Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych stanów faktycznych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe w części dotyczącej pytania nr 1 i prawidłowe w części dotyczącej pytania nr 2.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 maja 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 14 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanów faktycznych

Wnioskodawca jest osobą fizyczną będącą polskim rezydentem podatkowym (opodatkowanym w Polsce od całości osiąganych przez siebie dochodów). Wnioskodawca w okresie, o którym mowa w niniejszym wniosku, pozostawał i nadal pozostaje ze swoim mężem, Panem (…), w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej. Wnioskodawca wraz z mężem będą dalej łącznie określani jako „Małżonkowie”.

Małżonkowie 18 listopada 2004 r. zawarli z bankiem (…) Spółka Akcyjna (dalej jako „Bank”) umowę nr (…) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych waloryzowany kursem CHF (dalej jako „Umowa”), na której podstawie Bank wypłacił Małżonkom kwotę 400 000,03 zł (co stanowiło równowartość kwoty 146 320,83 CHF). Przeznaczeniem kredytu była realizacja celu mieszkaniowego Małżonków, tj. realizacja jednej inwestycji mieszkaniowej. Kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości.

W 2017 r. Małżonkowie dokonali spłaty całej kwoty kredytu na podstawie Umowy. Na łączną sumę spłat w wysokości 586 451,59 zł składały się następujące świadczenia:

-raty kapitałowo-odsetkowe w wysokości 238 293,86 zł,

-raty kapitałowo-odsetkowe w wysokości 91 249,25 CHF (w przeliczeniu na złote według kursu z dnia każdorazowej spłaty – 345 377,67 zł),

-ubezpieczenie niskiego wkładu własnego w wysokości 2 066,06 zł,

-opłaty i prowizje związane z kredytem w wysokości 714,00 zł.

W lipcu 2020 r. Małżonkowie wnieśli pozew o zapłatę i ustalenie przeciwko Bankowi do Sądu Okręgowego (…). 21 września 2022 r. (sygn. akt (…)) sąd wydał wyrok, w którym:

1)ustalił, że Umowa jest nieważna;

2)zasądził od Banku na rzecz Małżonków łącznie kwotę 57 367,89 złotych oraz kwotę 91 249,25 CHF wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 września 2020 r. do dnia zapłaty;

3)w pozostałej części powództwo oddalił;

4)zasądził od Banku na rzecz Małżonków łącznie kwotę 13 834 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 10 800 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Wskazany wyrok został zaskarżony przez Bank, na skutek czego sprawa trafiła do Sądu Apelacyjnego w (…) (sygn. akt (…)).

Następnie Bank wytoczył przeciwko Małżonkom pozew w sprawie o zapłatę kwoty 400 000,03 zł, która odpowiada wypłaconemu przez Bank kapitałowi na podstawie Umowy. Postępowanie zainicjowane pozwem toczy się przed Sądem Okręgowym w (…) (sygn. akt (…)).

25 kwietnia 2025 r Bank i Małżonkowie podpisali ugodę nr (…) do Umowy (dalej jako „Ugoda”). Zamiarem Stron było polubownie rozstrzygnąć spór w zakresie wzajemnie przysługujących roszczeń (które zostały opisane wyżej w niniejszej wniosku), a także uchylić niepewność co do roszczeń Stron związanych z zawarciem i wykonywaniem Umowy - przez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym dokonanie wzajemnych rozliczeń, a w konsekwencji zakończenie Umowy oraz sporów sądowych w sposób definitywny i bez żadnych dalszych roszczeń którejkolwiek Strony.

Najważniejsze postanowienia Ugody są następujące

a)Małżonkom przysługują wobec Banku roszczenia w kwocie 834 734,70 zł, na co składają się następujące pozycje:

-raty kapitałowo-odsetkowe w wysokości 238 293,86 zł,

-raty kapitałowo-odsetkowe w wysokości 91 249,25 CHF (w przeliczeniu na złote według kursu z dnia 6 marca 2025 r. – 398 257,35 zł),

-ubezpieczenie niskiego wkładu własnego w wysokości 2 066,06 zł,

-opłaty i prowizje związane z kredytem w wysokości 714,00 zł,

-ustalona przez Strony część odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczona za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do 6 marca 2025 r. w wysokości 195 403,43 zł.

b)Bankowi przysługuje w stosunku do Małżonków roszczenie o zapłatę 400 000,03 zł w związku z wypłatą kapitału kredytu.

c)Strony dokonują potrącenia roszczenia Małżonków z roszczeniem Banku, wobec czego wierzytelności te umarzają się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności.

d)Na skutek potrącenia, Bank zobowiązany jest do zapłaty na rzecz Małżonków kwoty 434 734,67 zł.

e)Bank dodatkowo w ramach Ugody zobowiązał się dokonać zwrotu Małżonkom kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10 800,00 zł.

f)W związku z Ugodą, Bank wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej Ugody Dyrektor KIS wydał interpretację podatkową i potwierdził, że po stronie Małżonków nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na Banku nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT-11.

Na skutek zawartej Ugody, Małżonkowie złożyli do Sądu Apelacyjnego w (…), w sprawie o sygn. akt (…) - pismo z cofnięciem pozwu i ze zrzeczeniem się roszczenia.

Po zawarciu Ugody, Małżonkowie otrzymali od Banku łączną kwotę w wysokości 445 534,67 zł (wynikającą z sumy kwot wymienionych w lit. d) oraz e) powyżej).

Dodatkowo Małżonkowie wskazują, że nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

Małżonkowie nigdy nie korzystali z ulgi odsetkowej w podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, Wnioskodawca chce uzyskać odpowiedź na pytania wymienione poniżej.

Pytania

1)Czy kwota 445 534,67 zł (wynikająca z sumy kwot wymienionych w lit. d) oraz e) stanu faktycznego wniosku), otrzymana przez Małżonków na podstawie Ugody, stanowi dla Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem PIT?

2)W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy na pytanie nr 1 za nieprawidłowe, czy część kwoty 445 534,67 zł, otrzymanej przez Małżonków na podstawie Ugody i stanowiącej zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do 6 marca 2025 r. - stanowi dla Wnioskodawcy przychód zwolniony z opodatkowania podatkiem PIT, a pozostała część kwoty 445 534,67 zł stanowi dla Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem PIT?

3)W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy na pytania nr 1 i nr 2 za nieprawidłowe, czy kwota 445 534,67 zł (wynikająca z sumy kwot wymienionych w lit. d) oraz e) stanu faktycznego wniosku), otrzymana przez Małżonków na podstawie Ugody, jest objęta po stronie Wnioskodawcy zaniechaniem poboru podatku PIT na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 1, kwota 445 534,67 zł (wynikająca z sumy kwot wymienionych w lit. d) oraz e) stanu faktycznego wniosku), otrzymana przez Małżonków na podstawie Ugody, nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem PIT.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, źródłami przychodów są (...) inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ustawy o PIT, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe.

Zgodnie z treścią art 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Jednak w niniejszej sprawie otrzymana na podstawie Ugody kwota 445 534,67 zł mieści się w kwocie 586 451,59 zł, tj. w kwocie stanowiącej sumę spłat kredytu, jaką Małżonkowie dokonali na rzecz Banku na podstawie Umowy. Oznacza to, że kwota ta nie może stanowić przychodu podatkowego po stronie Wnioskodawcy. U Wnioskodawcy nie doszło do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem Ugody Wnioskodawca otrzymał zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy przekazał wraz z Małżonkiem na rzecz Banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu. A zatem Wnioskodawca otrzymał środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z własnych środków Małżonków. Kwota otrzymana na podstawie Ugody z Bankiem nie spowodowała więc faktycznego przyrostu w majątku Wnioskodawcy.

Powyższe oznacza, że kwota 445 534,67 zł (wynikająca z sumy kwot wymienionych w lit. d) oraz e) stanu faktycznego wniosku), otrzymana przez Małżonków na podstawie Ugody, nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem PIT.

Podobnie m.in.:

a)Dyrektor KIS w interpretacji z 10 lutego 2025 r., 0115-KDIT1.4011.822.2024.1.JG

„Skoro zatem - jak Państwo wskazali - kwota 387 000 zł jest częściowym zwrotem wpłaconych rat kredytowych (mieści się w kwocie spłaconych bankowi rat) to kwota ta nie będzie stanowiła przychodu po Państwa stronie. W analizowanej sprawie po Państwa stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymają Państwo zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazali Państwo na rzecz banku w ramach spłaty rat udzielonego Państwu kredytu. A zatem otrzymają Państwo środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Państwa własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Państwa majątku”.

b)Dyrektor KIS w interpretacji z 27 lutego 2025 r., 0112-KDIL2-1.4011.65.2025.2.MKA

„Wobec powyższego, skoro kwota, którą otrzymał Pan od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Pana podczas spłaty kredytu hipotecznego jej otrzymanie nie powoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pana neutralna podatkowo.

Dlatego stwierdzam, że wypłacona przez bank w ramach ugody kwota, nie będzie stanowiła dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od tej kwoty ".

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 2, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy na pytanie nr 1 za nieprawidłowe, część kwoty 445 534,67 zł, otrzymanej przez Małżonków na podstawie Ugody i stanowiącej zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do dnia 6 marca 2025 r. - stanowi dla Wnioskodawcy przychód zwolniony z opodatkowania podatkiem PIT, a pozostała część kwoty 445 534,67 zł nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem PIT.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, źródłami przychodów są (...) inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ustawy o PIT, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe.

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Nie ulega wątpliwości, iż otrzymana przez Wnioskodawcę na podstawie Ugody część kwoty 445 534,67 zł (w części innej niż odsetki ustawowe za opóźnienie wyliczone za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do dnia 6 marca 2025 r.) - mieści się w kwocie 586 451,59 zł, tj. w kwocie stanowiącej sumę spłat kredytu, jaką Małżonkowie dokonali na rzecz Banku na podstawie Umowy. Oznacza to, że kwota ta nie może stanowić przychodu podatkowego po stronie Wnioskodawcy. U Wnioskodawcy nie doszło do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem Ugody Wnioskodawca otrzymał zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy przekazał wraz z Małżonkiem na rzecz Banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu. A zatem Wnioskodawca otrzymał środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z własnych środków Małżonków. Kwota otrzymana na podstawie Ugody z Bankiem nie spowodowała więc faktycznego przyrostu w majątku Wnioskodawcy.

Podobnie m.in.:

c)Dyrektor KIS w interpretacji z 10 lutego 2025 r., 0115-KDIT1.4011.822.2024.1.JG

„Skoro zatem - jak Państwo wskazali - kwota 387 000 zł jest częściowym zwrotem wpłaconych rat kredytowych (mieści się w kwocie spłaconych bankowi rat) to kwota ta nie będzie stanowiła przychodu po Państwa stronie. W analizowanej sprawie po Państwa stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymają Państwo zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazali Państwo na rzecz banku w ramach spłaty rat udzielonego Państwu kredytu. A zatem otrzymają Państwo środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Państwa własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Państwa majątku.

d)Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 27 lutego 2025 r., 0112-KDIL2-1.4011.65.2025.2.MKA

„Wobec powyższego, skoro kwota, którą otrzymał Pan od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Pana podczas spłaty kredytu hipotecznego jej otrzymanie nie powoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pana neutralna podatkowo.

Dlatego stwierdzam, że wypłacona przez bank w ramach ugody kwota, nie będzie stanowiła dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od tej kwoty".

Ponadto w myśl art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jak wyżej wskazano, otrzymana przez Wnioskodawcę na podstawie Ugody część kwoty 445 534,67 (w części innej niż odsetki ustawowe za opóźnienie wyliczone za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do dnia 6 marca 2025 r.) - nie stanowi przychodu podatkowego po stronie Wnioskodawcy.

To oznacza, że otrzymanie części kwoty 445 534,67 zł stanowiącej zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do dnia 6 marca 2025 r. - stanowi dla Wnioskodawcy przychód, jednak przychód ten jest zwolniony z opodatkowania podatkiem PIT. Jest tak dlatego, że kwota ta stanowi odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, zgodnie z brzmieniem przepisu art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o PIT.

Podobnie m.in. Dyrektor KIS w interpretacji z 28 lipca 2023 r., 0114-KDIP3-2.4011.548.2023.1.MN:

„Skoro zasądzona na Państwa rzecz kwota tytułem zwrotu nienależnie pobranego świadczenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wypłacone z tego tytułu odsetki nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 95b”.

Powyższe oznacza, że w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy na pytanie nr 1 za nieprawidłowe, część kwoty 445 534,67 zł, otrzymanej przez Małżonków na podstawie Ugody i stanowiącej zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do dnia 6 marca 2025 r. - stanowi dla Wnioskodawcy przychód zwolniony z opodatkowania podatkiem PIT, a pozostała część kwoty 445 534,67 zł nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem PIT.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 3, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy na pytania nr 1 i nr 2 za nieprawidłowe, kwota 445 534,67 zł (wynikająca z sumy kwot wymienionych w lit. d) oraz e) stanu faktycznego wniosku), otrzymana przez Małżonków na podstawie Ugody, jest objęta po stronie Wnioskodawcy zaniechaniem poboru podatku PIT na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Uzasadnienie

Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

W myśl § 1 ust. 2 rozporządzenia, kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia, ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie ulega wątpliwości, iż całokształt stanu faktycznego oraz sama Umowa (kredyt), o której mowa w niniejszym wniosku - spełnia wszelkie warunki wskazane w rozporządzeniu, które pozwalają na zastosowanie instytucji zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Powyższe oznacza, że w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy na pytanie nr 1 i nr 2 za nieprawidłowe, kwota 445 534,67 zł (wynikająca z sumy kwot wymienionych w lit. d) oraz e) stanu faktycznego wniosku), otrzymana przez Małżonków na podstawie Ugody, jest objęta po stronie Wnioskodawcy zaniechaniem poboru podatku PIT na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 omawianej ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W opisie sprawy wskazała Pani, że na podstawie Państwa pozwu sąd wydał wyrok, w którym ustalił, że Umowa jest nieważna i zasądził od Banku na Państwa rzecz łącznie kwotę 57 367,89 złotych oraz kwotę 91 249,25 CHF wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 września 2020 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 13 834 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 10 800 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Bank natomiast złożył pozew przeciwko Państwu w sprawie o zapłatę wypłaconego na podstawie umowy kapitału. Następnie zawarli Państwo z Bankiem ugodę, w której wskazano, że Państwu przysługują wobec Banku roszczenia w kwocie 834 734,70 zł (w tym: raty kapitałowo-odsetkowe w wysokości 238 293,86 zł, raty kapitałowo-odsetkowe w wysokości 91 249,25 CHF (w przeliczeniu na złote według kursu z 6 marca 2025 r. – 398 257,35 zł), ubezpieczenie niskiego wkładu własnego w wysokości 2 066.06 zł, opłaty i prowizje związane z kredytem w wysokości 714,00 zł, ustalona przez Strony część odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczona za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do 6 marca 2025 r. w wysokości 195 403.43 zł. Bankowi natomiast przysługuje w stosunku do Państwa roszczenie o zapłatę 400 000,03 zł, w związku z wypłatą kapitału kredytu. Zgodnie z Ugodą Strony dokonują potrącenia roszczenia Państwa z roszczeniem Banku, wobec czego wierzytelności te umarzają się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności. Na skutek potrącenia, Bank zobowiązany jest do zapłaty na Państwa rzecz kwoty 434 734,67 zł. Dodatkowo w ramach Ugody Bank zobowiązał się dokonać zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10 800,00 zł.

W odniesieniu do powyższego powzięła Pani wątpliwość czy kwota 445 534,67 zł (tj. suma kwoty wynikającej z potrącenia – 434 734, 67 zł oraz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – 10 800,00 zł stanowi dla Pani przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego wyjaśniam, że zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.):

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W opisanej przez Pani sytuacji bank dokonując wyliczenia ostatecznej kwoty do wypłaty na Pani rzecz uwzględnił poniesione wcześniej przez Panią koszty w związku z zawarciem umowy kredytowej. Przy czym kwota zwrotu stanowić będzie nadwyżkę wpłaconych przez Panią środków ponad wypłacony Pani kapitał. Zatem kwota zwrotu uwzględniona w ugodzie nie spowoduje faktycznego przyrostu w Pani majątku, a jedynie „wyrównanie” wcześniejszego zmniejszenia w Pani majątku. Wobec tego zwrot ten nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika – ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów.

Zatem, otrzymana przez Panią na podstawie ugody kwota, odpowiadająca kwocie powstałej na skutek potrącenia w części niedotyczącej odsetek ustawowych, nie będzie stanowiła dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Odnosząc się do kwestii otrzymania przez Panią na podstawie ugody odsetek ustawowych za opóźnienie, wyjaśniam, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zgodnie z którym:

Jednocześnie stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wprowadzając ww. przepis ustawodawca uregulował jednoznacznie m.in. kwestię opodatkowania odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zatem odsetki ustawowe za opóźnienie (zgodnie z ugodą wyliczone za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do 6 marca 2025 r.) dotyczą świadczenia niepodlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Oznacza to, że odsetki te podlegają zwolnieniu od opodatkowania na podstawie wyżej zacytowanego art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego odsetki ustawowe za opóźnienie, stanowią dla Pani przychód z innych źródeł stosowanie do art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże w związku z tym, że jak wyżej wyjaśniłem kwota zwrotu ustalona w ugodzie nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wypłacone Pani odsetki będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, otrzymana przez Panią na podstawie ugody kwota, odpowiadająca kwocie powstałej na skutek potrącenia w części dotyczącej odsetek ustawowych, będzie stanowiła dla Pani przychód korzystający ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przechodząc do Pani wątpliwości dotyczących kwestii zwrotu przez bank kosztów zastępstwa procesowego, wskazuję, że stosownie do art. 98 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Z kolei w myśl art. 98 § 3 ww. Kodeksu:

Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:

Mając na uwadze powyższe, stwierdzam, że zwrot kosztów zastępstwa procesowego, w ramach zawartej ugody, nie spowoduje powstania przychodu u kredytobiorców, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile zwracana przez bank kwota nie będzie przewyższała poniesionych przez kredytobiorców wydatków z tego tytułu. W takiej sytuacji zwrot ten nie będzie stanowił po ich stronie przysporzenia, wzrostu majątku. Otrzymana kwota będzie stanowiła jedynie zwrot poniesionych wcześniej wydatków.

Dlatego otrzymanie przez Panią na podstawie ugody zwrotu kosztów zastępstwa procesowego nie będzie stanowiło dla Pani przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, zwrot kosztów zastępstwa procesowego nie będzie stanowić dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 tej ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego Pani stanowisko, że część kwoty 445 534,67 zł, otrzymanej przez Państwa na podstawie Ugody i stanowiącej zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do 6 marca 2025 r. - stanowi dla Pani przychód zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a pozostała część tej kwoty nie stanowi dla Pani przychodu podlegającego opodatkowaniu tym podatkiem, uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanów faktycznego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzeń.

W ramach interpretacji nie udzieliłem odpowiedzi na Pani pytanie nr 3, gdyż zgodnie z jego treścią oczekiwała Pani na nie odpowiedzi w przypadku gdy Pani stanowisko w odniesieniu do pytania nr 1 i nr 2 uznam za nieprawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez Panią we wniosku interpretacji indywidualnych, stwierdzam, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.