Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - 0112-KDSL1-2.4011.409.2025.2.JN

shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 17 września 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.409.2025.2.JN

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 lipca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 3 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 3 lipca 2025 r. (wpływ 15 lipca 2025 r.), pismem z 16 lipca 2025 r. (wpływ 22 lipca 2025 r.) oraz pismem sygnowanym datą 30 sierpnia 2025 r. (wpływ 8 sierpnia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (przedstawiony ostatecznie w uzupełnieniu z 3 lipca 2025 r.)

(…) stycznia 2024 r. zmarła żona Wnioskodawcy AC. Spadek po żonie Wnioskodawcy odziedziczył Wnioskodawca, córka Wnioskodawcy i syn Wnioskodawcy po (…) części. W małżeństwie Wnioskodawcy obowiązywał ustrój wspólności małżeńskiej. Wobec tego z dniem śmierci żony Wnioskodawcy połowa ich majątku przypadła Wnioskodawcy. Pozostali spadkobiercy uznali taki stan faktyczny i prawny. Tym samym dzieciom Wnioskodawcy przysługują po sporządzeniu poświadczenia dziedziczenia udziały po (…) w całym mieniu majątku, który stanowił wspólność majątkową Wnioskodawcy i jego żony.

(…) sierpnia 2024 r. zostało sporządzone poświadczenie dziedziczenia ustalające, że spadek po żonie Wnioskodawcy przypada Wnioskodawcy i dzieciom Wnioskodawcy po (…) każdemu z nich.

(…) sierpnia 2024 r. Wnioskodawca zawarł z córką umowę darowizny, mocą której córka przeniosła na Wnioskodawcę umową darowizny przysługujący jej udział w wysokości (…) w spadku po AC.

(…) kwietnia 2025 r. w sprawie zawisłej przed SR w (…), sygnatura akt (…) o dział spadku po AC, jaka toczyła się pomiędzy Wnioskodawcą a synem Wnioskodawcy, została zawarta ugoda, w wyniku której majątek spadkowy został podzielony pomiędzy spadkobierców. W skład masy spadkowej wchodziła między innymi nieruchomość zabudowana domem, położona w A, (…). Nieruchomość ta to grunt, który został zakupiony przez Wnioskodawcę i jego żonę w 1996 r. oraz dom, który został wybudowany w 1998 r. Tym samym w 1998 r. upłynęło 5 lat od wybudowania domu i nabycia działki pod domem.

W wyniku dokonania działu spadku Wnioskodawca nabył między innymi własność całej zabudowanej domem nieruchomości położonej w A, (…). W momencie działu spadku Wnioskodawca „nabył” od syna jego udział w tej nieruchomości w wysokości (…), zaś syn nabył od Wnioskodawcy inne składniki majątkowe o równoważnej wartości i otrzymał dodatkowo spłatę w wysokości (…). Tym samym, aby stać się wyłącznym właścicielem nieruchomości Wnioskodawca poniósł wydatki w kwocie (…) oraz poniósł koszty w postaci przekazania swoich udziałów we współwłasności innych nieruchomości na rzecz syna (…).

Obecnie Wnioskodawca zamierza sprzedać opisaną wyżej nieruchomość położoną w A i z tego tytułu Wnioskodawca osiągnie przychód/dochód.

W piśmie sygnowanym datą 30 sierpnia 2025 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzielił Pan następujących odpowiedzi na zawarte w wezwaniu pytania:

1.Czy posiada Pan nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w myśl art. 3 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.)?

Odpowiedź: W zakresie obowiązku podatkowego Wnioskodawca informuje, że posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, gdzie mieszka na stałe i rozlicza się podatkowo w Polsce.

2.Czy prowadzi Pan działalność gospodarczą w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w szczególności w zakresie obrotu nieruchomościami?

W przypadku odpowiedzi twierdzącej proszę wskazać, czy sprzedaż domu w A nastąpi w ramach wykonywania tej działalności?

Odpowiedź: Wnioskodawca informuje, że nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej, a w tym w zakresie działalności gospodarczej. Dom w A został wybudowany i był użytkowany na własne potrzeby i potrzeby rodziny.

3.Co, oprócz nieruchomości zabudowanej domem w A, wchodziło w skład spadku po Pana żonie?

Odpowiedź: W skład spadku po zmarłej żonie oprócz nieruchomości letniskowej w A, (…) wchodzą następujące składniki:

a)Nieruchomość zabudowana domem mieszkalnym w (…);

b)Nieruchomość niezabudowana w (…);

c)Nieruchomość rolna położona w (…);

d)Nieruchomość rolna położona w (…);

e)Nieruchomość zabudowana domem mieszkalnym w (…);

f)Nieruchomość niezabudowana w (…);

g)Nieruchomość niezabudowana w (…);

h)Udział (…) w nieruchomości stanowiąca działkę nr (…);

i)Prawo własności w (…) samochód (…);

j)Wspólne oszczędności na dzień śmierci żony Wnioskodawcy w bankach, tj. (…);

k)mieszkanie w (…) w miejscowości (…);

l)wyposażenie domów i mieszkań jak wyżej;

m)skuter;

n)dwie przyczepki;

o)jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym.

4.Jakie składniki majątkowe nabył Pan w wyniku działu spadku oprócz wskazanego we wniosku domu w A?

Odpowiedź: Oprócz nieruchomości w A, (…) w wyniku działu spadku Wnioskodawca nabył udziały syna (po (…)) w nieruchomości jak niżej:

a)Nieruchomość zabudowana domem mieszkalnym w (…);

b)Nieruchomość niezabudowana w (…);

c)Nieruchomość rolna położona w (…);

d)Nieruchomość rolna położona w (…).

Oprócz wyżej opisanych składników majątkowych Wnioskodawca nabył (…) udziału we współwłasności samochodu (…), (…) udziału we współwłasności dwóch przyczepek samochodowych, skutera, jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym i na rachunku bankowym.

5.Czy wskutek działu spadku uzyskał Pan przysporzenie majątkowe ponad przysługujący Panu, przed działem spadku, udział w składnikach majątkowych wchodzących w skład spadku po zmarłej żonie, poprzez nabycie majątku o większej wartości rynkowej aniżeli przypadająca na Pana wartość rynkowa udziału we wszystkich składnikach majątkowych wchodzących w skład spadku?

Odpowiedź: W skutek działu spadku po zmarłej żonie Wnioskodawca nie nabył przysporzenia majątkowego ponad przypadający Wnioskodawcy przed działem spadku udział w spadku.

6.Jakie składniki majątkowe nabył od Pana syn w wyniku dokonanego działu spadku?

Odpowiedź: Syn Wnioskodawcy (…) w wyniku dokonania działu spadku nabył nieruchomości jak niżej:

a)Nieruchomość zabudowana domem mieszkalnym w (…);

b)Nieruchomość niezabudowana w (…);

c)Nieruchomość niezabudowana w (…);

d)Udział (…) w nieruchomości stanowiącej działkę nr (…);

e)Środki pieniężne na rachunkach bankowych (…) oraz w (…) i część środków pieniężnych na rachunku bankowym w (…), wyposażenie domu w (…), dopłatę ze strony Wnioskodawcy w kwocie (…) oraz po sprzedaży mieszkania w (…) udział w uzyskanej cenie sprzedaży.

7.Czy składniki majątkowe, które przekazał Pan synowi na podstawie dokonanego działu spadku, zostały nabyte do majątku wspólnego Pana i Pana zmarłej żony?

Odpowiedź: Wnioskodawca oświadcza, że wszystkie składniki majątkowe (nieruchomości) jakie weszły do masy spadkowej Wnioskodawca nabył w ramach wspólności małżeńskiej wspólnie z żoną. Wyjątkiem jest nieruchomość w (…). Żona Wnioskodawcy razem z siostrami była jej współwłaścicielką i ten udział stanowił jej majątek odrębny.

8.Czy zgodnie z ugodą w sprawie o dział spadku zawartą pomiędzy Panem a Pana synem był Pan zobowiązany do spłaty Pana syna w kwocie (…)?

Odpowiedź: Tak, zgodnie z ugodą Wnioskodawca był zobowiązany do spłaty syna w kwocie (…).

9.Czy otrzymanie przez Pana syna składników majątkowych wraz ze spłatą w wysokości (…) wyczerpuje jego roszczenia wobec Pana z tytułu działu spadku po jego matce (Pana żonie)?

Odpowiedź: Otrzymane przez syna Wnioskodawcy składniki majątkowe i spłata w kwocie (…) wyczerpują w całości jego roszczenie wobec Wnioskodawcy.

10.Kiedy (proszę, żeby wskazał Pan przybliżoną datę) dokona Pan sprzedaży nieruchomości zabudowanej domem w A, o której mowa we wniosku?

Odpowiedź: Sprzedaż A nastąpiła (…) lipca 2025 r. za kwotę (…) z uwagi na kupca chętnego do zakupu natychmiast. Reasumując niniejsze postępowanie Wnioskodawca uważa, że nie powinien płacić podatku dochodowego od sprzedanej nieruchomości w A.

Pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu z 3 lipca 2025 r.)

1)Czy dochód uzyskany przez Wnioskodawcę ze sprzedaży nieruchomości, której jedynym właścicielem stał się (…) kwietnia 2025 r. w wyniku działu spadku i nabycia od syna (…) na podstawie tego działu spadku udziału w wysokości (…) oraz w wyniku przyjęcia od córki darowizny (…) udziału w spadku po żonie Wnioskodawcy, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, gdy nieruchomość została nabyta przez Wnioskodawcę i żonę Wnioskodawcy AC w 1996 r., a dom na tej nieruchomości został wybudowany w 1998 r.?

2)Czy, jeśli odpowiedź na pytanie pierwsze jest pozytywna (jest podatek), to czy od (…) dochodu ze sprzedaży udziału „nabytego” od córki w drodze darowizny przypadającej jej części prawa do spadku, Wnioskodawca może odjąć koszty nabycia udziału od syna w postaci spłaty w kwocie (…) jaką Wnioskodawca dokonał na rzecz syna oraz czy Wnioskodawca może odliczyć wartość swoich udziałów w innych składnikach majątkowych jakie Wnioskodawca przeniósł na syna w celu nabycia udziału od syna w nieruchomości położonej w A w celu uzyskania wyłącznej własności tej?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu z 3 lipca 2025 r.)

W przekonaniu Wnioskodawcy, jako, że udział w wysokości (…) we współwłasności w opisanej nieruchomość Wnioskodawca nabył w wyniku działu spadku, to dochód ze sprzedaży nieruchomości (tj. też od udziału w wysokość (…), jaki Wnioskodawca nabył od córki (…)) jest zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym, albowiem zgodnie z art. 10 ust 1 pkt 8 updof odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie, podlega opodatkowaniu.

Zarazem zgodnie z art. 10 ust. 5 w przypadku odpłatnego zbycia nabytych w drodze spadku nieruchomości określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c art. 10 updof, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości przez spadkodawcę. W związku z tym dochód ze sprzedaży nieruchomości w całości jest zwolniony w opodatkowania podatkiem dochodowym, bo nieruchomość została nabyta przez Wnioskodawcę w (…) w wyniku działu spadku, a od wybudowania domu na tej nieruchomości i jej nabycia przez spadkodawcę minęło 5 lat.

Zarazem, jeśli stanowisko organu byłoby odmienne, to Wnioskodawca uważa, że może pomniejszyć dochód ze sprzedaży nieruchomości o koszty, jakie Wnioskodawca poniósł w celu nabycia udziału we współwłasności nieruchomości na rzecz syna. Takim kosztem jest spłata w wysokości (…), jak i wartość udziałów Wnioskodawcy we współwłasności innych składników majątkowych, a w tym nieruchomości, które wchodziły do masy spadkowej, a które stały się wyłączną własnością syna.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa majątkowego nastąpi po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, nie stanowi ono źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa majątkowego w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie, w myśl art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jeżeli nieruchomości lub prawa majątkowe określone przez art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c tej ustawy zostały nabyte w drodze spadku, to ich odpłatne zbycie (dokonane poza działalnością gospodarczą) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, jeżeli nastąpiło ono przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Zgodnie z art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

Art. 10 ust. 7 ww. ustawy stanowi, że:

Nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Wobec powyższego w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, nabytej w drodze spadku i dziale spadku istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę oraz czy w wyniku dokonania działu spadku nie następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany udział w spadku.

Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę, który dokonuje sprzedaży, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.

Z opisu sprawy wynika, że posiada Pan nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, gdzie mieszka na stałe i rozlicza się podatkowo. Nie prowadzi Pan żadnej działalności gospodarczej. (…) stycznia 2024 r. zmarła Pana żona. W Pana małżeństwie obowiązywał ustrój wspólności małżeńskiej. Wobec tego z dniem śmierci Pana żony połowa majątku przypadła Panu. Pozostali spadkobiercy uznali taki stan faktyczny i prawny. (…) sierpnia 2024 r. zostało sporządzone poświadczenie dziedziczenia ustalające, że spadek po Pana żonie przypada Panu i Pana dzieciom po (…) każdemu z nich. Tym samym Pana dzieciom przysługują po sporządzeniu poświadczenia dziedziczenia udziały po (…) w całym mieniu majątku, który stanowił wspólność majątkową Pana i Pana żony. W skład spadku po Pana zmarłej żonie wchodzą następujące składniki: nieruchomość letniskowa w A, nieruchomość zabudowana domem mieszkalnym w (…), nieruchomość niezabudowana w (…), nieruchomość rolna położona w (…), nieruchomość rolna położona w (…), nieruchomość zabudowana domem mieszkalnym w (…), nieruchomość niezabudowana w (…), nieruchomość niezabudowana w (…), udział (…) w nieruchomości w (…), prawo własności w (…) samochodu (…), wspólne oszczędności na dzień śmierci Pana żony w bankach (…), mieszkanie w (…), wyposażenie domów i mieszkań, skuter, dwie przyczepki, jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym. Wszystkie składniki majątkowe (nieruchomości) jakie weszły do masy spadkowej nabył Pan w ramach wspólności małżeńskiej wspólnie z Pana żoną. Wyjątkiem jest nieruchomość w (…), której Pana żona razem z siostrami była współwłaścicielką i ten udział stanowił jej majątek odrębny. (…) sierpnia 2024 r. zawarł Pan z córką umowę darowizny, mocą której Pana córka przeniosła na Pana umową darowizny przysługujący jej udział w wysokości (…) w spadku po Pana żonie. (…) kwietnia 2025 r. w sprawie o dział spadku po Pana żonie, jaka toczyła się pomiędzy Panem a Pana synem, została zawarta ugoda, w wyniku której majątek spadkowy został podzielony pomiędzy spadkobierców. W wyniku dokonania działu spadku nabył Pan m.in. własność całej zabudowanej domem nieruchomości położonej w A. Nieruchomość ta to grunt, który został zakupiony przez Pana i Pana żonę w 1996 r. oraz dom, który został wybudowany w 1998 r. Oprócz nieruchomości w A w wyniku działu spadku nabył Pan udziały syna (po (…)) w nieruchomościach: nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym w (…), nieruchomości niezabudowanej w (…), nieruchomości rolnej położonej w (…), nieruchomości rolnej położonej w (…) oraz (…) udziału we współwłasności samochodu (…), (…) udziału we współwłasności dwóch przyczepek samochodowych, skutera, jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym i na rachunku bankowym. Natomiast Pana syn w wyniku dokonania działu spadku nabył nieruchomość zabudowaną domem mieszkalnym w (…), nieruchomość niezabudowaną w (…), nieruchomość niezabudowaną w (…), udział (…) w nieruchomości w (…), środki pieniężne na rachunkach bankowych (…) oraz w (…) i część środków pieniężnych na rachunku bankowym w (…), wyposażenie domu w (…), dopłatę z Pana strony w kwocie (…) oraz po sprzedaży mieszkania w (…) udział w uzyskanej cenie sprzedaży. Zgodnie z ugodą był Pan zobowiązany do spłaty syna w kwocie (…). Otrzymane przez Pana syna składniki majątkowe i spłata w kwocie (…) wyczerpują w całości jego roszczenie wobec Pana. W skutek działu spadku po Pana zmarłej żonie nie nabył Pan przysporzenia majątkowego ponad przypadający Panu przed działem spadku udział w spadku. (…) lipca 2025 r. dokonał Pan sprzedaży nieruchomości zabudowanej domem w A. Dom w A został wybudowany i był użytkowany na własne potrzeby i potrzeby rodziny.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „spadek” ani też „nabycie w drodze spadku”, dlatego też zasadnym jest odwoływanie się do regulacji zawartych w Kodeksie cywilnym.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

W myśl art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Jak stanowi art. 926 § 1 Kodeksu cywilnego:

Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.

Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Zgodnie z art. 1035 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Na mocy art. 1037 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

§ 2. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

W myśl art. 1038 § 2 Kodeksu cywilnego:

Umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

Stosownie do art. 195 Kodeksu cywilnego:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Z instytucją działu spadku mamy więc do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, że dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

W świetle art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Na podstawie art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.

Art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Na mocy art. 211 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zgodnie z art. 212 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

§ 2. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

Co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy – w wyniku tego zniesienia – podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału, jaki pierwotnie mu przysługiwał.

Biorąc pod uwagę kwestię nabycia nieruchomości do wspólności majątkowej małżeńskiej, należy odnieść się również do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.), w której zostały uregulowane stosunki majątkowe między małżonkami.

Przepis art. 31 § 1 tej ustawy stanowi, że:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Z kolei z art. 35 ww. Kodeksu wynika:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

W świetle natomiast art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej i obejmuje cały zbiór praw majątkowych, takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności.

Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. W konsekwencji, małżonek w momencie śmierci drugiego z nich nie może ponownie nabyć udziału w tej nieruchomości w drodze dziedziczenia, jak też w drodze działu spadku, skoro nieruchomość ta wchodziła wcześniej do wspólnego majątku małżeńskiego, a małżonkowi z tego tytułu przysługiwało już prawo własności całej nieruchomości.

Kwestia określenia momentu nabycia nieruchomości i praw majątkowych była przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której sąd stwierdził, że: „Dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków”.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Innymi słowy, w przypadku nabycia nieruchomości (praw majątkowych) przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości (praw majątkowych), o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zauważyć, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie reguluje kwestii własności nieruchomości. Dlatego też należy odnieść się do przepisów prawa cywilnego.

Stosownie do art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Na podstawie art. 47 § 1 Kodeksu cywilnego:

Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.

Według art. 47 § 2 Kodeksu cywilnego:

Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.

Z art. art. 47 § 3 Kodeksu cywilnego:

Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.

W myśl art. 48 Kodeksu cywilnego:

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Grunty stanowiące odrębny przedmiot własności są więc z natury swej nieruchomościami, budynki natomiast trwale z gruntem związane są częścią składową nieruchomości zgodnie z zasadą superficies solo cedit, w myśl której własność nieruchomości gruntowej rozciąga się na budynki, które stały się częścią składową nieruchomości. Budynek trwale związany z gruntem, jako część składowa gruntu, nie może być przedmiotem odrębnej własności, co oznacza, że właścicielem zarówno gruntu, jak i budynku wzniesionego na tym gruncie, jest zawsze właściciel nieruchomości gruntowej, na której budynek ten został wybudowany.

Z powyższego wynika, że w przypadku wybudowania budynku na własnym gruncie, grunt ten wraz z budynkiem stanowi jedną rzecz (nieruchomość). Oznacza to, że skoro budynek nie stanowi odrębnej nieruchomości, to nie może być samodzielnym przedmiotem zbycia bez gruntu, na którym został wzniesiony. Sprzedaż nieruchomości obejmuje zarówno zbycie gruntu, jak i znajdującego się na nim budynku trwale z nim związanego. Dlatego za datę nabycia nieruchomości w takim wypadku uznać należy datę nabycia gruntu niezależnie od tego, kiedy na gruncie tym wzniesiono budynek.

Jak wskazano na wstępie przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości, jeżeli nie jest dokonywane w wykonywaniu działalności gospodarczej i następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie skutkuje powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy.

W związku z powyższym, powstanie przychodu podatkowego z tytułu sprzedaży nieruchomości uzależnione jest od daty jej nabycia, które należy utożsamiać z chwilą przeniesienia własności w rozumieniu cywilnoprawnym.

W przypadku zbycia nieruchomości (gruntu stanowiącego własność podatnika), na której wybudowano budynek – termin pięcioletni nie może być liczony odrębnie dla nabycia własności gruntu oraz dla wybudowanego na tym gruncie budynku, stanowiącego jego część składową. Bieg tego terminu liczony jest od końca roku kalendarzowego, w którym nabyto grunt na własność. Data wybudowania budynku nie ma znaczenia.

Zatem w sytuacji, gdy najpierw dochodzi do nabycia gruntu, a dopiero później wybudowany zostanie budynek, istotnym z podatkowego punktu widzenia jest moment nabycia gruntu.

W konsekwencji, skoro Pan i Pana żona nabyliście grunt w A w 1996 r., a w 1998 r. wybudowaliście dom, to za datę nabycia nieruchomości należy uznać datę nabycia gruntu, tj. 1996 r.

Aby ustalić, czy w przedmiotowej sprawie sprzedaż przez Pana nieruchomości zabudowanej domem w A podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, istotne jest ustalenie, kiedy nastąpiło faktyczne nabycie przez Pana nieruchomości w A, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5, ust. 6 i ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Użyty w ww. przepisie termin „nabycie” oznacza każde uzyskanie tytułu własności (nabycie własności) lub każde uzyskanie określonego prawa (nabycie prawa) bez względu na fakt, czy jest to nabycie w części ułamkowej, czy w całości. Poprzez „nabycie” należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określony jest zgodnie z normami prawa cywilnego.

Stosownie do art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Nabyć nieruchomość lub prawo majątkowe można więc, np. w drodze zakupu, bądź uzyskując pod tytułem darmym (w formie darowizny, spadku), a w przypadku zaś ograniczonych praw rzeczowych również zawierając umowę o ustanowieniu tego prawa.

Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Zgodnie z prawem cywilnym darowizna dochodzi do skutku w drodze umowy jednostronnie zobowiązującej, której treścią jest zarówno zobowiązanie darczyńcy do spełnienia świadczenia pod tytułem darmym na rzecz obdarowanego, czyli do dokonania rozporządzenia i wydania przedmiotu darowizny, jak i oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny. Jeżeli przedmiotem darowizny jest nieruchomość, to umowa darowizny pod rygorem nieważności powinna mieć formę aktu notarialnego.

Umowa darowizny ma charakter czynności nieodpłatnej. Istotą darowizny jako czynności nieodpłatnej jest więc brak po drugiej stronie umowy ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

W niniejszej sprawie (…) stycznia 2024 r. zmarła Pana żona. W Pana małżeństwie obowiązywał ustrój wspólności małżeńskiej. Wobec tego z dniem śmierci Pana żony połowa majątku przypadła Panu. (…) sierpnia 2024 r. zostało sporządzone poświadczenie dziedziczenia ustalające, że spadek po Pana żonie przypada Panu i Pana dzieciom po (…) każdemu z nich. Tym samym Pana dzieciom przysługują po sporządzeniu poświadczenia dziedziczenia udziały po (…) w całym mieniu majątku, który stanowił wspólność majątkową Pana i Pana żony. (…) sierpnia 2024 r. zawarł Pan z córką umowę darowizny, mocą której Pana córka przeniosła na Pana umową darowizny przysługujący jej udział w wysokości (…) w spadku po Pana żonie. (…) kwietnia 2025 r. w sprawie o dział spadku po Pana żonie, jaka toczyła się pomiędzy Panem a Pana synem, została zawarta ugoda, w wyniku której majątek spadkowy został podzielony pomiędzy spadkobierców. W wyniku dokonania działu spadku nabył Pan m.in. własność całej zabudowanej domem nieruchomości położonej w A. (…) lipca 2025 r. dokonał Pan sprzedaży nieruchomości zabudowanej domem w A.

Mając na uwadze wyżej przywołane przepisy prawa oraz opisane zdarzenie należy stwierdzić, że z uwagi na panujący w Pana małżeństwie ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej, nie można wyodrębnić udziałów, które Pan oraz Pana żona posiadali w chwili nabycia nieruchomości w A. Z tego względu nie mógł Pan ponownie nabyć udziałów w ww. nieruchomości ani w drodze dziedziczenia, ani w drodze działu spadku.

Data otwarcia spadku oraz późniejszy dział spadku (zarówno do wysokości udziału w spadku, jak i ponad ten udział) nie stanowią dla Pana nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, w odniesieniu do udziału (…) w nieruchomości w A termin pięcioletni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych już upłynął, gdyż przy jego obliczaniu należy uwzględnić moment nabycia prawa własności tej nieruchomości przez Pana – do majątku wspólnego małżeńskiego. Oznacza to, że dokonane przez Pana odpłatne zbycie tego udziału nie będzie stanowiło źródła przychodu i nie będzie skutkowało obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego, z uwagi na fakt, że od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków (tj. od 1996 r.) upłynął pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei, sprzedaż nieruchomości w A w udziale (…) nabytym (…) sierpnia 2024 r. w drodze darowizny od córki – stanowi źródło przychodu na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem termin, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy w tym przypadku liczyć od końca 2024 r. Wobec powyższego pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych upłynąłby dopiero z końcem 2029 r.

Podsumowując, mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego, stwierdzić należy, że dochód uzyskany przez Pana ze sprzedaży (…) udziału w nieruchomości w A nie podlega opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast dochód uzyskany przez Pana ze sprzedaży (…) udziału w nieruchomości w A, nabytego przez Pana w drodze darowizny od córki, podlega opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przechodząc więc do skutków podatkowych w zakresie sprzedanego udziału w nieruchomości w A nabytego w drodze darowizny od córki należy wskazać, co następuje:

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Na podstawie art. 30e ust. 2 powołanej ustawy:

Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Stosownie do art. 19 ust. 3 cyt. ustawy:

Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością).

Do wydatków takich można zaliczyć przykładowo koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe itp. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Koszty te nie są kosztami nabycia, lecz jako koszty odpłatnego zbycia pomniejszają przychód.

W przypadku gdy zbywaną nieruchomość lub jej część nabyto w drodze darowizny, ustalenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia takiej nieruchomości odbywa się zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c.

Jak wynika z powyższych przepisów, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości określonym zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Określony w przywołanym wyżej art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych katalog wydatków, które w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, nabytych w drodze darowizny, mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodu ma charakter katalogu zamkniętego, w związku z czym tylko wydatki wyraźnie w nim wskazane mogą pomniejszyć uzyskany przychód.

Zatem kosztami uzyskania przychodu przy odpłatnym zbyciu nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze darowizny mogą być wyłącznie:

·udokumentowane nakłady na tę nieruchomość lub prawo zwiększające ich wartość poczynione w czasie ich posiadania,

·kwota zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej ten podatek przypada na tę nieruchomość lub prawo.

Natomiast kosztami uzyskania przychodu wyłącznie przy odpłatnym zbyciu nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku są – oprócz wyżej wskazanych – również:

·udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę,

·       przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika.

Stosownie do przywołanych przepisów wskazać należy, że przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości jest wartość wyrażona w cenie zawartej w umowie sprzedaży odpowiadająca wartości nabytych w drodze darowizny udziałów w nieruchomości pomniejszona o koszty, o których mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przypadające na ww. udziały (tj. koszty odpłatnego zbycia). Przychód ten może zostać pomniejszony o koszty ustalone zgodnie z art. 22 ust. 6d ww. ustawy (tj. koszty uzyskania przychodu), a różnica stanowi dochód.

Spłata na rzecz syna oraz wartości udziałów w innych składnikach majątkowych jakie przeniósł Pan na syna w celu nabycia udziału od syna w nieruchomości położonej w A nie stanowią żadnej z kategorii wskazanych w art. 22 ust. 6d ww. ustawy, a więc nie mogą zostać uwzględnione przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w przypadku odpłatnego zbycia udziału ww. nieruchomości, nabytego w drodze darowizny.

Powyższy pogląd organu znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów, m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 4 lutego 2016 r., sygn. akt I SA/Ke 718/15, w którym Sąd stwierdził, że:

(...) Przepis art. 22 ust. 6d w sposób jednoznaczny wskazuje, co może być kosztem uzyskania przychodu przy sprzedaży nieruchomości (udziału) nabytej w drodze darowizny.

Kosztami uzyskania przychodu są tylko udokumentowane nakłady oraz kwota zapłaconego podatku od spadków i darowizn.

Za nakłady poniesione na nieruchomość rozumie się wydatki ulepszające, modernizujące daną nieruchomość, czy też nawet wydatki remontowe, które zwiększają wartość rynkową nieruchomości poczynione w czasie jej posiadania. (...).

Zatem w Pana przypadku, który dotyczy wyłącznie sprzedaży (…) udziału w nieruchomości w A, którą nabył Pan od córki w drodze darowizny, do kosztów uzyskania przychodu nie może Pan zaliczyć spłaty w kwocie (…) jaką dokonał Pan na rzecz syna oraz wartości Pana udziałów w innych składnikach majątkowych jakie przeniósł Pan na syna w celu nabycia udziału od syna w nieruchomości położonej w A, w celu uzyskania wyłącznej własności tej nieruchomości.

Wobec powyższego, od (…) przychodu ze sprzedaży udziału nabytego od córki w drodze darowizny (przypadającej córce części prawa do spadku), nie może Pan odjąć spłaty w kwocie (…) jaką dokonał Pan na rzecz syna oraz wartości Pana udziałów w innych składnikach majątkowych jakie przeniósł Pan na syna, w celu uzyskania wyłącznej własności nieruchomości w A.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe jest zgodne ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego organ nie przeprowadza postępowania dowodowego, lecz opiera się jedynie na zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy   z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.