (władzy rodzicielskiej) oraz nie ograniczono jej praw rodzicielskich (władzy rodzicielskiej).
8) Czy matka dziecka zajmowała się jego wychowaniem i wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, tj. uczestniczyła w wychowaniu dziecka, dbała o prawidłowy rozwój dziecka kształtując jego właściwe zachowania, rozwijała jego zainteresowania, sprawowała nad nim pieczę/opiekę, troszczyła się o jego rozwój fizyczny i duchowy, ponosiła koszty jego utrzymania, zabezpieczała potrzeby bytowe i zdrowotne, brała czynny udział w sprawach dotyczących dziecka związanych z jego opieką w żłobku, itp.? Jakie obiektywne okoliczności o tym świadczą?
Odpowiedź: Tak jak Wnioskodawca opisywał to powyżej, partnerka robiła absolutne minimum, tj. czasem karmiła dziecko z butelki lub kupiła coś dla niego w sklepie. Ponoszone przez nią koszty utrzymania dziecka były znikome, było to maksymalnie 10% (przy 90% po stronie Wnioskodawcy). Generalnie, przez cały rok 2024 nie dbała o prawidłowy rozwój dziecka kształtując jego właściwe zachowania, nie rozwijała jego zainteresowań, nie sprawowała nad nim pieczy/opieki i nie troszczyła się o jego rozwój fizyczny oraz duchowy. To absolutnie minimum, które wykonywała zwłaszcza przez pierwsze miesiące, nie stanowiło w żaden sposób wychowywania dziecka w rozumieniu zaprezentowanym powyżej. To Wnioskodawca, pracując zdalnie, często zaniedbywał wręcz swoje obowiązki zawodowe, próbując poświęcić dziecku jak najwięcej czasu i czując się jako jedyna osoba w tym związku odpowiedzialnym za nie.
Pytanie
Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo rozliczenia się jako osobie samotnie wychowująca dziecko (Córkę) na podstawie art. 6 ust. 4c Ustawy o PIT za rok 2024?
Pana stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, na powyższe pytanie należy odpowiedzieć twierdząco, tj. przysługuje mu prawo rozliczenia się jako osobie samotnie wychowująca dziecko na podstawie art. 6 ust. 4c Ustawy o PIT za rok 2024.
Stosownie do art. 6 ust. 4c ustawy o PIT:
Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1) małoletnie,
2) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3) pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie
– podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.
Zgodnie z art. 6 ust. 4d ww. ustawy:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.
Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:
Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:
1) dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub
2) przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152
– w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2194 oraz z 2024 r. poz. 1615), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
Artykuł 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również, gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2024 r. poz. 1576).
W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku, gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko stosuje przepisy:
a) art. 30c lub
b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Zarówno w przepisach obowiązujących w 2021 r., jak i w obecnie obowiązujących, ustawodawca nie zdefiniował pojęcia osoby „samotnie wychowującej dziecko”. W związku z tym zakres unormowania powyższych przepisów należy ustalić z uwzględnieniem dyrektyw interpretacyjnych, jakie obowiązują przy wykładni przepisu wprowadzającego zwolnienie podatkowe.
Zgodnie z przyjętą w orzecznictwie i doktrynie zasadą pierwszeństwa wykładni językowej w procesie wykładni prawa, należy w pierwszej kolejności zastosować dyrektywy wykładni językowej, a dopiero w przypadku dalszych wątpliwości lub w celu wzmocnienia wyniku wykładni językowej sięgać kolejno po wykładnię systemową lub funkcjonalną. Odwołując się zatem do słownikowej definicji pojęcia „wychowywać”, zgodnie z internetowym Słownikiem języka polskiego to „zapewnić dziecku opiekę i doprowadzić je do samodzielności”.
Wychowywać oznacza więc zapewnienie bytu, doprowadzenie do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny, na kształtowaniu osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, na kształtowaniu światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10).
Z kolei pojęcie „samotny” w internetowym Słowniku języka polskiego to: „1. żyjący z dala od ludzi, pozbawiony towarzystwa i bliskości innych, niemający rodziny, przyjaciół; 2. niemający żony lub niemająca męża”.
Wyżej wskazane stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych orzeczeniach sądów, wydanych w analogicznych stanach faktycznych, np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. z 12 października 2023 r., sygn. akt I SA/Go 246/23: „Wskazać również należy, że brzmienie art. 6 ust. 4 obowiązującego do 31 grudnia 2021 r. i art. 6 ust. 4c obowiązującego od 1 stycznia 2022 r. precyzuje pojęcie "osoby samotnie wychowującej dzieci" w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, o których mowa w art. 6 ust. 4 i ust. 4c, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują dzieci. Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym. Również istotne jest samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka. W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic, który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, tj. sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do wskazanej preferencji podatkowej. W sytuacji zaś, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do zajmowania się dzieckiem doraźnie (...) status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, który jest stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy i w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica”.
Podobnie Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach: z 5 kwietnia 2017 r., sygn. akt II FSK 573/15; z 20 maja 2020 r., sygn. akt II FSK 383/20; z 6 maja 2021 r., sygn. akt II FSK 412/19; z 17 sierpnia 2021 r., sygn. akt II FSK 3083/19; z 2 grudnia 2021 r., sygn. akt II FSK 775/19; z 3 lutego 2022 r., sygn. akt II FSK 1513/19; z 20 kwietnia 2022 r., sygn. akt II FSK 2030/19; z 15 czerwca 2023 r., sygn. akt II FSK 42/21 oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny m.in. WSA w Gdańsku z 12 lipca 2022 r., sygn. akt I SA/Gd 320/22; WSA w Krakowie z 30 stycznia 2023 r., sygn. akt I SA/Kr 1036/22.
Powyższe potwierdzane jest również przez organy podatkowe, np. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 grudnia 2023 r., nr 0115-KDIT2.4011.507.2023.2.K.C.: „W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic, który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej (…). Rodzic, który jest stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów. Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok”.
Podobnie wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 11 lipca 2023 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.448.2023.2.MN: „W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic, który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (...) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.
Analogiczne stanowisko zawarte jest również w interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z 15 czerwca 2023 r., nr 0111-KDSB2-2.4011.161.2023.2.SD; z 22 czerwca 2023 r., nr 0111-KDSB2-2.4011.180.2023.2.SD.
Prawidłowość wyżej przedstawionej wykładni językowej potwierdza także wynik wykładni celowościowej. Celem wprowadzenia ulgi było umożliwienie preferencyjnego rozliczenia podatkowego dla tych osób, które w roku podatkowym sprawowały samotną, samodzielną pieczę nad dzieckiem i jego wychowywaniem. Cel ten wpisuje się w idee polityki prorodzinnej Państwa. W orzecznictwie podkreśla się, że „zgodnie z art. 71 ust. 1 Konstytucji RP Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. Co prawda wychowywanie dzieci w rodzinach niepełnych nie jest stanem pożądanym, jednak w zmieniających się realiach społecznych, należy uwzględnić szczególną ochronę i pomoc Państwa wobec takich rodzin, np. poprzez umożliwienie rodzicom samotnie wychowującym dzieci skorzystanie z ulgi podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był w tym czasie wyeliminowany z opieki i wychowania dzieci, taki bowiem warunek przeczyłby polityce prorodzinnej Państwa zmierzającej do systemowego wsparcia rodziców w wychowaniu dzieci, zwłaszcza w samotnym wychowaniu dzieci” (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z 12 października 2023 r., sygn. akt I SA/Go 246/23).
W innym, błędnym rozumieniu ww. przepisów oznaczałoby, że samotne wychowywanie dzieci mogłoby być zrealizowane jedynie w odniesieniu do wdów, wdowców i osób rozwiedzionych, którym przyznano wyłączną władzę rodzicielską. Tymczasem art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych znowelizowanej na równi przyznaje ulgę wszystkim rodzicom i opiekunom prawnym wychowującym dzieci samotnie, a więc bez istotnego udziału innych osób, niezależnie od przyczyny pozostawania cywilnie w stanie wolnym.
Przykładowo, jak wskazuje Dyrektor KIS w interpretacji z dnia z dnia 29 marca 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0113-KDIPT2-2.4011.80.2024.2.ACZ: „Zatem, prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym”.
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, wskazać trzeba, że zgodnie z regułą interpretacyjną a minore ad maius, skoro orzecznictwo dopuszcza możliwość skorzystania z ulgi dla samotnych rodziców osobom, które chociaż częściowo są odciążone od obowiązków wychowawczych poprzez np. realizację kontaktów dziecka z drugim z rodziców, to tym bardziej z ulgi może skorzystać osoba taka jak Wnioskodawca. Wnioskodawca bowiem, pomijając fakt mieszkania z Partnerką, która de facto była tylko współlokatorką, na co dzień zajmował się i zajmuje Córką, dba o jej codzienne, bieżące i bytowe jej potrzeby, zajmuje się sprawami związanymi z jej leczeniem, żłobkiem, zakupem odzieży, umawianiem wizyt lekarskich, wykonywaniem badań lekarskich dziecka, kupowaniem lekarstw etc. Dziecko pozostawało oraz pozostaje pod stałą i codzienną opieką Wnioskodawcy. To bowiem Wnioskodawca sprawuje nad Córką ciągłą opiekę, stale troszczy się o jej byt materialny i rozwój emocjonalny, kształtuje jej osobowość poprzez kształtowanie jej samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych. Wychowuje więc córkę samotnie, bez wsparcia ze strony Partnerki (od listopada 2024 r. już nawet bez prawie żadnego wsparcia).
W orzecznictwie wskazuje się, że pojęcie „samotny” należy rozumieć nieco szerzej niż w znaczeniu potocznym tego słowa. W wyroku z dnia 25 lutego 2009 r. (III SA/Wa 2498/08) WSA w Warszawie wskazał, że: „Ustawowa definicja osoby samotnie wychowującej (...) nie odwołuje się w żadnym zakresie do tego, czy drugi rodzic żyje oraz gdzie mieszka. Nie odnosi się również do tego (z wyjątkiem małżeństw), czy tylko jedno z rodziców posiada władzę rodzicielską, czy też taką władzą dysponują obydwoje. Stąd samotność w znaczeniu potocznym to życie bez innej osoby, a samotny na tle art. 6 ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych to matka lub ojciec danego dziecka bez męża lub żony”.
Podobnie przyjmuje NSA, wskazując, że: „Uzasadnienie wprowadzenia tej ulgi (wykładnia celowościowa) świadczy wyraźnie o tym, iż ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokajanie potrzeb dziecka, nie zaś do każdego rodzica, który ma władzę rodzicielską i jednocześnie jest stanu wolnego (por. wyrok NSA z dnia 24 listopada 2006 r., II FSK 1474/05, niepubl.)”.
Jeżeli zatem druga osoba jest współlokatorem, ale konkubenci rozliczają się odrębnie, posiadają odrębne majątki i nie prowadzą wspólnego gospodarstwa jak przyjmuje NSA, to nie ma podstaw, by Wnioskodawca sprawujący władzę rodzicielską samodzielnie i bez udziału Partnerki nie mógł rozliczać się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Tak też jest w niniejszej sytuacji. Wnioskodawca sprawował w 2024 r. samotną opiekę i pieczę nad Córką. Jest stanu wolnego, co prawda mieszkał z konkubentką (Partnerką), niemniej nie prowadzili wspólnego gospodarstwa domowego i żyli wyłącznie jak współlokatorzy, pomijając pewne zaszłości historyczne, jak wspólne nabycie nieruchomości zabudowanej domem. Tak więc Wnioskodawcy przysługuje prawo do skorzystania z ulgi objętej pytaniem.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Jak stanowi art. 6 ust. 4c ww. ustawy:
Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1) małoletnie,
2) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3) pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie
- podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.
Zgodnie z art. 6 ust. 4d ustawy:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.
W myśl art. 6 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:
1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub
2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152
- łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 2194 oraz z 2024 r. poz. 1615), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2024 r. poz. 1576).
Na podstawie art. 6 ust. 8 ustawy:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:
1) stosuje przepisy:
a) art. 30c lub
b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:
- posiadania przez rodzica lub opiekuna prawnego statusu osoby samotnie wychowującej dziecko;
- wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecka;
- nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego;
- niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych;
- nieuzyskiwania przez pełnoletnie dziecko przychodów/dochodów w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej (z wyjątkiem przewidzianym ustawą).
Brzmienie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje pojęcie „osoby samotnie wychowującej dzieci” w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione (o których mowa w tym przepisie), a wyłącznie jednemu z rodziców/opiekunów prawnych, tj. temu, który samotnie wychowuje dziecko/dzieci. Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym. Równie istotne jest samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka.
Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jak wynika z powyższego, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4c ww. ustawy. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.
Natomiast, kiedy każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dziecka oznacza to, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich.
Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych. W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo, pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.
Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.
Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.
Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.
Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej.
Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.
W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. zgodnie z orzeczeniem sądu), status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika m.in., że na stałe mieszka Pan w Polsce i posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ośrodek interesów życiowych, ponieważ tutaj ma pracę oraz rodzinę. Nie ma Pan miejsca zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej. Nie prowadzi oraz nigdy nie prowadził Pan działalności gospodarczej oraz nie jest i nigdy nie był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Nie ma Pan też udziałów w spółkach prawa handlowego czy praw z papierów wartościowych. Głównym źródłem Pana dochodów jest praca na etacie na umowie o pracę, a więc jest Pan opodatkowany na zasadach ogólnych (skala podatkowa). Nie osiąga Pan przychodów z innych tytułów. Nie podlega więc opodatkowaniu na podstawie: art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, ustawy o podatku tonażowym, tudzież ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Jest Pan w związku nieformalnym (konkubinat), w którym w maju 2024 r. urodziło się dziecko (córka). Dziecko jest małoletnie, aktualnie ma 13 miesięcy. Jest Pan obecnie stanu wolnego, był Pan wcześniej w związku małżeńskim, ale rozwiódł się – jest Pan rozwodnikiem. Pana obecna partnerka nie jest Pana byłą żoną. Partnerka zamieszkuje razem z Panem pod wspólnym adresem, tam są też Państwo zameldowani. Partnerka jest matką małoletniego dziecka z poprzedniego związku, w którym była. Nie jest Pan ojcem tego dziecka, które wspólnie z Państwem zamieszkuje. Wskazał Pan, że od samego początku przytłaczająca większość obowiązków domowych była wykonywanych wyłącznie przez Pana, tj. w szczególności były to: nadzór nad córką, kupno środków higienicznych, organizacja opieki na córką podczas Pana pracy (żłobek), czy przyrządzanie posiłków. Partnerka w ogóle się w opiekę oraz wychowywanie córki nie angażowała, twierdząc, że ona ma już dziecko z pierwszego związku i nie ma wystarczająco dużo czasu dla siebie z tego powodu. Dlatego też nie może zająć się córką. Wieczory spędzała zwłaszcza poza domem, w tygodniu oraz w weekendy wychodziła na spotkania ze znajomymi. Zamiast opiekować się córką „siedziała na telefonie”, jeździła na różne zabiegi kosmetyczne, scedowując odpowiedzialność za opiekę nad dzieckiem na Pana. Incydentalnie zajmowała się córką lub raz od czasu pojechała z nią do lekarza, niemniej jednak przytłaczającą większość obowiązków w tym zakresie wykonywał Pan. Kulminacją tego był okres od listopada do grudnia 2024 r., kiedy to udział Partnerki w wychowaniu córki był znikomy i ograniczony do zupełnego minimum, niemalże śladowy. Jeszcze przed narodzinami córki, w 2024 r., Pan oraz Partnerka nie prowadziliście de facto wspólnego gospodarstwa domowego, i to mimo wspólnego zamieszkiwania w jednym domu. Każdy miał swoje oszczędności. Mieszkali Państwo razem pod jednym dachem, ale zupełnie „obok siebie”. Dlatego też obowiązek wychowywania oraz utrzymywania córki spoczywał na Panu – początkowo w przytłaczającej większości (od maja do października 2024 r.), później (od listopada 2024 r.) już niemal zupełnie samodzielnie przez Pana, bez żadnego udziału Partnerki. Nie wychowywał oraz nie wychowuje Pan dziecka wspólnie z inną osobą, a także dziecko nie było pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2024 r. poz. 1576).
W uzupełnieniu wniosku doprecyzował Pan opis sprawy wskazując m.in., że Pana dziecko nie otrzymywało zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego lub renty socjalnej na podstawie odrębnych przepisów. Na dziecko przyznano świadczenie wychowawcze 800+, ale nie na podstawie art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy w wychowywaniu dzieci z dnia 11 lutego 2016 r. Przepis ten nie znajduje zastosowania do Pana sytuacji, bo Pana dziecko nie jest pod opieką naprzemienną. Świadczenie to zostało przyznane na zasadach ogólnych i było pobierane na rachunek bankowy należący wyłącznie do matki dziecka. Wskazał Pan także, że głównie Pan w okresie pierwszych miesięcy zajmował się dzieckiem. Partnerka nie karmiła dziecka piersią w ogóle, dziecko było karmione od samego początku wyłącznie z butelki. Zajmował się tym przede wszystkim Pan. Po pierwszych miesiącach życia dziecka, kiedy ono trochę podrosło, pod koniec 2024 r. w miesiącach listopad i grudzień zaspokajaniem podstawowych potrzeb dziecka zajmował się już niemal wyłącznie Pan. Partnerka była w całości zaabsorbowana sobą oraz dzieckiem ze swojego poprzedniego związku.
Ponadto doprecyzował Pan opis sprawy wskazując, że w okresie którego dotyczy wniosek, faktycznie i samotnie wychowywał Pan dziecko, na początku przy udziale znikomym, a przez ostatnie dwa miesiące roku 2024 już praktycznie w ogóle bez udziału partnerki. Pan dokonywał zakupów mleczek, butelek, smoczków, pampersów czy zabawek. Nadto, to Pan organizował w całości opiekę medyczną nad dzieckiem, załatwiał wizyty u lekarzy, szczepienia dziecka, a także zajmował się też w całości i samotnie organizowaniem „logistyki” pod przyszłe umieszczenie dziecka w żłobku oraz samym poszukiwaniem odpowiedniego żłobka. To Pan był także wyłączną osobą, która na co dzień zajmowała się dzieckiem i wychowywała je, a więc dbał o prawidłowy rozwój dziecka kształtując jego właściwe zachowania, rozwijał jego zainteresowania, sprawował nad nimi pieczę/opiekę i troszczył się o jego rozwój fizyczny oraz duchowy, a także ponosił (w przytłaczającej większego) koszty jego utrzymania. Nie jest Pan ojcem lub opiekunem prawnym żadnych innych dzieci. Partnerka nie została pozbawiona praw rodzicielskich (władzy rodzicielskiej) oraz nie ograniczono jej praw rodzicielskich (władzy rodzicielskiej). Partnerka robiła absolutne minimum, tj. czasem karmiła dziecko z butelki lub kupiła coś dla niego w sklepie. Ponoszone przez nią koszty utrzymania dziecka były znikome, było to maksymalnie 10% (przy 90% po stronie Pana). Generalnie, przez cały rok 2024 Partnerka nie dbała o prawidłowy rozwój dziecka kształtując jego właściwe zachowania, nie rozwijała jego zainteresowań, nie sprawowała nad nim pieczy/opieki i nie troszczyła się o jego rozwój fizyczny oraz duchowy. To absolutnie minimum, które wykonywała zwłaszcza przez pierwsze miesiące, nie stanowiło w żaden sposób wychowywania dziecka w rozumieniu zaprezentowanym powyżej. To Pan, pracując zdalnie, często zaniedbywał wręcz swoje obowiązki zawodowe, próbując poświęcić dziecku jak najwięcej czasu i czując się jako jedyna osoba w tym związku odpowiedzialnym za nie.
W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:
Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.
Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
Zatem prawo do omawianej preferencji podatkowej przysługuje jedynie temu z rodziców czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.
Dodatkowo wyjaśnić należy, że aby móc skorzystać z omawianej preferencji podatkowej status osoby samotnie wychowującej dziecko (określonej ww. przepisem) nie musi trwać przez cały rok podatkowy. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy i powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro to Pan faktycznie samotnie wychowuje dziecko (córkę), bez udziału drugiego rodzica (matki dziecka), tj. samotnie i osobiście zapewnia mu opiekę, troszczy się o jego byt materialny, zdrowie, rozwój intelektualny oraz społeczny a matka nie sprawuje regularnej opieki bezpośredniej, a jedynie na początku ze znikomym udziałem, a przez ostatnie dwa miesiące roku 2024 już praktycznie w ogóle nie uczestniczy w opiece nad dzieckiem, jednocześnie nie dba o rozwój fizyczny, duchowy, emocjonalny i edukacyjny dziecka, nie bierze czynnego udziału w sprawach związanych z jego pobytem w żłobku czy leczeniem, to uznać należy, że spełnia Pan warunki określone w art. 6 ust. 4 i 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji, ma Pan prawo do preferencyjnego rozliczenia za 2024 rok w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Skoro stroną wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych jest Pan, to ta interpretacja nie wywołuje skutków podatkowych dla matki dziecka.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będze zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zastosuje się Pan do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
