Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 marca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 21 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty otrzymanej z tytułu zawarcia ugody z bankiem.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca wraz z rodzicami, tj. Panią … oraz Panem … (dalej: „Kredytobiorcy”) zawarli w dniu … września 2008 r. z ... (dalej: „Bank”) umowę kredytu nr … (dalej: „Umowa Kredytu”) na pokrycie części ceny budowy samodzielnego lokalu mieszkalnego nr A o pow. 29,46 m², położonego przy ul. … w …, realizowanego przez ..., który zawarł z Wnioskodawcą umowę zobowiązującą ... (dalej: „Deweloper”) do wybudowania lokalu mieszkalnego oraz do ustanowienia – po zakończeniu budowy – odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia prawa do lokalu mieszkalnego na Wnioskodawcę. Rodzice Wnioskodawcy wraz z Wnioskodawcą przyjęli solidarną odpowiedzialność za spłatę całego zadłużenia wynikającego z zawartej Umowy Kredytu.

W związku z zawartą Umową Kredytu, Bank przyznał Kredytobiorcom kwotę w wysokości 224 717,14 PLN indeksowanego kursem CHF.

Na kwotę kredytu składały się:

·kwota w wysokości 217 850 PLN na wybudowanie przez ... ww. opisanego lokalu mieszkalnego;

·koszty z tytułu ubezpieczenia od ryzyka utraty pracy opisanego w § 13 Umowy Kredytu w wysokości 4 804,45 PLN;

·koszty związane z ustanowieniem przez Bank hipoteki opisanej w § 3 ust. 2 lit. a oraz § 12 ust. 1 Umowy kredytu (tj. opłata sądowa, opłata skarbowa za pełnomocnictwa pracowników Banku składane przy wniosku o wpis hipoteki) w wysokości 234 PLN;

·koszty z tytułu ubezpieczenia na życie oraz na wypadek trwałej i całkowitej niezdolności do pracy, opisanego w § 13 Umowy Kredytu, w wysokości 1 528,69 PLN;

·opłata z tytułu wyceny nieruchomości w wysokości 300 PLN.

Kredyt wypłacono w dwóch transzach, tj. I transza w wysokości 194 865 PLN - po spełnieniu warunków Umowy Kredytu do wypłaty I transzy kredytu, II transza w wysokości 22 985 PLN – po przedstawieniu wezwania do odbioru lokalu i miejsca postojowego.

Zgodnie z postanowieniami Umowy Kredytu spłata kredytu wraz z odsetkami nastąpi w 192 równych miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych na zasadach określonych w § 10 Umowy Kredytu. Spłaty rat kredytu wraz z odsetkami były dokonywane wyłącznie przez Wnioskodawcę.

Kredyt został zabezpieczony między innymi hipoteką kaucyjną w PLN do kwoty 170% kwoty udzielonego kredytu (w wysokości 224 717,14 PLN) na wyżej opisanych nieruchomościach. W dniu 13 października 2008 r. Wnioskodawca nabył od Dewelopera na podstawie aktu notarialnego Repertorium … wyżej opisany lokal mieszkalny. Lokal mieszkalny został nabyty przez Wnioskodawcę w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.

W związku z faktem, że w ocenie Wnioskodawcy postanowienia Umowy Kredytowej zawierały klauzule abuzywne, Wnioskodawca w 2024 r. wystąpił do Banku z propozycją zawarcia ugody związanej z zawartą Umową Kredytu. Bank zaproponował Wnioskodawcy podpisanie ugody przewidującej przeliczenie kredytu tak, jakby od początku był kredytem w złotych polskich (PLN) z oprocentowaniem opartym na historycznych wartościach stawek referencyjnych WIBOR 3M, powiększonych o średnią rynkową marżę kredytów w złotych polskich udzielonych w tym samym okresie co kredyt CHF.

W wyniku akceptacji przez Kredytobiorców propozycji ugody w dniu 20 września 2024 r. Kredytobiorcy zawarli z Bankiem ugodę. Na dzień zawarcia ugody wartość aktualnego zadłużenia w PLN po przeliczeniu go według średniego kursu CHF Narodowego Banku Polskiego ogłoszonego w dniu roboczym bezpośrednio poprzedzającym datę zawarcia ugody wynosiła 2 572,47 PLN. Z dniem zawarcia ugody Bank w całości zwolnił Kredytobiorców z długu, tj. umorzył wartość aktualnego zadłużenia w wysokości 2 572,47 PLN.

Zgodnie z postanowieniami zawartej ugody w ramach pełnego i ostatecznego rozliczenia roszczeń Kredytobiorców wynikających z Umowy Kredytu Bank zobowiązał się do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy będącego Kredytobiorcą kwoty wysokości 188 640,88 PLN. Kwota w wysokości 188 640,88 PLN wynika z tego, że dotychczasowe spłaty kredytu Bank zaliczył, tak jakby od początku kredyt był spłacany według założeń opisanych w propozycji ugody (przeliczenie kredytu tak, jakby od początku był kredytem w złotych polskich (PLN) z oprocentowaniem opartym na historycznych wartościach stawek referencyjnych WIBOR 3M, powiększonych o średnią rynkową marżę kredytów w złotych polskich udzielonych w tym samym okresie co kredyt CHF) w wyniku tego przeliczenia, kredyt byłby już spłacony i w wyniku tych spłat powstała nadwyżka równa kwocie 188 640,88 PLN, tj. zwracana przez Bank Wnioskodawcy kwota 188 640,088 PLN jest w rzeczywistości nadpłatą kredytu.

Pytanie

Czy kwota w wysokości 188 640,88 PLN zapłacona Wnioskodawcy przez Bank, wynikająca z zawartej ugody będzie stanowiła przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota w wysokości 188 640,88 PLN zapłacona Wnioskodawcy przez Bank, wynikająca z zawartej ugody, nie będzie stanowiła przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.; dalej: „ustawa o PIT”), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o PIT, jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o PIT, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega − co do zasady − każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik − czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów - uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o PIT wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 − inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. − Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o PIT).

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. − Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061), przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody.

Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Odnosząc się do skutków podatkowych otrzymania przez Wnioskodawcę kwoty w wysokości 188 640,88 PLN wynikającej z zawartej ugody, Wnioskodawca pragnie podkreślić, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wskazuje, że w związku z zawarciem ugody Bank zapłacił Wnioskodawcy kwotę w wysokości 188 640,88 PLN. Przy czym jak Wnioskodawca wyjaśnił na wstępie, kwota w wysokości 188 640,88 PLN zapłacona przez Bank wynika z tego, że dotychczasowe spłaty kredytu Bank zaliczył, tak jakby od początku kredyt był spłacany według założeń opisanych w propozycji ugody (przeliczenie kredytu tak, jakby od początku był kredytem w złotych polskich (PLN) z oprocentowaniem opartym na historycznych wartościach stawek referencyjnych WIBOR 3M, powiększonych o średnią rynkową marżę kredytów w złotych polskich udzielonych w tym samym okresie co kredyt CHF) w wyniku czego, kredyt byłby już spłacony i w wyniku tych spłat, powstałaby nadwyżka równa kwocie 188 640,88 PLN, tj. zawracana Wnioskodawcy przez Bank kwota jest w rzeczywistości nadpłatą kredytu.

W ocenie Wnioskodawcy, w związku z otrzymaniem od Banku kwoty 188 640,88 PLN nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego, gdyż na mocy zawartej ugody Wnioskodawca w rzeczywistości otrzyma od Banku zwrot środków pieniężnych, które wcześniej przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty udzielonego kredytu indeksowanego CHF. A zatem, Wnioskodawca otrzyma środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z własnych środków Wnioskodawcy i w konsekwencji, otrzymana na podstawie ugody z Bankiem kwota nie spowoduje faktycznego przyrostu/przysporzenia w majątku Wnioskodawcy - wypłata ta będzie dla Wnioskodawcy neutralna podatkowo.

Podsumowując, zapłata na rzecz Wnioskodawcy przez Bank kwoty 188 640,88 PLN nie będzie stanowiła dla Wnioskodawcy przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku (nie analizował załączonych dokumentów). Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pana w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Ponadto, wskazuję, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (np. pozostałych współkredytobiorców – Pana rodziców).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § Ordynacji podatkowej.

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.