
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
26 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 czerwca 2025 roku o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1. Zainteresowany będący stroną postępowania:
(…);
2. Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:
(…).
Opis zdarzenia przyszłego
Dnia (...)2006 r. Wnioskodawcy (dalej również jako: Kredytobiorcy, Kredytobiorca) zawarli z Bankiem (...) z siedzibą w (...) umowę kredytu budowlanego w walucie wymienialnej na kwotę (...) CHF na okres do (...) 2036 r. Ww. Bank podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady jej funkcjonowania.
Stosownie do treści § (…) ww. umowy, kwota (...) CHF jest przeznaczona na sfinansowanie celu określonego w ust. 3. W myśl § (…) ww. umowy, kredyt przeznaczony jest na zakup nieruchomości położonej w (...) budowanej przez dewelopera (...) z siedzibą w (…), pozwolenie na budowę nr (...) z dnia (…) 2006 r. Pozostała kwota, tj. (...) CHF jest przeznaczona na sfinansowanie należnej Bankowi opłaty przygotowawczej. Zgodnie z § (…) ww. umowy, obowiązkowe ubezpieczenie spłaty kredytu stanowi hipoteka zwykła w kwocie (...) CHF, stanowiąca 100% kwoty kredytu oraz hipoteka kaucyjna zabezpieczająca odsetki umowne i koszty uboczne do kwoty (...) CHF, stanowiącej 50% kwoty kredytu, wpisana na pierwszym miejscu na rzecz Banku, na nieruchomości stanowiącej własność Kredytobiorców. Dodatkowo zabezpieczenie stanowiły weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową na rzecz Banku, cesja praw z tytułu wniesienia wkładu budowlanego, pełnomocnictwo do konta osobistego, ubezpieczenie niskiego wkładu własnego.
Spłata kredytu następuje poprzez potrącenie przez Bank swoich wierzytelności bezpośrednio z rachunku Kredytobiorców prowadzonego w walucie PLN. Przez cały okres kredytowania Wnioskodawcy spłacają kredyt wraz z odsetkami w złotych w miesięcznych ratach (§ (…) ww. umowy). Termin spłat oraz wysokość rat określa harmonogram spłat (§ (…) ww. umowy). Kredyt do tej pory nie został przewalutowany na inną walutę ani na walutę PLN. Kredyt również nie był refinansowany ani konsolidowany z innym kredytem. Kredyt został zaciągnięty na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej tj. zakup mieszkania na własne cele mieszkaniowe. Nigdy wcześniej Kredytobiorcy nie korzystali z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego.
Zakup lokalu mieszkalnego.
Aktem notarialnym z (…) 2007 r. Wnioskodawcy dokonali zakupu lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej (…) m2 (…) wraz z związanym z nim udziałem w nieruchomości i częściach wspólnych budynku. Lokal ten położony jest na pierwszym piętrze pod nr A w budynku mieszkalnym trzy-segmentowym posadowionym na nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...). W § (…) aktu notarialnego strony oświadczyły, że ustalają sposób wyłącznego korzystania z nieruchomości wspólnej w ten sposób, że:
1)z terenu zielonego tarasów przydomowych prawo do wyłącznego korzystania z terenu zielonego w granicach segmentu będą mieli każdocześni właściciele lokali położonych na parterze segmentu (lokali numer B, C, D), które nie są pomieszczeniami przynależnymi do żadnego z tych lokali,
2)z miejsca parkingowego, zgodnie z którym każdocześni właściciele lokalu nr A będą uprawnieni do wyłącznego korzystania z miejsca parkingowego.
Jednocześnie w akcie notarialnym (§(…)) wniesiono o:
-wyodrębnienie z ww. księgi wieczystej lokalu mieszkalnego, a następnie założenie dla tego lokalu nowej księgi wieczystej (nr (…));
-wpis w dziale l-Sp nowo założonej księgi wieczystej dla ww. lokalu wzmianki, że z lokalem mieszkalnym związany jest udział wynoszący (…) części nieruchomości i częściach wspólnych budynku;
-wpis w KW nr (...) własności na rzecz każdoczesnego właściciela lokalu mieszkalnego odnośnie udziału wynoszącego (…) części nieruchomości i częściach wspólnych budynku.
Z powyższych postanowień wynika, że Wnioskodawcy jako właściciele lokalu nr A położonego na pierwszym piętrze nie mają prawa do korzystania z terenu zielonego. Miejsce parkingowe nie jest natomiast przedmiotem odrębnej własności a uprawnienie do korzystania z niego nie wiązało się z koniecznością uiszczenia dodatkowego wynagrodzenia, które podlegałoby finansowaniu kredytem, o którym mowa w pkt 1.
Zarówno lokal mieszkalny jak i miejsce parkingowe nie były i nie są wynajmowane osobom trzecim. W lokalu mieszkalnym nigdy nie była zarejestrowana ani prowadzona działalność gospodarcza. Wnioskodawcy osobiście zamieszkują w zakupionym lokalu i korzystają z miejsca parkingowego.
Ulga odsetkowa.
Zgodnie z art. 26b ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej u.p.d.o.f), w brzmieniu obowiązującym w dniu zawarcia umowy kredytu budowlanego – od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1, odlicza się, z zastrzeżeniem ust. 2-4, faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi, o którym mowa w art. 3 ust. 1, na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:
1)budową budynku mieszkalnego albo
2)wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo
3)zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej, albo
4)nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.
W myśl art. 26b ust. 2 pkt 4 u.p.d.o.f. inwestycja wymieniona w ust. 1 dotyczy budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, którego budowa została zakończona nie wcześniej niż w 2002 r.
W latach 2007-2023 Wnioskodawcy, na podstawie wskazanej powyżej regulacji, korzystali z tzw. ulgi odsetkowej. Odsetki były faktycznie zapłacone i dokumentowane dowodami wystawianymi przez Bank.
Ugoda z Bankiem.
Wnioskodawcy otrzymali propozycję ugody z Bankiem i rozważają jej zawarcie, jednak do czasu otrzymania interpretacji indywidualnej wstrzymali się z podjęciem negocjacji. Wnioskodawcy planują podpisać ugodę po uzyskaniu interpretacji indywidualnej.
Warunki zawarte w propozycji ugody to:
-utrzymanie umowy kredytu budowlanego w mocy i całkowite jej rozliczenie,
-kredyt pozostający do spłaty zostanie przewalutowany na PLN oraz,
-całość aktualnego zadłużenia z tytułu kredytu po przewalutowaniu zostanie umorzona oraz
-Bank dokona wypłaty na rzecz Kredytobiorcy w związku z „rozliczeniem Umowy kredytu".
Szacunkowe skutki finansowe dla Kredytobiorcy po zawarciu ugody, wynikające z przedstawionych Wnioskodawcom przez Bank „Proponowanych ogólnych warunków zawarcia ugody” to:
- kwota aktualnego zadłużenia na dzień wydania propozycji: (…)CHF po przeliczeniu po średnim kursie CHF według NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający wydanie propozycji stanowi (…) PLN,
- kwota do umorzenia: (…) PLN,
- wysokość wypłaty na rzecz Kredytobiorcy w związku z „rozliczeniem Umowy kredytu”: (…) PLN.
Przy czym Wnioskodawcy pragną wskazać, że wysokość wypłaty zostanie ostatecznie uzgodniona w toku procesu negocjacji z Bankiem w określonym szacowanym przedziale: od (…) PLN do (…) PLN.
Według propozycji ugody, Wnioskodawcy dzięki jej zawarciu zyskują:
- umorzenie całości zadłużenia z tytułu kredytu (kapitał),
- zamknięcie umowy kredytowej i zwolnienie zabezpieczenia,
- wypłatę środków w związku z „rozliczeniem Umowy kredytu”,
- brak dodatkowych kosztów za przewalutowanie.
Z proponowanej przez Bank treści ugody wynika zatem, że po zawarciu ugody Bank umorzy całe zadłużenie (pkt (…) propozycji ugody). W związku ze zwolnieniem z długu: „Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie), a Kredytobiorca oświadcza, że to ww. zwolnienie z długu przyjmuje”.
Nadto Bank dokona na rzecz Kredytobiorcy wypłaty w związku z rozliczeniem umowy kredytu budowlanego we wskazanym powyżej szacowanym przedziale (...) PLN - (...) PLN. Propozycja ugody zawiera postanowienia, z których wynika iż Bank wymaga, aby Kredytobiorca przyjął do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z długu (umorzenia) z tytułu zadłużenia Kredytobiorcy wobec Banku i otrzymania wypłaty „w związku z rozliczeniem” umowy kredytu budowlanego, u Kredytobiorcy powstanie podlegający opodatkowaniu przychód, a Bank będzie zobowiązany do wypełnienia ciążących na nim obowiązków informacyjnych (tj. sporządzenie informacji PIT-11).
Zarówno postanowienia ugody zaproponowanej przez Bank jak i odpowiedzi na zapytania skierowane przez Wnioskodawców do Banku, nie uszczegóławiają na co składa się kwota wypłaty w związku z „rozliczeniem Umowy kredytu”.
Zgodnie z zaświadczeniem otrzymanym z Banku na dzień (…) 2025 r. saldo zadłużenia wynosi (...) CHF, w tym kapitał niewymagalny (...) CHF, a odsetki niewymagalne (...) CHF. Na dzień wystawienia zaświadczenia Wnioskodawcy nie zalegają ze spłatą zobowiązań z tytułu ww. kredytu. Kwota dokonanych spłat z tytułu kapitału kredytu w okresie od (...) 2006 r. do (…) 2025 r. wynosi (...) CHF, co w przeliczeniu na PLN stanowi kwotę (...) PLN. Kwota dokonanych spłat z tytułu odsetek od kredytu w okresie od (...) 2006 r. do (…) 2025 r. wynosi (...) CHF, co w przeliczeniu na PLN stanowi kwotę (...) PLN. Kapitał oraz odsetki zostały przeliczone na PLN po kursie walutowym stosowanym przez Bank w dniu ich zapłaty. Oznacza to zatem, że kwota kredytu wynikająca z umowy zawartej (...) 2006 r. w wysokości (...) CHF w przeliczeniu na PLN wynosiła wówczas (...) PLN i jest to kwota faktycznie otrzymanych przez Kredytobiorcę środków pieniężnych w walucie polskiej. Z kolei łącznie w przeliczeniu na walutę polską Kredytobiorca spłacił (...) PLN.
Tym samym suma wpłat dokonanych na rzecz Banku z tytułu umowy kredytu mieszkaniowego pomniejszona o kwotę, którą Kredytobiorca ma otrzymać od Banku na podstawie propozycji ugody, nie jest mniejsza niż kwota uzyskanego kapitału z tytułu umowy o kredyt mieszkaniowy.
Pytanie
1.Czy w związku z przytoczonym opisem zdarzenia przyszłego, przewalutowana na PLN kwota całego zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu kredytu budowlanego, w przypadku jej umorzenia przez Bank (tj. zwolnienia Kredytobiorcy z długu) na warunkach określonych w opisie zdarzenia przyszłego spełniać będzie warunki do zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych określone w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t.j. Dz.U.2024.102 ze zm.)?
2.Czy w związku z przytoczonym opisem zdarzenia przyszłego zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych dotyczyć będzie całej umorzonej kwoty kredytu budowlanego, pomimo przyznania każdoczesnym właścicielom zakupionego przez Wnioskodawców lokalu wyłącznego prawa do korzystania z miejsca parkingowego?
3.Czy w związku z przytoczonym opisem zdarzenia przyszłego zwolnienie Kredytobiorcy z długu (umorzenie zadłużenia Kredytobiorcy) w zakresie kwoty kapitału nie wymagalnego, kapitału przeterminowanego (wymagalnego) obliguje Wnioskodawców do korekty tzw. ulgi odsetkowej lub wykazania doliczeń do dochodu z tego tytułu w roku zawarcia ugody?
4.Czy w związku z przytoczonym opisem zdarzenia przyszłego wypłata na rzecz Wnioskodawców z tytułu rozliczenia Umowy kredytu będzie przychodem lub dochodem podlegającym opodatkowaniu w rozumieniu u.p.d.o.f. albo spowoduje konieczność dokonania korekty tzw. ulgi odsetkowej albo wykazania doliczeń do dochodu z tego tytułu w roku zawarcia ugody i w jakiej części?
Państwa stanowisko w sprawie
W Państwa ocenie, przewalutowana na PLN kwota całego zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu kredytu budowlanego, w przypadku jej umorzenia przez Bank (tj. zwolnienia Kredytobiorcy z długu) na warunkach określonych w opisie zdarzenia przyszłego spełniać będzie warunki do zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych określone w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t.j. Dz.U.2024.102 ze zm.).
W Państwa ocenie, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych dotyczyć będzie całej umorzonej kwoty kredytu budowlanego, pomimo przyznania każdoczesnym właścicielom zakupionego przez Wnioskodawców lokalu wyłącznego prawa do korzystania z miejsca parkingowego.
W Państwa ocenie, zwolnienie Kredytobiorcy z długu (umorzenie zadłużenia Kredytobiorcy) w zakresie kwoty kapitału nie wymagalnego, kapitału przeterminowanego (wymagalnego) nie obliguje Wnioskodawców do korekty tzw. ulgi odsetkowej ani do wykazania doliczeń do dochodu z tego tytułu w roku zawarcia ugody.
W Państwa ocenie, wypłata na rzecz Wnioskodawców z tytułu rozliczenia Umowy kredytu nie będzie przychodem ani dochodem podlegającym opodatkowaniu w rozumieniu u.p.d.o.f. ani nie spowoduje konieczności dokonania korekty tzw. ulgi odsetkowej. Wnioskodawcy obowiązani będą jednak doliczyć do dochodu w roku podatkowym, w którym zawarta zostanie ugoda z Bankiem na zasadzie art. 45 ust. 3a u.p.d.o.f. część wypłaty dotyczącą spłaconych wcześniej odsetek. Podział na cześć kapitałową i odsetkową wypłaty powinien nastąpić w takiej samej proporcji w jakiej pozostają dokonane w okresie obowiązywania umowy kredytu budowlanego spłaty kapitału kredytu oraz odsetek od kredytu.
Uzasadnienie
Reguły dotyczące opodatkowania.
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 u.p.d.o.f. opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9,10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Źródła przychodów.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. źródłami przychodów są inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Na podstawie ugody Bank umorzy istniejące zadłużenie, a dodatkowo wypłaci ustaloną kwotę. W ocenie Wnioskodawcy należy zatem przeanalizować skutki podatkowe powyższych czynności.
Umorzenie wierzytelności.
Umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 z póżn. zm.) zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie). Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie Kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem Kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Tym samym w umorzoną Wnioskodawcy kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f.
Zaniechanie poboru podatku
Zgodnie z § 1 rozporządzeniem MF:
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku, gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez Kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 u.p.d.o.f., zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku, gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku, gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia, ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 u.p.d.o.f. za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na: a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie, c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131. grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego, d) budowę. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego - położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Skutki podatkowe dla Wnioskodawców z tytułu zawarcia ugody z Bankiem.
W kwestii pierwszego pytania, w związku z przytoczonym wcześniej opisem zdarzenia przyszłego można stwierdzić, że spełnione są wszystkie przesłanki określone w rozporządzeniu MF:
1.kredyt został zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej:
2.kredyt został udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;
3.kredyt został zabezpieczony hipotecznie:
4.Kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.
Kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej. Wnioskodawcy nie korzystali wcześniej z zawieszenia poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Ponadto kredyt nie był refinansowany ani konsolidowany przez żadnego z małżonków. Wnioskodawcy wypełnili zatem wszystkie wymienione wyżej przesłanki z rozporządzenia MF, a tym samym w ocenie Wnioskodawcy stanowisko dotyczące pytania nr 1 jest prawidłowe.
Odnośnie pytania drugiego, przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia lokalu mieszkalnego, zatem dla zdefiniowania tego pojęcia należy odwołać się do przepisów ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1048).
Zgodnie z art. 2 ust. 2 tej ustawy samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne. Natomiast w myśl art. 2 ust. 4 ww. ustawy do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej „pomieszczeniami przynależnymi”. Z powyższego wynika, że do lokalu mieszkalnego mogą przynależeć inne pomieszczenia. W sytuacji, gdy pomieszczenia typu miejsce postojowe, garaż czy np. komórka lokatorska są ściśle powiązane z lokalem mieszkalnym i nie stanowią odrębnej nieruchomości uregulowanej odrębną księgą wieczystą, wówczas można przyjąć, że jako całość stanowią lokal mieszkalny mieszczący się w katalogu wydatków, o którym mowa w art. 21 ust. 25 u.p.d.o.f.
Z kolei art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali stanowi, iż w razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali i przyjmuje się, że udział właściciela lokalu wyodrębnionego w nieruchomości wspólnej odpowiada stosunkowi powierzchni użytkowej lokalu wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych do łącznej powierzchni użytkowej wszystkich lokali wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi.
Z przedstawionego przez Wnioskodawców opisu zdarzenia przyszłego wynika, że miejsce parkingowe jest elementem nieruchomości wspólnej, nie stanowi przedmiotu odrębnej własności oraz nie posiada odrębnej księgi wieczystej. Nie można uznać zatem, że spełnia definicję „pomieszczenia przynależnego” nierozerwalnie związanego z zakupionym odrębnie lokalem mieszkalnym. Cała kwota kredytu budowlanego przyznana została zatem na zakup lokalu mieszkalnego więc cała umorzona kwota tego kredytu spełnia warunki do zaniechania poboru podatku dochodowego zgodnie z rozporządzeniem MF. Wobec powyższego w ocenie Wnioskodawców stanowisko dotyczące pytania nr 2 jest prawidłowe.
W kontekście pytania trzeciego w ocenie Wnioskodawców, zawarcie ugody z Bankiem, w wyniku której dojdzie do umorzenia zadłużenia Kredytobiorcy w zakresie kwoty kapitału nie wymagalnego i kapitału przeterminowanego (wymagalnego), nie rodzi obowiązku korekty ulgi odsetkowej ani wykazania doliczeń do dochodu z tego tytułu w roku podatkowym, w którym podpisano ugodę. Zauważyć bowiem należy, iż ugoda nie doprowadzi do stwierdzenia całkowitej nieważności umowy kredytu budowlanego i faktycznie nie zaistnieje konieczność zwrotu świadczeń spełnionych przez strony na podstawie tej umowy. W związku z tym faktycznie poniesione do roku podatkowego 2023 wydatki na spłatę odsetek od kredytu budowlanego nie utracą swojego charakteru i nadal wypełniać będą warunki określone w art. 26b u.p.d.o.f. w brzmieniu z dnia zawarcia umowy kredytowej.
Zasady korzystania z ulgi odsetkowej, pomimo uchylenia art. 26b u.p.d.o.f. z dniem 1 stycznia 2007 r., zostały zachowane na mocy przepisów przejściowych, tj. art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2006 r. nr 217, poz. 1588 ze zm.), które gwarantują podatnikom prawo do dalszego odliczania zapłaconych odsetek do końca obowiązywania umowy kredytowej, nie dłużej niż do 31 grudnia 2027 r. Wątpliwości Wnioskodawców dotyczą natomiast potencjalnego obowiązku doliczenia do dochodu kwot, które zostały uprzednio odliczone w ramach tej ulgi w szczególności w świetle art. 45 ust. 3a ustawy o PIT. Przepis ten stanowi, że jeżeli podatnik otrzymał zwrot wcześniej odliczonych kwot, jest zobowiązany do ich doliczenia do dochodu w roku zwrotu. W ocenie Wnioskodawców, przepis ten nie ma jednak zastosowania w niniejszej sprawie, ponieważ umorzenie dotyczy wyłącznie części kapitałowej kredytu, a nie odsetek, które były przedmiotem odliczeń.
W ocenie Wnioskodawców umorzenie wskazanych kwot kapitału kredytu i zawarcie z Bankiem ugody, na mocy której umowa kredytu budowlanego zostaje utrzymana w mocy i jednocześnie całkowicie rozliczona, nie powinno rodzić konieczności korygowania dokonanych wcześniej odliczeń na zasadzie tzw. ulgi odsetkowej ani doliczenia tych kwot do dochodu w roku zawarcia ugody. Ugoda ta przewiduje bowiem, że umorzona zostanie część niespłaconego kapitału kredytu oraz ewentualne odsetki, które również nie były jeszcze wymagalne więc jako nie opłacone nie mogły być przedmiotem wcześniejszych odliczeń od dochodu. Wobec powyższego w ocenie Wnioskodawców stanowisko dotyczące pytania nr 3 jest prawidłowe.
W kwestii czwartego pytania, zdaniem Wnioskodawców wypłata na ich rzecz tytułem rozliczenia Umowy kredytu nie będzie stanowiła przychodu ani dochodu podlegających opodatkowaniu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawcy wskazują, że ugoda nie określa co składa się na kwotę wypłaty z tytułu rozliczenia kredytu. Zdaniem Wnioskodawców wypłata związana jest z kwotą wpłaconych wcześniej środków na rzecz Banku tytułem umowy kredytu i nie stanowi przychodu ani dochodu, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Otrzymana od Banku kwota wypłaty z tytułu rozliczenia Umowy kredytu nie przysporzy Wnioskodawcy korzyści, bowiem wcześniej Wnioskodawcy wpłacili dużo wyższą kwotę niż ta, która jest proponowana przez Bank w ramach umowy kredytu. Należy bowiem zauważyć, że na dzień (…) 2024 r. kwota faktycznie dokonanych spłat wynosi (...) PLN, natomiast Wnioskodawcy otrzymali od Banku (...) PLN.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego. O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też, gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Zgodnie z zaświadczeniem otrzymanym z Banku na dzień (…) 2025 r. saldo zadłużenia wynosi (...) CHF, w tym kapitał niewymagalny (...) CHF, a odsetki nie wymagalne (...) CHF. Na dzień wystawienia zaświadczenia Wnioskodawcy nie zalegają ze spłatą zobowiązań z tytułu w/w kredytu. Kwota dokonanych spłat z tytułu kapitału kredytu w okresie od (...) 2006 r. do (…) 2025 r. wynosi (...) CHF, co w przeliczeniu na PLN stanowi kwotę (...) PLN. Kwota dokonanych spłat z tytułu odsetek od kredytu w okresie od (…) 2006 r. do (…) 2025 r. wynosi (...) CHF, co w przeliczeniu na PLN stanowi kwotę (...) PLN. Kapitał oraz odsetki zostały przeliczone na PLN po kursie walutowym stosowanym przez Bank w dniu ich zapłaty. Oznacza to zatem, że kwota kredytu wynikająca z umowy zawartej (...) 2006 r. w wysokości (...) CHF w przeliczeniu na PLN wynosiła (...) zł i taką właśnie kwotę Wnioskodawcy otrzymali od Banku. Tym samym aktualna suma wpłat dokonanych na rzecz Banku z tytułu umowy kredytu mieszkaniowego pomniejszonego o kwotę, którą Wnioskodawcy mają otrzymać od Banku na podstawie propozycji ugody w związku z rozliczeniem umowy, nie jest mniejsza niż kwota uzyskanego kapitału z tytułu umowy o kredyt mieszkaniowy. Nie można zatem mówić o przysporzeniu majątkowym a o zwrocie części dokonanych do Banku spłat kapitału i odsetek kredytu. Dlatego też w ocenie Wnioskodawców wypłata ta nie będzie przychodem (dochodem) do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Bank jednocześnie nie wskazał czym dokładnie jest wypłata dokonana na rzecz Wnioskodawców, nadmieniając jednak, iż ma ona z wiązek z rozliczeniem umowy kredytu budowlanego. W ocenie Wnioskodawców wypłatę tę należy traktować jako zwrot dokonanych przez nich wcześniej spłat wynikających z umowy kredytu budowlanego, z tytułu zarówno kapitału jak i odsetek. Podział na cześć kapitałową i odsetkową wypłaty powinien nastąpić w takiej samej proporcji w jakiej pozostają dokonane w okresie obowiązywania umowy kredytu budowlanego spłaty kapitału kredytu oraz odsetek od kredytu. Zatem część wypłaty, która z zastosowaniem ww. proporcji określać będzie zwrot odsetkowej części kredytu Wnioskodawcy obowiązani będą doliczyć do dochodu w roku podatkowym, w którym zawarta zostanie ugoda z Bankiem na zasadzie art. 45 ust. 3a u.p.d.o.f. jako zwrot odliczonych we wcześniejszych latach podatkowych kwot z tytułu tzw. ulgi odsetkowej.
Wobec powyższego w ocenie Wnioskodawców stanowisko dotyczące pytania nr 4 jest prawidłowe.
Jednocześnie Wnioskodawcy jako własne wskazują stanowiska zawarte we wskazanym poniżej orzecznictwie sądów administracyjnych i organów podatkowych:
-Wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 164/15: „(...) jak stanowi przepis art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Przytoczona definicja przychodu wyprowadzona na podstawie tych przepisów ma charakter ogólny, a zatem będzie ona w użyciu wówczas, gdy zastosowania nie będą znajdować regulacje szczegółowe, inaczej opisujące danego rodzaju przychód. Należy również pamiętać, że przepisy art. 11 u.p.d.o.f. trzeba interpretować w powiązaniu z przepisami art. 10 oraz art. 12-20 u.p.d.o.f., co pozwala na ustalenie, czy dana kwota lub świadczenie przynależą do któregokolwiek ze źródeł przychodów podatkowych. Jeżeli nie będzie możliwe przyporządkowanie danego świadczenia do jakiegokolwiek źródła przychodu (w tym również do "innych źródeł przychodu" - art. 20 u.p.d.o.f.), to nie będzie ono mogło być uznane za przychód podatkowy, choćby nawet odpowiadało ogólnej definicji przychodu zawartej w przepisach art. 11 u.p.d.o.f. Mimo że nie wynika to wprost z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Stąd też wszystkie kwoty otrzymywane „tytułem zwrotnym” nie są zaliczane do przychodów podatkowych. Podsumowując, zwrot otrzymanej kwoty tytułem bezpodstawnego wzbogacenia się na podstawie art. 405 i art. 410 Kodeksu cywilnego (nienależne świadczenie) nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 11 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f.”.
-Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej DKIS) z 25 listopada 2024 r. 0112-KDIL2-1.4011.764.2024.1.KF: „Zatem, skoro kwota dodatkowa, którą otrzyma Pani od Banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty kredytu hipotecznego, jej otrzymanie nie spowoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo. W związku z powyższym, otrzymana przez Panią na podstawie planowanej ugody kwota () zł (połowa kwoty dodatkowej), nie będzie stanowiła dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Tym samym jej uzyskanie nie będzie skutkowało po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego”.
-Interpretacja indywidualna DKIS z 28 sierpnia 2023 r. 0114-KDIP3-2.4011.607.2023.2.MN: „Wskazać należy, iż w Ugodzie nie jest wskazana podstawa otrzymania przez Pana tej kwoty, a jedynie stwierdzenie, że ją Pan otrzyma. Ponadto, zgodnie z postanowieniem Ugody, Pan jako Kredytobiorca przyjął do wiadomości, że w związku z wypłatą kwoty (...) złotych powstaje po Pana stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (sporządzanie informacji PIT-11). Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego. Skoro zatem mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia, to należy zgodzić się z Panem, że zwrot ten nie będzie stanowił przychodu po Pana stronie. W przypadku zwrotu świadczenia na podstawie nieważnej umowy kredytowej klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych Bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo. Interpretacja indywidualna DKIS z 4 marca 2025 r. 0112-KDIL2-1.4011.104.2025.1.MKA: wypłacone przez Bank w ramach ugody Kwota zwrotu i Kwota dodatkowa, nie będą stanowiły dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od tych kwot”.
- Interpretacja indywidualna DKIS z 3 marca 2025 r. 0112-KDIL2-1.4011.957.2024.2.JK: „O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych - co już wcześniej zauważono - można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe. W opisie sprawy wskazali Państwo, że w ramach ugody Bank dodatkowo zaproponował zwrot na rzecz Kredytobiorcy kwoty w wysokości (...) zł, która to kwota stanowi zwrot wpłaconych przez Kredytobiorców środków tytułem spłaty kredytu. Zatem w analizowanej sprawie po Państwa stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymali Państwo zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazali na rzecz Banku w ramach spłaty części rat udzielonego kredytu mieszkaniowego. A zatem otrzymali Państwo środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z Bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Państwa majątku. Wypłata ta będzie dla Państwa neutralna podatkowo. W konsekwencji, zwrot przez Bank części kwoty wpłaconej przez Kredytobiorców tytułem spłaty kredytu nie stanowi dla Państwa przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie mają Państwo obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez Bank kwoty”.
-Interpretacja indywidualna DKIS z 26 lutego 2025 r. o sygn. 0115-KDIT1.4011.8.2025.1.DB: „Wobec powyższego, skoro w konsekwencji zawarcia ugody Bank zwrócił Panu kwotę 90.000 zł tytułem zwrotu środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazał Pan na rzecz Banku w ramach spłaty udzielonego kredytu, to zwrot ten nie stanowi dla Pana przychodu. Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, wzrostu Pana majątku. Otrzymane przez Pana pieniądze nie są Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a ich uzyskanie nie skutkuje po Pana stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych”.
-Interpretacja indywidualna DKIS z 25 listopada 2024 r. o sygn. 0112-KDIL2-1.4011.764.2024.1.KF: „W grudnia 2021 r. złożyli Państwo pozew do sądu o zwrot nadpłaconego kredytu i wnieśli Państwo o zasądzenie na rzecz każdego z Państwa po połowie nadpłaconej kwoty. Bank zaproponował zawarcie ugody, jednak nadpłaconą część kredytu podzielił na dwie części. Jedną część (kwotę) uznał za nieopodatkowaną, a drugą część nazwał „kwotą dodatkową” i uznał, że będzie ona podlegała opodatkowaniu i na tę część zostanie przez Bank wystawiony PIT-11. Wskazał, że dodatkowe świadczenia wypłacane w ramach ugody są traktowane na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 UPDOF, jako przychody z innych źródeł, za które uznaje się m.in. nieodpłatne świadczenia niemieszczące się w innych źródłach. Bank nie uzasadnił, dlaczego tak podzielił kwotę nadpłaty, nie przedstawił na to żadnego wyliczenia, a jedynie ogólnie odpowiedział, że wynika to z przewalutowania kredytu. Zatem, skoro „kwota dodatkowa”, którą otrzyma Pani od Banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty kredytu hipotecznego, jej otrzymanie nie spowoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo”.
-Interpretacja indywidualna DIKS z 2 lipca 2024 r. sygn. akt 0112-KDIL2-1.4011.464.2024.2.MKA wskazał, że: „Dlatego stwierdzam, że zwrot przez Bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego, tj. kwoty nadpłaty i kwoty dodatkowej nie będzie stanowił dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie ma Pani obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez Bank kwoty. Nie ma Pani również obowiązku składania jakichkolwiek informacji do urzędu skarbowego o otrzymanej od Banku kwocie”.
-Interpretacja indywidualna DIKS z 1 sierpnia 2024 r. sygn. akt 0112-KDIL2-1.4011.535.2024.3.DJ wskazał że: „Dlatego stwierdzam, że zwrot przez Bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego (tj. będącej przedmiotem Pani zapytania kwoty dodatkowej) nie będzie stanowił dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pani miała obowiązku zapłaty podatku od wypłaconej Pani przez Bank ww. kwoty dodatkowej”.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163, ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności od kredytu hipotecznego, zaciągniętego przez Państwa, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W tym miejscu wskazuję na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).
Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z analizowanej sprawy wynika, że w 2006 r. Wnioskodawcy zawarli z Bankiem umowę kredytu budowlanego w walucie CHF. Ww. Bank podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady jej funkcjonowania. Kredyt został zabezpieczony hipoteką. Nigdy wcześniej Kredytobiorcy nie korzystali z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego.
W 2007 r. Wnioskodawcy dokonali zakupu lokalu mieszkalnego wraz z związanym z nim udziałem w nieruchomości i częściach wspólnych budynku. Z postanowień zawartych w akcie notarialnym wynika, że Wnioskodawcy jako właściciele lokalu położonego na pierwszym piętrze nie mają prawa do korzystania z terenu zielonego. Miejsce parkingowe nie jest natomiast przedmiotem odrębnej własności a uprawnienie do korzystania z niego nie wiązało się z koniecznością uiszczenia dodatkowego wynagrodzenia, które podlegałoby finansowaniu kredytem, o którym mowa zdarzeniu przyszłym.
W lit. a) art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wymienione m.in. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem.
Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzenie przez Bank części kwoty kredytu hipotecznego zaciągniętego przez Państwa w 2006 r., stanowić będzie dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 tej ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Jednakże, do całkowitej kwoty uzyskanego przez Państwa przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego – pomimo przyznania każdoczesnym właścicielom zakupionego przez Wnioskodawców lokalu wyłącznego prawa do korzystania z miejsca parkingowego – zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będziecie Państwo bowiem spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredyt.
Odnosząc się natomiast do Państwa wątpliwości związanych z koniecznością dokonania korekty ulgi odsetkowej w związku z zawarciem ugody z bankiem przewidującej umorzenie części kredytu hipotecznego wskazuję, że zasady dokonywania odliczeń wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytu udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych regulują przepisy art. 26b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.
Powołany wyżej przepis art. 26b ust. 1 ustawy stanowi, że:
Od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1, odlicza się, z zastrzeżeniem ust. 2-4, faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi, o którym mowa w art. 3 ust. 1, na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:
1. budową budynku mieszkalnego albo
2. wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo
3. zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej, albo
4. nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.
W przepisie art. 26b ust. 4 pkt 1-2 ustawy ustawodawca określił wysokość dokonywanych odliczeń, gdyż są one limitowane.
Stosownie do art. 26b ust. 6 ww. ustawy:
Odsetki, o których mowa w ust. 4, zapłacone przed rokiem określonym w ust. 5, mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku za rok podatkowy, w którym podatnik po raz pierwszy odlicza odsetki.
Natomiast w myśl art. 26b ust. 7 tej ustawy:
Odsetki, o których mowa w ust. 4, zapłacone przed rokiem określonym w ust. 5 mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku również w roku podatkowym bezpośrednio następującym po roku, w którym podatnik po raz pierwszy odliczył odsetki; w tym przypadku odliczeniu podlega wyłącznie różnica między sumą odsetek przypadających do odliczenia a kwotą odsetek faktycznie odliczonych w roku, w którym podatnik dokonał pierwszego odliczenia.
Zgodnie z art. 26b ust. 8 cytowanej ustawy:
Wydatki, o których mowa w ust. 1, dotyczą odsetek zapłaconych łącznie przez oboje małżonków. Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu – odliczeń dokonuje się zgodnie z wnioskami zawartymi w zeznaniach rocznych, bądź od dochodu każdego z małżonków, w proporcji wskazanej we wniosku, bądź od dochodu jednego z małżonków.
Pomimo uchylenia art. 26b ustawodawca zagwarantował korzystanie z ulgi odsetkowej w ramach praw nabytych.
Jak bowiem stanowi art. 9 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217 poz. 1588) – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r.:
Podatnikowi, któremu w latach 2002 – 2006 został udzielony kredyt (pożyczka), o którym mowa w art. 26b ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., przysługuje na zasadach określonych w tej ustawie prawo odliczania wydatków na spłatę odsetek od tego kredytu (pożyczki), do upływu terminu spłaty określonego w umowie o kredyt (pożyczkę) zawartej przed dniem 1 stycznia 2007 r., nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2027 r.
Wskazaliście Państwo, że w latach 2007-2023 korzystaliście z ulgi odsetkowej. Odsetki były faktycznie zapłacone i dokumentowane dowodami wystawianymi przez Bank.
Dla oceny skutków podatkowych Państwa sytuacji istotne jest to, czy w wyniku zawartej ugody, bank zwróci Państwu wartość odsetek, z którymi związane było Państwa prawo do korzystania z tej ulgi.
Należy zauważyć, że wszelkiego rodzaju ulgi czy zwolnienia są odstępstwem od konstytucyjnej zasady równości i powszechności opodatkowania, w sposób szczegółowy uregulowanymi w przepisach materialnego prawa podatkowego. Są one przywilejami, z których podatnik ma prawo, a nie obowiązek skorzystania. Zatem oceniając ciążące na nim obowiązki wynikające z zastosowania danej ulgi czy zwolnienia podatkowego należy dokonać ścisłej, literalnej wykładni przepisu regulującego daną ulgę czy zwolnienie.
Ulga odsetkowa jest również niewątpliwie ulgą w rozumieniu Ordynacji podatkowej. W przypadku stosowania tej ulgi – jeśli kwota odsetek podlegała odliczeniu, a następnie weszłaby w skład umorzonej wierzytelności – oznaczałoby to dwukrotne skorzystanie z ulgi – raz poprzez odliczenie zapłaconych odsetek od dochodu w ramach ulgi odsetkowej, drugi raz poprzez niezapłacenie podatku od kwoty umorzonej wierzytelności, w skład której weszły te odsetki.
Jak wskazaliście Państwo w opisie wniosku, kwota umorzenia zaproponowanego przez bank nie będzie dotyczyć odsetek już zapłaconych.
Skoro kwota zaproponowanego Państwu umorzenia jest wartością kapitału pozostałego do spłaty i nie zawiera odsetek, które zostały uwzględnione w ubiegłych latach w odliczeniu w ramach korzystania z ulgi odsetkowej, wówczas nie dojdzie do dwukrotnego skorzystania z ulgi podatkowej.
Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe nie zawiera zapisu, zgodnie z którym korzystanie przez podatnika z ulgi odsetkowej, w stosunku do kredytu, którego część ulega umorzeniu powoduje wyłączenie z możliwości zastosowania zaniechania poboru podatku od powstałego z tego tytułu przychodu.
Zatem fakt skorzystania przez Państwa z zaniechania poboru podatku w stosunku do umorzonej przez bank wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego udzielonego na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wpłynie na wcześniejsze odliczenia z tytułu ulgi odsetkowej.
W związku z powyższym, ulga odsetkowa, z której korzystaliście Państwo w latach 2007-2023 nie wymaga skorygowania w związku z zawarciem ugody i umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Nie macie Państwo obowiązku wykazywania doliczeń do dochodu z tego tytułu w roku zawarcia ugody.
Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych zwrotu ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że z definicji przychodu zawartej w art. 11 ust. 1, wywieść można, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych – co już wcześniej zauważono – można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Prezentując zdarzenie przyszłe wskazaliście Państwo, że Bank dokona na Państwa rzecz wypłaty w związku z rozliczeniem umowy kredytu budowlanego w przedziale (...) PLN - (...) PLN.
Kwota kredytu wynikająca z umowy zawartej w 2006 r. w wysokości (...) CHF w przeliczeniu na PLN wynosiła wówczas (...) PLN i jest to kwota faktycznie otrzymanych przez Kredytobiorcę środków pieniężnych w walucie polskiej. Z kolei łącznie w przeliczeniu na walutę polską Kredytobiorca spłacił (...) PLN. Tym samym suma wpłat dokonanych na rzecz Banku z tytułu umowy kredytu mieszkaniowego pomniejszona o kwotę, którą Kredytobiorca ma otrzymać od Banku na podstawie propozycji ugody, nie jest mniejsza niż kwota uzyskanego kapitału z tytułu umowy o kredyt mieszkaniowy.
Zatem w analizowanej sprawie po Państwa stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymacie Państwo zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazaliście na rzecz banku w ramach spłaty części rat udzielonego kredytu mieszkaniowego. A zatem otrzymacie Państwo środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Państwa własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Państwa majątku. Wypłata ta będzie dla Państwa neutralna podatkowo.
W konsekwencji, zwrot przez bank wskazanej we wniosku kwoty nie będzie stanowił dla Państwa przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie będziecie Państwo mieli obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez bank kwoty.
Powzięliście Państwo również wątpliwość dotyczącą konieczności skorygowania ulgi odsetkowej w sytuacji zawarcia ugody z bankiem w wyniku której bank zwróci na Państwa rzecz kwotę pieniężną.
Stosownie do art. 45 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Jeżeli podatnik, obliczając podatek należny, dokonał odliczeń od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub podatku, a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot, dolicza odpowiednio kwoty poprzednio odliczone.
Z powyższego wynika, że rozliczenie z tytułu zwrotu odsetek powinno być dokonane w zeznaniu składanym za ten rok, w którym dojdzie do zwrotu tych odsetek. Jednocześnie przepis ten wskazuje, że doliczenia dokonuje podatnik, który uprzednio odliczył zwrócone kwoty.
Dlatego, w przypadku otrzymania od banku kwoty pieniężnej w wyniku zawartej ugody, będziecie Państwo mieli obowiązek doliczenia zwróconych odsetek w wysokości uprzednio odliczonej przez Państwa, tj. tę część odsetek zwróconych przez bank, która była odliczana w ramach ulgi odsetkowej.
Powyższe oznacza, że w przypadku jeżeli, obliczając podatek należny, dokonaliście Państwo odliczeń od dochodu (podstawy obliczenia podatku lub podatku), a następnie otrzymacie Państwo zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymacie Państwo ten zwrot powinniście Państwo w zeznaniu podatkowym składanym za ten rok, doliczyć odpowiednio kwoty poprzednio odliczone. Zwróconą kwotę odsetek (tę część odsetek zwróconych przez bank, która była odliczana w ramach ulgi odsetkowej niezależnie od roku ich odliczenia) winni Państwo wykazać w zeznaniu rocznym.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Wydając niniejszą interpretację Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej dokonał wykładni powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe w kontekście ustalenia czy spełniacie Państwo warunki uprawniające do skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego w związku z umorzeniem przez bank kredytu hipotecznego oraz w kontekście konieczności skorygowania ulgi odsetkowej w związku z podpisaniem ww. ugody.
Przedmiotowa interpretacja nie odnosi się do potwierdzenia poprawności ustalenia proporcji w jakiej należy dokonać doliczenia zwróconej kwoty odsetek w związku z koniecznością skorygowania ulgi odsetkowej.
W odniesieniu do powołanych przez Państwa interpretacji stwierdzam, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego tę interpretację.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pan (...) (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
