Interpretacja indywidualna

 – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 28 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismami z 4 lipca 2025 r. (wpływ 4, 10 i 14 lipca 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan osobą rozwiedzioną. Rozwód został orzeczony w 2024 r. przez Sąd Okręgowy w A. Po rozwodzie nie pozostaje Pan w związku małżeńskim. Wychowuje Pan dwoje dzieci: córkę (ur. w 2007 r.) oraz syna (ur. 2014 r.), urodzonych w trakcie trwania małżeństwa.

Wyrok rozwodowy powierza władzę rodzicielską obojgu rodzicom, określając zasady jej sprawowania na podstawie zawartego porozumienia wychowawczego. W przypadku córki forma opieki od 2025 r. uległa zmianie, natomiast w odniesieniu do syna nadal obowiązuje opieka naprzemienna.

Opieka nad synem sprawowana jest w ten sposób, że każdy z rodziców samodzielnie sprawuje osobistą opiekę przez tydzień – od poniedziałku po zajęciach szkolnych do kolejnego poniedziałku rano.

W czasie pobytu dziecka pod opieką jednego z rodziców, ten rodzic samodzielnie ponosi wszelkie koszty jego utrzymania, wychowania i opieki.

W Pana miejscu zamieszkania syn posiada własny pokój, niezbędne ubrania, podręczniki oraz inne rzeczy potrzebne do codziennego funkcjonowania. Decyzje dotyczące wychowania, opieki i organizacji życia dziecka podejmuje Pan samodzielnie, bez współdziałania i konsultacji z drugim rodzicem.

Nie pobiera Pan świadczenia wychowawczego 800+, o którym mowa w art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Świadczenie to pobiera wyłącznie Pana była małżonka. Nigdy nie składał Pan wniosku o to świadczenie i nie planuje go składać. Informacja ta znajduje potwierdzenie w Pana profilu PUE ZUS – brak jest jakichkolwiek wpisów dotyczących tego świadczenia.

Adresem urzędowym zameldowania syna jest adres zamieszkania matki, co pozostaje w zgodzie z orzeczeniem rozwodowym o zawartym porozumieniu wychowawczym.

Opisany stan faktyczny ma charakter trwały i na dzień składania wniosku nie przewiduje Pan jego zmiany w przyszłości.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

W 2025 r. i latach następnych podlegał i będzie Pan podlegał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

W okresie, którego dotyczy wniosek uzyskuje i będzie Pan uzyskiwał dochody opodatkowane według skali podatkowej z tytułu umowy o pracę.

Postanowieniem z (...) grudnia 2024 r. właściwy Sąd Okręgowy stwierdził, że wykonalność wyroku w sprawie rozwodowej pomiędzy Panem, a byłą żoną (matką wskazanych we wniosku dzieci) nastąpiła z dniem (...) listopada 2024 r.

Porozumienie opiekuńcze, regulujące sposób sprawowania opieki nad córką, zostało zmienione w ramach wzajemnych uzgodnień między Panem, a byłą małżonką (matką dzieci) w ten sposób, że córka zamieszkuje wyłącznie z matką i to matka sprawuje bezpośrednią stałą opiekę nad córką. Pana kontakty z córką są ustalane indywidualnie i sporadycznie – zgodnie z wolą córki. Nie jest to jednak opieka naprzemienna.

W odniesieniu do syna opieka jest sprawowana w sposób i na zasadach określonych w porozumieniu wychowawczym, a opisanych we wniosku (jest to opieka naprzemienna). Sąd w tym względzie nie orzekał.

W okresie 2025 r. opieka jest sprawowana/będzie sprawowana na zasadach wyżej opisanych. Podobnie będzie w kolejnych latach. Córka była/będzie wychowywana na zasadach wyżej opisanych.

Od uzyskania przez Pana córkę pełnoletności opieka i troska o byt materialny córki będzie w gestii matki. Zgodnie z uzgodnieniem z byłą żoną przekazuje Pan ustaloną – dobrowolną kwotę alimentów na koszty utrzymania córki.

Od uzyskania przez Pana córkę pełnoletności troska o emocjonalny rozwój córki jest zadaniem obojga rodziców, niemniej z racji ustaleń poczynionych z byłą małżonką ciężar tej opieki będzie realizowany przez matkę. Zgodnie z udzieloną wyżej odpowiedzią.

Pana córka, po uzyskaniu pełnoletności – w okresie którego dotyczy wniosek – zgodnie z odrębnymi przepisami, nie otrzymywała/nie będzie otrzymywała zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego lub renty socjalnej.

Pana córka po uzyskaniu pełnoletności do ukończenia 25. roku życia – w okresie którego dotyczy wniosek – uczyła/będzie się uczyła w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie.

Pana córka po uzyskaniu pełnoletności – w okresie którego dotyczy wniosek – nie uzyskała/nie uzyska:

a)dochodów, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub

b)przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

-w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

W okresie, którego dotyczy wniosek, oprócz dzieci, o których mowa we wniosku, nie był/nie będzie Pan ojcem dla innego dziecka, które wychowywał/będzie wychowywał Pan wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym.

W okresie, którego dotyczy wniosek, w związku z brzmieniem art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, matka dzieci nie będzie rozliczała się jako osoba samotnie wychowująca dziecko, zgodnie z ww. przepisem.

Matka dziecka pobiera całość świadczenia 800+ przyznanego na syna, w okresie którego dotyczy wniosek, jak i całość świadczenia przyznanego na córkę. Konto, na które wpływają środki, nie jest wspólne i nie ma Pan do niego dostępu. Jak wskazywał Pan we wniosku, nie pobiera świadczenia w ogóle.

Orzeczenie sądu o opiece naprzemiennej obydwojga rozwiedzionych rodziców nie zostało przedłożone organowi ustalającemu i wypłacającemu świadczenie wychowawcze. Opieka naprzemienna została zapisana w porozumieniu wychowawczym, do którego Sąd się przychylił. Sąd nie rozpatrywał kwestii świadczenia 800+ w swoich rozważaniach, stąd nie miało to kontynuacji w jakiś działaniach.

W roku 2025 i latach następnych w stosunku do Pana i Pana dzieci nie miały/nie będą miały zastosowanie przepisy:

a)art. 30c (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń, ani

b)z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pytanie

Czy w przedstawionym stanie faktycznym przysługuje Panu prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów za rok 2025 i kolejne lata, jako osoba samotnie wychowująca dziecko, na podstawie art. 6 ust. 4c-4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, odpowiedź na powyższe pytanie powinna być twierdząca.

Celem ustawodawcy, przy konstruowaniu art. 6 ust. 4c-4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, było zapewnienie wsparcia podatkowego osobom faktycznie samotnie wychowującym dzieci – niezależnie od przyjętej formalnie organizacji opieki. Wychowując dziecko naprzemiennie, faktycznie i samodzielnie wykonuje Pan wszystkie funkcje rodzicielskie przez połowę roku, bez udziału drugiego rodzica.

Twierdzenie to opiera Pan w pierwszej kolejności na odwołaniu się do ewolucji ulgi na samotne wychowywanie dzieci. Szczególnie przełomowe znaczenie dla danego zagadnienia, ale także przedmiotowej sprawy, ma wyrok NSA sygn. akt II FSK 573/15, który potwierdził, że prawo do ulgi w ramach opieki naprzemiennej przysługuje każdemu z rodziców, bo każde z nich samotnie wychowuje dziecko w ramach tej opieki. „Skoro samotnie wychowującą dziecko jest osoba, która w oznaczonym czasie sama zajmuje się dzieckiem i faktycznie wychowuje dziecko bez udziału drugiego z rodziców, to (...) oboje rodzice sprawują opiekę nad dziećmi oddzielnie, w innym miejscu, każde w „swojej połowie” czasu w danym roku podatkowym – a więc jak zauważył WSA „nie wspólnie”, to prawo do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania wynikającego z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może mieć nie tylko to z rodziców, któremu ustalono wspólne miejsce zamieszkania z dziećmi, ale każde z nich.”.

Powyższy wyrok ma szczególne znaczenie przy wykładni art. 6 ust. 4c ww. ustawy, którego treść nie zawiera żadnych ograniczeń dotyczących opieki naprzemiennej jako formy wychowania.

Niedopuszczalne jest więc przyjęcie wykładni, zgodnie z którą opieka naprzemienna sama w sobie pozbawia prawa do ulgi. Przyjęta w judykaturze interpretacja uznaje, że rodzice wychowują i opiekują się dziećmi „samotnie”, jeżeli każde z nich odrębnie, w konkretnie ustalonym czasie, bez udziału drugiego z rodziców opiekuje się dziećmi i zaspokaja jego potrzeby, stwarzając mu odpowiednie warunki rozwoju w miejscu swojego zamieszkania. Jedyną wyraźnie wskazaną przesłanką negatywną jest ustalenie świadczenia 800+ na rzecz obojga rodziców. W Pana przypadku sytuacja taka nie zachodzi.

Należy podkreślić, że świadczenie 800+ nie przysługuje z mocy prawa, lecz jest przyznawane na podstawie złożonego wniosku, który następnie rozpatruje ZUS. To właśnie ZUS ostatecznie ustala prawo do tego świadczenia, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów ustawowych.

Nawet gdyby świadczenie było przyznawane automatycznie po złożeniu wniosku, to wykluczenie prawa do ulgi wymaga decyzji ZUS dotyczącej obu rodziców. Wyrażenie „zostało ustalone” należy rozumieć jako „ustalone decyzją ZUS”, a niejako prawo nadane bezpośrednio przez ustawodawcę, ponieważ prawo do świadczenia nie wynika bezpośrednio z ustawy.

Organy podatkowe nie mają kompetencji do ustalania świadczenia 800+, oceny prawidłowości decyzji ZUS, ani weryfikacji obowiązku składania wniosku.

Rodzic samotnie wychowujący dziecko w ramach opieki naprzemiennej może zrezygnować z korzystania ze świadczenia 800+, co nie oznacza, że świadczenie to zostało mu „ustalone” w rozumieniu przepisów dotyczących ulgi. Konstrukcja tego wyjątku jest niejasna i nie powinna skutkować negatywnymi konsekwencjami dla podatnika.

Zgodnie z wykładnią językową (Słownik Języka Polskiego PWN), czasownik „ustalić” oznacza m.in. „zdecydować o ostatecznej formie, postaci lub przebiegu czegoś”, „stwierdzić coś po uprzednim zbadaniu.” (https://sjp.pwn.pl/slowniki/ustali%C4%87.html). Brak jakiegokolwiek postępowania, czy rozstrzygnięcia w zakresie przyznania Panu świadczenia prowadzi do wniosku, że nie zostało ono mu „ustalone”, co oznacza, że nie zachodzi przesłanka wyłączająca z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Słuszność takiego poglądu ma również potwierdzenie w wyroku WSA we Wrocławiu, sygn. akt I SA/Wr 696/24, w którym Sąd zauważa, że skoro podatnikowi, mimo sprawowania opieki naprzemiennej, ustalono świadczenie wychowawcze z wysokości 100%, ograniczenie zawarte w art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie ma zastosowania. „Należy dostrzec, że zgodnie z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych preferencyjne opodatkowanie nie przysługuje samotnym rodzicom, którzy wychowują co najmniej jedno dziecko wspólnie, rozumiane także jako „naprzemienne” wykonywanie opieki nad dzieckiem w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze. Zdaniem Sądu, redakcja tego przepisu nie modyfikuje rozumienia pojęcia „samotnego wychowywania dzieci”, lecz wyklucza jedynie wspólne opodatkowanie w określonym ustawą przypadku. W niniejszej sprawie regulacja ta nie ma zastosowania, gdyż skarżący we wniosku oświadczył, że ustalono wobec niego świadczenie wychowawcze w wysokości 100%. NSA w wyrokach z 10 października 2023 r., sygn. akt II FSK 309/21, oraz z 24 stycznia 2024 r., sygn. akt II FSK 497/21, wskazał, że nowa redakcja analizowanej ulgi nie modyfikuje ukształtowanego w orzecznictwie rozumienia wyrażenia „samotnego wychowywania dzieci”, zamieszczonego obecnie w art. 6 ust. 4c ww. ustawy, lecz (poza ograniczeniem wprost przewidzianym w tym przepisie dotyczącym dochodów jednego rodzica), w określonych sytuacjach wyklucza jedynie wspólne opodatkowanie w przypadku samotnego wychowywania dzieci np. w ramach wykonywania „opieki naprzemiennej” przez rodziców. Według NSA, pojęcia „opieki” i do tego „naprzemiennej” nie można zaś utożsamiać z procesem wychowawczym, który nie ogranicza się wyłącznie do sprawowania bieżącej pieczy nad dzieckiem.”.

A contrario, skoro świadczenie wychowawcze nie zostało Panu ustalone w ogóle, nie spełnia Pan warunku wyłączającego preferencyjne opodatkowanie, o którym mowa w art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, interpretując omawiane przepisy, należy uwzględnić art. 71 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który stanowi, że Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny oraz wspiera rodziców w trudzie wychowania dzieci, w szczególności samotnych rodziców. Powyższe prowadzi do wniosku, że przepisy regulujące preferencje podatkowe dla samotnych rodziców powinny być interpretowane zgodnie z ich funkcją wspierającą i prorodzinną, bez rozszerzającej lub zawyżającej wykładni ograniczeń formalnych, które mogłyby pozbawiać realnie samotnych rodziców należnego wsparcia.

Mając powyższe na uwadze, przysługuje Panu prawo do rozliczenia podatku od dochodów w myśl i na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c-4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. jako osoba samotnie wychowująca dziecko w 2025 r. oraz latach kolejnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Z jego treści wynika, że:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

-podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Na podstawie art. 6 ust. 4d ww. ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Art. 6 ust. 4e omawianej ustawy, stanowi, że:

Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:

1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub

2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

-w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 2194 oraz z 2024 r. poz. 1615), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2024 r. poz. 1576).

W świetle art. 6 ust. 8 ww. ustawy:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Uwzględniając cytowane uregulowania prawne wskazać należy, że przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się do posiadania określonego stanu cywilnego (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie.

Przy czym ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje dla potrzeb jej wykładni i stosowania samotnego wychowywania, ani nie odsyła w tym zakresie do odrębnych regulacji.

Dla ustalenia znaczenia „samotnie” oraz „wychowywać” należy zatem odwołać się w pierwszej kolejności do językowych reguł interpretacyjnych.

Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN „wychować — wychowywać” to: (1) «zapewnić dziecku opiekę i doprowadzić je do samodzielności», (2) «przygotować kogoś do pracy w jakiejś dziedzinie».

Zatem, „wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Natomiast, „samotny” to: (1) «żyjący sam, bez rodziny, przyjaciół», (2) «znajdujący się w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sam», (3) «spędzany, odbywany w pojedynkę, bez towarzystwa», (4) «znajdujący się na odludziu».

Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych.

W orzecznictwie sądów administracyjnych np. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie sygn. akt I SA/Sz 217/24 wskazuje się, że wykładnia literalna art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie pozwala na ograniczenie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko wyłącznie do rodzica, który w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowuje dziecko. Ustawodawca nie zastrzegł tego wprost w tym przepisie, wskazując tylko, że rodzic chcący skorzystać z ulgi musi „w roku podatkowym samotnie wychowywać dzieci”.

Z wydanych w zakresie tego zagadnienia wyroków, np. z wyroku Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim sygn. akt I SA/Go 246/23 wynika również, że samotnie wychowującą dziecko jest osoba, która w oznaczonym czasie sama zajmuje się dzieckiem i faktycznie wychowuje dziecko bez udziału drugiego z rodziców, niezależnie od tego, że w pewnych okolicznościach dzieckiem tym może opiekować się również drugi z rodziców, którego opieka nie została ograniczona. Istotne jest jednak to, kto sprawuje faktyczną pieczę nad dzieckiem. Jeżeli zatem rozwiedziony rodzic nie wykonuje, w tym samym czasie i w tym samym miejscu czynności, przy współudziale drugiego rodzica, składających się na proces jego czynności wychowawczych nad dzieckiem, to nieuzasadnione jest twierdzenie, że dany rodzic czyni to wspólnie z drugim rodzicem i tym samym nie może korzystać z przedmiotowej preferencji rozliczenia dochodów na gruncie regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem sądów wykładnię literalną art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wspiera wykładnia celowościowa i systemowa. W ich ocenie należy mieć na uwadze, że celem wprowadzenia tej ulgi było umożliwienie preferencyjnego rozliczenia podatkowego dla tych osób, które w roku podatkowym doświadczyły samotnej, samodzielnej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywaniem. Cel ten wpisuje się w idee polityki prorodzinnej Państwa. Zgodnie bowiem z art. 71 ust. 1 Konstytucji RP Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. Co prawda wychowywanie dzieci w rodzinach niepełnych nie jest stanem pożądanym, jednak w zmieniających się realiach społecznych, należy uwzględnić szczególną ochronę i pomoc Państwa wobec takich rodzin, np. poprzez umożliwienie rodzicom samotnie wychowującym dzieci skorzystanie z ulgi podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był w tym czasie wyeliminowany z opieki i wychowania dzieci, taki bowiem warunek przeczyłby polityce prorodzinnej Państwa zmierzającej do systemowego wsparcia rodziców w wychowaniu dzieci, zwłaszcza w samotnym wychowaniu dzieci.

Przepisy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Jednocześnie podkreślić należy, że od 1 stycznia 2022 r. na szczególne uwzględnienie zasługuje zmiana normatywna wynikająca z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na mocy tego przepisu nie przyznaje się preferencji osobie, która wychowuje dziecko z drugim rodzicem w systemie opieki naprzemiennej, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z ustawą o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Wychowywanie dziecka/dzieci w systemie opieki naprzemiennej przez rozwiedzionych rodziców nie stanowi jednak samo w sobie przesłanki negatywnej, która pozbawia rodzica prawa do opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych dla osoby samotnie wychowujących dzieci, gdyż do zastosowania wyłączenia z art. 6 ust. 4f ww. ustawy konieczne jest spełnienie dwóch przesłanek (tj. zarówno wychowywania dziecka w systemie opieki naprzemiennej, jak i ustalenie świadczenia wychowawczego zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci).

Jedynie w sytuacji, gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wprost stanowi, że żaden z rodziców nie może zastosować tej preferencji. W praktyce chodzi o rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, którzy zgodnie z orzeczeniem sądu sprawują opiekę nad dzieckiem w porównywalnych i powtarzających się okresach, oraz każdy z rodziców pobiera świadczenie wychowawcze w wysokości połowy kwoty tego świadczenia, które przysługuje za dany miesiąc.

W pozostałych przypadkach rodzice (opiekunowie prawni), którzy dzielą się opieką nad dzieckiem z drugim rodzicem (opiekunem prawnym), mogą opodatkować swoje dochody na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci na takich samych zasadach, jak pozostali podatnicy, pamiętając jednocześnie, że z preferencji tej może skorzystać tylko jeden rodzic (opiekun prawny). Wynika to wprost z przepisów ustawy, która w sposób jednoznaczny i czytelny określa warunki stosowania tej preferencji.

Wykładnia art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zaprezentowana przez organ znajduje potwierdzenie w orzecznictwie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 10 sierpnia 2023 r. sygn. akt I SA/Kr 570/2023 wskazał, że:

Zgodnie z art. 6 ust. 4f u.p.d.o.f. preferencyjne opodatkowanie nie przysługuje samotnym rodzicom, którzy wychowują co najmniej jedno dziecko wspólnie, rozumiane także jako „naprzemienne” wykonywanie opieki nad dzieckiem w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze. Należy zauważyć, że taka redakcja przepisu nie modyfikuje rozumienia pojęcia „samotnego wychowywania dzieci”, lecz wyklucza jedynie wspólne opodatkowanie w określonym ustawą przypadku. Regulacja ta nie ma zastosowania w niniejszej sprawie, z uwagi na fakt, że Skarżący nie pobiera żadnego świadczenia wychowawczego.

Podobne stanowisko zajęte zostało w wyrokach WSA: z 6 lutego 2025 r. sygn. akt I SA/Wr 696/24, z 5 lutego 2025 r. sygn. akt I SA/Kr 961/24, z 28 listopada 2024 r. sygn. akt SA/Po 509/24.

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzam, że skoro:

-na mocy prawomocnego wyroku jest Pan od 2024 r. osobą rozwiedzioną;

-jest Pan ojcem dwójki dzieci urodzonych w trakcietrwania małżeństwa, córki urodzonej w 2007 r. oraz syna urodzonego w 2014 r. (nie ma Pan innych dzieci, które wychowuje wspólnie z innym rodzicem albo opiekunem prawnym);

-na podstawie zawartego porozumienia wychowawczego wychowuje Pan syna w systemie opieki naprzemiennej (opieka nad synem sprawowana jest w ten sposób, że każdy z rodziców samodzielnie sprawuje osobistą opiekę przez tydzień – od poniedziałku po zajęciach szkolnych do kolejnego poniedziałku rano);

-zgodnie ze zmienionym porozumieniem wychowawczym, regulującym sposób sprawowania opieki na córką od 2025 r., zamieszkuje ona wyłącznie z matką i to matka sprawuje względem niej bezpośrednią stałą opiekę (Pana kontakty są ustalane indywidualnie i sporadycznie – zgodnie z wolą córki). Od uzyskania przez Pana córkę pełnoletności opieka, troska o byt materialny córki oraz jej rozwój emocjonalny pozostaje w gestii matki;

-nie pobiera Pan świadczenia wychowawczego, o którym mowa w art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, bowiem świadczenie to w pełnej wysokości pobiera Pana była żona (nigdy nie składał Pan wniosku o to świadczenie i nie planuje go składać);

-Pana była żona nie będzie rozliczała się jako osoba samotnie wychowująca dzieci;

to może rozliczyć się Pan jako rodzic samotnie wychowujący dziecko, na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za rok 2025 i kolejne lata. W Pana sytuacji nie występuje określona w art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych negatywna przesłanka uniemożliwiająca Panu skorzystanie z tej preferencji, bowiem świadczenie wychowawcze nie zostało ustalone zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Wychowywanie dziecka w systemie opieki naprzemiennej nie stanowi samo w sobie przesłanki negatywnej, która pozbawia prawa do omawianej preferencji.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Dodać należy, że organ interpretacyjny nie ma uprawnień do przeprowadzania postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji może przyjmować wyłącznie z przedstawionego przez Pana opisu zdarzenia. Jeżeli przedstawiony we wniosku opis zdarzenia będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pana w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania kontrolnego czy podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawyz dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.