Temat interpretacji

Czy w świetle przepisów należy zapłacić podatek dochodowy od zasądzonego przez sąd zadośćuczynienia za wyrządzone krzywdy?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27 grudnia 2011 r. (data wpływu 29 grudnia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 marca 2012 r. (data wpływu - 23 marca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Wniosek uzupełniono w dniu 23 marca 2012 r.

W przedmiotowym wniosku oraz w piśmie uzupełniającym przedstawiono następujący stan faktyczny.

W latach 2000-2007 była Pani pracownikiem S.A. W związku z wykonywaniem ruchów monotypowych i w obniżonej temperaturze stwierdzono u Pani chorobę zawodową w postaci zwężającego zapalenia ścięgna i pochewki ścięgnistej obu rąk. Na skutek powyższego przeszła Pani ciężkie i skomplikowane leczenie operowano 6 palców (obu dłoni). Operacje i leczenie nie pomogły Pani wrócić do poprzedniego stanu sprawności. ZUS orzekł 15% stały uszczerbek na zdrowiu. Od czerwca 2008 r. jest Pani na rencie inwalidzkiej z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Natomiast w dniu 24 września 2009 r. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności orzekł lekki stopień niepełnosprawności z powodu niedowładu dłoni. Z kolei w dniu 9 lutego 2011 r. Sąd Rejonowy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził od S.A. na Pani rzecz zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w kwocie 35 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 9 października do dnia zapłaty. Podstawę prawną powództwa stanowił art. 445 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle przepisów należy zapłacić podatek dochodowy od zasądzonego przez sąd zadośćuczynienia za wyrządzone krzywdy...

Zdaniem Pani, zasądzone przez sąd zadośćuczynienie ma na celu zrekompensowanie szkody niematerialnej, doznanej krzywdy i nie stanowi ono świadczenia, którego celem jest wzbogacenie podatnika, dlatego powinno być zwolnione od podatku. Odsetki ustawowe zasądzone przez sąd są przychodem opodatkowanym na ogólnych zasadach, należy je zapłacić.

W świetle obowiązującego stanu prawnego Pani stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie opodatkowania zasądzonego zadośćuczynienia za wyrządzone krzywdy uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Powołane uregulowania prawne wskazują jednoznacznie, iż nie wszystkie zadośćuczynienia otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy korzystają jedynie te zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy. Nie jest przy tym wystarczające, aby w przepisach prawa określone były same tylko przesłanki powodujące powstanie roszczenia o zadośćuczynienie.

Natomiast w zakresie zwolnienia wynikającego z przywołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy mieszczą się tylko inne niż wyżej wymienione zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej oraz obejmujące tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczące utraconych korzyści.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, w latach 2000-2007 była Pani pracownikiem S.A. W związku z wykonywaniem ruchów monotypowych i w obniżonej temperaturze stwierdzono u Pani chorobę zawodową w postaci zwężającego zapalenia ścięgna i pochewki ścięgnistej obu rąk. Na skutek powyższego przeszła Pani ciężkie i skomplikowane leczenie operowano 6 palców (w obu dłoniach). Operacje i leczenie nie pomogły Pani wrócić do poprzedniego stanu sprawności. ZUS orzekł 15% stały uszczerbek na zdrowiu. Od czerwca 2008 r. jest Pani na rencie inwalidzkiej z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Natomiast w dniu 24 września 2009 r. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności orzekł lekki stopień niepełnosprawności z powodu niedowładu dłoni. Z kolei w dniu 9 lutego 2011 r. Sąd Rejonowy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził od S.A. na Pani rzecz zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w kwocie 35 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 9 października do dnia zapłaty. Podstawę prawną powództwa stanowił art. 445 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy.

Zgodnie ze wskazanym we wniosku przepisem art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym (tj. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia art. 444 § 1 K.c.) sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Z kolei zgodnie z art. 300 Kodeksu pracy w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Zadośćuczynienie wedle stanowiska doktryny to forma rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej. Natomiast w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego podstawę żądania zadośćuczynienia, o którym mowa w przytoczonym art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego, stanowi przede wszystkim konsekwencja uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia w postaci krzywdy, czyli cierpienia fizycznego i psychicznego. Do cierpień fizycznych zalicza się przede wszystkim ból i podobne do niego dolegliwości. Cierpieniem psychicznym będą ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, konieczności zmiany sposobu życia czy nawet wyłączenia z normalnego życia. Ponadto przyjmuje się, że analizowane zadośćuczynienie winno mieć charakter całościowy i obejmować zarówno cierpienia fizyczne i psychiczne już doznane, czas ich trwania, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości, a więc prognozy na przyszłość.

Zatem, biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że przyznane na podstawie wyroku sądowego zadośćuczynienie korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy