Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 marca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 25 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Na giełdzie kryptowalut, która nagle zakończyła działalność w marcu 2014 Wnioskodawca posiadał następujące środki: (...) A, (...) USD i (...) PLN. Wyrokiem japońskiego sądu zwrócono Zainteresowanemu około 15% utraconych środków A (tj. (...) A oraz (...) B) i (...) EUR jako odszkodowanie. Zwrot (...) w B wynika z podziału łańcucha bloków tzw. „hard fork”, który przeprowadzono arbitralnie (...).08.2017 r. Wskutek tego każdy kto posiadał A przed tą datą posiada również taką samą ilość B. Kryptowaluta została przelana na konto Wnioskodawcy na giełdzie dnia (...).07.2024 r. ( wymóg syndyka) a na przełomie listopada i grudnia zabezpieczona na tzw. „zimnym portfelu”. Wnioskodawca nie spieniężył jej i nie planuje tego robić w najbliższym czasie. Natomiast kwotę w Euro, syndyk przelał dnia (...).03.2024 r. na konto walutowe Wnioskodawcy w banku (...). Zainteresowany nie wie jak powinien rozliczyć się z otrzymanej kwoty (...) EUR. Czy kwota w Euro nie podlega opodatkowaniu? Znajomy księgowy podpowiada, że odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu (tym bardziej, że Wnioskodawca doznał szkody rzeczywistej - odzyskał niewielką część środków) jednak w Urzędzie Skarbowym w (...) nie uzyskał jednoznacznej odpowiedzi.

Od maja 2011 r. do listopada 2012 r. Wnioskodawca kupował A najpierw na (...) potem na giełdzie, prowadzonej przez firmę, która (wedle wiedzy Zainteresowanego ) była wtedy brokerem A, który działał w pełni legalnie i pod nadzorem japońskiego prawa. Dlatego też Zainteresowany uważał, że zdeponowane tam A są bezpieczne. Nie handlował A na giełdzie a jedynie przechowywał tam zakupioną kryptowalutę. Ponadto nigdy nie prowadził działalności gospodarczej i wszystkie operacje zakupu dokonywał jako osoba indywidualna za USD a potem za PLN. Niestety giełda (...) została zamknięta. W marcu 2014 r. Wnioskodawca stracił dostęp do (strony WWW) swojego konta i przez ponad 10 lat nie miał wpływu na to co działo się z jego środkami. Wedle wiedzy Zainteresowanego w latach 2011-2014 r. w Polsce nie było przepisów prawa regulujących status A i dlatego nie zgłaszał faktu posiadania kryptowaluty do organów podatkowych, z tego samego powodu utraty/kradzieży środków nie zgłosił organom ścigania – uznał sprawę za przegraną. Ponieważ jednak Wnioskodawca zawarł z giełdą umowę o świadczeniu usług, to znaczy zaakceptował a wcześniej potwierdził swoją tożsamość przesyłając skan dowodu osobistego, informację o miejscu zamieszkania i obywatelstwie a także wyciąg z konta bankowego wraz z informacją o dochodach (potwierdził, że jego dochody pochodzą z legalnych źródeł - z pracy), ku swojemu zaskoczeniu w maju 2014 r. otrzymał pocztą (tradycyjną) zawiadomienie o wszczęciu postępowania upadłościowego oraz informację, że jest wierzycielem. W zawiadomieniu znajdowała się informacja o sposobie przekazywania komunikatów przez sąd i syndyka masy upadłościowej. Komunikaty były publicznie dostępne pod (...). Decyzję wydał i ustanowił syndyka masy upadłościowej. Dnia (...).04.2015 r. opublikowano informację o konieczności złożenia „wniosków upadłościowych” na stworzonym do tego celu portalu dla wierzycieli (...) w nieprzekraczalnym terminie do (...).07.2015r. Od tego momentu Wnioskodawca nie otrzymywał dokumentów papierowych, dokumenty (postanowienia) wydawane przez sąd były w wersji elektronicznej po japońsku – ze streszczeniami w j. angielskim. W postępowaniu upadłościowym roszczenia Zainteresowanego zostały ustalone na (...) A, (...) USD i (...) PLN i zatwierdzone przez sąd. Kwoty te przeliczono na (...) co dawało w ówczesnym czasie około (...) PLN – również w Japonii brakowało regulacji odnośnie kryptowalut zatem kwoty zostały przeliczone na oficjalną walutę i nigdy ich nie wypłacono. Wnioskodawca nie potrafi opisać szczegółowo przebiegu procesu upadłościowego i późniejszego podziału majątku (ani sposobu przeliczania wierzytelności), gdyż w jego trakcie sąd wyznaczał zebrania wierzycieli (i rozprawy sądowe – było ich kilkanaście) w swojej siedzibie w (...), w których Zainteresowany nie brał udziału. Wnioskodawca wie jednak, że w trakcie postępowania syndyk sprzedał (niezwłocznie) część A po średniej cenie (...) USD. W międzyczasie wartość A znacznie wzrosła i powstała nadwyżka w majątku syndyka. Z tego względu w roku 2017 całe postępowanie upadłościowe zostało zaskarżone przez dużą grupę wierzycieli i po batalii sądowej dnia (...).06.2018 r. sąd wydał postanowienie o wszczęciu cywilnego postępowania naprawczego (często tłumaczone jako – rehabilitacja cywilna) co oznaczało dla wierzycieli rozpoczęcie całego procesu od nowa. Znowu Wnioskodawca potwierdzał swoją tożsamość, składał wniosek (podawał ilość utraconych środków) i znowu na wniosek syndyka sąd zatwierdził jego roszczenie. Równolegle toczyły się inne procesy sądowe (możliwe, że nadal się toczą): między innymi o ekstradycję osób zamieszanych we włamania na a także inne firmy zgłaszały swoje pretensje do majątku. Z tego powodu syndyk i sąd przygotowali plan „rehabilitacji cywilnej” w której majątek podzielono na część rozdzieloną miedzy wierzycieli i część zabezpieczoną na poczet przyszłych roszczeń. Natomiast „szeregowym wierzycielom” dano możliwość wyboru między (…). Zanim pojawiła się możliwość wyboru formy spłaty, na koncie Zainteresowanego w „portalu widniała kwota roszczenia zatwierdzona przez sąd (ta sama co w upadłości) – oraz prognozowana kwota jaką otrzyma wybierając opcję ryczałtowej spłaty częściowej. Zatem wybierając tę formę spłaty Wnioskodawca zaakceptował kwotę, którą później (faktycznie) otrzyma, ponadto procent zwróconych środków był opisany w „planie rehabilitacji”. Składając wniosek Zainteresowany wybrał „ryczałtową spłatę częściową”. Zgodnie z planem cywilnego postępowania naprawczego (planem rehabilitacji) jego wybór oznaczał, że zgadza się na otrzymanie pierwszej płatności jako odszkodowania w Euro za przerwany w 2018 r. proces upadłości (syndyk sprzedawał wtedy po niekorzystnym kursie) oraz proporcjonalnie należną mu część z (z części) zabezpieczonych kryptowalut (inna część A nadal jest zabezpieczona na poczet innych roszczeń, procesów). Decydując się na „ryczałtową spłatę częściową”, Wnioskodawca był świadomy, że w ten sposób rezygnuje z jakichkolwiek roszczeń względem masy upadłościowej w przyszłości. Zainteresowany wyjaśnia, że sprawa toczy się nadal (syndyk próbuje odzyskać resztę A) i osoby, które wybrały drugą opcję mogą liczyć na około 24% swoich środków (Wnioskodawca otrzymał 15% i odszkodowanie), które zostaną wypłacone w bliżej nieokreślonej przyszłości po zakończeniu wszystkich spraw sądowych. W dacie otrzymania odszkodowania Wnioskodawca posiadał miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce. Podlegał i nadal podlega pod Urząd Skarbowy w (...) Wedle wiedzy Wnioskodawcy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania, które otrzymał nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów obowiązujących w innym kraju. Odszkodowanie, które Zainteresowany otrzymał zostało wypłacone na podstawie wyroku sądowego. W imieniu Wnioskodawcy i wielu innych wierzycieli postępowanie przeprowadził przed sądem Syndyk ds. Upadłości. Odszkodowanie wypłacone przez syndyka dotyczyło szkody rzeczywistej i wynikało z tytułu utraty majątku w związku z upadkiem giełdy zajmującej się handlem kryptowalutami. Szkoda polegała na tym, że ze zdeponowanych tam (...) A zostało (...) B, czyli szkoda Zainteresowanego (utracony majątek) to (...) A. Szkoda Wnioskodawcy polegała na tym, że posiadał na giełdzie kryptowalutę (A) w momencie gdy giełda została zamknięta (...). Po postu, giełda przestała działać i stracił możliwość wypłaty zdeponowanej tam kryptowaluty. Wyznaczony przez sąd syndyk zabezpieczył aktywa giełdy (które nie zostały skradzione) i w wyniku przeprowadzonego postępowania upadłościowego, za pośrednictwem sądu w (...), podzielił zabezpieczone środki proporcjonalnie pomiędzy wierzycieli. Odszkodowanie nie dotyczy korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby szkody nie wyrządzono. Sąd nie rozpatrywał co Wnioskodawca mógłby zrobić z kryptowalutą, do której utracił dostęp w 2014 r. Nie rozważał też jakie korzyści mógłby osiągnąć (np. czy mógł handlować z zyskiem kryptowalutą na giełdzie) gdyby tej szkody nie wyrządzono.

Pytanie

Czy odszkodowanie otrzymane w wyniku zakończonego postępowania sądowego, przekazane Wnioskodawcy przez syndyka masy upadłościowej giełdy jest zwolnione z podatku dochodowego (wypłata w EUR), bo o takim zwolnieniu (jak Zainteresowany przypuszcza) jest mowa w art. 21 ust. 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, odszkodowanie otrzymane w wyniku zakończonego postępowania sądowego za utracone środki: (...) A, (...) USD i (...) PLN, przelane (na konto Wnioskodawcy ) przez syndyka masy upadłościowej giełdy (w kwocie (...) EUR) jest zwolnione z podatku dochodowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 3 ust. 2a ww. ustawy:

Zgodnie zaś z art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ustawodawca przesądził zatem, że zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Stąd też do tej kategorii osób mają zastosowanie ogólne reguły podatkowe korygowane wyłącznie treścią umów międzynarodowych w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu.

Ponieważ otrzymał Pan odszkodowanie z Japonii, w rozpatrywanej sprawie zastosowanie znajdzie Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Japonią o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Tokio z 20 lutego 1980 r. (Dz. U. z 1983 r. Nr 12 poz. 60), zmodyfikowana przez Konwencję wielostronną implementującą środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzoną w Paryżu 24 listopada 2016 r., podpisaną w Paryżu 7 czerwca 2017 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 1369).

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. umowy:

Powyższa umowa nie określa specyficznych zasad opodatkowania świadczeń odszkodowawczych, a więc wypłatę tego typu świadczeń należy zakwalifikować jako inne dochody.

Zatem, świadczenia z Japonii otrzymane przez osobę mającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terenie Polski, określone w art. 22 ust. 1 ww. umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce. Oznacza to, że do ich opodatkowania w Polsce stosuje się przepisy polskiego prawa podatkowego obowiązujące w danym roku podatkowym.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odrębnymi źródłami przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

Natomiast w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w tym przepisie.

Zatem, do przychodów z innych źródeł zalicza się te wszystkie przychody, które nie mieszczą się w kategorii przychodów zaliczonych do enumeratywnie wymienionych w art. 10 ust. 1-8b powołanej ustawy źródeł przychodów. W rezultacie, przyznane Panu odszkodowanie należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wskazać należy, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia, konieczne staje się zatem odwołanie do przepisów ustawy Kodeks cywilny.

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że o odszkodowaniu możemy mówić wyłącznie w przypadku powstania konkretnej szkody, która wywołana została określonym działaniem lub zaniechaniem drugiej strony, której można przypisać odpowiedzialność za jej powstanie. Odszkodowanie to rodzaj świadczenia, które należy się za wyrządzenie szkody (odpowiednio zadośćuczynienie za doznane krzywdy) od podmiotu, który szkodę wyrządził lub ponosi za nią odpowiedzialność.

Należy zauważyć, że każde odszkodowanie ma za zadanie wyrównanie szkody w majątku, utraconych korzyści lub szkody poczynionej na osobie (zadośćuczynienie). Odszkodowanie stanowi zawsze przychód, gdyż otrzymujący je powiększa w ten sposób swój majątek. Odszkodowanie w żadnym wypadku nie ma charakteru restytucyjnego, bowiem niczego nie przywraca a jedynie wynagradza stratę lub krzywdę. Warunkiem otrzymania każdego odszkodowania jest zdarzenie, w wyniku którego dana osoba doznała określonego uszczerbku.

Odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku.

I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zwolnieniem określonym w tym przepisie objęte są tylko świadczenia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. To oznacza, że zwolnieniem nie są objęte wszystkie odszkodowania (zadośćuczynienia), a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii świadczeń.

Jak wskazał Pan we wniosku, wysokość otrzymanego odszkodowania nie wynika z przepisów obowiązujących w innym kraju (Japonii). Zatem otrzymane przez Pana odszkodowanie nie będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 omawianej ustawy.

Zgodnie natomiast z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Powołany przepis przewiduje zwolnienie od podatku innych odszkodowań i zadośćuczynień, które nie zostały wprost wymienione w katalogu zwolnień podatkowych, a więc innych niż wskazane m.in. w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. takich których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zwolnieniem objęte są te odszkodowania (zadośćuczynienia), które zostały otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie. Co istotne, w przepisie tym nie ma mowy o polskich sądach i nie ma podstaw do uznania, że środki wypłacone na podstawie wyroku lub ugody zawartej przed sądem zagranicznym nie korzystają ze zwolnienia od opodatkowania. Przepis wskazuje jedynie, że odszkodowanie (zadośćuczynienie) ma być przyznane w drodze wyroku lub ugody sądowej. Bez znaczenia pozostaje zatem fakt, że zostało one określone w drodze wyroku lub ugody zawartej przed sądem zagranicznym.

Wyłączone ze zwolnienia z opodatkowania są natomiast odszkodowania (zadośćuczynienia), które podatnik otrzymał w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub dotyczą korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jak wynika z informacji przedstawionych we wniosku, otrzymał Pan odszkodowanie z tytułu utraty majątku w związku z upadkiem giełdy zajmującej się handlem kryptowalutami. Podstawą przyznania odszkodowania jest wyrok sądowy z Japonii. Nie otrzyma Pan odszkodowania w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, nie rekompensuje ono również utraconych korzyści, możliwych zysków, które mógłby Pan uzyskać gdyby nie doszło do upadku giełdy.

Otrzymane przez Pana świadczenie jest zatem odszkodowaniem, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem zostało otrzymane na podstawie wyroku sądowego i nie znajdują do niego zastosowania wyjątki przewidziane w ww. przepisie.

W świetle powyższego, otrzymana przez Pana kwota z tytułu przyznanego Panu odszkodowania na podstawie wyroku sądowego będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.