Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 maja 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 lipca 2025 r. i pismem z 22 lipca 2025 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani matką 21-letniego syna, który obecnie studiuje w Polsce na publicznym uniwersytecie. Pani syn nie osiąga dochodów przekraczających limit określony w art. 6 ust. 4e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT). Jest zameldowany u Pani i z Panią mieszka, tak jak i pozostaje wyłącznie na Pani utrzymaniu. Pani pokrywa wszystkie koszty związane z utrzymaniem syna, w tym opłaty za czynsz, media, wyżywienie, edukację, sport, transport, ubezpieczenie i opiekę zdrowotną oraz inne codzienne potrzeby. Syn mieszka z Panią, spędzacie we dwoje wszystkie święta, wakacje, urodziny i inne ważne okazje rodzinne, jest Pani z synem w stałym, codziennym kontakcie. Pani syn ze swoim ojcem spotyka się jedynie okazjonalnie. Ojciec syna nie uczestniczy w procesie wychowawczym, nie partycypuje w kosztach utrzymania syna, nie sprawuje nad nim opieki i nie interesuje się jego problemami oraz życiem codziennym. Obecnie jest Pani w trakcie rozwodu z ojcem syna. W 2022 r. ojciec syna, wniósł pozew rozwodowy, wyprowadził się i nie przyjeżdża do domu. Ojciec Pani syna nie chciał mediacji dotyczących rozwodu, czym skutecznie przedłuża ten proces. Sprawa rozwodowa jest w toku, odbyło się już kilka rozpraw sądowych ze świadkami, kolejna rozprawa wyznaczona jest na lipiec 2025 r. Obecnie ojciec Pani syna tworzy nowe gospodarstwo domowe i mieszka w (...) z nową partnerką, wychowują swoje wspólne dziecko, które ma już ponad rok. Od dłuższego czasu jest Pani jedyną osobą wykonującą obowiązki rodzicielskie wobec syna. Pozostaje Pani w separacji faktycznej z ojcem syna.

Uzupełnienie stanu faktycznego

W 2024 r. podlegała Pani nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium RP. Osiągała Pani dochody opodatkowane według skali ze swojej pracy etatowej dodatkowo osiągając również dochody z umowy zlecenia, powołania jako członek rady nadzorczej oraz z tytułu najmu wykonywanego poza działalnością gospodarczą.

Była Pani w związku małżeńskim jedynie formalnie, jednakże nie została orzeczona w jego sprawie separacja sądowa. Tak jak zostało to wskazane we wniosku o wydanie interpretacji, wszelkie więzi między Panią a Pani mężem ustały, Pani mąż zaniedbuje rażąco relacje z własnym synem, wobec czego pomimo braku separacji sądowej, pozostaje Pani w separacji faktycznej.

Pani małżonek nie został pozbawiony praw rodzicielskich, ani nie odbywał kary pozbawienia wolności. W 2024 r. samotnie wychowywała Pani syna i samotnie sprawowała opiekę nad nim, tak jak zostało to wskazane we wniosku o wydanie interpretacji. Syn jako pełnoletni student nie spełnia warunków do otrzymywania świadczeń wychowawczych znanych jako 800+. W 2024 r. syn mieszkał wyłącznie z Panią.

Przepisy art. 30c (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń, przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, nie miały zastosowania ani do Pani, ani do Pani syna.

Pytanie

Czy biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny ma Pani prawo do rozliczenia rocznego podatku dochodowego za rok 2024 jako osoba samotnie wychowująca dziecko na podstawie art. 6 ust. 4c ustawy o PIT?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny ma Pani prawo do rozliczenia rocznego podatku dochodowego za rok 2024 jako osoba samotnie wychowująca dziecko na podstawie art. 6 ust. 4c ustawy o PIT. Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy o PIT, od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

‒podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Art. 6 ust. 4d ustawy o PIT określa, że w przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Zgodnie z normą przewidzianą w art. 6 ust. 4e ustawy o PIT, przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:

1) dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub

2) przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

‒ w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2194 oraz z 2024 r. poz. 1615), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Pani zdaniem niezwykle istotny wymiar, wskazujący w swoisty sposób na cel jaki miał ustawodawca wprowadzając analizowane regulacje, ma art. 6 ust. 4f ustawy o PIT, który stanowi, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2024 r. poz. 1576).

Model rozliczeń wynikający z przywołanych powyżej przepisów będzie dalej opisany za pomocą terminu „ulga”.

Po dokonaniu analizy celowościowej przywołanych regulacji stoi Pani na stanowisku, że rezultatem społeczno-ekonomicznym jaki ma stać zgodnie z zamysłem ustawodawcy za analizowanymi unormowaniami jest zapewnienie ulgi samotnym rodzicom wychowującym małoletnie, ale i też dorosłe dzieci, które jeszcze się uczą i są niezdatne do podjęcia samodzielnego życia. Wskazała Pani, że racjonalny ustawodawca wprowadzając omawianą ulgę chciał osiągnąć efekt w postaci wypełnienia pewnych podstawowych w naszym kręgu kulturowym wartości, w tym gwarantowanym przez Konstytucję RP, takich jak równość szans, sprawiedliwość społeczna, wsparcie macierzyństwa, ale i też równy podział praw i obowiązków kobiety i mężczyzny w życiu społecznym i rodzinnym.

Istotny w Pani ocenie na potrzeby interpretacji analizowanych regulacji jest art. 6 ust. 4f ustawy o PIT, z którego można zdekodować główny cel tej ulgi, jakim jest zapewnienie rodzicom faktycznie samotnie wychowującym dzieci, instrumentu wsparcia ze strony państwa w postaci ulgi podatkowej. Wobec tego uwarunkowania prawne w przypadku rodziców pozostających w separacji faktycznej, będących w dodatku w trakcie procesu rozwodowego, miały w zamyśle ustawodawcy mniejsze znaczenie niż dobro dziecka, które ma być zabezpieczane za pomocą ulgi będącej przedmiotem niniejszego wniosku.

Biorąc pod uwagę cel jaki ma stać za omawianą ulgą, biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny ma Pani prawo do rozliczenia rocznego podatku dochodowego za rok 2024 jako osoba samotnie wychowująca dziecko na podstawie art. 6 ust. 4c ustawy o PIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ww. ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:

Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:

Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przystępując do oceny możliwości skorzystania przez Panią z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2024 r. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, należy podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w powołanym wyżej art. 9 ust. 1 ww. ustawy.

Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Z powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość jego zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej ani też zawężającej.

Należy zauważyć, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku posiadania określonego statusu cywilnoprawnego wymienionego w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik, osoba, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osoba, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców, którym przysługuje preferencyjne rozliczenie podatku.

Przy czym, status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero poprzez prawomocne orzeczenie sądu o rozwiązaniu małżeństwa.

Natomiast za osobę samotnie wychowującą dzieci ustawodawca uznał również osobę pozostającą w związku małżeńskim pod warunkiem, że drugi małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Jak wynika z art. 93 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.):

Jak stanowi art. 94 § 1 ww. ustawy:

W myśl art. 107 § 1 i § 2 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 111 ww. ustawy:

Osobami samotnie wychowującymi dzieci mogą być również osoby, wobec których orzeczono separację. Przy czym, nabycie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko w takim przypadku wymaga prawomocnego orzeczenia sądu o separacji małżonków.

Zgodnie bowiem z treścią art. 61¹ ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

W myśl art. 61² ww. ustawy:

Stosownie do art. 61³ ww. ustawy:

Jak stanowi art. 61⁴ § 1 ww. ustawy:

Prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie zatem przysługiwało jedynie temu z rodziców, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym. W konsekwencji, aby skorzystać z preferencyjnego opodatkowania swoich dochodów na zasadach przewidzianych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy mieć ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dziecko (dzieci).

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Powyższe stanowisko potwierdza prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 25 lipca 2024 r., sygn. akt I SA/Kr 289/24, w którym Sąd stwierdził, że:

W prawomocnym wyroku z 8 grudnia 2021 r., sygn. akt III SA/Wa 1180/21, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w odniesieniu do art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdził, że:

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie w 2024 r. nie można uznać Panią za „osobę samotnie wychowującą dziecko” w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc nie przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci za ten okres. Preferencja ta uzależniona jest bowiem – jak już wcześniej wyjaśniono – również od stanu cywilnego rodzica, starającego się o status osoby samotnie wychowującej dziecko. Jak wskazano we wniosku i jego uzupełnieniu, w 2024 r. była Pani w związku małżeńskim, nie została orzeczona przez sąd między Panią i Pani mężem separacja, Pani mąż nie został pozbawiony przez sąd praw rodzicielskich w stosunku do syna oraz nie odbywał w ww. roku kary pozbawienia wolności.

Podkreślić należy, że samo złożenie pozwu o rozwód nie pozwala na uznanie danej osoby za samotnie wychowującą dzieci, ponieważ status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero poprzez prawomocne orzeczenie sądu o rozwiązaniu małżeństwa. Również separacja faktyczna (zerwanie więzi między stronami bez ingerencji sądu), która nie pociąga za sobą skutków prawnych, nie pozwala na uznanie danej osoby za samotnie wychowującą dzieci, ponieważ to wyłącznie do separacji orzekanej przez sąd odnosi się przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymieniając w kategorii osób uprawnionych do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko osobę, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów.

Fakt, że w 2024 r. cała odpowiedzialność utrzymanie i wychowanie syna spoczywało na Pani, nie pozwala na uznanie Pani za osobę samotnie wychowującą dziecko, o której mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie należy Pani do jednej z kategorii osób wymienionych w zamkniętym katalogu ustanowionym przez ustawodawcę w przywołanym wyżej art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe, okoliczność, że w 2024 r. formalnie była Pani mężatką, nie została orzeczona przez sąd między Panią i Pani mężem separacja, a Pani mąż nie został pozbawiony przez sąd praw rodzicielskich w stosunku do syna i nie odbywał kary pozbawienia wolności, wyklucza możliwość uznania, że przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci. W konsekwencji, z tego względu nie spełniła Pani warunków określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wobec czego nie przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci za 2024 r.

Pani stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Powołane przez Panią interpretacje zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do Pani sprawy, ani do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Wydając interpretacje indywidualne nie odnoszę się do kwot i nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek określenia podstawy opodatkowania, a prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.).

Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.