Preferencyjne opodatkowanie dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko. - Interpretacja - 0113-KDIPT2-2.4011.681.2023.2.DA

shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 21 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.681.2023.2.DA

Temat interpretacji

Preferencyjne opodatkowanie dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 września 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko uzupełniony w zakresie pełnomocnictwa pismami złożonymi 21 września 2023 r. i 25 września 2023 r. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 18 grudnia 2023 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani matką trójki dzieci, w tym dwójki dzieci w wieku 15 i 17 lat, których ojcem jest Pani były mąż. Rozwiodła się Pani z mężem w 2012 r. Pani były mąż zamieszkuje osobno (w innym mieście) i nie wychowuje dzieci, nie podejmuje czynności faktycznych przy dzieciach, mających na celu ich wychowywanie.

Aktualnie jest Pani w związku partnerskim z ojcem trzeciego dziecka, które urodziło się w kwietniu 2023 r. Obecny Pani partner nie ingeruje w proces wychowywania dzieci, których nie jest biologicznym ojcem, a także nie łoży na ich utrzymanie.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że jest matką trójki dzieci: … urodzonej … 2006 r., … urodzonego … 2008 r. oraz … urodzonego … 2023 r. Ojcem … i … jest Pani były mąż.

Rozwiodła się Pani z mężem w 2012 r. (wyrok rozwodowy z 23 października 2012 r., uprawomocniony 12 listopada 2012 r.). Pani były mąż zamieszkuje osobno (w innym mieście) i nie wychowuje dzieci, nie podejmuje czynności faktycznych przy dzieciach, mających na celu ich wychowywanie. Aktualnie jest Pani w związku partnerskim z ojcem trzeciego dziecka …. Obecny Pani partner nie ingeruje w proces wychowywania dzieci, których nie jest biologicznym ojcem, a także nie łoży na ich utrzymanie.

W okresie, którego dotyczy wniosek Pani dzieci, których ojcem jest Pani były mąż, uczyły się w liceum: córka w … …, natomiast syn w … ….

Pani były mąż ma ograniczoną władzę rodzicielską od 2015 r., ograniczenie dotyczy wszystkich aspektów oprócz nauki i leczenia.

15 grudnia 2015 r. Sąd ustalił kontakty ojca z dziećmi w następujący sposób:

·drugi weekend w miesiącu od soboty 10 rano do niedzieli do godziny 16,

·dwa tygodnie wakacji letnich,

·tydzień ferii zimowych,

·w Boże Narodzenie − 1 dzień,

·w Wielkanoc − 1 dzień.

Dodatkowo Sąd ograniczył władzę rodzicielską Pani byłemu mężowi i jednocześnie wskazał, że miejscem zamieszkania dzieci każdorazowo jest miejsce zamieszkania matki.

Pani były mąż nie realizuje kontaktów ustalonych sądownie, a z każdym rokiem zmniejsza się liczba spotkań. W wakacje 2022 r. Pani były mąż spędził z dziećmi 2 dni, nie zrealizował 3 spotkań weekendowych, a w 2023 r. spędził 5 dni z dziećmi w wakacje (powinien 14), nie zrealizował jednego weekendu (2 dni), w ferie spędził 4 dni (powinien 8).

Sąd zobowiązał Pani byłego męża do płacenia alimentów na dwójkę małoletnich dzieci, które płaci w terminie, niemniej, jak Pani twierdzi, nigdy poza alimentami nie dołożył się do żadnych wydatków związanych z dziećmi.

Na podstawie orzeczenia Sądu Pani dzieci nie zostały umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

W 2023 r. nie osiągnęła Pani dochodów opodatkowanych według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W 2023 r. nie prowadziła Pani działalności gospodarczej. Jedynym Pani źródłem dochodu w 2023 r. był dochód z umowy o pracę.

W 2023 r. w stosunku do Pani i Pani dwójki dzieci, których ojcem jest Pani były mąż, nie miały zastosowania przepisy: art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pani dzieci, których ojcem jest Pani były mąż, w 2023 r. nie otrzymywały zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej.

Ponadto wskazała Pani, że oczekuje wydania interpretacji indywidualnej za 2023 r.

Pytanie

Czy wobec dwójki dzieci, których ojcem jest Pani były mąż, posiada Pani status samotnie wychowującej matki w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym, czy może Pani dokonywać wspólnego rozliczenia się z nimi (po spełnieniu innych przesłanek ustawowych, takich jak wiek, objęcie nauczaniem) za 2023 r.?

Pani stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ze wspólnego rozliczenia z dzieckiem może skorzystać rodzic bądź opiekun prawny (polski rezydent podatkowy), będący panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli samotnie wychowuje dzieci:

-małoletnie,

-pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

-pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie.

W interpretacji indywidualnej z 27 października 2022 r., nr 0115-KDIT2.4011.543.2022.2 MD, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wyjaśnił, że: „W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. według uzgodnienia stron), status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, który jest stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.”.

W Pani przypadku istotna jest także okoliczność, że urodziła Pani w kwietniu 2023 r. dziecko ze związku z − innym niż Pani były mąż − partnerem i z racji narodzin nowego dziecka, stale przebywa Pani z nowym partnerem, który sprawuje opiekę rodzicielską wobec swojego biologicznego dziecka. Pani zdaniem, ta okoliczność nie wpływa negatywnie na status samotnie wychowującej matki względem dwójki starszych dzieci. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w wydanych do tej pory interpretacjach indywidualnych.

Zgodnie z ww. stanowiskami, zamieszkiwanie z partnerem niebędącym ojcem dziecka, pomoc ze strony dziadków czy innej rodziny, zamieszkiwanie łącznie z dzieckiem u swoich rodziców przez matkę − nie spowoduje utraty statusu „samotnie wychowującej dziecko” − jeżeli osoby te nie ingerują w proces wychowywania i nie łożą na dziecko (interpretacja indywidualna z 22 marca 2012 r., nr IPPB4/415-38/12-4/JK3, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie). Samotnie − oznacza bez wpływu, pomocy drugiego partnera przy wychowywaniu, przy czym wychowanie oznacza stan faktyczny, czynności przy dziecku, a nie łożenie na to dziecko. Stąd samotne wychowywanie dziecka, na które matka dostaje alimenty od ojca, który nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej jest możliwe (interpretacja indywidualna z 1 czerwca 2012 r., nr IPPB4/415-251/12-2/JK3, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie). Dodatkowo, z tez zawartych w interpretacjach można wysnuć wniosek, że gdy ojciec dziecka łoży na dziecko, zamieszkuje osobno i nie wychowuje go, czyli nie podejmuje czynności faktycznych przy dziecku, mających na celu jego wychowywanie − preferencja w rozliczaniu podatków przysługuje matce. „Związek nieformalny z nowym partnerem (konkubinat) nie wpływa na możliwość preferencyjnego rozliczenia dochodów na zasadach przewidzianych dla osoby samotnie wychowującej dzieci” − czytamy w interpretacji indywidualnej nr 0113-KDIPT2-2 4011.637.2022.2.KR.

Także sądy stoją na stanowisku, że nowy związek rodzica, wcześniej samotnie wychowującego dziecko, nie może być powodem wydania decyzji odmownej w przedmiocie zasądzenia do zasiłku rodzinnego dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka. Rodzic dziecka może być jednocześnie uznawany za samotnego opiekuna wobec 1 dziecka i za osobę wychowującą wspólnie drugie dziecko z jego drugim rodzicem.

Dla przykładu w sprawie prowadzonej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie (wyrok z 4 grudnia 2019 r., sygn. akt II SA/Lu 588/19), Sąd podkreślił, że: „dziecko wychowujące się w rodzinie rekonstruowanej nie traci statusu potomka wychowywanego przez samotnego rodzica. Dla takiej oceny nie ma znaczenia, że rodzic ubiegający się o dodatek pozostaje w nowym związku. Matka może więc być wobec jednego dziecka uznawana za osobę samotnie się nim zajmującą, a wobec potomka wychowywanego z jego biologicznym ojcem za osobę wychowującą dziecko w rodzinie”.

Należy więc uznać, że rodzic samotnie wychowujący dziecko to ten, kto wychowuje go bez udziału drugiego rodzica dziecka. Nawet zawarcie przez rodzica dziecka związku małżeńskiego nie rzutuje na ocenę tej sytuacji. Na powyższe zwrócił w szczególności uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 lipca 2020 r. w sprawie I OSK 3084/19 (LEX nr 3040676).

Mając na uwadze powyższe Pani zdaniem, spełnia Pani przesłanki do zastosowania wobec Niej ulgi polegającej na prawie do rozliczenia się z dziećmi, których ojcem jest Pani były mąż, niesprawujący bezpośredniej opieki wspólnie z Panią, a fakt posiadania nowego partnera i bycia matką jego dziecka tego nie zmienia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1) małoletnie,

2) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3) pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

– podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:

Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:

1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub

2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

– w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 240 i 2476), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2022 r. poz. 1577 i 2140).

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

– w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

·posiadania przez rodzica statusu osoby samotnie wychowującej dzieci (dziecko),

·wychowywania przez rodzica samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecko),

·nieuzyskiwania przez rodzica i dzieci (dziecko) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,

·niepodlegania przez rodzica i dzieci (dziecko) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jak wynika z powyższego, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4c ww. ustawy. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Z opisu sprawy wynika, że od 2012 r. jest Pani osobą rozwiedzioną na podstawie wyroku rozwodowego z 23 października 2012 r., uprawomocnionego 12 listopada 2012 r. Z byłym mężem ma Pani dwoje małoletnich, uczących się dzieci (córkę urodzoną w 2006 r. i syna urodzonego w 2008 r.). Pani były mąż zamieszkuje osobno (w innym mieście) i nie wychowuje dzieci, nie podejmuje czynności faktycznych przy dzieciach, mających na celu ich wychowywanie. Aktualnie jest Pani w nieformalnym związku i z obecnym partnerem ma Pani syna urodzonego w 2023 r. Obecny Pani partner nie ingeruje w proces wychowywania dzieci, których nie jest biologicznym ojcem, a także nie łoży na ich utrzymanie.

15 grudnia 2015 r. Sąd ustalił kontakty ojca z dziećmi w następujący sposób: drugi weekend w miesiącu od soboty 10 rano do niedzieli do godziny 16, dwa tygodnie wakacji letnich, tydzień ferii zimowych, w Boże Narodzenie − 1 dzień, w Wielkanoc − 1 dzień. Dodatkowo Sąd ograniczył władzę rodzicielską Pani byłemu mężowi (ograniczenie dotyczy wszystkich aspektów oprócz nauki i leczenia) i jednocześnie wskazał, że miejscem zamieszkania dzieci każdorazowo jest miejsce zamieszkania matki.

Pani były mąż nie realizuje kontaktów ustalonych sądownie, a z każdym rokiem zmniejsza się liczba spotkań. W 2023 r. ojciec spędził z dziećmi 5 dni w wakacje (powinien 14), nie zrealizował jednego weekendu (2 dni), w ferie spędził 4 dni (powinien 8).

Sąd zobowiązał Pani byłego męża do płacenia alimentów na dwójkę małoletnich dzieci, które płaci w terminie, niemniej, nigdy poza alimentami nie dołożył się do żadnych wydatków związanych z dziećmi.

Na podstawie orzeczenia Sądu Pani dzieci nie zostały umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

W 2023 r. nie osiągnęła Pani dochodów opodatkowanych według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jedynym Pani źródłem dochodu w 2023 r. był dochód z umowy o pracę.

W 2023 r. w stosunku do Pani i Pani dwójki dzieci, których ojcem jest Pani były mąż, nie miały zastosowania przepisy: art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pani dzieci, których ojcem jest Pani były mąż, nie otrzymywały w 2023 r. zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej.

W tym miejscu należy podkreślić, że – zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa – wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto, przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Wskazać również należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Z istoty pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych w analizowanym przepisie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pojęcie wychowywania dziecka uszczegółowił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10, w uzasadnieniu którego znalazło się następujące stwierdzenie: „Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.”.

Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie pozbawił władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka częściowo wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem/świadczeń alimentacyjnych. Jednakże wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Zatem, prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.           

Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie pozbawiają podatnika prawa do preferencyjnego opodatkowania w sytuacji gdy zamieszkuje on z osobami niewychowującymi i nieobowiązanymi do wychowywania dzieci.

Zatem, skoro – jak sama wskazała Pani w uzupełnieniu wniosku − Pani były mąż ma ograniczoną przez Sąd władzę rodzicielską w stosunku do córki i syna (ograniczenie dotyczy wszystkich aspektów oprócz nauki i leczenia), w 2023 r. zamieszkiwał osobno (w innym mieście) i nie podejmował czynności faktycznych mających na celu wychowywanie dzieci, których jest ojcem, oraz nie realizuje wszystkich kontaktów ustalonych sądownie, a dzieci w ww. okresie zamieszkiwały razem z Panią i Pani obecnym partnerem, który nie ingeruje w proces ich wychowywania, a także nie łoży na ich utrzymanie, to uznać należy, że w 2023 r. była Pani osobą samotnie wychowującą dwoje dzieci. Związek nieformalny z nowym partnerem nie wpływa na możliwość preferencyjnego rozliczenia dochodów przez Panią na zasadach przewidzianych dla osoby samotnie wychowującej dzieci.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane przepisy prawa, należy uznać Panią za osobę samotnie wychowującą dzieci (córkę i syna, których ojcem jest Pani były mąż) i tym samym, będzie przysługiwać Pani prawo do rozliczenia się za 2023 r. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci, określony w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy przedstawionego przez Panią stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi Pani zastosować się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).