Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
11 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 11 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 17 lipca 2025 r. (wpływ 23 lipca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
W (…) 2007 r. zawarł Pan umowę z (...) dotyczącą frankowego kredytu hipotecznego na budowę domu. Otrzymany kredyt spłacił Pan w całości w (…) 2013 r.
W 2024 r. wniósł Pan do sądu pozew o unieważnienie umowy „frankowej”. Postępowanie jest w toku.
W (…) 2025 r. (...) zaproponował ugodowe rozwiązanie sporu na drodze umowy pozasądowej. Zaproponowano Panu wysokość kwoty w ramach ugody w kwocie (...) zł.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan co następuje.
Przedmiotem Pana zainteresowania oraz wątpliwości są skutki podatkowe dotyczące obowiązku uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty zawartej w umowie ugody z bankiem.
Czy realizacja zapisów umowy z tytułu wypłaconej kwoty nałoży na Pana obowiązek podatkowy dotyczący odprowadzenia do Urzędu Skarbowego podatku od osób fizycznych od wysokości kwoty ujętej w ww. ugodzie.
Kwota, którą ma Pan otrzymać od banku będzie częściowym zwrotem rat kapitałowo-odsetkowych świadczonych przez Pana na rzecz banku w wykonaniu umowy kredytowej, której dotyczy ugoda.
Kwota, którą otrzyma Pan od banku będzie stanowić mniej niż 50% kwoty, wpłaconej przez Pana w wykonaniu umowy kredytu objętej ugodą. Wpłacił Pan na rzecz banku (...) złotych i (...) franków szwajcarskich, a otrzymać ma Pan tytułem zwrotu niespełna (...) złotych.
W uzupełnieniu sprawy wskazał Pan również, że w zamian za zwrot ww. kwoty (...) złotych, w ugodzie zobowiązuje się Pan do odstąpienia od dalszego kwestionowania ważności umowy kredytowej i zrzeczenia się wszystkich innych roszczeń mających związek z tą umową kredytową,
Pytanie
Czy po zawarciu i zrealizowaniu umowy ugody z bankiem, nie otrzymując od banku PIT-11, jest Pan zobowiązany ująć ten przychód w zeznaniu rocznym i odprowadzić roczny podatek od osób fizycznych?
Pana stanowisko w sprawie
Umowa kredytowa została zawarta w (…) 2007 r. W całości została spłacona w (…) 2013 r. Umowa dotyczyła kredytu we frankach szwajcarskich. Przez cały czas obowiązywania umowy nie miał Pan wpływu na kurs waluty. Do dnia spłaty każdej raty nie była Panu znana wysokość kursu franka szwajcarskiego. Kredyt spłacił Pan w złotówkach (PLN), a bank sam pobierał należności przeliczając na kurs franka szwajcarskiego (CHF). Cały czas miał Pan wrażenie, że kiedy zbliżały się terminy spłaty rat kredytowych na wykresach kursu walut jakimś dziwnym zrządzeniem losu kurs franka szwajcarskiego rósł kilka dni przed tym terminem. Czuje się Pan oszukany przez bank, ponieważ kurs waluty na początku trwania umowy – czyli w okresie wypłaty przez bank rat kredytowych – wynosił ok. (...) zł/CHF, a spłaty kredytu dotyczyły kursu (...) zł/CHF. Szacuje Pan, że zmiany kursu waluty spowodowały dodatkowe koszty umowy o ok (...) zł. Te szybkie zmiany kursu spowodowały Pana działania, żeby spłacić go jak najszybciej.
Raty były spłacane z Pana ówczesnego wynagrodzenia pracy zarobkowej, od którego już były naliczone zobowiązania podatkowe. Umowa ugody z bankiem z Pana punktu widzenia ma Panu zwrócić poniesione wcześniej (już opodatkowane) nienależne bankowi przychody.
Zatem obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym kwoty określonej w umowie byłby podatkiem dublowanym. Przecież to nie jest Pana przychód, a jedynie zwrot nienależnie pobranych kwot, do których bank pośrednio się przyznaje proponując umowę ugody.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163, ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.
Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061):
Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.
Odnosząc się do skutków podatkowych wypłaty ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Jednakże jak wyżej wyjaśniłem definicja przychodu podatkowego zawarta w art. 11 ust. 1 wskazuje, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
Prezentując zdarzenie przyszłe wskazał Pan, że Bank zaproponował Panu w ramach ugody zwrot kwoty w wysokości (...) zł. Kwota, którą ma Pan otrzymać od banku będzie częściowym zwrotem rat kapitałowo-odsetkowych świadczonych przez Pana na rzecz banku w wykonaniu umowy kredytowej, której dotyczy ugoda. Kwota, którą otrzyma Pan od banku będzie stanowić mniej niż 50% kwoty, wpłaconej przez Pana w wykonaniu umowy kredytu objętej ugodą. Wpłacił Pan na rzecz banku (...) złotych i (...) franków szwajcarskich, a otrzymać ma Pan tytułem zwrotu niespełna (...) złotych.
Wobec powyższego, skoro kwota, którą otrzyma Pan od banku w wyniku zawartej ugody, będzie mieściła się w kwocie wpłacanej przez Pana podczas spłaty kredytu hipotecznego to jej otrzymanie nie spowoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie będą Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie będzie skutkowało po Pana stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.