Temat interpretacji

Odszkodowania wypłacane przez Wnioskodawcę pracownikom na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania na mocy znowelizowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż jak wynika z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego przedmiotowy regulamin zawiera postanowienia regulujące wzajemne relacje stron stosunku pracy, określa ich prawa i obowiązki, warunki objęcia programem, terminy i zasady złożenia wniosków oraz został ustanowiony i uzgodniony ze związkami zawodowymi i radą pracowników, a przedmiotowy Regulamin stanowi wewnętrzne źródło prawa pracy i jest regulaminem, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27 lipca 2015 r. (data wpływu 30 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków wypłaty odszkodowania  jest prawidłowe./b>

UZASADNIENIE

W dniu 30 lipca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania dla pracowników ustanowione na podstawie Regulaminu PDO.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej: A., Pracodawca) zatrudnia na umowę o pracę ponad 450 osób. Z tego tytułu jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. W dniu 23 grudnia 2014 r. Zarząd Spółki podjął uchwałę o zatwierdzeniu i wprowadzeniu Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść w A. dla zainteresowanych pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony (dalej: Regulamin PDO). Przedmiotowy regulamin zawiera postanowienia regulujące wzajemne relacje stron stosunku pracy, określa ich prawa i obowiązki. Określa warunki objęcia programem, terminy i zasady złożenia wniosków. Pracodawca musi wyrazić zgodę na dobrowolne odejście pracownika.

Regulamin przewiduje wypłatę składającą się z dwóch elementów: regulaminowe odszkodowanie oraz odprawę na podstawie art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. W przypadku ponownego podjęcia pracy na rzecz któregokolwiek z pracodawców A. pracownik zobowiązany jest do zwrotu pobranych kwot. Regulamin PDO został ustanowiony i uzgodniony z partnerami społecznymi, tj. ze związkami zawodowymi i radą pracowników. Przedmiotowy Regulamin stanowi wewnętrzne źródło prawa pracy i jest regulaminem, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Wypłata odszkodowania podzielona została na dwie raty. I rata została wypłacona w 2015r., natomiast wypłata II raty będzie miała miejsce w styczniu 2016 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy przedmiotowe odszkodowania dla pracowników ustanowione na podstawie Regulaminu PDO podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT w zw. z art. 31 ustawy...

Zdaniem Wnioskodawcy.

W ocenie Wnioskodawcy odpowiedź na powyżej zadane pytanie jest twierdząca. Nowelizacja przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT wprowadziła zwolnienie od opodatkowania odszkodowań lub zadośćuczynień wypłaconych na podstawie źródeł prawa pracy, w tym na podstawie regulaminów.

Zgodnie z przepisem art. 21 ust.1 pkt 3 ustawy o PIT:

Wolne od podatku dochodowego są:

1. otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm,), z wyjątkiem:
   1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
   2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Z kolei zgodnie z art. 9. § 1 Kodeksu pracy: Ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Na podstawie powołanych powyżej przepisów zwolnieniu od podatku podlegają odszkodowania (poza wymienionymi w przepisie wyjątkami), jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów prawa pracy. Przy czym art. 9 Kodeksu pracy (dalej: Kp) definiuje pojęcie prawa pracy i obok ustaw i aktów wykonawczych, które określają prawa i obowiązki pracowników i pracodawców wymienia także układy zbiorowe pracy, porozumienia zbiorowe - czyli porozumienia normatywne zawierane przez partnerów społecznych - które są specyficznym źródłem prawa pracy - co orzekł Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu z dnia 20 stycznia 1988 r. (U 1/87, OTK 1988). Poza wskazanymi źródłami przepis wymienia także regulaminy i statuty, w których określone są prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

O możliwości uznania określonego porozumienia lub innego aktu za akt zawierający przepisy prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 K.p., decyduje to, czy spełnia on kryteria wskazane w tym przepisie, tj. czy jest oparty na ustawie i określa prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Od dokonania tej oceny zależy ustalenie, czy dany akt, z którego strona postępowania wywodzi roszczenia ma charakter normatywny (zawiera przepisy prawa pracy stanowiące prawo materialne), czy też jedynie obligacyjny (ustala tylko wzajemne obowiązki jego stron), a w związku z tym, czy opiera ona swoje roszczenia na przepisach prawa materialnego (wyrok SN z dnia 5 maja 2009 roku sygn. akt Nr I PK 6/09 lex 687047). Ponadto przepisy prawa pracy nie zabraniają pracodawcy składania różnych ofert i propozycji pracownikom, pod warunkiem, że nie są one dla nich mniej korzystne niż przepisy prawa pracy.

Nawiązując zaś do zwolnienia podatkowego określonego w przepisie art. 21 ust.1 pkt 3 ustawy o PIT; takie ukształtowanie przepisów od 04 października 2014r. - jest konsekwencją postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 29 marca 2013 r. sygn. akt Nr S 2/13, gdzie wskazano na potrzebę uzupełnienia luki prawnej w zakresie, w jakim kwestionowany przepis wyłączał inne - niż ustawa i przepisy wykonawcze - źródła prawa pracy. W poprzednim brzmieniu katalog zwolnień dotyczących odszkodowań zawężał się do przychodów z odszkodowań jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikały wprost z przepisów odrębnych ustaw, bądź przepisów wykonawczych do tych ustaw. Do takich odrębnych ustaw należały np. ustawa Kp, ustawa z 26 kwietnia 1990 r. o Policji, czy ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej.

Reasumując, w związku z powyżej przedstawionym stanem faktycznym należy uznać, że wypłacone pracownikom odszkodowania na podstawie przedmiotowego regulaminu spełniają przesłanki predysponujące do skorzystania ze zwolnienia od opodatkowania odszkodowań na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.

Niniejsza interpretacja dotyczy przedstawionego zdarzenia przyszłego. Natomiast w zakresie stanu faktycznego zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodu są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot w szczególności oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Zgodnie z aktualnie obowiązującą treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Nowe brzmienie przepisu zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 października 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. − Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502) ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Jak wynika z treści wniosku, w dniu 23 grudnia 2014 r. Zarząd Spółki podjął uchwałę o zatwierdzeniu i wprowadzeniu Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść w A. dla zainteresowanych pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony (dalej: Regulamin PDO). Przedmiotowy regulamin zawiera postanowienia regulujące wzajemne relacje stron stosunku pracy, określa ich prawa i obowiązki. Określa warunki objęcia programem, terminy i zasady złożenia wniosków. Pracodawca musi wyrazić zgodę na dobrowolne odejście pracownika. Regulamin przewiduje wypłatę składającą się z dwóch elementów: regulaminowe odszkodowanie oraz odprawę na podstawie art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Przedmiotowy Regulamin stanowi wewnętrzne źródło prawa pracy i jest regulaminem, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Wypłata odszkodowania podzielona została na dwie raty. I rata została wypłacona w 2015r., natomiast wypłata II raty będzie miała miejsce w styczniu 2016 r.

Przechodząc na grunt przepisów prawa podatkowego stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, który to przepis na mocy art. 14 ustawy zmieniającej m. in. ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie do dochodów uzyskanych z tego tytułu od 1 stycznia 2014 r. Skoro bowiem, jak wskazuje Wnioskodawca, odszkodowania będą wypłacone na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść, który został ustanowiony i uzgodniony z partnerami społecznymi, tj. ze związkami zawodowymi i radą pracowników, to spełniona została w tym zakresie przesłanka do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten w nowym brzmieniu wyraźnie wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy.

Reasumując, odszkodowania wypłacane przez Wnioskodawcę pracownikom na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania na mocy znowelizowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż jak wynika z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego przedmiotowy regulamin zawiera postanowienia regulujące wzajemne relacje stron stosunku pracy, określa ich prawa i obowiązki, warunki objęcia programem, terminy i zasady złożenia wniosków oraz został ustanowiony i uzgodniony ze związkami zawodowymi i radą pracowników, a przedmiotowy Regulamin stanowi wewnętrzne źródło prawa pracy i jest regulaminem, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 293 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie